امروزه ، یکی از مهم ترین تشریفاتی که برای ازدواج و طلاق پیش بینی شده است ، ثبت این وقایع ، در اسناد سجلی فرد ، یعنی شناسنامه آنها می باشد . البته ، علاوه بر ازدواج و طلاق ، رجوع از طلاق و سایر اطلاعاتی که نشان دهنده تجرد یا تاهل فرد می باشد نیز ، قابل درج در شناسنامه فرد طلاق گرفته است . درج این اطلاعات در شناسنامه فرد طلاق گرفته ، به منظور نظم بخشی به روابط زوجیت بوده و در عمده موارد ، سند و مدرک مهمی در جهت برخورداری از حقوق قانونی ناشی از زوجیت می باشد. با این حال ، در مواردی ، ممکن است به صورت قانونی و یا حتی غیر قانونی ، اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته ، دستخوش تغییر شود و به عبارت دیگر ، اطلاعات طلاق یا حتی فوت همسر ، از شناسنامه پاک شود . در این صورت ، ممکن است برای ازدواج مجدد ، از فرد خواسته شود که اطلاعات شناسنامه خود را استعلام نماید و به اصطلاح ، گواهی تجرد اخذ نماید . اما سوال این است که در صورت استعلام شناسنامه فرد طلاق گرفته ، چه اطلاعاتی قابل مشاهده است و در نمونه گواهی تجرد زن و مرد ، چه اطلاعاتی در خصوص طلاق قابل مشاهده است ؟ برای پرداختن به این سوالات ، در ادامه این مقاله به بررسی این موضوعات می پردازیم که نمونه اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته شامل چه مواردی است و نمونه اطلاعات شناسنامه زن و مرد مطلقه ، شامل چه مواردی است ، نحوه استعلام اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته به چه صورت است و در خاتمه نیز ، نحوه پاک کردن اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته را مطرح خواهیم نمود .
اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته
در حالت عادی ، زمانی که شخصی ازدواج می کند ، می بایست ازدواج خود را در دفترخانه ازدواج و طلاق ، ثبت کرده و مشخصات همسر خود را نیز در شناسنامه ، به ثبت برساند تا رابطه زوجیت میان آن ها ، به سادگی قابل تشخیص و احراز بوده و تکالیف ناشی از زوجیت ، از قبیل لزوم پرداخت نفقه ، مهریه و ... بر اساس آن ، محرز گردد . لذا ثبت کردن ازدواج در شناسنامه ، یک الزام و تکلیف قانونی است و نمی توان از انجام آن ، امتناع کرد . البته ، ثبت اطلاعات عقد نکاح در شناسنامه ، در حالت کلی ، متوجه اشخاصی است که عقد دائم می کنند و در خصوص ازدواج موقت یا صیغه ، مرد مکلف به ثبت صیغه در شناسنامه اش نیست ؛ مگر در دو حالت . اول ، زمانی است که زن ، در طول عقد موقت ، باردار شود ، دوم ، زمانی است که زن ، ضمن عقد موقت ، شرط کرده باشد که مرد ، عقد را در شناسنامه اش به ثبت برساند که این موضوع ، در مقاله ثبت ازدواج دائم و موقت ، به تفصیل بررسی شده است. نکته مهمی که در مورد ثبت ازدواج وجود دارد ، آن است که عدم ثبت نکاح در شناسنامه توسط مرد ، نوعی جرم است . البته ، علاوه بر ثبت ازدواج ، در صورتی که مرد ، همسر خود را طلاق داده باشد ، باز هم باید طلاق را در شناسنامه به ثبت رساند و اگر هم بعد از طلاق ، به همسر خود رجوع نماید ، باید رجوع از طلاق را نیز ثبت رسمی نماید . علاوه بر این ها ، فسخ کردن عقد نکاح ، به دلیل وجود عیوب در طرف مقابل ، انفساخ نکاح ، اعلام بطلان نکاح یا طلاق نیز مشمول این حکم است. بر اساس ماده 49 قانون حمایت خانواده ، ضمانت اجرای عدم ثبت موارد مذکور ، آن است که علاوه بر اینکه مرد ، ملزم به ثبت وقایع ذکر شده می شود ، به جزای نقدی درجه 5 ، یعنی هشتاد تا صد و هشتاد میلیون ریال جزای نقدی و یا حبس تعزیری درجه 7 یعنی حبس از 91 روز تا 6 ماه محکوم خواهد شد. اما سوالی که در این خصوص ممکن است مطرح شود ، آن است که اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته شامل چه مواردی است ؟ به عبارت دیگر ، در صورتی که زن و یا مردی ، از همسر خود طلاق گرفته باشد ، چه اطلاعاتی در شناسنامه وی درج می شود ؟ برای پاسخ به این سوال ، بهتر است نمونه اطلاعات شناسنامه زن و مرد طلاق گرفته ، ملاحظه و بر اساس آن ، اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته ، بررسی گردد . به طور کلی ، اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته ، اصولا در صفحه دوم شناسنامه وی درج می گردد . به این صورت که علاوه بر مشخصات همسر و اطلاعات مربوط به ازدواج ، از قبیل تاریخ عقد و محل دفترخانه عقد نکاح ، اطلاعات مربوط به طلاق ، از قبیل تاریخ ثبت طلاق به روز و ماه و سال ، شماره ثبت طلاق و محل ثبت طلاق ، قابل مشاهده خواهد بود و اگر هم همسر فوت کرده باشد ، تاریخ فوت وی نیز درج می شود . با این وجود ، گاهی ، این امکان برای افراد فراهم شده است که بتوانند پس از طلاق ، به لحاظ قانونی ، نسبت به حذف نام همسر از شناسنامه ، اقدام نمایند و به اصطلاح ، شناسنامه سفید دریافت کنند که در قسمت های بعد ، در مورد نحوه پاک کردن اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته ، صحبت خواهیم کرد. البته ، در مواردی ، ممکن است که پاک کردن نام همسر از شناسنامه ، به لحاظ قانونی ، امکان پذیر نباشد و شخص ، بخواهد با ترفندهای دیگر ، همچون جعل شناسنامه ، اقدام به پاک کردن شناسنامه خود نماید تا خود را مجرد جلوه دهد و یا اینکه ممکن است فردی ، دو شناسنامه داشته باشد و فقط در یکی از آن ها ، ازدواج خود را ثبت کرده باشد و شناسنامه دیگر ، سفید باشد که در چنین مواردی ، می بایست به طریقی ، بتوان به اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته ، دست یافت. خوشبختانه در طی سال های اخیر ، این امکان فراهم شده است که برای اطلاع از جزییات مربوط به ازدواج و طلاق قبلی افراد ، گواهی تجرد ایشان را ملاحظه نمود . در این گواهی ، کلیه اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته ، از قبیل طلاق یا فوت همسر وی ، قابل مشاهده است و حتی در صورتی که فردی ، اقدام به تعویض شناسنامه خود نموده باشد ، باز هم از طریق این گواهی ، می توان به اطلاعات مربوطه دست یافت که در قسمت بعد ، نحوه استعلام اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته نیز توضیح داده می شود .
نحوه استعلام اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته
همانطور که در قسمت قبل اشاره شد ، نمونه اطلاعات شناسنامه ای فرد طلاق گرفته ، اصولا گویای ازدواج و طلاق یا وفات همسر وی می باشد ؛ اما ممکن است که برخی از افرادی که قبلا ازدواج کرده و طلاق گرفته اند ، اقدام به حذف نام همسر از شناسنامه نموده یا با روش های غیر قانونی ، شناسنامه خود را جعل کرده باشند . در این صورت ، این سوال مطرح می شود که نحوه استعلام اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته چیست و چگونه می توان به سابقه ازدواج و طلاق این افراد پی برد؟ قبل از اینکه نحوه استعلام اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته را توضیح دهیم ، باید به این نکته اشاره نماییم که اصولا ذکر نکردن ازدواج یا طلاق قبلی ، ممکن است یکی از مصادیق فریب یا تدلیس در ازدواج باشد و تفاوتی هم نمی کند که فرد طلاق گرفته ، زن یا مرد باشد . در هر حال ، به لحاظ اخلاقی ، بهتر است که حتی در صورت طلاق گرفتن و حذف نام همسر از شناسنامه به صورت قانونی ، این موضوع به طرف مقابل ، اطلاع داده شود تا مبنایی برای فسخ عقد نکاح نشود. اما در خصوص اینکه چگونه می توان اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته را استعلام نمود و مطلع شد که آیا این زن یا مرد ، قبلا هم ازدواج کرده اند یا خیر ، راهکاری به نام دریافت گواهی تجرد وجود دارد . زمانی که فردی قصد دارد با دیگری ازدواج کند ، اما می خواهد بداند که طرف مقابل ( اعم از زن یا مرد ) قبلا ازدواج کرده است یا خیر ، باید گواهی تجرد وی را ملاحظه کند ؛ چرا که در این گواهی ، کلیه اطلاعات مربوط به سابقه تاهل قبلی فرد ، درج شده است ؛ حتی اگر پس از حذف نام همسر از شناسنامه ، شناسنامه المثنی دریافت شده باشد. البته ، استعلام اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته و دریافت گواهی تجرد ، صرفا توسط خود شخص ، امکان پذیر بوده و حتی در صورتی که شماره شناسنامه یا کد ملی زن یا مرد طلاق گرفته را نیز داشته باشیم ، نمی توانیم از طرف وی گواهی تجرد بگیریم و فقط می توانیم از آن شخص درخواست کنیم که گواهی تجرد گرفته و آن را به ما نشان دهد ؛ مگر این که دادگاه ، حکم استعلام گواهی تجرد فرد را صادر کرده باشد. برای دریافت گواهی تجرد ، کافی است که خود فرد ، در سامانه درخواست صدور و پیگیری گواهی تجرد ، اطلاعات خود را تکمیل نموده و سپس ، برای دریافت گواهی تجرد ، با در دست داشتن مدارکی از قبیل اصل و کپی صفحات شناسنامه و اصل و کپی کارت ملی ، به اداره ثبت احوال مراجعه نماید .
نحوه پاک کردن اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته
همانطور که گفته شد ، اصولا اطلاعات هر نوع ازدواج و طلاق و رجوع از طلاق ، باید در شناسنامه به ثبت برسد و نمونه اطلاعات ثبت شده در شناسنامه فرد طلاق گرفته نیز بیان شد . اما به لحاظ قانونی ، این امکان نیز وجود دارد که زن و مردهایی که سابقه ازدواج و طلاق دارند ، بتوانند اطلاعات مربوط به سابقه ازدواج و طلاق خود را پاک کرده و شناسنامه جدید بگیرند و این امر ، به لحاظ قانونی ، هیچ اشکالی نخواهد داشت . لذا سوالی که مطرح می شود ، آن است که نحوه پاک کردن اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته چیست ؟
قبل از اینکه نحوه پاک کردن اطلاعات شناسنامه زن و مرد طلاق گرفته را توضیح دهیم ، باید به این نکته اشاره نماییم که پاک کردن شناسنامه فرد طلاق گرفته ، شرایط خاصی دارد و در همه موارد ، امکان پذیر نیست . یکی از شرایط پاک کردن اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته ، آن است که زوجه ، باکره یا دوشیزه باشد و قبل از طلاق ، رابطه زناشویی میان زن و مرد شکل نگرفته باشد و تنها در این صورت است که حذف نام همسر از شناسنامه زن و مرد طلاق گرفته امکان پذیر می شود . در خصوص مردان نیز ، این موضوع صدق می کند. بنابراین ، زنان و مردانی که در ازدواج قبلی خود ، رابطه زناشویی برقرار نموده اند ، نمی توانند اطلاعات شناسنامه خود را پاک کنند ؛ چرا که این موضوع ، ممکن است بعدها سبب شود که سابقه ازدواج ، از طرف مقابل ، پنهان شده و فریب در ازدواج شکل گیرد . در صورت فریب در ازدواج نیز ، شخص فریبکار ، به مجازات تدلیس در ازدواج محکوم خواهد شد. با این توضیح که ، زمانی که زن و مردی قصد طلاق گرفته دارند و هنوز در دوران عقد بوده و سابقه رابطه زناشویی نداشته اند ، برای تعیین نوع طلاق ، زوجه به پزشک قانونی ارجاع می شود و اگر تشخیص داده شود که زوجه ، باکره است ، حکم طلاق ، تحت عنوان طلاق بائن غیر مدخوله تعیین می شود و به استناد این حکم طلاق ، می توان بعدا اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته ( اعم از زن یا مرد طلاق گرفته ) را پاک کرد. نحوه پاک کردن اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته ، به این صورت است که زن و یا مرد ، با ارائه نمودن مدارکی همچون گواهی بکارت دریافت شده از پزشک قانونی ، حکم طلاق صادر شده از دادگاه ، برگه طلاق نامه ثبت شده در محضر و سایر مدارک هویتی ، می تواند به یکی از دفاتر پیشخوان و یا ادارات ثبت احوال مراجعه نماید. اما زنان و مردانی که قبلا سابقه ازدواج و رابطه زناشویی داشته و سپس طلاق گرفته اند ، صرفا در صورتی می توانند نسبت به پاک کردن اطلاعات شناسنامه خود اقدام نمایند که با شخص دیگری ازدواج کرده باشند و ازدواج دوم آنان به ثبت رسیده باشد و پس از آن ، می توانند برای تعویض شناسنامه و گرفتن شناسنامه المثنی جدید اقدام نمایند که دلیل این موضوع ، آن است که همسر جدید ، از ازدواج قبلی فرد اطلاع پیدا کرده باشد .
طریقه تعویض شناسنامه بعد از طلاق:
مطابق قانون فردی که طلاق گرفته و ازوداج جدید را به ثبت رسانده می تواند نام همسر سابق خود را از شناسنامه حذف کند و این عمل تنها و تنها پس از ثبت قانوننی ازدواج جدید ممکن است دلیل آن نیز اینست که همسر فعلی از ازدواج قبلی آگاه شود و فریب در ازدواج رخ ندهد. نکته : این قانون فقط شامل ازدواج دوم نمی شود و ازدواج های بعدی را نیز به همین ترتیب شامل می شود اما استثنای این قانون زمانی است که طلاق در دوران عقد صورت بگیرد و زوجه باکره بود. در این حالت با اثبات این امر از طریق نامه پزشکی قانونی به راحتی می توان اقدام به تعویض شناسنامه و حذف نام همسر سابق کرد. همچنین مورد استثنای دیگر فوت همسر است که در این حالت نیز همچون مورد قبل می توان با ارایه مدارکی دال بر ادعای شما همچون مدرک قانونی ثبت ازدواج و گواهی فوت همسر به حذف نام همسر از شناسنامه خود اقدام کرد . اما اگر برای بار دوم دوشیزه ای به عقد ازدواج با مردی در آید و در همان حال مجدد طلاق بگیرد و دیگر حذف نام همسر از شناسنامه مقدور نخواهد بود . در این موارد فقط پس از ازدواج مجدد زوج و حذف نام همسر از شناسنامه این امر میسر می شود. اگر فردی با همسرش متارکه کرده باشد و پس از ازدواج دوم و ثبت رسمی ازدواج دوم می تواند به اداره ثبت احوال رجوع نموده و درخواست برای حذف نام همسر اول را ارایه کند . اما چنانچه همین مرد بخواهد برای بار سوم ازدواج کند و نام همسر اول نیز پاک شده باشد همسر سوم برای آگاهی از گذشته این فرد می تواند به اداره ثت احوال مراجعه کند و اطلاعات ازدواج های قبلی این فرد را دریافت کند. اما قانونی برای حذف نام همسر وجود دارد که در آن تفاوتی بین زن و مرد قائل نشده است: این ماده قانونی مربوط به دوران عقد است که هنوز رابطه جنسی بین زوجین صورت نگرفته که در این مورد بلافاصله پس از طلاق ، ثبت احوال با دریافت مدارکی دال بر ادعای عدم نزدیکی اقدام به حذف نام همسر هر یک از طرفین از شناسنامه آنها می کند و تفاوتی بین زن و مرد در این قانون لحاظ نشده است. همانطور که ملاحظه فرمودید فقط زن و شوهرانی که بین ایشان نزدیکی واقع نشده باشد پس از طلاق می توانند در شناسنامه المثنی نام همسر قبلی و ازدواج و طلاق مربوطه به آن از شناسنامه حذف کنند اما اگر زن باکره نباشد و از همسر اول خود جدا شده باشد تا قبل از ازدواج دوم نام همسر اول در شناسنامه وی باقی خواهد ماند و تنها پس از ازدواج دوم می تواند تقاضای حذف نام همسر اول را از شناسنامه خود به ثبت احوال ارائه کند ، بدین منظور زنی که خواهان حذف نام همسر سابق است باید مردی را به عنوان خواستگار خود معرفی کرده و با مراجعه به یکی از دفاتر ثبت ازدواج ، گواهی سردفتر را مبنی بر خواستگاری و تمایل به عقد از سوی طرفین به ثبت احوال ارایه دهد. در این حالت ثبت احوال نسبت به صدور شناسنامه المثنی بدون ذکر نام همسر سابق اقدام خواهد کرد تا نام همسر دوم در شناسنامه زن قید گردد.
امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .