آشنایی با ضرب المثل در حوضی که ماهی نیست قورباغه سپهسالار است

ضرب المثل در حوضی که ماهی نیست قورباغه سپهسالار است

ضرب المثل در لغت به معناي مثال زدن است. مردم در گفتگوهايشان براي اينكه منظور خود را بهتر بفهمانند، از ضرب المثل ها استفاده مي كنند. ضرب المثل مي تواند يك بيت شعر يا فقط يك مصراع شعر يا جمله اي معروف باشد. در زبان فرانسوی هفده لغت یافت می شود که در فرهنگ های عربی و فارسی همه آنها را «مثل» ترجمه کرده اند و در فرهنگ های بزرگ فرانسوی تعریف هائی که برای آنها نوشته اند مقنع نیست و نمی توان با آن تعریفات، آنها را از یکدیگر تمیز داد.محقق معروف (Archer Taylor) که تحقیقاتش در اوائل قرن بیستم تأثیری شگرف در این زمینه داشته است، نتوانست تعریفی جهانشمول برای امثال و حکم پیدا کند.وی در کتاب معروف خود اظهار می کند که تعریفی برای امثال و حکم نمی تواند وجود داشته باشد. با این وجود تعاریف مختلفی از گذشته تا حال ارائه شده است که مهم ترین آنها تعریف (Friedrich Seiler) می باشد. وی امثال و حکم(ضرب المثل) را چنین تعریف کرده است:سخنان برجسته، روشن و پند آمیز و مستقل که در زبان مردم رایج است.

داستان ضرب المثل در حوضی که ماهی نیست قورباغه سپهسالار است

در خانه های قدیم آن زمان که هنوز این آپارتمان های کوچک و تنگ هم معنای منزل نداشت.خانه ها حیاط داشت و در داخل این حیاط ها هم حوضی می ساختند.معمولا در درون این حوض ها چند ماهی معمولا قرمز می انداختند.حوضی که درون آن ماهی بود،باید به طور مرتب تمیز می شد ، آب آن عوض می شد و به آن رسیدگی می شد.اما وقتی حوضی که به آن رسیدگی نمی شد چند وقت می ماند.گیاهان هرز در آن رشد می کرد و محل مناسبی برای رشد قورباغه ها بود.برای همین وقتی ماهی نبود ، حوض محل ترکتازی قورباغه ها می شد.این ضرب المثل می گوید که وقتی شایسته ها در جایی حضور ندارند، نا لایق ها این فرصت را پیدا می کنند تا عرض اندام کنند و خودی نشان دهند.

کاربرد ضرب المثل در حوضی که ماهی نیست قورباغه سپهسالار است

1. یعنی اگر افرادی با شخصیت قدرتمند و جایگاه والا وجود نداشته باشند، افراد کم ظرفیت و ناشایست، جای آنها را گرفته و صاحب نظر می شوند.
2. این ضرب المثل را هنگامی به کار می برند که علما و دانشمندان و حکیمان جامعه به حاشیه بروند و کسی بهشان اهمیت ندهد، افراد پست به جایگاه های بلند دست می یابند و امور مهم را اداره می کنند. در چنین جامعه ای افراد از بسیاری از حقوقشان محروم می شوند.
3. در اینجا ماهی نماد شایستگی و کسی که لایق زندگی در آن حوض است شناخته شده و قورباغه نماد کسی است که لایق جایگاهی که قرار دارد نیست.
4. یعنی اگر افراد شایسته را از حقوقشان منع کنید، افراد ناشایست در موقعیت آنها قرار گرفته و سوء استفاده می کنند.
5. کنایه از به مقام رسیدن افراد پست و بی ارزش در غیاب بزرگان است.

جناب حافظ می فرماید:

تکیه بر جای بزرگان نتوان زد به گزاف

مگر اسباب بزرگی همه آماده کنی

کار خود گر به کرم بازگذاری حافظ

ای بسا عیش که با بخت خداداده کنی

آشنایی با ضرب المثل در مثل جای مناقشه نیست