به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، هم زمان با برگزاری چهارمین رویداد ملی شو در تاریخ چهارم اسفندماه 1399 از جدیدترین محصولات بانک ملی رونمایی شد. یکی از این محصولات «نشان ریال» نام دارد که به نوعی ارز دیجیتال بانک مرکزی ایران است و توسط کیف پول ققنوس راه اندازی شده است. این محصول اولین توکن ریالی است که شبکه ققنوس آن را بر بستر بلاک چین و دفتر کل توزیع شده ایجاد کرده است. صمدی راد در صحبت های خود با خبرنگاران افزود با اینکه توکن ریالی کار خود را از بانک ملی شروع کرده است؛ اما قرار است به زودی بانک های دیگر نیز نمونه های مشابه آن را ارائه دهند.
توکن نشان ریال چیست؟
توکن « نشان ریال » یکی از محصولات جدید بانک ملی است که توسط کیف پول الکترونیکی ققنوس راه اندازی شده است. توکن نشان ریال اولین توکن ریالی ایران است. شرکت ققنوس این توکن ایرانی را با استفاده از فناوری بلاکچین و بر بستر یک دفتر کل توزیع شده (DLT) ارائه کرده است. در حال حاضر، بانک ملی ایران توکن نشان ریال را عرضه کرده اما به زودی بانک های دیگر هم چنین توکنی را عرضه خواهند کرد.
هر توکن نشان ریال برابر با 10 میلیون ریال است.
کاربران می توانند با شارژ کیف پول الکترونیکی خود تراکنش های روزانه و خرد خود را با کارمزدهای بسیار پایین انجام دهند و از فروشگاه های حضوری و اینترنتی خرید کنند. قیمت هر واحد نشان ریال برابر 10 میلیون ریال است و هنگام شارژ کیف پول، نزد بانک ملی معادل همین مقدار سپرده می شود. هر نشان ریال را می توانید تا 7 رقم اعشار خرد کنید؛ بنابراین با حذف 4 صفر از پول ملی کشور نیازی به تغییر نشان ریال در موجودی کیف پول کاربران نیست.
مدیر توسعه کسب وکار ققنوس همچنین خاطر نشان کرد کاربران می توانند در هر زمانی که تمایل داشته باشند به کمک درگاه های معتبر پرداخت شاپرک، حساب خود را شارژ کنند و با استفاده از کیف پول ققنوس تراکنش های خود را انجام دهند. در صورت نیاز به خارج کردن دارایی خود از کیف پول ققنوس، می تواند درخواست انتقال معادل ریالی نشان ریال را به شماره شبای بانک خود ثبت کنند. در این صورت مبلغ مزبور به حساب بانکی کاربر منتقل خواهد شد.
نشان ریال اولین توکن ریالی ایران
سال گذشته بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با انتشار یک دستورالعمل به بانک ها اجازه داد که با شرکت های ارائه دهنده خدمات کیف پول همکاری نمایند تا این شرکت ها بتوانند زیر نظر یک یا چند بانک، محصولات خود را عرضه کنند.
پس از آن، در چهارمین مراسم ملی شو، بانک ملی ایران از توکن نشان ریال به عنوان یک فناوری جدید رونمایی کرد. هدف ارائه این محصول، ترویج بانکداری الکترونیک، شتاب دهی به روند استقرار اقتصاد هوشمند، حذف پول کاغذی و کارت بانکی برای کاهش هزینه تراکنش ها و ارتقای توان شبکه پرداخت در سطح ملی است. بانک ملی، این طرح را در راستای اجرای مصوبات دولت، وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران دنبال می کند.
کاربردها و فواید توکن نشان ریال
توکن نشان ریال که بر بستر شبکه بلاکچین ققنوس ارائه شده، تحولی در فرآیندهای کیف پول الکترونیک و پرداخت های خرد است که با حذف پول کاغذی و کارت بانکی، می تواند هزینه تراکنش ها را کاهش و توان شبکه پرداخت را ارتقا دهد.
اگر اهداف مطرح شده این طرح محقق شوند، با این فناوری، شما می توانید از فروشگاه های فیزیکی و اینترنتی خرید کنید و تراکنش های روزانه خود را انجام دهید؛ فقط باید از درگاه معتبر پرداخت شاپرکی حساب خود را شارژ نمایید.
صاحبان فروشگاه ها نیز می توانند کد دوبعدی (QR) اختصاصی خود را در محل فروشگاه برای انجام عملیات اسکن مشتریان نصب کنند تا مبالغ موردنظر را دریافت نمایند. همچنین، پذیرندگان اینترنتی می توانند این ابزار را در سایت اینترنتی خود قرار دهند تا کاربر بتواند از این طریق پرداخت های خود را سریع و راحت انجام دهد.
دیدگاه محمد طهرانی، مدیر توسعه کسب وکار شرکت ققنوس درباره کاربرد نشان ریال:
تراکنش های بدون تماس، نمونه ای از کاربردهای توکن نشان ریال است که به خصوص در دوران همه گیری ویروس کرونا می تواند کمک کننده باشد. به علاوه مشکلات متعدد انجام پرداخت های خرد از طریق سوییچ بانکی و انواع کلاهبرداری هایی که از طریق کارت به کارت کردن روی می دهد، با کیف پول الکترونیکی رفع می شود. همچنین استفاده از توکن نشان ریال تجربه امن تری را برای کاربران به ارمغان می آورد.
ارزش توکن نشان ریال
هر کاربر می تواند با شارژ کیف پول الکترونیکی خود، تراکنش های روزمره و خرد خود را به سادگی و با هزینه بسیار پایین انجام دهد و از فروشگاه های حضوری و اینترنتی متصل به شبکه خرید کند. هر واحد نشان ریال برابر ۱۰ میلیون ریال است که موقع شارژ کیف پول، مبلغ معادل آن نزد بانک ملی ایران به سپرده گذاشته می شود. البته هر نشان ریال تا هفت رقم اعشار، یعنی یک ریال، قابل خرد شدن است. به این ترتیب حتی در صورت حذف چهار صفر از پول ملی، نیازی به تغییر نشان ریال موجود در کیف پول کاربران نیست.
طهرانی توضیح داد که با کمک درگاه های معتبر پرداخت شاپرک، کاربر می تواند در هر زمان حساب خود را شارژ کند و با استفاده از کیف پول ققنوس به انجام تراکنش های دلخواه خود بپردازد. در صورت نیاز به خارج کردن موجودی از کیف پول ققنوس نیز، کاربر می تواند درخواست بدهد که معادل ریالی توکن نشان ریال به شماره شبای خودش منتقل شود. در این صورت مبلغ خواسته شده به حساب بانکی او منتقل خواهد شد.
امکان توسعه پذیرنده های نشان ریال
دیدگاه محمدجواد صمدی راد، قائم مقام شرکت ققنوس، درباره توسعه پذیرند ه های این محصول:
برای توسعه شبکه پذیرندگی، برنامه ای وجود دارد. با توجه به نگاهی که بانک ملی دارد، در مرحله اول تمرکز روی پذیرنده های غیرحضوری است و پس از آن بر حوزه پذیرندگی های حضوری با کاربرد خرد متمرکز می شویم. اساساً همان محدودیت هایی که برای کیف پول وجود دارد (مانند میزان ثبت تراکنش یا میزان موجودی کیف پول) محدودیت هایی است که در دستورالعمل کاری ما است. بنابراین در شبکه مشخص و محدودی می توانیم از این ابزار استفاده کنیم. اما اولویت بندی ما در گام اول پذیرندگی های غیرحضوری و آنلاین و در گام دوم پذیرندگی های حضوری است که بیشتر از جنس پرداخت های خرد هستند.
طهرانی نیز در این خصوص توضیح داد:
این کیف پول برای نخستین بار در کشور از قابلیت هایی مثل برق آسایی، پرداخت مسیری، معامله تضمینی و چک زمان دار پشتیبانی می کند که تجربه منحصربه فردی را برای کاربران به همراه خواهد داشت.
اضافه شدن بانک های دیگر
شرکت ققنوس با چهار بانک دیگر هم در حال مذاکره برای راه اندازی توکن ریال است. صمدی راد افزود:
طبق دستورالعمل، حداکثر یک راهبر می تواند با سه بانک کار کند. اما امیدواریم با توجه به شرایطی که فراهم خواهد شد، دو بانک دیگر را هم از میان چهار بانک به مجموعه اضافه و قرارداد را با آنها نهایی کنیم. قطعاً به دنبال این هستیم که این فضا را توسعه دهیم و آن بانک ها هم توکن ریال خود را منتشر کنند.
تفاوت نشان ریال با ارز دیجیتال بانک مرکزی
می توان گفت که نشان ریال به نوعی ارز دیجیتال ملی (CBDC) است، اما چون سیاست گذاری های CBDC و انتشار ریال در حاکمیت بانک مرکزی نیست، نمی توان قطعاً اسم آن را CBDC یا ارز دیجیتال بانک مرکزی گذاشت. البته به لحاظ فناوری این آمادگی وجود دارد که از همین ساختار و با همین شرایط، رگولیشن و تعریف جدیدی از توکن برای CBDC روی پلتفرم ققنوس تعریف شود.
صمدی راد اضافه کرد:
نشان ریال را بیشتر شبیه به پایلوت یا شبه CBDC می دانیم که در ابعاد محدود مطابق با ضوابط کیف پول بتوانیم این فناوری را تست کنیم و مسائل و مشکلات را در این زمینه احصا کنیم. تلاش داریم که بتوانیم این فناوری را برای کاربردهای مشابه CBDC هم پایلوت کنیم. هر زمان که دستورالعمل آن از سمت بانک مرکزی آماده شود، سعی می کنیم بر اساس تجربه ای که در این مسیر کسب کرده ایم و ناشی از نشان ریال و شبکه ققنوس است، برای پیاده سازی الزامات CBDC هم به کار بگیریم.