جواهرات و زیورآلات همواره دارای نگین ها و سنگ ها قیمتی و نیمه قیمتی بوده اند. یکی از این سنگ ها که در بخش زیورآلات و جواهرات کار برد دارد سنگ زمرد سبز است که بسیار پرطرفدار می باشد. این سنگ قیمتی را می توان بر روی انواع گردنبند، دستبند، انگشتر و.. دید و از درخشش و شفافیت آن لذت برد. سنگ زمرد نیز همانند دیگر سنگ های قیمتی دارای نمونه های تقلبی است که به قیمت کمتر در بازار موجود میباشند و شناخت سنگ اصل از تقلبی کار پیچیده و سختی است.
سنگ زمرد اصل ( طبیعی)
زمرد طبیعی طیف های متفاوتی از رنگ سبز را شامل می شود و درجه سختی آن ۷.۵ تا ۸ در مقیاس مو است. اما از آنجا که اغلب سنگ های زمردِ اصل دارای حفره و ترک هستند و ساختار یکپارچه ندارند، بسیار مستعد شکستن خواهند بود. مخصوصا اگر ضربه ای به سنگ وارد شود ممکن است خیلی سریع بشکند.
سنگ زمرد مصنوعی (بدلی)
سنگ زمرد بدلی با مدل اصل آن به لحاظ ساختار شمیایی تفاوت دارد. زمرد مصنوعی از متریال های گوناگونی ساخته می شود که ممکن است مواد طبیعی را هم شامل شود. گاهی اوقات سنگ های قیمتی طبیعی و اصل همانند زبرجد و گارنت را به جای زمرد به مشتری های می فروشند.زبرجد، نوع شفاف و تراش خورده نوعی کانی به نام الیوین است و رنگ سبز زیتونی دارد. زبرجد خودش هم جواهر است اما ارزش آن به اندازه زمرد نیست و قیمت ارزان تری دارد. این سنگ جلای شیشه و روغنی دارد و در مقابل مواد اسیدی پایدار نیست و در برابر فشار و ضربه ی شدید ترک می خورد.گارنت هم سنگ جواهر دیگری است که در رنگ های مختلف در طبیعت یافت می شود. این سنگ در برابر اسیدها بسیار مقاوم است و به ندرت ذوب می شود.همچنین باید بدانید که بعضا از شیشه های رنگی به جای سنگ زمرد در جواهرات استفاده می کنند. این جواهرات را از قیمت پایینشان می توانید تشخیص دهید.
آیا زمرد مصنوعی بدل و بی ارزش است؟
زمردهای مصنوعی در آزمایشگاه ساخته می شوند و بنابراین سعی می شود تا ساختاری مشابه به سنگ طبیعی داشته باشد. اما به طور کلی باید گفت که زمرد مصنوعی لزوما فیک و بی ارزش نیست. اما اگر نمونه مصنوعی را به عنوان زمرد اصل به شما قالب کنند، آن وقت است که کلاه سرتان رفته و باید نزد فروشنده بازگردید.
برای اینکه در همان زمان خرید بتوانید زمرد مصنوعی را از زمرد طبیعی تشخیص دهید، باید به مجموعه ای از نشانه ها توجه کنید. اول از همه باید بدانید که زمرد مصنوعی بسیار یکدست و تمیز و شفاف دیده می شود و ترک و خلل و فرج کمی در سطح آن مشاهده می شود. این در حالیست که زمرد طبیعی خلل و فرج زیادی دارد که با چشم عادی هم قابل تشخیص هستند.
برخی از سنگ های زمرد مصنوعی را می توان با تاباندن نور فرابنفش تشخیص داد. به این صورت که با تابش این اشعه، سنگ زمرد مصنوعی بازتاب نوری قرمزرنگ دارد. البته این روش تشخیص چندان قابل اعتماد نیست زیرا برخی از زمردهای طبیعی هم در برخی شرایط بازتاب نوری قرمز از خود نشان می دهند.
بهترین و مطمئن ترین روش برای تشخیص زمرد اصل از بدل این است که آن را نزد متخصص جواهرات ببرید تا با آنالیز سنگ واقعیت امر را برایتان بازگو کند.
زمردهای سنتز شده
از دهه 1950 میلادی تولید زمردهای مصنوعی در آزمایشگاه ها آغاز شد و تا امروز نیز ادامه دارد. این نگین های مصنوعی زمرد که به آن ها سنتز شده نیز می گویند با کیفیتی مطلوب و قیمتی مناسب وارد بازار شده است. همین مساله موجب شده کار تشخیص زمرد اصل از مصنوعی مشکل شود. راه تشخیص این دو از هم تاباندن اشعه فرابنفش به آن هاست. زمردهای مصنوعی شفاف تر هستند و اشعه ماورای بنفش را خیلی بهتر از زمردهای طبیعی عبور می دهند.
معادن استخراج زمرد
یکی از دلایل اصلی با ارزش بودن زمرد کمیاب بودن آن است. معادن معدودی در جهان وجود دارند که می توان از آن ها به استخراج سنگ زمرد پرداخت. در ادامه به معرفی مهم ترین این معادن می پردازیم.
کلمبیا. مهم ترین معادن زمرد در جهان در کشور کلمبیا قرار دارند. با ارزش ترین سنگ های زمرد که به رنگ سبز و سبز سیر می باشند را از معادن این کشور استخراج می کنند. البته این به آن معنا نیست که هر سنگ زمردی که از کلمبیا استخراج شود ارزش بیشتری دارد چرا که این امر به مواردی همچون رنگ زمرد، ناخالصی ها و … ارتباط دارد. مهم ترین معادن در کلمبیا معادن موزو می باشند. یکی دیگر از معادن مهم این کشور نیز معدن زمرد شیوور است.
زامبیا. معادن استخراج زمرد در کشور زامبیا نیز وجود دارند. این کشور به تازگی به جمع کشورهای مهم در استخراج زمرد اضافه شده است. زمردهای معادن زامبیا دارای کیفیت بالایی می باشند و در جهان شناخته شده هستند.
افغانستان. زمردهایی که از معادن افغانستان استخراج می کنند به طور فوق العاده ای تمیز و بدون ترک است و رنگی شفاف دارد. زمردهای معادن افغانستان عموما اندازه کوچکی دارند اما دارای کیفیت بسیار بالایی می باشند. این معادن در کوه های دره پنجشیر و کوه های هندوکش وجود دارند.
برزیل. بلورهای زمرد استخراج شده در معادن برزیل نسبت به معادن کلمبیا رنگ روشن تری دارند و معمولا سبز مایل به آبی و سبز مایل به زرد می باشند. همچنین این زمردها از ناخالصی های کمتری برخوردارند. و به همین دلایل ارزش آن ها از زمردهای استخراج شده در کلمبیا کمتر می باشد. معادن استخراج زمرد برزیل در مناطق باهویا، گویاس و میناس جراس واقع شده اند.دیگر کشورها. علاوه بر کشورهایی که نام برده شد معادن زمرد در کشورهای دیگری نیز وجود دارند اما به نسبت معادن کشورهای بالا دارای زمردهای با کیفیت و اصیل نمی باشند و به همین دلیل کم اهمیت ترند. در کشورهایی مانند روسیه، زیمبابوه، تانزانیا، هند، پاکستان، آفریقای جنوبی، استرالیا و آمریکا نیز معادن استخراج زمرد موجود می باشد.معادن زمرد عهد باستان. شاید بتوان گفت اولین معادن زمرد در جهان متعلق به مصر باستان بوده است. نام این معادن که در شرق آسوان در کشور مصر قرار داشتند، کلئوپاترا بود. در حال حاضر این معادن صرفا از نظر تاریخی ارزشمند هستند.