کلیسای نوتردام که شاهکار معماری گوتیک است، در قلب پاریس، در Ile de la Cite (جزیره ای در رودخانه ی سن) و نزدیک Latin Quarter قرار دارد. Ile de la Cite جزیره ای در رودخانه ی سن است که مرکز تاریخی و جغرافیایی پاریس محسوب می شود. در این بخش کوچک، رومی ها شهری به نام لوتتیا را ساخته بودند و از قرن ۶ تا ۱۴، پادشاهان فرانسه در آن زندگی می کردند. کلیسای نوتردام در سال ۱۱۶۳، توسط پادشاه لوئیس ششم (سنت لوئیس) و اسقف Maurice de Sully ساخته شد.
ساخت این بنا بیش از ۱۵۰ سال طول کشید. این کلیسا در ابتدا به سبک گوتیک اولیه ایجاد شد و بعدها اجزای دیگری همچون بخش غربی و شبستان کلیسا به آن اضافه شد که نشان دهنده ی تغییر به سبک بالای گوتیک بود. گردشگران در همان ابتدا مبهوت تزئینات نمای ساختمان، با مجسمه های زیاد، ستون های قوسی و عجیب آن می شوند. حتما از ۲۱ شخصیت در گالری پادشاهان بازدید کنید که سر خود را در دوران انقلاب از دست داده اند. امروزه این سرها در موزه ی Cluny به نمایش گذاشته شده اند.عصر دوشنبه، ۱۵ آوریل سال ۲۰۱۹، کلیسای نوتردام پاریس در آتش سوخت و در اثر این آتش سوزی مناره مخروطی کلیسا تخریب شده و سقف آن آسیب جدی دیده است.
تاریخچه کلیسای نوتردام
جالب اینجاست که تا قبل از قرن چهارم در این محل معبد غیرمسیحی وجود داشته است. ساخت کلیسای جامع نوتردام پاریس به دستور لویی هفتم انجام شد. هدف وی از ساخت این کلیسا، نشان دادن قدرت سیاسی، اقتصادی، فکری و فرهنگی فرانسه برای جهانیان بوده است. بدین ترتیب موریس دو سولی به عنوان اسقف اعظم پاریس، باسیلیکایی انتهای شرقی جزیره ایل دو لا سیته را انتخاب کرد تا بعد از تخریب ساختمان قبلی، کلیسای نوتردام احداث شود و تا قرن دوازدهم نیز به همان شکل بود تا اینکه جمعیت پاریس زیاد شد و آن ساختمان کفاف نمی کرد، بدین ترتیب ساختمان قبلی را تخریب کردند و در سال ۱۱۶۳ میلادی اقدام به ساخت ساختمان جدید کردند و ساخت این ساختمان نیز حدودا دو قرن طول کشید، در نهایت در سال ۱۳۴۵ میلادی تکمیل گردید. بعد از آغاز ساخت کلیسای گوتیک، دیوارهای پشت بند به عنوان تکیه گاهی برای دیوارهای بلند کلیسا ساخته شد.
کلیسای جامع نوتردام به خاطر مجسمه های گوتیک و شیشه های رنگی معروف است، همگی نشانگر هنر و معماری پیش از سبک رومانسک هستند. در سال ۱۲۰۰ پنجره مدور بزرگ و برج ها ساخته شدند و بقیه بخش ها نیز در سال ۱۲۵۰ به سبک جدیدی از معماری گوتیک تکمیل شده اند. بقیه موارد به مرور تکمیل شدند تا اینکه در سال ۱۹۹۱ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
ویژگی های کالبدی کلیسای نوتردام
کلیسای نوتردارم دارای ارتفاعی در حدود 130 متر می باشد و عرض آن 48 متر است. برج های موجود در این کلیسا به بلندای 69 متر می باشند و افراد برای دستیابی به قله ی این برج ها باید، 380 پله را پشت سر بگذارند، اگرچه امروزه استفاده از آسانسور نیز برای بازدیدکنندگان فراهم شده است. کلیسای نوتردام دارای مناره ای نیز می باشد که ارتفاع آن، 96 متر است و همچنین ارتفاع بلندترین نقطه ی سقف تا زمین در آن، به 43 متر می رسد.
کلیسای نوتردام بر روی 75 ستون احداث شده است و دارای 113 پنجره است. وجود ناقوس های متعددی که به مرور زمان در کلیسا نصب شده اند از دیگر ویژگی های این بنای خارق العاده می باشد و بزرگ ترین آن ها که ناقوس امانوئل نام دارد، دارای وزنی در حدود 13 تن است. جالب است بدانید که ناقوس های کلیسای نوتردام، چند بار در سال نواخته می شوند و احساس نوستالژی بسیار ارزشمندی را برای افراد تداعی می نمایند.
بنا و کالبد کلیسای نوتردام با الهام از طبیعت ساخته شده است و نشان از توسعه و پیشرفت معماری رومانسک و مجسمه سازی در این دوره می باشد. شیشه های رنگی ویترای شده و نوع گچ کاری ها و مجسمه های به کار رفته در این بنا نیز، نمود کوچکی از این طبیعت گرایی در این بنا می باشند که تا به امروز ، مورد توجه افراد زیادی قرار گرفته اند.
معماری کلیسای نوتردام
ساختمان کلیسا دارای ۱۱۳ پنجره است و ۷۵ ستون برای نگهداری سقف دارد. بنای کلیسا ۱۲۸ متر طول دارد و سالن اصلی نیز ۱۲ متر عرض دارد. پلان کلیسای نوتردام صلیبی شکل است، سالن مرتفع، قسمت بازویی و برج کلیسا جزو معماری رومانسک قرن یازدهم هستند، اما طاق های نوک تیز و سقف شیاردار به سبک گوتیکی هستند. این کلیسای زیبا با معماری گوتیک به عنوان زیباترین اثر فرانسه است. برای تزئین داخل و خارج این کلیسا مجسمه های کوچک و بزرگ از جنس سنگ یا چوب تراشیده شده استفاده شده است. مجسمه های بیرونی کلیسا نیز به شکل موجودات عجیب ساخته شده اند. طراحی قسمت ورودی با نوارهای افقی است و ورودی های قسمت بازویی کلیسا نیز نقش های برجسته ای دارند. در درب جنوبی نیز تصویری از زندگی استفان مقدس به همراه سایر قدیسین به نمایش گذاشته شده است. درب شمالی نیز با تصاویری از کودکیِ مسیح تزئین شده است.
بخش های مختلف کلیسای نوتردام
کلیسای نوتردام در شهر پاریس دارای بخش های مختلفی است که همگی براساس استاندارد های خاصی ساخته شده اند: در بخش بالایی درب اصلی کلیسا ۲۸ مجسمه پادشاهان قبل از ظهور عیسی مسیح وجود دارد که هر کدامشان۵.۳ متر ارتفاع دارند. مناره کلیسا دارای ۹۶ متر ارتفاع است. برج های Cathédrale Notre-Dame de Paris نیز ۶۹ متر ارتفاع دارند و برای بالا رفتن از این برج ها باید ۳۸۰ پله را بالا بروید، البته امروزه برای بالا رفتن آسانسور نیز تعبیه کرده اند. بلند ترین بخش کلیسا نیز با ارتفاع ۴۳ متری به صورت مسقف با کنده کاری های زیبا است. در طی زمان نیز ناقوس های متعددی در برج های این کلیسا نصب شده است. بزرگترین ناقوس امانوئل نام دارد و در سال ۱۶۸۵ با ۱۳ تن وزن ساخته شده است و فقط در موارد استثنائی در سال مانند روز ۱۱ نوامبر سالروز پایان جنگ جهانی اول نواخته می شود. بقیه ناقوس ها سه بار در روز نواخته می شوند.
اهمیت تاریخی کلیسای نوتردام در پاریس
- این کلیسا گنجینه ی تاریخی و اصلی ترین نماد کشور فرانسه است.
- نوتر دام در زبان فرانسه به معنای بانوی ما است.
- در سال ۱۸۰۴ میلادی، امپراطور افسانه ای فرانسوی ها یعنی ناپلئون بناپارت در همین کلیسا تاج گذاری کرد.
- در سال ۱۹۷۰ ژنرال دوگل در همین کلیسا تشییع شد.
- این کلیسا بسیاری از نمادهای مذهبی مسیحیت مثل تاج خاردار را در خود نگهداری می کند.
این کلیسای تاریخی که از آن بسیار صحبت کردیم، توسط لوئی ششم که پادشاه و فرمانروای وقت این کشور بود ساخته شد. البته اسقف اعظم وقت نیز در اتخاذ این تصمیم تاثیرگذار بوده است. اگر بخواهیم تا خیلی دوستانه این کلیسا را برای شما توصیف کنیم باید بگوییم که نوتردام از در و دیوارش تاریخ فرانسه و حتی افسانه های تاریخ داد می زند! بخش های مختلفی به نوتردام در طول سال ها افزوده شد. به طور مثال شبستان و بخش غربی کلیسا اجزایی بودند که بعدها به آن اضافه شدند که البته در خلوص سبک گوتیک این مجموعه تا حدی کاست. اکثرا کسانی که برای بازدید از این مجموعه می آیند، مات و مبهوت زیبایی آن می مانند.
تزئینات به کار رفته شده در نوتردام با استفاده از مجسمه های زیادی در آن خاص و دیدنی شده است. ستون هایی که به سقف می رسند و قوس دار می شوند یکی دیگر از عجایب این بنا است. یک پیشنهاد ویژه برای شما داریم! اگر روزی روزگاری مسیرتان به پاریس افتاد، حتما از ۲۱ شخصیت در گالری پادشاهان این موزه دیدن کنید. این ۲۱ نفری که پیشنهاد بازدید از تندیس آن را به شما می دهیم در زمان انقلاب فرانسه سرهای خود را در راه آرمانشان از دست دادند. البته برای دیدن تندیس این سرها باید به موزه ی کلونی بروید زیرا در حال حاضر به این مکان منتقل شده اند. یکی دیگر از زیبایی های کلیسای نوتردام، پنجره های خورشیدی آن است. این پنجره ها همگی در ضلع شمالی نوتردام قرار گرفته اند. این پنجره ها که طرح خورشیدی دارند از قرن ۱۳ میلادی در این کلیسا قرار داشته اند. این پنجره های خورشیدی چنان ابهتی به فضای کلیسا می دهند که مات و مبهوتشان می مانید. این کلیسا دارای خزانه ای مخصوص می باشد که مهم ترین و خاص ترین اشیا جهان امروزه در آن نگهداری می شود.
داستان گوژ پشت نوتردام و ارتباطش با کلیسای نوتردام
بیشتر شهرت کلیسای نوتردام می دانید برای چه چیزی است؟ یکی از معروف ترین نویسنده های فرانسوی به نام ویکتور هوگو کتاب معروفی نوشت و نام آن را گوژپشت نوتردام گذاشت. این کتاب که اشاره به واقعه ای اجتماعی در جامعه ی فرانسوی دارد، در سال ۱۸۳۱ میلادی نوشته شده است. این کتاب رمانتیک رابطه ی یکی از بزرگان شهر پاریس در پرونده ی یک دختر کولی را بیان می کند. شخصیت گوپشت نوتردام که اول مامور کشتن این دختر است و بعد ناجی او می شود، مهم ترین و تاثیرگذارترین بخش این کتاب است. محور اتفاقات این داستان در کلیسای نوتردام است و در کتاب به توصیف این کلیسا پرداخته شده است.
از اینکه در این مطلب همراه ما بودید متشکریم...