به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ساعد نیوز به نقل از آفتاب، بخشهایی از مصاحبه را می خوانید:
در شرایطی که مسوولان حاکمیتی بحث گفتگو را مطرح می کنند، شورای گفت وگوی ملی چه هدف گذاری هایی را دنبال می کند؟
اصل قضیه اعلام موجودیت شورا، این بود که اصولگرایان و اصلاح طلبان در قالب یک نشست مشترک با هم گفتگو و درباره مسائل اساسی کشور و چالش ها همفکری داشته باشند. این نخستین جلسه پس از رخدادهای اخیر بود و در ادامه اعضای دیگر، اقشار دیگر و حتی نسل های جوان تر (دهه هشتادی ها) در نشست ها حاضر می شوند.
اما بسیاری معتقدند، دوره این دسته بندی های سیاسی به سر آمده و جامعه را به طور کلی باید ذیل گزاره هایی، چون براندازان و تحول خواهان دسته بندی کرد. اولا آیا این دسته بندی درست است و اگر نه، چطور می توان به افکار عمومی گفت که ذیل این این دوگانه فعالیت کنند؟
صادر کردن این نوع احکام، نیاز به کار علم پژوهی و نظرسنجی های دقیق و معتبر دارد. اساسا هر حزب، جناح و طیفی که صحبت می کند، می گوید این حرف مردم است. این یکی از مشکلات جدی جامعه ماست. حتی افرادی هم وجود دارند که تصور می کنند حرف آن ها حرف مردم است. اما تشخیص اینکه مردم و جامعه چه می گویند و صدای مردم چیست، نیاز به فعالیت های دقیق علمی و نظرسنجی های دقیق دارد. به صورت دقیق نمی توان گفت که آیا مردم این جناح را قبول دارند یا از آن جناح عبور کرده اند. بنابراین در پاسخ به این پرسش که آیا مردم از اصلاح طلبان عبور کرده اند یا نه؟ به صورت قطعی نمی توان گفت چه تحولاتی در اقبال مردم به طیف های سیاسی رخ داده است. ولی طیف های اصلی عرصه سیاست در ایران ذیل همان دوگانه راست و چپ یا اصولگرا و اصلاح طلب تداوم دارد.
در همه جهان برای شنیدن صدای مردم به انتخابات روی می آورند. در انتخابات آزاد و رقابتی است که مشخص می شود، مردم چه می گویند. اما در انتخابات سال های ۹۸ و ۱۴۰۰ این فضای رقابتی شکل نگرفت و تنها یک طیف خاص از جناح راست، نماینده داشت. چقدر این فضاسازی های محدود در شکل گیری رخدادهای اخیر نقش داشته است؟
متاسفانه تحلیل اشتباهی میان اصولگرایان شکل گرفت؛ مبتنی بر این تحلیل اشتباه هم انتخابات مجلس در سال ۹۸ و هم انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ برنامه ریزی شد. این تحلیل که اگر اصلاح طلبان، طیف های میانه رو در یک کلام غیرخودی کنار گذاشته شوند، جامعه به سمت جناح راست میل می کند و تسلیم آن ها می شود. این تحلیل اشتباه بود و فکر می کنم، امروز بسیاری از فعالان سیاسی در جناح راست به این نتیجه رسیده اند که تحلیل اشتباهی داشته اند. این تصور اشتباه که اگر در حاکمیت همه خودی باشند و یکدست شوند، مشکلات مملکت حل می شود، ریشه بسیاری از مشکلات است. جالب اینجاست در کمتر از یک سال پس از یکدست شدن قدرت، مشخص شد این تفکر غلط بوده و فشارها بر اقتصاد، سیاست، دیپلماسی و... بیشتر شده است.
اگر قرار باشد به مهم ترین مساله در رخدادهای اخیر اشاره کنید، کدام بخش از مطالبه گری های اخیر برای شما برجسته تر بوده است؟
در حال حاضر حرکت دختران، زنان و جوانان ایرانی بسیار برجسته بوده است. در هر نوع گفت وگوی ملی باید به این واقعیت ها توجه شود. هر نوع گفت وگویی باید با مشارکت و حضور جدی کنشگران سیاسی جدید (شامل زنان، دختران و جوانان) که در جامعه خود را نمایان کرده اند، باشد. راه حل هم فقط از مسیر سرکوب صورت نمی گیرد، بلکه حل مشکلات از طریق گفتگو صورت می گیرد.
جامعه با مشکلات فراوانی روبه رو است و مردم مطالبات فراوانی دارند، مکانیسم پیگیری مطالبات مردم از حاکمیت چگونه باید باشد؟ چه موضوعاتی باید در راس مطالبه گری ها باشد؟
موضوعاتی، چون آزادی رسانه ها، پایان دادن به ردصلاحیت های گسترده، مسدودسازی اینترنت، به رسمیت شناختن حق اعتراض مردم و... در زمره مهم ترین مطالبات مردم قرار دارند. معتقدم بینش حاکمیت باید تغییر کند و با بینش فرهنگی مملکت اداره شود. نباید اجازه داد رویکردهای امنیتی بر بخش های رسانه ای، فرهنگی و... حاکم شوند. این گزاره بسیار اهمیت دارد.
اساسا فکر می کنید حاکمیت آماده شنیدن این واقعیت ها باشد؟ چهره هایی مانند باهنر که از طیف اصولگرایان در نشست گفت وگوی ملی حضور دارد در زمره اصولگرایان سنتی است که دولت و مجلس نقش ویژه ای برای او در نظر نگرفته است. با این ظرفیت فکر می کنید این شورا بتواند گامی رو به جلو بردارد؟
هنوز وارد فاز گفتگو با حاکمیت نشده ایم. اما جزو برنامه های آتی شورا هست که گفتگو با بخش ها و جناح های مختلف سیاسی، حاکمیت، اقشار مختلف، اصناف و... را برنامه ریزی کند. این روند نیازمند زمان و برنامه ریزی است تا با همه طیف های اثرگذار بحث و تبادل نظر شود.
نظر آقای باهنر و عارف درباره رخدادهای اخیر چیست؟
همه همدل هستند تا مشکلات کشور کاهش یابد و از بحران عبور شود.
بسیاری نگرانند که باز هم مانند تجربه های قبلی، کمیته های بحران، حقیقت یاب و... تشکیل و بعد از فروکش کردن بحران، این روند فراموش شود.
گفت وگوی ملی مشمول این روند نمی شود. قبل از بروز بحران اخیر نیز شورا معتقد بود باید تغییراتی در نظام سیاسی ایجاد شود، صدای مردم شنیده شود و به مطالبات مردم پاسخ داده شود.
برخی شایعات در فضای مجازی شنیده می شد که چهره هایی، چون باهنر، عارف، علی لاریجانی، ضرغامی و... به دنبال تشکیل جلساتی هستند تا نظام ریاست جمهوری را به نظام پارلمانتاریستی با حضور نخست وزیر تغییر دهند. این شایعات را تایید می کنید؟
این شورا هیچ ارتباطی با این موضوعات ندارد. اگر هم قرار باشد این موضوعات در نشست ها مطرح شود، قطعا بنده مخالف این قضیه هستم و این روند را برای کشور مفید نمی دانم.
گفتید قرار است از دهه هشتادی ها هم در نشست های مرتبط با گفت وگوی ملی استفاده کنید، با چه مکانیسمی این حضور محقق می شود؟
حضور دهه هشتادی ها و مطالبات آن ها به یک واقعیت برجسته در عرصه عمومی کشور بدل شده است. هیچ کس نمی تواند نقش آن ها را انکار کند. به مکانیسم خاصی نیاز است که بتوان از حضور آن ها استفاده کرد و صدای آن ها را شنید. در کل گفتگو با جوانان اصل است. با دانشجویان باید گفتگو شود و خواسته های آنان را پاسخ گفت.
اما این روزها خبرهای تلخی درباره ممنوع الخروج کردن، اخراج، جرایم شدید و... دانشجویان شنیده می شود.
این روند سلبی نتیجه بخش نیست. اخراج، دستگیری و تعلیق دانشجویان اشتباه محض است. با دانشجو باید نشست و گفتگو کرد. برخورد با دانشجویان، ورزشکاران، هنرمندان و... نتیجه عکس دارد.