عرضه اولیه کوین یا ICO در سال ۲۰۱۷ محبوبیت زیادی کسب کرد اما در حال حاضر بیشتر ICOها به عنوان راهی برای نوشتن وایت پیپر خوب برای کلاهبرداری از قربانیان در نظر گرفته می شوند. بعد از آن و در سال ۲۰۱۹ بود که عرضه اولیه صرافی یا IEO بود جایی که صرافی های متمرکز ارزهای دیجیتال مانند بایننس به عنوان شخص ثالث برای پیشنهادات توکن های جدید خدمت می کردند و آنها نیز به موفیت های زیادی دست یافتند. در سال ۲۰۲۰، ICO ها و IEOهای سنتی کاملاً از بین رفته اند، در حالی که فضای جدیدی وارد حوزه کریپتو شده است یعنی عرضه اولیه دیفای یا (IDO).تمامی این عرضه اولیه ها، روشی برای جمع آوری سرمایه است که به مرور زمان تغییر کرده و در حال حاضر به صورت عرضه اولیه دیفای یا (IDO) وجود دارد.
دیفای (DeFi) چیست؟
منظور از دیفای پلتفرم های امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) هستند که بر بستر بلاکچین کار می کنند. دیفای ها از قرارداد های هوشمند برای مدیریت سیستم های مالی استفاده می کنند.با گسترش بلاکچین و ارز های دیجیتال، بازار های مالی و سیستم های امور مالی غیرمتمرکز نیز گسترش می یابند. هم اکنون بازار های مالی و سیستم های بانکی به افراد دسترسی آزاد و عادلانه ارائه نمی دهند و زیرساختی که هم اکنون ارائه می شود، کاملاً متمرکز است؛ در نتیجه آسیب پذیر هستند و خطراتی همچون کلاهبرداری، سانسور، جعل و … بازار های مالی را تهدید می کند.
بلاکچین در حال آماده سازی زیر ساختی جدید، غیرمتمرکز و قابل اعتماد برای بازار های مالی است. دیفای (DeFi) زیر ساخت جدیدی از بازار های مالی بر بستر بلاکچین است که امکان مدیریت امور مالی را به صورت غیرمتمرکز فراهم می کند.شعار دیفای «بانکی برای افراد بدون بانک» است.
عرضه اولیه کوین (ICO) چیست؟
ICO مخفف Initial Coin Offering به معنی عرضه اولیه کوین است. عرضه اولیه کوین مفهوم جدیدی از سرمایه گذاری گروهی است که در صنعت ارزهای دیجیتال استفاده می شود. در واقع فرآیندی است که در آن یک شرکت ارز دیجیتال خود را برای اولین بار با هدف تأمین بودجه به بازار عرضه می کند.توسعه دهندگان ارز دیجیتال معمولاً تعداد مشخصی از توکن های خود را به صورت عرضه اولیه منتشر می کنند و بعد آنها را در ازای بیت کوین، تتر یا پول فیات به خریداران می فروشند.
عرضه اولیه صرافی (IEO ) چیست؟
عرضه اولیه صرافی (Initial Exchange Offering) فرآیند فروش یک توکن است که از طریق صرافی های رمزارزی عرضه و نظارت می شود. عرضه اولیه صرافی به طور انحصاری فقط برای کاربران همان صرافی قابل دسترس است؛ البته ممکن است برخی IEO ها در چند صرافی برگزار شود.
عرضه اولیه صرافی گام بعدی در تکامل عرضه اولیه کوین (ICO) است. بر عرضه اولیه کوین ها نظارتی نبود و موارد کلاهبرداری زیادی به این روش رخ داد. اما در عرضه اولیه صرافی، کاربران راحت تر و با اعتماد بیشتر می توانستند شرکت کنند؛ چون صرافی ها تیم و پروژه ارز دیجیتال مورد نظر را بررسی می کردند.
عرضه اولیه دیفای (IDO) یا Initial DeFi Offering چیست؟
سیستم های مالی غیرمتمرکز که از قراردادهای هوشمند به جای واسطه های شخص ثالث برای تأمین منابع مالی سیستم های سنتی و پیشین استفاده می کند، در چند سال گذشته به یکی از درخشان ترین مزیت های اتریوم تبدیل شده است. در حال حاضر، ما شاهد پروژه های مهم DeFi جدید با کاربرد هایی مانند وام دهی هستیم.
علاوه بر این، یکی دیگر از بزرگ ترین کاربرد های در حال افزایش در بخش DeFi، صرافی های غیر متمرکز (DEX) است که بر اساس آن کاربران می توانند توکن ها را به صورت 24 ساعته در 7 روز هفته و به آسانی و بدون مجوز معامله کنند. در میان این پلتفرم ها، یونی سواپ (Uniswap)، که برای اولین بار در نوامبر 2018 روی اتریوم مستقر شد، محبوبیت خاصی پیدا کرده و به منبع نقدینگی برتر و معتبر برای اکوسیستم ارزهای دیجیتال تبدیل شده است.
ویژگی ای که یونی سواپ را محبوب کرده این است که قرارداد هوشمند آن در دسترس عموم است؛ بدین معنا که هر کسی یا هر پروژه ای می تواند از زیرساخت های عملی آن استفاده کند. با توجه به عرضه اولیه دیفای (IDO)، یونی سواپ به یک سیستم انتخابی برای توزیع کلاس جدیدی از محصولات بومی ارز دیجیتال تبدیل شده است: توکن های مدیریتی.
توکن های حاکمیتی به صورتی هستند که به دارندگان توکن، حق رأی دادن و در نتیجه مدیریت پروتکل اصلی شبکه را می دهد؛ یک ویژگی ارزشمند که باعث شکوفایی دیفای شده است. به این ترتیب، عرضه اولیه دیفای (IDO) یک راه غیرمتمرکز برای به دست آوردن توکن های مدیریتی است که به اعضای جامعه پروژه ارائه می شود.
از نظر بنیادی، جذاب ترین عرضه اولیه دیفای پروژه هایی هستند که یک محصول را به پایان رسانده اند و در شبکه اصلی اتریوم آزمایش شده اند یا MVP های عمومی منتشر کرده اند. پروژه هایی که فقط با عرضه یک توکن ERC20 و انتشار یک وایت پیپر شروع شده اند، ارزش سرمایه گذاری ندارند.
IDO چه مزایایی دارد؟
IDO پروژه ها را از هزینه ها و کنترل های اعمال شده توسط صرافی های متمرکز راحت می کند. اولین و مهم ترین مزیت عرضه اولیه های دیفای، تأمین فوری نقدینگی است؛ توکن های فروخته شده از این طریق بلافاصله در صرافی غیرمتمرکز میزبان لیست شده و معاملات آن آغاز خواهد شد. این مزیت مهمی نسبت به ICOها و IEOها است که به صلاحدید تصمیم به لیست کردن توکن ها می گیرند.
مورد دوم کاهش هزینه هاست. IDOها کارمزدهای زیادی که توسط صرافی ها برای ICO و IEO دریافت می شود را ندارد.
مزیت سوم، رعایت شدن برابری برای تمامی سرمایه گذاران است. در عرضه اولیه کوین و عرضه اولیه صرافی های متمرکز، توکن ها از قبل استخراج شده اند و اغلب پیش فروش می شوند؛ مطلبی که سرمایه گذاران خُرد را از مراحل اولیه معاملاتی خارج می کند. اما در IDOها، بستری برای سرمایه گذاری تمام سرمایه گذاران فراهم شده است.
برای مثال لانچ پدهای مخصوص IDO همچون پلتفرم پولکااستارتر (Polkastarter) و BSCStarter محدودیت هایی برای عرضه توکن ها قرار می دهند. این کار از خارج شدن سرمایه گذاران خرد به وسیله نهنگ ها و ربات ها جلوگیری می کند؛ اتفاقی که در IDOهای اولیه به وفور رخ داد.
در نهایت، پروژه های عرضه شده از طریق عرضه اولیه دیفای دیگر احتیاجی به انتظار ندارند، تا پیش از شروع معاملات توسط صرافی ها مورد بررسی قرار بگیرند. این مطلب برای پروژه های کوچک تر و در حال رشد بسیار مهم است؛ چرا که جمع آوری سرمایه را به مراتب برای آنها ساده تر کرده است.در عوض، پروژه ها متکی به اعضای فعال جامعه هستند که از قابلیت ردیابی درون زنجیره ای (On-chain Traceability) و قراردادهای هوشمند عمومی برای بررسی پروژه ها استفاده می کنند.
معایب عرضه اولیه دیفای
در واقع تمرکززدایی به طور طبیعی عدم کنترل را به همراه دارد؛ این موضوع به این معنی است که پروژه ها کمتر مورد بررسی قرار می گیرند یا در برخی موارد، دسترسی به IDOها دشوار خواهد بود.همه این موارد بدان معناست که یافتن لانچ پدی مطمئن با امکان بررسی موارد کلاه برداری و سیاست احراز هویت بسیار مهم است. حتی برخی از این پلتفرم ها پشتیبانی بازاریابی ارائه می دهند که چندان هم با آنچه رقبای متمرکزشان ارائه می دهند بی شباهت نیست.
به هر حال، برای سرمایه گذار مهم است که به امنیت سرمایه هایی که داخل یک پروژه جمع آوری شده، توجه ویژه ای شود. از آنجا که برخلاف ICOها و IEOها تمرکز عرضه اولیه دیفای بر توکن های کوچک تر است، شرکت در آن اغلب با چالش هایی رو به رو خواهد بود. پروژه های محبوب اغلب اوقات سریعا به فروش می روند یا توسط افرادی، بیش از حد خریداری می شوند. البته همان طور که گفتیم، پلتفرم های لانچ پدی که برای IDOها استفاده می شوند، با گذاشتن محدودیت هایی این چالش ها را تا حد زیادی برطرف کرده اند.با وجود پروژه های ویژه، ترکیب تعداد کم توکن ها همراه با نقدینگی فوری حاصل از لیست شدن سریع، می تواند سود زیادی را نصیب کاربران کند.
آخرین عرضه های اولیه دیفای (IDO)
سال 2021 پروژه های دیفای بسیار رونق گرفتند. نیاز به وجود پلتفرم های دیفای که بتوانند سرویس های مالی مناسبی به کاربران ارزهای دیجیتال ارائه دهند، کاملاً احساس می شد. با ورود پروژه های دیفای افراد بسیاری به سرمایه گذاری روی آنها علاقه نشان دادند. بنابراین توسعه دهندگان پروژه شروع به عرضه اولیه دیفای (IDO) کردند.
عرضه اولیه دیفای UMA
پروتکل UMA در دسامبر 2018 شروع به کار کرد. این پروژه یک پلتفرم قراردادهای مالی غیرمتمرکز است که هدف آن ارائه دسترسی به بازار جهانی به کاربران است. به طور خاص، پروتکل UMA متخصص در تقویت توکن های ترکیبی و به اصطلاح بی قیمت است که توکن های ERC20 با وثیقه هستند و می توانند بدون نیاز به گرفتن مداوم قیمت on-chain از طریق یک اوراکل، همه چیز را ردیابی کنند. این پروژه برای نشان دادن فناوری خود، اولین توکن ارزشمند خود، ETHBTC را در ماه می 2020 راه اندازی کرد. نسخه اولیه این توکن نسبت قیمت ETH/BTC را دنبال می کند و به سرمایه گذاران این امکان را می دهد که با توجه به قیمت اتر در برابر بیت کوین، خرید یا فروش انجام دهند.
عرضه اولیه دیفای COMP
ارز دیجیتال کامپوند (Compound) که در سپتامبر 2018 در شبکه اصلی اتریوم راه اندازی شد، یک پروتکل الگوریتمی بازار پول است که حول وام و استقراض غیرمتمرکز فعالیت می کند. کاربران می توانند نقدینگی خود را به پروتکل ارائه دهند تا با قرار دادن وثیقه، سود مرکب یا ارز دیجیتال قرض بگیرند. از زمان راه اندازی، کامپوند به عنوان یکی از پیشرفته ترین برنامه های اتریوم شناخته شده است. در اوایل ژوئیه 2020، کامپوند بزرگ ترین پروژه DeFi بود و ارزش کلی 679 میلیون دلاری داشت؛ یعنی 70 میلیون دلار بیشتر از MakerDAO دومین پروژه بزرگ دیفای در آن زمان.
عرضه اولیه دیفای DXD
پس از راه اندازی تیم Gnosis در مارس 2019، DXdao یک مجموعه غیرمتمرکز است که بر توسعه محصولات دیفای متمرکز است. تاکنون، DXdao از پروژه هایی مانند بازار پیش بینی های غیرمتمرکز Omen.eth و DEX Mesa.eth پشتیبانی کرده و مالک آنها است. DXD توکن بومی اکوسیستم DXdao است.
عرضه های اولیه دیفای که قرار است به زودی اجرا شود!
عرضه اولیه دیفای به شکل ها و روش های مختلف انجام می شود، اما یک چیز قطعی وجود دارد و آن این است که موارد بیشتری عرضه اولیه دیفای یا Initial DeFi Offering (IDO) در راه است. یک دلیل این است که این نوع عرضه ها تازه شروع شده است. دلیل دیگر اینکه، در حال حاضر این نوع عرضه عمومی و تقویت فعالیت های اجتماعی در اطراف پروژه های دیفای در اوایل عمرشان برای معرفی و جذب سرمایه پروژه بسیار مفید بوده است؛ بنابراین پروژه های بیشتری مطمئناً این موفقیت را دنبال خواهند کرد. بنابراین، نکته کلیدی برای سرمایه گذاران این است که روی پروژه هایی که محصولات نهایی یا MVP های جالب دارند سرمایه گذاری کنند. این روزها فقط داشتن یک وایت پیپر و یک توکن کافی نیست.
BZRX
این پروژه در ژوئیه 2018 از b0x به bZx تغییر نام داد. bZx یک پلتفرم غیرمتمرکز برای وام دهی و ترید مارجین است. مسئولین پروژه توضیح دادند:بر خلاف اکثر استارتاپ های بلاکچین، bZx تصمیم اخلاقی گرفته است که توکن های خود را بدون پلتفرم کاملاً کاربردی به صورت عمومی عرضه نکند.
MTA
پروتکل mStable که در ماه می 2020 راه اندازی شد، یک پلتفرم غیرمتمرکز همه جانبه برای وام دهی استیبل کوین و نقدینگی است. این پروتکل به کاربران اجازه می دهد که استیبل کوین های ERC20 مانند Dai ،USDC یا USDT را به منظور تولید mUSD با نسبت 1:1 ذخیره کنند. در صورت تمدید، می توان MUSD را در یک قرارداد «ذخیره» واریز کرد تا از طریق پروژه هایی مانند Compound و Aave درآمد کسب کند؛ یا می توان از توکن با ویژگی سواپ استفاده کرد که معاملات استیبل کوین با اسلیپیج صفر را امکان پذیر می کند.
CRV
در ژوئن 2020، صرافی غیر متمرکز Curve Finance برای معاملات کارآمد استیبل کوین با استیبل کوین، از منحنی DAO و توکن CRV رونمایی کرد. DAO مبتنی بر آراگون است و هزینه های معاملات Curve را جمع آوری می کند. همچنین توکن CRV یک توکن مدیریتی است که از استیکینگ (Staking) پشتیبانی می کند.
بهترین پروژه های دیفای از نظر متخصصان بازار ارزهای دیجیتال
