ضرب المثل رنگ رخساره خبر میدهد از سر ضمیر
ضرب المثل در لغت به معناي مثال زدن است. مردم در گفتگوهايشان براي اينكه منظور خود را بهتر بفهمانند، از ضرب المثل ها استفاده مي كنند. ضرب المثل مي تواند يك بيت شعر يا فقط يك مصراع شعر يا جمله اي معروف باشد.مثلاً وقتي كسي مي گويد:« دو مار از يك سوراخ در نميآيد كه يكيش تركي بخواند يكيش فارسي»، منظورش اينست كه فرزندان يك پدر و مادر برابرند و بر يكديگر برتري ندارند. يا وقتي مي خواهند بگويند كاري خيلي بد بوده و مورد تأييد هيچكس نيست ، مي گويند :« سگ از جاش پا مي شود ، بد مي گويد يا تف و لعنت مي كند.»ضرب المثل رنگ رخساره خبر میدهد از سر ضمیر از آن دسته ضرب المثل هایی است که در اصل به شعر باز میگردد.
ریشه تاریخی ضرب المثل رنگ رخساره خبر میدهد از سر ضمیر
اصل این ضرب المثل از این بیت سعدی است.
گر بگویم که مرا حال پریشانی نیست/رنگ رخسار خبر می دهد از سر ضمیر
در همین بیت می توان معنی این ضرب المثل را دریافت. شاعر می گوید که می توانم بگویم که پریشان نیستم اما این تنها در زبانم می ماند. وگرنه دیگران با دیدن من می توانند به پریشانی من پی ببرند.این مساله در مورد خیلی از حالت های انسانی هم می تواند رخ دهد؛ مثل غم، خشم ، شادی، تعجب و …
این یک واقعیّت است که انسان نمى تواند خلق و خوى باطنى خود را هر چه هست، براى مدت زیادى مکتوم دارد، و هر قدر آدم به اصطلاح زرنگ و هوشیار و تودارى باشد، باز خلق و خوى او ضمن حرکات و سخنانش خودنمایمى مى کند، مخصوصاً سخنان و حرکاتى که آزادى بیشترى در آن دارد مانند شوخی ها و اشتباهات! این واقعیتى است که نه تنها روانشناسان امروز به آن معتقدند، بلکه در احادیثى که میراث فرهنگ اسلامى ما را از هزار سال پیش، تشکیل مى دهد به روشنى منعکس است. امیر مؤمنان على (علیه السلام) در حدیث معروفى مى فرماید:
«ما اضمر احد شیئا الا و ظهر فى فلتات لسانه و صفحات وجهه; هیچکس چیزى را در باطن خویش پنهان نمى دارد مگر اینکه در سخنانى که از دهان او مى پرد، و در چهره و قیافه اش آشکار مى گردد».
معنی و مفهوم رنگ رخساره خبر میدهد از سر ضمیر
- یعنی رنگ صورت هرکسی نشان دهنده مشکلات درونی اوست. مثلا کسی که رنگ صورتش سرخ و قرمز شده باشد آن را به عصبانیت تعبیر کنند و یا زرد را به بی حالی و سفید و رنگ پریدگی را به ترس و اضطراب.
- این ضرب المثل می گوید: کسی که کاری را پنهان می کند، رنگ صورتش راز او را برملا می کند. مثلا اگر دانش آموزی در جواب سوال معلمش حرف دروغی بگوید ممکن است آن آشفتگی و اضطراب درونی ای که سعی در مخفی کردنش دارد، در صورتش آشکار شود و معلوم کند که دروغ می گوید.
- احساسات درونی افراد گاهی چهره شان را هم تغییر می دهد. اگر به صورت و رفتار یک فرد عاشق توجه کنید متوجه عشق درونی وی می شوید حتی اگر سعی در پنهان کردن آن داشته باشد. چراکه احساساتش در حدی رسیده اند که دیگر علاوه بر درونش، رخساره (چهره) او را نیز در بر گرفته اند.
- در گذشته، اطباء بیماری افراد را از چهره آنها تشخیص می دادند. مثلا اگر کسی رنگ صورتش بسیار زرد می شد نشان آن بود که صفراء وی زیاد شده است. سپس آن را درمان می کردند.
- حالات و رفتار ظاهری انسان ها برآمده از هدف و قصد و نیت درونی آنهاست.
کاربرد ضرب المثل رنگ رخساره خبر میدهد از سر ضمیر
این ضرب المثل زمانی به کار می رود که بخواهند بگویند برای پی بردن به خیلی چیزها از جمله احوال یک نفر نیاز به صحبت کردن درباره آن نیست.
آشنایی با ضرب المثل آفتابه خرج لحیم
