برخلاف تصور اغلب افراد، کفش ورزشی طبقه بندی های گوناگونی داشته و نمیتوان با یک جفت کفش ورزشی هر ورزشی را انجام داد. علاوه بر نوع رشته ورزشی، کفش ورزشی بر اساس فعالیت، شکل و استقامت آن نیز انواع متفاوتی را دارا میباشد.در رشته های ورزشی که فشار بر روی تمام نواحی پا وارد می شود، ظاهر آن کفش همزمان با تغییرات پا تغییر می کند تا فشاری که بر آن ناحیه وارد می شود کنترل شود.
کفش مخصوص دویدن (Running Shoe)
اگر اهل دویدن هستید انتخاب یک جفت کفش مخصوص دویدن یا کفش رانینگ مناسب مهم ترین نکته ای است که پیش از حرکت باید در نظر بگیرید. کفش های ورزشی مخصوص دویدن نسبت به خیلی از انواع کفش ورزشی دیگر زیره ی نازک تری دارند. با این حال، زیره ی کفش های ورزشی مخصوص دویدن از سه لایه ی مقاوم تشکیل شده است که شوک ناشی از ضربه های پا به سطح زمین را به کمترین حد کاهش می دهد و باعث می شود فشار کمتری به مفاصل شما وارد شود.
کفش های دویدن معمولا کاملا انعطاف پذیر و سبک هستند تا حرکت مچ و کف پا هنگام دویدن به راحتی انجام شود.اگر دنبال یک کفش با زیره ی مقام تر و ضخیم تر هستید، کفش های تِرِیل رانینگ (Trail Running) که برای دویدن در کوه و طبیعت طراحی شده اند بهترین انتخاب هستند.رویه ی کفش های ورزشی مخصوص دویدن معمولا از پارچه ی سبک و مِش (Mesh) ساخته می شود تا هم وزن کفش به کمترین حد ممکن برسد و هم پا هنگام دویدن امکان نفس کشیدن بهتری داشته باشد.
هنگام خرید کفش ورزشی مخصوص دویدن به چه نکاتی دقت کنیم؟
۱. کفشی بخرید که برای دویدن ساخته شده باشد
شما می توانید با پای برهنه هم بدوید. ممکن است همین الان تعدادی کفش تنیس، فوتبال یا بسکتبال هم داشته باشید و گهگاهی با آنها شروع به دویدن کنید. اما اگر می خواهید به عنوان دونده ای حرفه ای فعالیت کنید، به زودی متوجه می شوید که نیازمند یک کفش تخصصی برای دویدن خواهید بود. این موضوع سرمایه گذاری عاقلانه ای برای آینده است.دویدن شامل یک سری حرکات تکراری در عضلات پا است که از پاشنه تا نوک انگشتان پا ادامه پیدا می کند و باعث می شود که وزن بدن به سمت بالا و پایین حرکت کند. کفش ورزشی مناسب باید از اصطکاک لازم برخوردار باشد. این کفش باید به پای شما اجازه ی تنفس بدهد و در مسافت های طولانی هم مفید باشد. با داشتن یک کفش مخصوص دویدن دیگر جای نگرانی وجود ندارد.
۲. مشخصه ی دویدن خود را مشخص کنید
اولین قدم این است که بدانید از این کفش ورزشی چگونه می خواهید استفاده کنید. آیا شما یک دونده معمولی هستید یا حرفه ای؟ آیا هفته ای ۱۵ کیلومتر می دوید یا ۴۵ کیلومتر؟ آیا روی جاده ی آسفالت می دوید یا تردمیل یا چمن؟ آیا برای انجام مسابقه ای تمرین می کنید یا صرفا برای لاغری، تناسب اندام و سلامتی میدوید؟
بعضی کفش های ورزشی برای مسافت های طولانی مناسب هستند و بعضی دیگر مناسب دوهای سرعتی. عموما دونده های حرفه ای ۲ نوع از این کفش ها دارند.
- یک جفت کفش راحت که برای مسافت های طولانی مناسب است. این کفش ها عموما سنگین تر هستند.
- یک جفت کفش سبک با پاشنه کوتاه که برای مسافت های کوتاه و دوهای سرعتی طراحی شده اند.
۳. استایل دویدن خود را مشخص کنید
باید با نحوه ی دویدن خود آشنا باشید. آیا قسمت بیرونی پاشنه بیشتر با زمین تماس پیدا می کند یا قسمت جلویی کف پا؟اگربا قسمت جلویی پا بیشتر با زمین تماس دارید، نیازی به کفشی با پاشنه ی بزرگ نیست. چرا باید کفشی را تهیه کنید که در قسمت پاشنه کلی مواد در ساختن آن به کار رفته، درحالی که این قسمت، مدت زمان کمتری با زمین تماس دارد.
۴. قوس کف پا را مشخص کنید
شکل قوس کف پا مشخص می کند که جهت قرارگیری کف پا به سمت بیرون یا داخل است. متمایل بودن کف پا به سمت بیرون حالتی استثنایی است. کف پا بیشتر به سمت داخل متمایل است که باعث ایجاد آسیب دیدگی می شود.
اگر کف پای شما صاف است نیازمند کفشی با زیره ی ثابت و ضخیم هستید که قوس زیادی داشته باشید.
اغلب فروشگاه هایی که کفش ورزشی مخصوص دویدن می فروشند قوس کف پا را مشخص می کنند.
کفش مخصوص پیاده روی (Walking Shoe)
شاید اهل دویدن نباشید، اما با سبک زندگی مدرن و کم تحرکی که اکثرمان داریم، پیاده روی باید بخش ثابتی از برنامه ی روزانه یا حداقل هفتگی ما باشد.
کفش های مخصوص پیاده روی معمولا به جذب ضربه ی کمتری نسبت به کفش های مخصوص دویدن نیاز دارند، اما به خاطر اینکه احتمالا برای مدت طولانی قرار است آن ها را استفاده کنید، لازم است کاملا راحت باشند.یک کفش مخصوص پیاده روی خوب باید طوری طراحی شده باشد که از پا و مچ پا در برابر تاول زدن محافظت کند.در خرید کفش پیاده روی به اندازه ی آن توجه کامل داشته باشد. همچنین بهتر است کفی کفش کمی کوشِن یا بالشتک داشته باشد.
کفش ورزشی مخصوص تمرین (Cross Training Shoe)
کفش ورزشی مخصوص تمرین وقتی به کار می آید که شما قصد ندارید یک ورزش تخصصی خاص را انجام دهید. برای ورزش های تخصصی مثل فوتبال، بسکتبال، والیبال و… باید کفش ورزشی مخصوص آن ها را بپوشید.
کفش تمرین برای رفتن به باشگاه یا وقتی ورزش های مانند بدنسازی یا ایروبیک را که کفش مخصوص ندارند انجام می دهید بسیار کاربردی است.کفش های ورزشی مخصوص تمرین به خوبی ضربه ها و شوک های برخورد پا با زمین و اجسام را جذب می کنند و برای همین برای ورزش های کاردیو و تردمیل مناسب هستند. همچنین اگر برای مدت طولانی می ایستید می توانید سراغ کفش تمرین بروید.
کفش فوتبال
در کفش فوتبال، قسمت فوقانی با تکنولوژی خاصی دور دوزی می شود تا قدرت شوت و کنترل توپ را افزایش دهد. در واقع کفش ورزشی باید طوری باشد که طیف حرکت پا را محدود نکند. همچنین هنگام انتخاب کفش ورزشی فوتبال، شما باید اول مشخص کنید در چه نوع زمینی ورزش می کنید و چه میزان تماسی با زمین خواهید داشت. عمده کفش های ورزشی دارای استوک هایی هستند که به درگیر شدن کفش با زمین کمک می کند و بر اساس چمن طبیعی، مصنوعی و زمین خاکی تغییر میابند.
کفش بسکتبال
انتخاب کفش مناسب در رشته بستکبال بسیار مهم است به طوری که باعث می شود ورزشکار از مصدومیت های جدی در امان بماند. کفش های بسکتبال معمولا در سه مدل ارائه می شوند: ساق بلند، ساق متوسط و ساق کوتاه؛ هر کدام از این سه مدل معایب و مزایای خود را دارند.
- کفش بسکتبال ساق بلند: بیشتر از مچ پای شما حمایت می کند و استحکام آن در زمین بسکتبال بیشتر است.
- کفش بستکبال ساق متوسط: این کفش نیز از مچ پای شما حمایت می کند، با این ویژگی که احساس آزادی بیشتری دارید؛ کفش ساق متوسط طرفداران بیشتری در این بین دارد.
- کفش بسکتبال ساق کوتاه: مهم ترین ویژگی کفش ساق کوتاه سبک بودن آن نسبت به مدل های قبلی است و به بازیکن فرصت شتاب و سرعت می دهد اما هیچ حمایتی از مچ پا نمیکند.
کفش والیبال
کفش های والیبال از نظر ظاهر بیشتر شبیه به کفش های بسکتبال است اما تفاوت آن در کف کفش یا زیره آن میباشد. کف کفش والیبال از یک صمع لاستیکی تشکیل گردیده است که موجب می شود ورزشکار کشش بیشتری را داشته باشد و همچنین از سر خوردن ورزشکار نیز جلوگیری می کند. بخش بعدی کفش، لایه میانی زیره کفش است که برای حفاظت از ناحیه جلوی پاها، بین انگشتان و قوس پا طراحی گردیده است.
کفش اسکیت
کفش اسکیت نیز مانند سایر کفش ها انواع و طرح های مختلفی دارد که در زیر به بخش های تشکیل شده و زیر شاخه های آن اشاره می کنیم.
کفش اسکیت شامل بخش هایی مانند” بوت، چرخ ، فریم و بلبرینگ” است که اعضای تشکیل دهنده و مهمی هستند. البته رشته اسکیت زیر شاخه های زیادی مانند: اسکیت سرعت، اسکیت فری استایل، اسکیت هاکی و اسکیت نمایشی و… دارد.
هر کدام از رشته های مذکور دارای کفش های مخصوصی هستند و در به کار گیری آنها باید دقت کافی انجام شود تا هنگام استفاده مشکلی ایجاد پیش نیاید.
کفش مخصوص کوهنوردی (Hiking Shoe)
بدون داشتن کفش ورزشی مناسب کوهنوردی، رفتن به کوه محال و بسیار خطرناک است. معمولا کفش های سبک کوهنوردی هم برای صعود مناسبند و هم برای دویدن در کوه. کفش کوهنوردی هم زیره ای دارد که شوک و ضربه را به خود جذب می کند و فشار را از روی زانو و مفاصل شما برمی دارد.
معمولا کفش های کوهنوردی طوری طراحی می شوند که ضدآب باشند تا پای شما راحت و خشک بماند. البته ممکن است همه ی کفش های کوهنوردی ضدآب نباشند، بنابراین اگر یک کفش کوهنوردی حرفه ای می خواهید حتما به اطلاعات و ویژگی های آن توجه کنید.
برخی از کفش های کوهنوردی برای هوای گرم طراحی شده اند و به همین دلیل جنس رویه ی آن ها از مش (Mesh) است که به تنفس بهتر پا کمک می کند. اما این ویژگی باعث می شود این نوع کفش ها برای زمستان و هوای مرطوب مناسب نباشند.
نکته: در برخی مدل های کفش کوهنوردی زیره در بخش پاشنه کمی بلندتر است. این اختلاف سطح به شما کمک می کند که هنگام کوهنوردی در سطوح سخت لیز نخورید.