آیا کودک افسرده لجباز می شود؟

آیا لجبازی و لجاجت کودکان خبر از افسرده بودن و اختلالات روانی در وی می دهد؟! در صورتی که کودک در محیط خانواده مورد بی توجهی و غفلت، کودک آزاری جسمی، تنبیه سخت و… قرار بگیرد، قطعا در معرض ابتلا به افسردگی قرار خواهدگرفت.در ایجاد افسردگی نقش مهم و موثر در آن، زمینه ارثی است به این معنا که اگر فردی در خانواده این بیماری را داشته ، احتمال بروز آن در فرزندان وجود خواهد داشت . علاوه بر ارث شرایط محیطی نیز عاملی مهم در ایجاد افسردگی است به خصوص در مواردی که عامل زمینه ای نیز وجود داشته باشد . گاهی از دست دادن عزیزانی که برای کودک اهمیت ویژه ای داشته اند و کودک نتوانسته است مرگ و یا از دست دادن را برای خود توضیح دهد ، می تواند کودکان را از پا درآورده و زمینه افسردگی شود مانند بحث طلاق که کودک مجبور است از پدر یا مادر خود جدا شود و یا مهاجرت که کودک یکباره از فرهنگ و محیط آشتایی که با آن خو گرفته بود ، وارد محیط غریبه ای می شود ، همگی می توانند عاملی برای افسردگی باشند .

راه های متعددی برای تشخیص مشکلات روانی در کودکان وجود دارد که مهمترین آن ها ناراحتی مداوم و نگرانی های بی دلیل کودک است که به موضوع خاصی مربوط نمی شود.همچنین والدین می توانند عکس العمل کودکشان را هنگامی که مساله ناراحت کننده ای رخ می دهد ببینند، برای مثال زمانی که کسی می میرد طبیعی است که اقوام و اطرافیان او ناراحت شوند، اما اگر احساس کردید عکس العمل کودکتان به این اتفاق بسیار شدید و افراطی است و یا مدت زیادی طول کشیده است، این موضوع یکی از نشانه های افسردگی است.

لجبازی و افسردگی کودکان

همه کودکان و نوجوانان نیازمند دریافت حس احترام، ارزشمندی و دوست داشته شدن از سوی دیگران هستند و نیاز شدیدی به برقراری ارتباط با والدینشان دارند.احتمال ابتلا به افسردگی در کودکانی که یکی از والدین آنها افسرده است، دو برابر و در کودکانی که هر دو والد آنها افسردگی را در زندگی تجربه کرده‏ اند، چهار برابر بیشتر از سایر کودکان است .

آیا لجبازی کودکان از علائم ابتلای آنها به افسردگی است؟

تشخیص افسردگی کودکان به خصوص در سنین زیر 3 سال کمی مشکل است، زیرا با دوره های بدقلقی و لجبازی آنان اشتباه گرفته می شود. به طور طبیعی کودک از 15 ماهگی تا 3.5 سالگی رفتارهای لجبازانه و قشقرق‏هایی برای رسیدن به خواسته هایش دارد که شامل پا کوبیدن، سر کوبیدن، جیغ و داد کردن و... است. بروز این رفتارها در این سن کاملا طبیعی است، نه نشان دهنده افسردگی. به همین دلیل تشخیص علائم افسردگی معمولا از حدود 3 سالگی به بعد راحت‏تر است.

با لجبازی کودک چطور باید رفتار کرد که از نظر روانی لطمه‏ای به او وارد نشود؟

مهم ترین کار، مطالعه و افزایش آگاهی والدین از خصوصیات و ویژگی های روان شناختی کودکان در دوره های مختلف سنی است که می‏تواند در کنترل رفتارهای آنها موثر باشد، مثلا پرت کردن حواس کودک از خواسته‏هایی که می تواند او را به سمت لجبازی سوق دهد، ‏یکی از راه های کنترل لجبازی او است.در واقع مادر باید همواره در فکر پیشگیری از بروز لجبازی و قشقرق باشد، زیرا مدیریت رفتار کودک وقتی در فاز قشقرق می افتد، بسیار دشوارتر است.
گاهی هم لازم است به خواسته کودک «نه» گفته شود. در این صورت والدین باید جدیت لازم را در رفتار خود داشته باشند و با مشاهده لجبازی کودک مستاصل نشوند، کوتاه نیایند و نگران افسرده شدن او نباشند، زیرا همان طور که اشاره شد، این رفتارها در سنین نوپایی کاملا طبیعی است.البته مشابه این رفتار را در دوره نوجوانی هم تا حدی طبیعی می دانیم، چون طبق تعریف کنوانسیون کودک، دوره کودکی تا سن 18 سالگی است.

آیا عصبانیت کودک هم می‏تواند نشانه افسردگی باشد؟

بله، اما اگر این علائم از حدود 3.5 تا 4 سالگی به بعد مداوم و حداقل 2 تا 3 هفته در کودک وجود داشته باشد، به افسردگی اش شک می کنیم.یکی از علائم مهم افسردگی کودکان، تحریک پذیری و عصبانیت آنهاست، مثلا می‏بینید کودکی که تا چندی قبل خوش اخلاق بوده و مشکلی نداشته، حالا علاوه بر اینکه غمگین است، خیلی زود عصبانی می شود و واکنش نشان می دهد.

بسیاری از کودکان بی‏دلیل گریه می‏کنند. آیا این علامت هم نشانه افسردگی است؟

کودک در طول دوره افسردگی حساس تر و زودرنج تر می شود، سریع تر بغض می کند و گریه کردن هایش افزایش می یابد، اما هر گریه‏ ای نشانه افسردگی نیست. در افسردگی گاهی حتی کودک برای موارد بسیار بی اهمیت تا یکی دو ساعت گریه می کند و این در کنار سایر علامت های افسردگی می تواند خانواده را به افسرده بودن فرزند مشکوک کند.به عبارتی در دوران افسردگی، کودک دچار افت کیفی در زندگی می شود، کمتر سراغ دوستانش می رود، در بازی های گروهی شرکت نمی کند و از زندگی اش لذت نمی برد. والدین نباید گریه کردن بچه ها را به افسردگی ارتباط دهند، چون در بیشتر موارد این طور نیست.

چه زمان باید به متخصص مراجعه کرد؟

هر موقع یکی از مشکلات و علائم زیر را در کودکتان مشاهده کردید باید هرچه سریع تر به مشاور او مراجعه کنید. این موارد شامل:

• نسبت به خود یا دیگران احساس افسردگی شدید، ترس، اضطراب یا عصبانیت می کند.
• خارج شدن از کنترل
• شنیدن صداهای غیرواقعی
• دیدن چیزهای غیرواقعی
• سه روز متوالی غذا نخوردن یا نخوابیدن
• بروز رفتارهای نگران کننده نسبت به دوستان، معلمان و والدین

درمان افسردگی کودکان

افسردگی یک بیماری خود درمان نبوده و حتما باید برای درمان آن به پزشک مراجعه کرد. انتخاب روانپزشک خوب کودکان می تواند در درمان این بیماری بسیار تاثیر گذار باشد. در بیشتر موارد هنگام مواجهه با این بیماری پیشنهاد اول جلسات مشاوره است. جلسات مشاوره می توانند در درمان بیماری بسیار تاثیرگذار بوده و با یافتن ریشه ی ابتلا به بیماری به درمان بپردازند.خانواده و محیط زندگی کودک از عوامل بسیار تاثیر گذار در ابتلا و همچنین درمان این بیماری می باشند. در تحقیقات به عمل آمده در زمینه افسردگی نتایج بدست آمده نشان داده است که بهترین درمان در ابتدا مشاوره می باشد. در صورت رفع نشدن مشکل، آغاز مصرف دارو می تواند درمانی قطعی به شمار آید. ترکیب روش دارو درمانی همراه با مشاوره با یک روانشناس مجرب می تواند بیشترین تاثیر را در درمان داشته باشد.یکی از دارو های بسیار رایج در درمان افسردگی کودکان که توسط پزشک مربوطه تجویز می شود پروزاک است. مصرف این دارو توسط سازمان FDA برای درمان افراد 8 تا 18 ساله تایید شده است و نتیجه عالی داشته است.

آیا کودکان می توانند از بالم لب استفاده کنند؟