پارک ملی کنتال در شمال استان آذربایجان شرقی، بخش سیه رود شهرستان جلفا و مرز بین المللی با جمهوری ارمنستان قرار گرفته است. کنتال یکی از زیباترین مناطق طبیعی استان آذربایجان شرقی می‌باشد که در حاشیه جنوبی رودخانه ارس واقع شده است. رودخانه‌‌های دائمی، صخره‌‌های زیبا، دره‌‌های ژرف مناطق بدیع و چشمگیر همچنین تنوع زیستی بر اهمیت این منطقه افزوده است. پارک ملی کنتال با وسعت 7000 هکتار در شمال استان آذربایجان شرقی و مرز بین المللی با جمهوری ارمنستان واقع شده است، این منطقه جز بخش شمال شرقی پناهگاه حیات وحش کیامکی محسوب می‌گردد. در واقع چشم‌اندازهای بی‌نظیر پارک ملی کنتال بخشی از منطقه کیامکی است.
رود ارس از ارتفاعات هزار برکه در جنوب ارزروم، در کشور ترکیه سرچشمه می‌گیرد و از نزدیکی دوالو تا قره‌دونی در مرز ایران جریان دارد. طول این رودخانه نزدیک به 1072 کیلومتر است و با حرکت از غرب به شرق، از استان‌های اردبیل، آذربایجان‌غربی و آذربایجان شرقی می‌گذرد. عریض‌ترین نقطه رودخانه در نزدیکی شهر جلفا قرار دارد که در آن پهنای رود به بیش از 200 متر و عمق آن به بیش از چهار متر می‌‌رسد. این رودخانه دائمی در تمام فصول سال پر آب است.
دریاچه سد ارس در فاصله 40 کیلومتری شهرستان جلفا، در مرز کشور ایران و جمهوری آذربایجان و پشت سد ارس واقع شده است. این دریاچه 145 کیلومتر مربع وسعت دارد و عمق آن به‌طور متوسط برابر با 20 متر است. از دریاچه سد ارس به عنوان بزرگ‌ترین دریاچه پشت سد در ایران یاد می‌شود و دارای انواع زیادی از ماهیان آب شیرین است.
در میان مرز ایران و کشور آذربایجان و در دل دره‌ای سرسبز، آبشاری از میان صخره‌ها جاری شده است. آسیاب خرابه در شهرستان جلفای آذربایجان شرقی و در 27 کیلومتری هادی‌شهر واقع شده است. این آبشار 10 متری از چشمه‌هایی جاری شده است که از دل کوه‌های کیامکی آذریایجان شرقی می‌جوشند. در این دره زیبا تا چشم کار می‌کند خزه است. آبشار آسیاب خرابه به دلیل هم‌جواری با آسیاب‌های آبی و قدیمی به این نام شناخته می‌شود.
روستای پلکانی اشتبین از توابع بخش سیه‌رود و دهستان نوجه‌مهر در شهرستان جلفا محسوب می‌شود. فاصله روستا از جاده اصلی و مرزی سیه رود-خداآفرین حدود هفت کیلومتر است. روستای اشتبین که به ماسوله آذربایجان معروف است به دوره صفویه تعلق دارد و یکی از ده‌ها روستایی است که در حاشیه رود ارس قرار دارد. این روستا که در دل کوه‌های بلند آذربایجان شرقی جای گرفته است، از مکان‌های بکر و دست نخورده منطقه به حساب می‌آید و متشکل از سه آبادی به نام‌های هراس، سیاوشان و جعفرآباد است. این روستا که از جاهای دیدنی جلفا محسوب می‌شود، در تاریخ 17 خرداد 1379 هجری شمسی به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. وجه تسمیه این روستا به گفته برخی کارشناسان از قرارگیری آن در میان سه روستای همجوار می‌باشد که از این رو «اوشتبین» مرکب از دو کلمه «اوش» به معنی عدد سه و «تبین» به معنی طایفه در زبان تاتی تشکیل شده است.
آبشار ماهاران که از مقاصد طبیعت‌گردی و جاذبه‌های گردشگری جلفا است، در نزدیکی روستای قشلاق، در پناهگاه حیات‌وحش کیامکی قرار دارد و در دامنه شمالی کیامکی داغ و در جنوب شرقی لیوارجان واقع شده است. این آبشار 15 متر ارتفاع دارد و در دره‌ای زیبا به نام دره ماهاران جای گرفته است.
منطقه حفاظت‌شده مراکان در استان آذربایجان شرقی واقع شده است و غرب، جنوب و جنوب غرب شهر جلفا را تشکیل می‌دهد. رودخانه مرزی ارس و جمهوری آذربایجان در مرز شمالی این منطقه قرار دارند. از نظر تقسیمات سیاسی، بخش‌هایی از منطقه حفاظت‌شده مراکان در استان آذربایجان‌شرقی (شهرستان‌های مرند و جلفا) و بخش‌هایی در استان آذربایجان‌غربی (شهرستان‌های پلدشت، چایپاره و خوی) قرار گرفته است. نزدیک‌ترین شهرها به این منطقه، شهرهای جلفا و هادی شهر در شمال‌شرقی مراکان و شهر قره ضیاالدین در جنوب‌غربی آن هستند.
روستای کردشت به دلیل نزدیک بودن به رودخانه ارس، روستایی بسیار سرسبز و زیبا می‌باشد. در این روستا گونه‌های گیاهی و جانوری متنوعی وجود دارد. اکثر افراد روستای کردشت را با دو مکان تاریخی ارزشمند، یعنی حمام کردشت و قلعه کردشت می‌شناسند. حمام کردشت در زمان صفویه و به دستور شاه عباس صفوی ساخته شد و در ابتدا فقط مخصوص درباریان بود. با قدرت گرفتن قاجاریه این حمام برای استفاده عموم قرار گرفت. حمام کردشت معماری خاص و شگفت‌انگیزی دارد. همچنین تزئینات به کار رفته در این حمام جلوه آن را دو چندان کرده است. از نکات جالب حمام کردشت این است که سقف آن هم سطح زمین می‌باشد و باعث حیرت گردشگران شده است. قلعه کردشت هم از آثار تاریخی مهم منطقه است که در جریان جنگ بین ایران و روس مقر نیروهای ایرانی بود. دیوار‌های این قلعه بسیار بلند بوده و نشان می‌دهد که در گذشته از آن به عنوان یک سد دفاعی استفاده می‌کردند.
کلیسای سنت استاپونس یکی از جاهای دیدنی جلفا است که در محلی به نام قزل وانگ یا صومعه سرخ در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. این کلیسا در نزدیکی مرز جمهوری آذربایجان و در منطقه آزاد ارس قرار گرفته است و با کرانه جنوبی رودخانه ارس سه کیلومتر فاصله دارد. سنت استپانوس همچنین با شهر جلفا حدود 17 کیلومتر فاصله دارد. کلیسای سنت استپانوس (کلیسا خرابه جلفا) در سال 1341 در فهرست آثار ملی ایران و در سال 1386 در میراث جهانی یونسکو ثبت شد. این کلیسا نام خود را از یکی از حواریون حضرت مسیح می‌گیرد. کلیسای سنت استپانوس علاوه بر محل عبادت مسیحیان، مکان اجتماع هنرمندان، فلاسفه، مورخان، دانشمندان و مکانی برای آموزش و تعلیم و تربیت کشیشان و راهبان مسیحی بوده است. این کلیسا به دلیل سبک بنا و جنبه فرهنگی از مراکز مشهور دینی و فرهنگی ارمنیان به شمار میرود. خوش‌نویسان و خطاطان زیادی در این وانگ حضور داشتند و به نوشتن کتاب می‌پرداختند. نقاشان و تهذیب‌کاران نیز با هنر خود بر زیبایی کتاب‌ها می‌افزودند و به این دلیل به‌عنوان یکی از مراکز خوش‌نویسان ارمنی شهرت دارد. در حال حاضر نیز تعداد زیادی از کتاب‌های نوشته شده در این کلیسا در کتابخانه‌های جمهوری ارمنستان و ایتالیا نگهداری می‌شود.
کلیسای چوپان که در پنج کیلومتری غرب شهر جلفا و در ساحل رود ارس قرار دارد، از جاذبه‌های گردشگری جلفا به شمار میرود. مردم محلی از این کلیسا با نام ناخیرچی یاد می‌کنند. طبق برخی گفته‌ها، این کلیسا محل عبادت چوپانان ارمنی ساکن در روستاهای پیرامون دره شام بوده و در سال 1836 میلادی بازسازی شده است. پلان کلیسا از خارج به صورت مربع و فضای داخلی آن به شکل صلیب است. گنبدی روی بنا قرار دارد که چهار نورگیر در چهار طرف آن دیده می‌شود. در محوطه کلیسا سنگ صلیب‌های وجود داشتند که برای محافظت بیشتر به تبریز منتقل شدند. این اثر در اسفند 1381 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
حمام تاریخی جلفا در سال 1387 به ثبت فهرست آثار ملی رسیده است. در بخش‌هایی از این حمام تاریخی اشیای قدیمی و ارزشمند منطقه جلفا نگهداری می‌شود. این بنا با مساحتی در حدود 500 متر مربع تاسیسات وسیعی همچون رختکن، سربینه، گرم خانه و صحن دارد. ستون‌های سنگی حمام جلفا از سه بخش ته‌ستون، ساقه‌ستون و سرستون‌هایی مقرنس‌کاری شده، تشکیل شده است و گنبدها و قوس‌های بنا مولفه‌های نزدیک و شباهت‌های زیادی به معماری دوره قاجار دارد. گنبد گرم‌خانه حمام جلفا روی چهار ستون سنگی قرار گرفته است و در اطراف آن هشت گنبد دیگر نیز وجود دارند که به ابهت و معماری چشمگیر آن می‌افزایند. گنبد مرتفع دیگری در مرکز رختکن این حمام روی چهار ستون با گچ‌بری‌های زیبا بالا رفته است. تا به امروز حمام جلفا چندین مرتبه مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است. گنبد‌های آسیب دیده و طاق‌های شکسته آن نیز ترمیم و بسیاری از دیوارها و ستون‌های آن، تقویت و کاهگل پشت‌بام بازسازی شده‌اند. این بنا را می‌توان از جهت طراحی و معماری و رعایت تناسبات با بسیاری آثار تاریخی برجسته کشور قیاس کرد.
