بر اساس قوانین اتحادیه طلا و جواهر، تمامی طلا فروشی ها موظف به ارائه فاکتور طلا به خریداران هستند. فرقی هم نمی کند که طلا چه وزنی داشته باشد. حتی برای طلایی با وزن کمتر از یک گرم هم باید فاکتور فروش صادر شود.خریداران هم هنگام خرید طلا باید از فروشنده درخواست فاکتور کنند و در حفظ و نگهداری آن کوشا باشند. توجه داشته باشید که هنگام خرید طلا و محصولات آن به عنوان هدیه حتما باید فاکتور طلا به نام صاحب هدیه تهیه شود.
در وهله اول باید بدانید که طلای بدون فاکتور در هنگام فروش در واحدهای مجاز طلا فروشی خریداری نخواهد شد. و اینکه، هر طلافروشی با صدور فاكتور برای محصول طلا، طلای خریداری شده را تضمین می کند. یعنی در واقع به صورت کتبی و مستند اعلام می کند که مسئول اصل یا تقلبی بودن طلا است.بد نیست همین جا اشاره کنیم که تشخیص اصل یا تقلبی بودن در اكثر موارد توسط خریداران امكان پذیر نیست. اما طلافروش ها با ارائه فاكتور، مسئولیت اصل بودن طلا را می پذیرند و اگر غیر از این باشد، باید به اتحادیه طلا و جواهر پاسخگو باشند.معمولا طلاهای همه واحدهای طلافروشی هر ۲ ماه یك بار توسط بازرسان اتحادیه طلا و جواهر كنترل و نمونه برداری می شود تا طلای تقلبی ساخته نشود. اما در عین حال، مزیت و ضرورت فاکتور طلا در این است که علاوه بر قید شدن عیار طلا در آن، مارك سازنده طلا نیز مشخص است كه نشان دهنده هویت فروشنده آن است.
بخش های اصلی یک فاکتور طلا
یک فاکتور معتبر طلا فاکتوریست که باید در آن تمامی خصوصیات طلا و همچنین اطلاعات ارتباطی طلافروش را دربر بگیرد. مانند شماره تماس و آدرس دقیق مغازه به همراه کد پستی محل و همچنین آدرس تمامی وب گاه ها یا شبکه های اجتماعی مربوط به مغازه و دیگر اطلاعات ارتباطی طلا فروش. در ادامه علاوه بر ذکر چند نکته که حتماً باید در فاکتور طلا قید کرد، نمونه ای از یک فاکتور معتبر را برایتان به نمایش می گذاریم تا در هنگام خرید طلا به راحتی بتوانید تمام جزئیات آن را با فاکتوری که طلافروش به شما می دهد چک کنید.
- سربرگ فاکتور: اولین و مهم ترین قسمت از فاکتور، سربرگ آن می باشد. در سربرگ باید نام، آدرس، تلفن و لوگوی طلافروشی وجود داشته باشد. سریال یا شماره فاکتور نیز یکی موارد مهم در سربرگ است.
- مشخصات خریدار: فروشنده، نام خانوادگی و شماره موبایل شما را در این قسمت یادداشت می کند. همچنین بعضی از طلافروشان، کد ملی خریدار را جهت انجام امور مالیاتی و اطمینان بیشتر در این قسمت می نویسند.
- نام کامل محصول خریداری شده: طلافروشی موظّف است نام محصول فروخته شده خود را به صورت دقیق در فاکتور درج کند.
- قیمت روز طلا: قیمت روز طلا یعنی همان قیمت یک گرم طلای آبشده ۱۸ عیاری که سود و اجرت آن صفر است. معمولاً زرگرها، “مظنه” را به جای قیمت طلای ۱۸ عیار می نویسند. مظنه همان قیمت یک مثقال طلای ۱۷ عیار (۷۰۵) می باشد. به همین خاطر طلافروش، مظنه را در فاکتور می نویسد و زیر آن خط می کشد و عدد ۷۰۵ را زیر خط کشیده شده، می نویسد. در بعضی از فاکتورها این قسمت وجود ندارد و موردی هم ندارد. چون اعتقاد دارند، این فیلد باعث سردرگمی خریداری می شود و آن را با قیمت های نهایی اشتباه در نظر می گیرد.
- عیار: برای شفافیت بیشتر، عیار طلای خریداری شده را یادداشت می کنند تا مشکلی برای خریدار پیش نیاید. معمولاً عدد ۷۵۰ یا ۱۸ را در این قسمت می نویسند.
- فی اجرت: فی اجرت یعنی کارمزد یا به عبارتی اجرت ساخت محصول خریداری شده که بسته به نوع و پیچیدگی ساخت در مورد هر محصولی ممکن است متفاوت باشد.
- سود تک فروشی: سود تکفروشی که اتحادیه طلا و جواهر برای تمامی فروشندگان طلا و جواهر الزام کرده است ۷% می باشد و چنانچه عدد سود بیش از این عدد باشد تخلف محسوب می شود که در این صورت شما می توانید آن را به اتحادیه طلا و جواهر گزارش دهید. بعضی از طلافروشان برای رقابت با دیگر طلافروشان، سود خود را کمتر از ۷ درصد در نظر می گیرند. این سود کاملاً به خود مغازه طلافروش بستگی دارد. همچنین بعضی از فاکتورها، اجرت و سود تک فروشی و قیمت یک گرم طلای آبشده را باهم جمع کرده و به عنوان قیمت یک گرم طلا در فاکتور ذکر می کنند. در این حالت باید قیمت یک گرم طلای آبشده یا مظنه را در فاکتور درج کنند.
- متعلّقات طلا: ممکن است خرید شما یک دستبند سنگی، گردنبند سنگی و… باشد که قیمت سنگ، چرم و… در این قسمت به طور جداگانه درج می شود.
- مالیات بر ارزش افزوده: طبق قانون کشور به ازای فروش هر نوع خدمت و کالا ۹% مالیات بر روی کل مبلغ فاکتور آورده می شود و فروشنده موظف است این مالیات را از خریدار گرفته و به صورت فصلی آن را به اداره مالیات گزارش و پرداخت کند. هرچند این مالیات باید بر روی اجرت کار گرفته شود. امّا معمولاً روی کل قیمت طلا، حساب می کنند.
- قیمت نهایی پرداختی: مانند فاکتورهای دیگر اجناس، فروشنده باید قیمت نهایی را به صورت حروف و عدد در فاکتور یادداشت نماید.
- مهر و امضاء طلافروشی: این قسمت مهم ترین بخش فاکتور است که باید به آن توجه داشته باشیم. مهر تا حدودی اعتبار آن طلافروشی را نشان می دهد. مهر شامل نام طلافروشی (به صورت لوگو)، آدرس و شماره تماس هست. حواستان باشد تا طلافروش حتماً مهر خود را روی فاکتور بزند.
سکه طلا و نکات مهم آن
فاکتور طلا برابر است با خود طلا
از تمامی این صحبت ها در می یابیم که ارزش فاکتور طلا کمتر از خود طلا نیست و بدون فاکتور نمی توانیم طلاهای پر زرق و برقمان را بفروشیم، پس مراقب فاکتور طلاهای خود باشید و آن ها را در جایی مطمئن نگهدار دارید. حتی بهتر است از فاکتورهای خود عکس بگیرید تا اگر به هر دلیلی فاکتور گم شد حداقل عکسی از آن داشته باشید تا در هنگام فروش یا تعویض طلا به دردسر نیافتید.همچنین بهتر است اگر طلایی را به کسی هدیه می دهید، فاکتورش را به نام خود شخص بگیرید و حتماً آن را به وی بدهید. فراموش نکنید طلا در هر لحظه ی خود گرم به گرمش با ارزش است پس نگران این مساله نباشید که او از طریق فاکتور بهای کادوی شما را متوجه شود! پس با ارائه دادن فاکتور، هدیه ی گرانبهای او را با ارزش تر کرده اید.
ممکن است با خود بگویید برای طلافروشان چه فرقی دارد که طلا را بدون فاکتور یا با فاکتور بخرند؟ مگر هر طلایی را که می خرند ذوب نمی کنند! بله ظاهراً حرف شما درست است اما تا به حال به این فکر کرده اید که اگر روزی، بدشانسی در خانه طلافروش را بزند چه می شود؟! یا اگر یک درصد هم شخصی که طلای بدون فاکتور می فروشد سارق باشد و طلای سرقتی باشد، چه بلایی سر طلافروش می آید؟
حال اگر سارق دستگیر شود و به جرم خود اعتراف کند و آدرس مغازه ی طلافروشی را در اعتراف نامه ی خود بنویسد؛ در این صورت تکلیف آن طلافروش بدشانس چه می شود؟! قطعاً دادگاهی می شود و به جرم مال خری و خرید جنس سرقتی بدون فاکتور محاکمه می شود، اینجاست که می گویند حسابش با کرام الکاتبین است!
