از فواید سوربیتول چه میدانید؟ 

خواص سوربیتول

حتما تا کنون بر روی محصولاتی که خریداری کرده اید با برچسب بدون قند مواجه گشته اید. این محصولات معمولا دارای شیرین کننده هایی مانند سوربیتول می باشند که به عنوان جایگزین شکر در این محصولات مورد استفاده قرار می گیرند سوربیتول نوعی کربوهیدرات با نام الکل قند Sugar alcohol و یا پلی ال می باشد که مقدار کالری این ماده حدود یک سوم شکر است اما چیزی حدود 60 درصد خاصیت شیرین سازی ای بیشتری دارد محصول فوق به دو صورت پودری و مایع در بازار وجود دارد که فرم مایع در مقایسه با نوع پودری بیشتر استفاده می شود. در ادامه با این ماده بیشتر آشنا خواهید شد.

سوربیتول و لاغری

الکل های شیرین در بعضی از افراد می توانند بسیار مفید باشند. این مواد به دلیل میزان کم کالری تولیدی توسط آن ها در افراد چاق موجب کاهش وزن می گردد. محصول فوق 60% شیرینی ساکارز را دارد و یک سوم کمتر از ساکارز کالری دارد بنابراین یک گزینه ایده آل برای تامین قند مورد نیاز بدن در افرادی محسوب می شود که قصد کاهش وزن دارند.نکته مهم این است که مصرف مقادیر بالای شیرین کننده های مصنوعی نظیر این ماده می تواند نتیجه عکس داده و باعث چاقی شود.

تاثیر بر دیابت

به دلیل شاخص قند پایینی که در sorbitol وجود دارد، می توان آن را برای افراد دیابتیک مفید دانست. در برخی از مطالعات حیوانی که بر روی موش های آزمایشگاهی صورت گرفت نشان می دهد که این حیوانات پس از مصرف سوربیتول دچار کاهش وزن، کاهش سطح گلوکز خون و تحمل گلوکزی بالا شدند. که همین امر مصرف این ماده و مفید بودن آن در افراد دیابتیک را نیز تایید نمود.

سلامت دهان

مطالعات نشان می دهد محصول مذکور سبب پوسیدگی دندان نمی گردد. وجود این ماده در محصولاتی مانند آدامس و جویدن آن موجب افزایش ترشح بزاق و جلوگیری از رشد باکتری ها در دهان می شود. همین امر موجب گردیده تا از الکل قند به جای شکر در این محصولات استفاده شود. از جمله الکل قند های پر مصرف در تهیه و ساخت آدامس ها می توان به زایلیتول و سوربیتول اشاره نمود. الکل قندهایی مانند زایلیتول و اریترول مانع از رشد باکتری های دهان که سبب پوسیدگی دندان ها می گردند می شود. با این که میزان مقاومت سوربیتول در برابر رشد باکتری ها به اندازه ی سایر الکل قند ها نمی باشد اما میزان پوسیدگی دندان در اثر مصرف این ماده نسبت به شکر بسیار اندک است. بنابراین طبق یافته های بالا سازمان غذا و داروی آمریکا FDA این محصول و سایر الکل قند ها را جز مواد مفید برای سلامتی دهان و دندان طبقه بندی می نماید. سازمان ایمنی مواد غذایی اروپا (EFSA) درباره ی سلامتی مواد پلی ال در گزارش سال 2011 خود به این نکته اشاره کرد که مصرف آنها با کمک خنثی کردن میزان اسیدیته پلاک دندان ها و هم چنین تعمیر مینای دندان می توانند به سلامت دندان ها کمک کنند. EFSA هم چنین صحت این موضوع را تایید کرد که پلی یول ها در مقایسه با شکر تاثیر کمتری بر روی میزان قند خون دارند.

سوربیتول در پزشکی

در کاربری های پزشکی از سوربیتول به صورت مایع در تولید داروهای ضد یبوست استفاده می کنند. این ترکیب با رساندن آب به روده ی بزرگ و تحریک آن به عنوان یک عامل ضدیبوست عمل می کند و به خصوص برای افراد سالمند قابل استفاده است. هر چند مصرف آن بدون تجویز پزشک توصیه نمی شود. این ماده در بسیاری از میوه های خشک مانند آلو و کشمش وجود دارد و از این جهت استفاده از مواد خشکبار به هنگام پیدا کردن یک چنین مشکلات گوارشی توصیه می شود. از ترکیب فوق همچنین در محیط کشت باکتری مورد استفاده قرار می گیرد. از دیگر کاربردهای دارویی این ترکیب می توان به تولید کپسول های ژله ای دارو برای ذخیره دوزهای مجاز دارو مایع استفاده کرد.خواص شیرین کنندگی آن باعث میشود تا از این ترکیب به عنوان شیرین کننده کم کالری، به خصوص در محلول های دارویی استفاده شود.

خاصیت ضد یبوست

همانطور که در بالا نیز ذکر شد سوربیتول می تواند با رساندن آب به روده ها ، به عنوان یک ملین عمل نماید. ملین ها می توانند در فرد ایجاد عادت نمایند در نتیجه مصرف آن ها باید با توجه به نظر پزشک مصرف گردد. اگر آلرژی دارید ، قبل از مصرف این دارو این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید ، اگر عادت روده شما در 2 هفته گذشته به طور ناگهانی تغییر کرده است ، یا دچار حالت تهوع ، استفراغ یا درد معده هستید ، هرگز بدون تجویز پزشک از ملین ها استفاده نکنید.

دوز و نحوه مصرف سوربیتول

محصولات ملین سوربیتول معمولا به صورت تنقیه مقعدی یا محلول خوراکی عرضه می شوند. برای مصرف محصول خوراکی می توانید آن را با یک لیوان یا نوشیدنی ترکیب کرده و با یا بدون غذا میل کنید. درباره دوز مصرف های توصیه شده اختلاف نظر وجود دارد، برخی محققان ثابت کرده اند مصرف روزانه 10 گرم سوربیتول یا بیشتر می تواند به عوارض جانبی ناخواسته منجر شود، به علاوه احتمال سوء جذب در دوزهای 10 گرم حتی در بین افراد سالم نیز زیاد است. مصرف بیش از حد سوربیتول می تواند باعث عوارض جانبی گوارشی شدید و عدم تعادل الکترولیت بدن شود اگرچه مدرکی مبنی بر سمی بودن آن وجود ندارد. بنابراین در صورتی که احساس می کنید در مصرف این ماده زیاده روی کرده اید و نشانه های اوردوز در شما ظاهر شده لازم است بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. همچنین توصیه می شود قبل از مصرف، برچسب درج شده روی محصول را مطالعه کرده و طبق آن عمل کنید.

مشکلات جانبی سوربیتول چیست؟

• ناراحتی شکمی
• کمبود آب بدن
• اسهال
• خشک شدن دهان
• فعالیت بیش از حد روده
• اتلاف مایعات و الکترولیت ها
• قند خون بالا (هایپرگلیسمی)
• حالت تهوع تورم
• استفراغ

این موارد شامل تمام عوارض جانبی احتمالی نیست و ممکن است موارد دیگری نیز رخ دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد عوارض جانبی با پزشک خود مشورت کنید.

چه دارو هایی با سوربیتول تداخل پیدا می کنند؟

اگر پزشک شما را به استفاده از این دارو راهنمایی کرده است، پزشک یا داروساز ممکن است از قبل در مورد هرگونه تداخل دارویی احتمالی آگاه بوده و شما را از نظر آنها تحت نظر داشته باشد. قبل از اینکه ابتدا با پزشک، ارائه دهنده خدمات بهداشتی یا داروساز خود مشورت کنید، دوز دارو را شروع، متوقف یا تغییر ندهید. سوربیتول هیچ تداخل شدید شناخته شده ای با سایر داروها ندارد.

جایگزین های سوربیتول

اگر به هر دلیل نمی توانید سوربیتول مصرف کنید و به دنبال جایگزین های آن با اثر ملین هستید می توانید گزینه های زیر را امتحان کنید:

• الکل های قندی: شبیه ترین گزینه به سوربیتول، الکل های قندی دیگر مانند اریتریتول یا زایلیتول هستند که معمولا در آدامس و نوشیدنی های رژیمی از آن ها استفاده می شود.
• دانه کتان و چیا: این مواد خوراکی به ترتیب حاوی 8 تا 10 گرم فیبر افزایش دهنده مدفوع در هر 1/4 فنجان یا 3 قاشق غذا خوری می باشند.
• کفیر: این ماده نوعی محصول لبنی تخمیر شده غنی از پروبیوتیک است که می تواند به منظم شدن و افزایش سرعت انتقال مواد غذایی در روده کمک کرده و باعث افزایش رطوبت و حجم مدفوع شود.
• روغن کرچک: این ملین طبیعی که می توان از آن در مدت زمان طولانی استفاده کرد از لوبیاهای کرچک که سرشار از اسید ریسینولئیک هستند به دست می آید و حرکات روده را افزایش می دهد.
• میوه ها و سبزیجات: میوه ها و سبزیجات سرشار از فیبر مانند انواع توت ها و سبزیجات برگ دار باعث افزایش دفع مدفوع می شوند.
• حبوبات: لوبیا، نخود، عدس، نخود فرنگی و بادام زمینی همگی سرشار از فیبر و ترکیب اسید بوتیریک هستند که هر دو باعث منظم شدن حرکات روده می شوند.
• آلو و سیب: این میوه ها منابع طبیعی سوربیتول محسوب می شوند اما احتمالا برای افرادی که از رژیم غذایی کم فودمپ استفاده می کنند مفید نمی باشند.
• سنا: این داروی گیاهی از گیاه سنای اسکندریه به دست می آید و در بسیاری از ملین های بدون نسخه از آن استفاده می شود.
• آلوئه ورا: لاتکس آلوئه ورا اغلب به عنوان ملین استفاده می شود، این ماده سرشار از آنتراکینون گلیکوزید است که باعث جذب آب به سمت روده و تحریک سیستم هضم می شود.
• سیترات منیزیم: این مکمل مغذی و ملین رایج به افزایش حرکات روده ای کمک می کند.
• قهوه: از نوشیدنی های محرک طبیعی روده است که حرکات عضلات روده را در بسیاری از افراد افزایش می دهد.
• پوسته اسفرزه: این ماده منبع غنی فیبر محلول است که به نرم شدن مدفوع کمک کرده و دفع آن را ساده تر می کند.

کلام آخر

سوربیتول معمولا برای حفظ رطوبت، شیرین کردن غذا و بهبود بافت به محصولات مختلف از جمله مواد غذایی بسته بندی شده، نوشیدنی ها و داروها اضافه می شود و به سلامت دهان و دندان، دستگاه گوارش و درمان یبوست کمک می کند.همراه ما باشید.