اصفهان یکی از شهرهای تاریخی و وسیع در ایران است. بناهای تاریخی و جاذبه های گردشگری بسیار زیادی در این شهر وجود دارد که برخی از آن ها به ثبت یونسکو رسیده اند. این شهر به داشتن معماری اصیل ایرانی، مسجدهای دیدنی، پل های زیبا و سرپوشیده، بناهای تاریخی، مناره های بلند و گنبدهای رنگارنگ مشهور است. همین امر سبب شده است تا در تمامی فصل های سال، گردشگران ایرانی و توریست های خارجی از تمام نقاط جهان با تهیه بلیط هواپیما ارزان به این شهر سفر کنند و از جاذبه های دیدنی و گردشگری آن بازدید کنند.
اصفهان در دوره های زمانی مختلف شاهد حکومت هایی همچون صفویان بوده است. اغلب جاهای دیدنی اصفهان نیز مربوط به همین دوره است.
یکی از مشهورترین جاذبه های دیدنی شهر اصفهان بازار و سر در قیصریه است و همیشه توجه گردشگران را به خود جلب می کند. بازار قیصریه یکی از قدیمی ترین بازارهای جهان نیز محسوب می شود. بازار یکی از بهترین مکان های دیدنی هر شهری است که شما را با تاریخ و فرهنگ یک شهر بیشتر آشنا می کند.
تاریخچه بازار قیصریه اصفهان
بازار قیصریه اصفهان قدمتی نزدیک به ۵۰۰ سال دارد. این بازار بین سال های ۱۰۱۱ تا ۱۰۲۹ به دستور شاه عباس اول و به دست توانمند استاد علی اکبر معمار اصفهانی ساخته شده است. بازار قیصریه به نام های بازار شاهی یا بازار سلطانی نیز شناخته می شود، اما نام اصلی آن همان بازار قیصریه است. به نقلی از جهانگردان بزرگی همچون ناصرخسرو و شاردن، نام بازار قیصریه اصفهان برگرفته از قیصریه یا قیساریا در آسیای صغیر یا همان ترکیه امروزی است و دلیل این نام گذاری شباهت بازار قیصریه به قیصریه ترکیه بوده است. البته درباره نام بازار توصیفی قدیمی تر در کتاب رساله محاسن اصفهان وجود دارد که به همین موضوع اشاره می کند.کمی به سردر خیره شده و بالای سرتان را که نگاه کنید، سقف زیبای سردر در بالای سرتان دلبری می کند. دیواره های سردر نیز با نقاشی های فاخر و بی نظیری خود چشم نوازی کرده و هرکدام راوی داستانی است داستان هایی که می توانید راوی داستانشان شما باشید و داستان با قوه خیال خود برای آن ها بنویسید. گفتنی است سردر بازار قیصریه نیز جز آثار جهانی و ملی به شمار رفته و در تاریخ ۱۵ دی ماه سال ۱۳۱۰ به شماره ثبت ۱۰۳ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
معماری بازار قیصریه
بازار قیصریه از بزرگ ترین و باشکوه ترین بازارهاى اصفهان به شمار می آید. راسته بازار قیصریه در دو طبقه مرتفع ساخته شده است که طبقه بالا به امور دفتری و بازرگانی اختصاص داشت و در طبقه پایین مغازه های اصناف گوناگون در کنار یک دیگر مستقر بوده اند. از این بازار بزرگ و مجلل بازارهای دیگری منشعب می شدند و برخی از آن ها همچنان فعال هستند و به مشاغل مختلف اختصاص دارند.
برخی از بخش های بازار قیصریه شامل موارد زیر می شود:
- چارسوی بازار: در وسط بازار محوطه بزرگ مدور شکلى وجود دارد که گنبد زیبایی با تزیینات مقرنس های اسلیمی روی آن واقع شده است. این چارسو از جنوب به بازار قیصریه، از شمال به تیمچه ضرابخانه، از شرق به ضرابخانه سلطتنی و از غرب به کاروان سرا محدود می شود.
- کاروانسرای شاهی: در بخش غربی بازار، کاروانسراى باشکوه شاهى قرار دارد که با دو طبقه، داراى تقریبا ۱۵۰ حجره است. در گذشته این مکان به عنوان کاروان سرا و محلی برای مدیریت راسته ها مورد استفاده بود. امروزه کارونسرای شاهی بیشتر با نام سرای ملک التجار در بین بازاری ها شناخته می شود.
- ضرابخانه : در شرق بازار ضرابخانه ای قرار داشت که در دوره صفویه محل ضرب سکه بود. این مکان در حال حاضر به بانک تبدیل شده است.
سردر بازار قیصریه
سردر بازار قیصریه که در شمال میدان امام واقع است، یکی از نفیس ترین نقاشی های مربوط به دوران صفویه را نشان می دهد. این سردر با شکلی قوس مانند با استفاده از کاشی کارى مجلل و باشکوه و نقاشی های رنگ باخته صفوی آراسته شده است و ورودی بازار قیصریه محسوب می شود. سردر قیصریه در گذشته سه طبقه داشت؛ اما امروزه از طبقه سوم که نقاره خانه بود و در آن اوقات روز اعلام می شد، اثری نیست. این بنا از روی نمونه بنای دیگری در شهر قیصریه ساخته شده است و به همین دلیل این نام را برایش انتخاب کرده اند. سردر قیصریه در ۱۵ دی ماه ۱۳۱۰ به شماره ی ۱۰۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و به عنوان بخشی از میدان نقش جهان، در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد.
یکی از جهانگردانی که در مورد سردر قیصریه سخن گفته، پیترو دلاواله ایتالیایی است. وی این سردر را چنین توصیف می کند:
طرف بازار چشم انداز زیبایی وجود دارد که قرینه این مسجد، مسجد جامع عباسی است، به همراه دو تالار مرتفع که روی غرفه ها ساخته شده اند.سقف داخلی سردر از کاشی هایی به رنگ آجری، گل بهی و سرمه ای بسیار خوشرنگ با طرح های اسلیمی به صورت مقرنس کار شده است که بسیار جلب توجه می کند. پس از سقف، به دیوارهای سردر می رسیم که نقاشی های چشم نوازی دارد. دیوار روبه رو جنگ شاه عباس با ازبکان را نشان می دهد. دیوار سمت راست نشان دهنده اروپاییان در حال رقص و آواز است. دیوار سمت چپ شکارگاهی را به تصویر کشیده است که با گذشت سال ها و نابودی قسمت هایی از نقاشی ها، همچنان رنگ هایی زنده دارد و زیبایی خود را حفظ کرده است. در زمان سلطنت قاجار و حکومت مسعود میرزای ظل السلطان بر اصفهان، در جبهه های سردر قیصریه تغییراتی صورت گرفت و یک حاشیه کاشی کاری در امتداد سه جانب سردر اضافه شد.
شاردن، سیاح و جهانگرد مشهور فرانسوی، نیز درباره سردر قیصریه اظهارنظر کرده و در سفرنامه خود چنین نوشته است:
نظر به اینکه همه نویسندگان مشرق زمین در تعیین طالع شهر ها از طریق تنجیم بسیار دقیق عمل می کنند، آن ها احداث اصفهان را در اوج برج قوس تعیین کرده اند و از همین رو علامت این برج را بر سردر کاخ و بازار شاهی به تصویر کشیده اند. البته شرقی ها آن را مثل ما و به شکل نیمی انسان نیمی اسب نقاشی نمی کنند، بلکه به صورت نیمی انسان و نیمی ببر می کنند، ببری که دارای دمی است به شکل افعی بزرگ که نیمه آدمی برج قوس، تیری به سوی دهان آن نشانه گرفته.
راسته های بازار قیصریه اصفهان
بازار شاهی اصفهان راسته ها و سرای های زیادی را درون خود جای داده که هرکدام در رسته ای شغلی مشغول فعالیت اند. از معروف ترین سراها و راسته های بازار قیصریه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرای اردستانی ها
- سرای خانی
- سرای آقا
- سرای پادرخت سوخته
- سرای میراسماعیل
- سرای خوانساری ها
- سرای گلشن
- سرای تالار
- سرای جارچی
- سرای فخر
- راسته بازار عریان
- راسته هارونیه
- راسته نیم آورد گلشن
- راسته مخلص
- راسته سماورسازها
- راسته مقصودبیک
اجناس بازار تاریخی قیصریه
همان طور که می دانید اصلی ترین سوغات اصفهان صنایع دستی این شهر است. این محصولات بسیار زیبا و منحصربفرد هستند به همین دلیل تمامی گردشگران ایرانی و خارجی از این محصولات خریداری کرده و به سوغات می برند.یکی از بهترین مراکز خرید صنایع دستی و سوغاتی در اصفهان، بازار قیصریه است. این بازار هنوز هم شکوه و عظمت خود را حفظ کرده است. اغلب تیمچه ها و مغازه های این بازار به فروش صنایع دستی و سوغاتی می پردازند. فرش های ارزنده و پارچه های گران قیمت اصلی ترین محصولاتی هستند که در این بازار به وفور یافت می شوند.
البته لازم به ذکر است که در این بازار تنها اجناس به فروش نمی رسند بلکه بسیاری از محصولات در خود این بازار تولید می شوند. در این بازار می توانید حجره هایی ببینید که از سال های دور و از زمان حکومت صفویه تا به امروز به فروش یک قلم جنس پرداخته اند. این مغازه ها اصالت خود را حفط کرده و از ۴۰۰ سال پیش تا کنون تغییری نکرده اند و کالای خاص خود را همچنان به فروش می رسانند.
بازار قیصریه کجاست؟
بازار قیصریه در شمال میدان نقش جهان قرار دارد. برای دسترسی می توانید از خودروی شخصی یا وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید. ایستگاه های اتوبوس و متروی میدان امام حسین در فاصله نسبتا مناسبی از میدان نقش جهان قرار دارند و مسافت باقی مانده از آن ها تا مقصد را می توانید با تاکسی طی کنید یا پیاده بروید. اگر قصد دارید با خودروی شخصی راهی این مکان شوید، باید خود را به خیابان سپه یا خیابان حافظ برسانید. خوشبختانه تعدادی پارکینگ در خیابان های اطراف نقش جهان وجود دارد.
در مورد پل خواجو اصفهان چه می دانید؟
