یک نویسنده زمان بسیار زیادی را صرف تحقیق و پژوهش و نگارش مقاله میکند و دغدغه بسیاری برای سابمیت و چاپ مقاله دارد. از این رو باید مراحل سابمیت مقاله و باید نباید های هر مرحله را بشناسد و سعی کند با عملکر دقیق یک مقاله را به ژورنال سابمیت کند به خوبی میدانید که یکی از مراحل بسیار مهم که نقش بسیاری در پذیرش مقاله دارد ویراستاری مقاله میباشد.
در واقع، قوانین ویراستاری تأکید بر آن دارد که ویراستار و نویسنده مقاله می بایست متفاوت باشند. ویراستار باید بر تمامی اصول ویراستاری مسلط باشد تا تمامی جوانب پژوهش را درنظر گرفته و متنی یکدست حاصل کند. اما این اصول ویراستاری از چه قرارند؟ یا مهم تر از آن، انواع ویراستاری مقاله کدامند؟
ویرایش چیست؟
تعریف ویرایش در «فرهنگ فارسی عمید» عبارت اند از: «تصحیح متن به لحاظ رسم الخط، جمله بندی، محتوا و مانند آن». واژه ویرایش در زبان فارسی امروز برابرنهاده Editing انگلیسی است.» «ویرایش در اصطلاح، به مجموعه فعالیت های علمی و هنری گفته می شود که در نتیجه آن، متن کتاب یا مقاله یا گزارش و به طور کلی هر پیام و خبری برای مخاطب، ساده، روان، قابل درک و پذیرفتنی تر شود. ویرایش علم، مهارت و تخصصی است که می توان آن را آموخت. ویرایش اعمال مجموعه ای قواعد و قوانین زبانی، نشانه گذاری و ساختاربندی متن است.»
با توجه به تعاریف فوق، برای ویرایش مقاله باید متن را با دقت مطالعه و بررسی و سپس اصلاحات لازم را با دقت روی آن اعمال کرد.
انواع ویراستاری مقاله
ویرایش فنی
این نوع ویرایش، شامل کارهای زیر است:
- یک دست کردن رسم الخط کلمات؛ به عنوان مثال، عبارت هایی مانند «میرساند»، «بسمه تعالی»، «اینجانب»، «بعرض» و «حضرتعالی» را به صورت درست آن ها، یعنی «می رساند»، «باسمه تعالی»، «این جانب»، «به عرض» و «حضرت عالی» بنویسیم.
- اصلاح غلط های املایی؛ به عنوان مثال ، کلمه هایی مانند «درخاست» و «استحظار» را به صورت «درخواست» و «استحضار» بنویسیم.
- کنترل پاراگراف بندی؛ یعنی اینکه چه جمله هایی را در کنار هم و در یک پاراگراف قرار بدهیم. همان طور که می دانیم در یک کتاب، جمله هایی که یک مفهوم یا مثال خاص را توضیح می دهند، باید پشت سر هم بیایند و یک پاراگراف را تشکیل بدهند. به عنوان مثال، قبل از عبارت هایی مثل «بنابراین»، «در این حالت»، «برای این منظور»، «به عبارت دیگر»، «یعنی» و غیره، نباید یک پاراگراف جدید ایجاد کنیم.
- اصلاح یا اعمال نشانه گذاری های متن؛
- یک دست کردن ضبط اعلام، اصطلاحات، آوانگاشت آن ها در صورت لزوم و آوردن معادل لاتین کلمات؛
- اعمال قواعد عددنویسی، فرمول نویسی، اعراب گذاری و اختصارهای متنی؛
- مشخص کردن حدود نقل قول ها، وارسی ارجاعات، درستی نشان مآخذ و پانوشت ها و یادداشت ها؛
- بررسی کالبدشناسی اثر، شامل تمامی نمایه ها، جدول ها، نمودارها، تصاویر، عکس ها، فهرست مطالب، واژه نامه و غیره؛ جالب است بدانید که بعضی از انتشاراتی های معتبر دنیا مانند انتشارات دانشگاه کمبریج، کسانی را به عنوان Indexسer به کار می گیرند که فقط کارشان، ایجاد قسمت «نمایه» یک کتاب است؛ هر چند مسئولیت نهایی این قسمت، به عهده نویسنده کتاب است.
- کنترل اندازه و قلم حروف، عنوان فصل ها، بخش ها و زیربخش ها، ربرگ ها و نمونه خوانی. دقت داشته باشید که منظور از نمونه خوانی، غلط گیری تایپی است که با وجود اینکه بدیهی ترین کار لازم برای یک نوشته قبل از چاپ شدن است، خیلی از نویسندگان و ناشران ایرانی، آن را انجام نمی دهند. تعداد غلط های تایپی ای که در بین کتاب های انگلیسی ای که تا به حال خوانده ام، پیدا کرده ام، به اندازه تعداد انگشت های یک دست هم نرسیده است؛ اما در مقابل، متأسفانه کتاب های فارسی، پر از غلط های تایپی است.
ویرایش زبانی و ساختاری
رعایت نکات دستوری و قواعد زبان هم در ویراستاری متن های مختلف بسیار مهم است. دستور زبان و قواعد آن به معنای موضوعاتی مانند جایگاه اجزای کلمه در جملات، انتخاب افعال مناسب در هر عبارت، توجه به ساختارهای زبان و مسائلی از این دست است.
حتما درس زبان فارسی را در دوران دبیرستان به خاطر دارید. شاید هم این درس بنا به سن و دوره تحصیلی تان با عناوین متفاوت دیگری در مدرسه آموزش داده می شده است. در هر حال، نکاتی که در آن دروس می خواندید، همان ویرایش زبانی و ساختاری را ممکن می کنند. باید هر متنی چه مقالات علمی، چه مقالات ترجمه و هر متن دیگری از نقطه نظر زبانی و ساختاری ویراستاری شوند. اگر جملات و عبارات از نظر دستوری دچار اشکالاتی باشند، امکان دارد که پیام متن به درستی به مخاطب منتقل نشود و علاوه بر آن، سرعت درک متن هم از سوی مخاطب پایین خواهد آمد.
- اصلاح انحراف از زبان معیار و یک دست کردن زبان نوشته؛
- ابهام زدایی از عبارت های نارسا، مبهم، متناقض، نامفهوم و عامیانه؛
- انتخاب برابرهای مناسب برای واژگان غیر فارسی، حذف واژگان، تعابیر و اصطلاحات و عبارت های تکراری و زائد، عامیانه، ناقص، نارسا، متضاد و متناقض؛
- کوتاه کردن جمله های طولانی؛
- ساده سازی و روان سازی متن از نظر جمله بندی؛
- گزینش واژگان فارسی و برابرهای مناسب.
ویرایش محتوایی و علمی
ویرایش محتوایی و علمی هم از انواع بسیار مهم ویرایش است که فقط ویراستاری خبره و آگاه نسبت به موضوع تخصصی موجود در متن از عهده انجام آن برمی آید. ویرایش محتوایی و علمی کار هر کسی نیست. مثلا فرض کنید که قرار است، مقاله ای علمی به مجلات معتبر بین المللی سپرده شود. در این صورت، نیاز به ویراستاری مقاله isi شدت می گیرد. ویراستاری مقالات علمی فقط از عهده کسانی برمی آید که علاوه بر آگاهی نسبت به نکات ویرایشی متداول به موضوع موردبحث در مقاله و متن هم اشراف کامل دارند.
اگر ویراستار نداند که منظور متن چیست و عناوین موجود در آن پیرامون چه مسائلی هستند، هرگز نمی تواند از صحت یا غلط بودن آنها اطمینان حاصل کند. مثلا فرض کنید که مقاله ای علمی در حوزه مهندسی الکترونیک نوشته شده است . بدیهی خواهد بود که ویراستاران معمولی نمی توانند از عهده ویرایش این کار برآیند. چنین کاری به ویراستاری تخصصی نیاز دارد. یعنی ویراستاری باید به سراغ ویرایش آن برود که از زمینه علمی برق و الکترونیک سردرمی آورد.
ویژگی های ویراستار خوب چیست؟
ویراستاری می تواند در حوزه ویرایش متون و مقالات به زبانی خاص قوی عمل کند که استانداردها و ویژگی هایی داشته باشد. این استانداردها به شرح زیر هستند:
- صبر و حوصله؛
- دقت و تمرکز؛
- برخورداری از اطلاعات عمومی؛
- تسلط به اطلاعات و اخبار به روز ویراستاری؛
- دارا بودن دانش فنی در حوزه تایپ.
صبر و حوصله نخستین و مهم ترین ویژگی است که هر ویراستار خوبی باید دارا باشد. اگر بناست که مقاله ای فارسی را ویرایش کنید، باید صبر و حوصله زیادی در خواندن دقیق آن، تسلط به مفهومش و البته نکات ویرایشی و نگارشی آن داشته باشید. کسی که صبر کافی ندارد، اشتباهات متعددی را از قلم خواهد انداخت و بدیهی است که چنین فردی نمی تواند ویراستاری موفق باشد.
نکات مهم پیش از ویرایش مقاله
- از متنی که نوشته اید فاصله بگیرید
- به روشی که راحت تر هستید مقاله تان را غلط گیری کنید
- سعی کنید تا شکل سند را تغییر دهید
- ویراستاری مقاله را در جای خلوت و ساکت انجام دهید
- اگر زمان دارید، ویرایش مقاله و بازخوانی آن را با فاصله زمانی انجام دهید
- اگر زمان کمی دارید اولویت بندی کنید
نحوه محاسبه هزینه ویراستاری چیست؟
مقوله هزینه ویراستاری از آن موضوع های بسیار متنوعی است که به دلیل رقابت موجود در آن در بازار تخصصی این کار، بسیار بحث برانگیز است.
این روزها، شمار موسسات و کسانی که امر ویرایش تخصصی و ترجمه انجام می دهند بسیار زیاد شده است. از این رو، قیمت های متنوعی هم در بازار ارائه می گردد. تعداد کلمات متن هر مقاله، کتاب و …، با در نظر گرفتن تعرفه های مختلفی برای واژگان آن متون محاسبه میگردد. شما برای کسب اطلاعات دقیق تر در مورد هزینه و زمان میتوانید با کارشناسان مجرب و متخصص موسسه پژوهش برتر در ارتباط باشید.
اصول و قواعد کلی مقاله نویسی
