خانه مناف زاده مربوط به دوره پهلوی اول است و در اردبیل، میدان سرچشمه، کوچه رحمانی واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۴۰۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این خانه با عمری نزدیک به ۱۰۰ سال و با مساحتی بیش از هزار متر مربع، توسط معمار حاج محمدعلی معماری و به سفارش حسین قلی صادقی، در بخش مرکزی اردبیل ساخته شد و یکی از معروف ترین بناها از لحاظ معماری و نوع ساخت در آن زمان به شمار می رفت. این عمارت کوشک مانند، دارای پلانی مستطیل شکل است که تزیینات به کار رفته در آن شامل هره چینی آجری، دوال بندی و طرح و نقش های هندسی نما می شود.
شهر اردبیل خانه های تاریخی بسیاری دارد که کمتر کسی درباره اش شنیده است و اغلب گمنام مانده اند، یکی از این خانه ها، خانه مناف زاده اردبیل است که در میدان سرچشمه و کوچه رحمانی قرار دارد. این خانه که قدمتش به دوران پهلوی اول می رسد، حدود 1000 متر مربع مساحت دارد و توسط "حاج محمدعلی معماری" طراحی و ساخته شد. خانه مناف زاده بخشی از هویت اجتماعی و فرهنگی شهر اردبیل را نشان می دهد، استقامت، ویژگی مردمان بارز مردم آذربایجان در این خانه خود را نشان می دهد چرا که تاریخی پر فراز و نشیب را پشت سر گذاشته اما همچنان سالم و پابرجاست. این خانه زلزله ای 8 ریشتری را بدون خسارت تحمل کرده و در سرما و گرما پایدار بوده است و امروزه می تواند میزبان گردشگرانی باشند که علاقه مند به تاریخ و فرهنگ این شهر هستند. این خانه پلانی مستطیلی شکل دارد و حیاط آن حالت کوشک دارد و بین سطح شمالی و جنوبی خانه در حیاط، اختلاف سطحی به چشم می خورد که باعث می شود خانه از سمات شمال دوطبقه و از سطح جنوبی یک طبقه به نظر برسد.
خانه مناف زاده یکی از خانه های تاریخی و کهن اردبیل است، خانه ای که با وجود ابهت، عظمت و شکوه معماری و تاریخی، از درب های کوتاه با هدف ترویج فروتنی و تواضع برای ساکنان برخوردار بوده و متاسفانه هم اکنون در وضعیت نامناسبی از آن نگهداری می شود. همچنین شایان ذکر است که در گذشته در این خانه درختان متعدد و بالغ بر هزاران شاخه گل لاله پرورش داده میشد.
آشنایی با خانه تاریخی توکلی مشهد
