بازار بزرگ استانبول جز بزرگ ترین مراکز تجاری استانبول به شمار می رود. این بازار وسعتی به اندازه ۵۰ هزار مترمربع دارد و همان طور که در مقدمه نیز اشاره شد، ۶۱ خیابان از خیابان های استانبول را احاطه کرده است. کاپالی چارشی بیش از ۳۰۰۰ مغازه در دل خود جای داده و مغازه های آن شامل فروشگاه های لباس، کیف و کفش، جواهرات، صنایع دستی، رستوران ها و کافه و… می شوند.
این بازار سهم عمده ای از خریداران و بازدیدکنندگان در بین مراکز تجاری استانبول را به خود اختصاص داده و سالانه بین ۹۰ تا ۱۰۰ میلیون بازدیدکننده دارد. به عبارت دقیق تر این بازار روزانه میزبان ۲۵۰ تا ۴۰۰ هزار بازدیدکننده اعم از توریست و ساکنین محلی است که برای خرید مایحتاج یا سوغاتی فرنگ به این بازار می آیند. جالب است بدانید در سال ۲۰۱۴ این بازار زیبا به پربازدیدترین جاذبه ی گردشگری دنیا تبدیل شده و شهرت جهانی دارد.
بازار بزرگ استانبول کجاست؟
بازار بزرگ استانبول یا Grand Bazaar یکی از جاهای دیدنی استانبول به شمار می رود و نماینده بخشی از تاریخ و گذشته این کشور و از طرفی اقتصاد امروز ترکیه است. نام این بازار در زبان ترکی کاپالیچارشی می شود که به معنای بازار سرپوشیده است. بازار بزرگ استانبول یکی از قدیمی ترین و سنتی ترین بازارهای سرپوشیده جهان است. این بازار ۳۰.۷۰۰ متر مربع مساحت، ۶۰ راسته و ۴۰۰۰ مغازه دارد. هسته مرکزی بازار بزرگ استانبول در حوالی سال ۱۴۶۱ میلادی و در زمان سلطان محمد فاتح پایه گذاری شد و به تدریج و در طول سده ها گسترش یافت و تا سده هفدهم میلادی تقریبا به اندازه کنونی آن رسید. همچنین در آن امکانات و زیرساخت هایی برای زندگی روزمره کسانی که در آن کار می کردند و یا مشتریان و مراجعه کنندگان به بازار ساخته شد. برای نمونه چندین حمام، مسجد، رستوران، کافه و غیره. در دوران مدرن ترکیه، به این امکانات اماکنی همچون اداره پلیس، مرکز آتش نشانی، درمانگاه و دیگر زیرساخت های مدرن هم افزوده شد.
بازار بزرگ استانبول از جهاتی شباهت بسیاری به بازار بزرگ تهران دارد و راسته های آن بین عموم مردم نه با اسامی رسمی بلکه با اسامی مشاغلی که در آن دایر هستند شناخته می شوند. مثل راسته کاسه سازها، چرم فروش ها و غیره.
مختصری درباره معماری بازار استانبول
بازار بزرگ استانبول معماری خاص و منحصربه فرد خود را دارد و به قرن ۱۵ میلادی درست بعد از فتح قسطنطنیه توسط عثمانی ها برمی گردد. این بازار تماما سرپوشیده است و جز یکی از ۵۸ بازار سرپوشیده دنیا به شمار می رود. زیبایی بازار به سقف های گنبدی شکل آن و پنجره های بزرگی است که در سقف قرار گرفته است؛ به طوری که سرتاسر بازار را سقفی های گنبدی نقاشی شده با ارتفاعی حدود ۶ متر احاطه کرده و درون آن ها نیز پنجره هایی به منظور تامین نور وجود دارد.
این معماری بی نظیر بازار باعث شده تا قدم زدن در این بازار لذت بخش شده و حس و حالی شبیه قدم زدن در بازارهای سنتی و معروف ایران را تجربه کنید. علاوه براین در میان گذرگاه های بازار نیز آبخوری های سنتی قرار دارند که ضمن اضافه کردن برجذابیت های معماری بازار به منظور رفع تشنگی می توانید به آن ها سری زده و از نزدیک تماشایشان کنید.
نگاهی به تاریخچه بازار بزرگ استانبول
قدمت بازار بزرگ استانبول به قرن ۱۵ و سال های ۱۴۵۵ تا ۱۴۵۶ برمی گردد. در آن سال ها بازار به دستور سلطان مهمت دوم و بعداز فتح استانبول به دست امپراطوری عثمانی ساخته شد. در سال های ابتدایی ساخت بازار منسوجات و جواهرات تنها کالاهایی بودند که در این بازار به فروش می رسیدند تااینکه چند سال بعد، سلطان مهمت دوم دستور ساخت بازار دیگری را داد که بعدها به سندل بدستن مشهور شد.با ساخته شدن این بازار، علاوه بر جواهرات و منسوجات کالاهای لوکس نیز در بین کالاهای دیگر جا باز کرده و در بخش جدید بازار به فروش می رسیدند. بازار بزرگ استانبول در ابتدای شروع فعالیتش چندان رونق زیادی نداشت و اوضاع خوب پیش نمی رفت. تا اینکه اطراف بازار کم کم پر شد از مغازه های مختلف و به این شکل بازار و اوضاع اقتصادی آن گسترش پیدا کرد.
رفته رفته بازار بزرگ استانبول رونق گرفت تا اینکه این رونق در قرن هفدهم به اوج خودش رسید. در آن زمان گستردگی امپراطوری عثمانی به اندازه ۳ قاره شده بود و کنترل راه های ارتباطی آسیا و اروپا توسط امپراطوری عثمانی نیز باعث شد تا کاروانسرا های زیادی در اطراف بازار ساخته شود. در نهایت نتیجه این اتفاقات تبدیل این بازار به قطب تجاری مدیترانه منجر شد.
خرید در بازار بزرگ استانبول
بازار بزرگ همچنان یکی از عظیم ترین مراکز خرید استانبول است که در آن ۲۶۰۰۰ نفر مشغول به کار هستند و روزانه بین ۲۵۰۰۰ تا ۴۰۰۰۰۰ بازدیدکننده دارد. سقف خیابان ها نقاشی شده اند و در هر دو طرف حجره هایی وجود دارد که در آن ها انواع کالا از قبیل پارچه، جواهرات، لوازم خانگی، فرش، سرامیک، کتاب، ادویه جات و بسیاری موارد دیگر به فروش می رسد. مغازه هایی که اجناس مشابه می فروشند، اغلب در یک قسمت بازار قرار دارند. قیمت ها به ندرت ثابت هستند، پس چانه زدن، بخشی از فرایند خرید در این بازار است. بازار بزرگ استانبول بسیار وسیع است و ساعت ها طول می کشد از تمامی بخش های آن بازدید کنید. اما در بازار بزرگ استانبول از کجا باید خرید کرد؟
فرش
برای خرید فرش می توانید به مغازه ای مراجعه کنید که چهار نسل از خانواده آن ها در این صنعت کار کرده اند و در انواع فرش های گوناگون از سراسر ترکیه تخصص دارند؛ محبوب ترین فروشنده فرش بازار بزرگ استانبول، شیشکو عثمان (که به معنی عثمان چاق است) است. صاحب این مغازه که عثمان شنل (Osman Senel) نام دارد، در مورد کالاهایی که به فروش می رساند، تحصیلات آکادمیک دارد و در مغازه او می توانید کلکسیونی باارزش از فرش های سنتی تا مدرن را پیدا کنید.
یکی دیگر از مغازه های پرطرفدار فرش فروش، ایتنکون (Ethnicon) و مغازه خواهر آن، دوکو (Dhoku) است. ایتنکون فرش های سنتی و منحصربه فرد آناتولی دست بافت را عرضه می کند که در آن ها به جزییات و رنگ توجه ویژه شده است. اما در دوکو باید بیشتر به دنبال طرح های معاصر با الگوهای هندسی باشید. این دو مغازه دقیقا در کنار یکدیگر قرار دارند و به همین دلیل برای بازدید از هر دوی آن ها نیاز نیست فاصله زیادی را طی کنید.
چرم
چرم یکی از کالاهایی است که به راحتی در سراسر بازار بزرگ می توانید پیدا کنید؛ چون مغازه های زیادی چرم می فروشند و هرکدام می خواهند نظر شما را به کالاهای خود جلب کنند. همه آن ها را نادیده بگیرید و به سمت مغازه چرم و خز کوچ (Koc Leather & Fur) بروید؛ کسب و کاری خانوادگی که از سال ۱۹۶۸ در بازار بزرگ استانبول مشغول به کار هستند. در این مغازه می توانید مجموعه متنوعی از چرم، پوست گوسفند و پالتوهای خزدار را پیدا کنید که در زیبایی با محصولات دولچه اند گابانا و آرامانی مقایسه می شود.
منسوجات و محصولات ترک
برای اینکه بتوانید لذت حمام ترکی را در خانه تان نیز تجربه کنید، به مغازه محصولات طبیعی عبدولا (Abdulla Natural Products) بروید که صابون های زیبای معطر و طبیعی، حوله های حمام ۱۰۰٪ پنبه ای، شال های دست بافت و وسایل سنتی نورد نیاز برای حمام می فروشد. وقتی با لوگوی مدرن این مغازه مواجه می شوید که دارای کلاه قرمز روشن است، تعجب نکنید؛ آدرس را درست آمده اید.
از مغازه هایی که برای خرید محصولات سنتی ترکی می توانید به آن مراجعه کنید، حمام جنیفر است
یکی دیگر از مغازه هایی که در بازار استانبول برای خرید محصولات سنتی ترکی به آن مراجعه کنید، حمام جنیفر (Jennifer’s Hamam) است. جینفر گادت کافه خود را فروخت تا پروژه ای را با کمک ۹ خانواده ای شروع کند که در زمینه نساجی مشغول به کار بودند؛ خانواده هایی که او در سفرش به اطراف ترکیه با آن ها آشنا شده بود. از آن زمان، مغازه حمام جنیفر به یکی از پرطرفدارترین مغازه هایی تبدیل شده است که حوله، حوله های کوچک، ملحفه، روتختی، لباس حمام، رومیزی و شال می فروشد. تمامی این محصولات با موادطبیعی و با دستگاه های نساجی به سبک قدیمی تولید شده اند.
چینی (سفال های سنتی و کاشی هایی با طرح های قرمز و فیروزه ای) با زیباشناسی ملی ترکیه مترادف شده است. به این ترتیب، بازدید از بازار بزرگ استانبول بدون سر زدن به ایزنیک آرت (İznik Art) کامل نمی شود؛ در این مغازه طرح های سنتی روی اشیای مختلفی، از کاسه گرفته تا گلدان و هر چیز دیگری، کار شده است.
اشیای عتیقه
عتیقه فروشی سوفا (Sofa Art & Antiques) با ورودی بازار قدیمی در خیابان نورعثمانیه فاصله کمی دارد و بیرون از بازار قرار دارد.
این مغازه را شاید بتوان یکی از بهترین مغازه های فروش عتیقه استانبول دانست. اینجا می توانید از نسخه های چاپی گرفته تا انواع نقشه، اشیای سرامیکی تا مینیاتوری، خطاطی ها تا قالی های عتیقه، اشیای نقره ای تا هنر معاصر ترکی را پیدا کنید. بهترین بخش خرید از این مغازه، معاشرت با صاحب خوش مشرب آن، کاشیف بی و همسرش است که گفتگو با آن ها به تنهایی می تواند روزتان را بسازد.
گنجینه ای واقعی از اشیای عتیقه را می توانید در مغازه هنر زیبا عتیقه جات اسکی (Eski Fine Arts and Antiques) پیدا کنید. این مغازه کلکسیون زیبایی از امپراتوری عثمانی از جمله نقاشی ها، تخته نرد، زیورآلات، خطاطی، انواع قلیان و پیپ دارد. حتی قبل از ورود، ممکن است زمان زیادی را برای تماشای ویترین خیره کننده آن بپردازید که این، مژده ای است بر آنچه که داخل مغازه منتظر شما است.
منطقه ای که از بازار بزرگ استانبول شروع می شود و به انتهای بازار ادویه ختم می شود، به لحاظ تاریخی مرکز تجارت و خریدوفروش در این شهر بوده و هنوز هم مملو از تجار و بازاریانی است که انواع کالاها را به خریداران عرضه می کنند.
رستوران های بازار بزرگ استانبول
در اطراف بازار برزگ استانبول رستوران های فراوانی وجود دارد که می توانید برای صرف غذا به آنجا رفته خستگی و گرسنگی خود را برطرف کنید. ۴ تا از بهترین رستوران های این بازار به شرح زیر هستند.
- رستوران حاووضلو: رستوران حاووضلو بیش از نیم قرن است که فعالیت خود را آغاز کرده و جز رستوران های سنتی اطراف بازار کاپالی چارشی به شمار می رود. این رستوران بافتی سنتی و فضایی دلنشین دارد و از میز و صندلی های کافی برای نشستن و صرف غذا برخوردار است.
- رستوران گل ابرو کانتین: رستوران گل ابرو کانتین یک رستوران کوچک و جمع وجور است که به دونرکباب هایش معروف است. بهترین دونرکباب ها را می توانید از این رستوران خریداری کرده و نوش جان کنید. این رستوران فضای زیادی برای نشستن ندارد و بیشتر سفارش هایش بیرون بر هستند. اگر برای صرف وعده غذایی به این رستوران رفتید یادتان حتما دوغ های خوشمزه آن را نیز امتحان کنید.
- رستوران اصلان; رستوران اصلان در بیرون از فضای بازار بزرگ استانبول قرار دارد. این رستوران انواع غذاهای ترکی و عثمانی را برای مشتریان خود سرو کرده در منوی خود غذاهای دریایی را نیز داراست. اصلان از جمله رستوران هایی است که بعد از صرف غذا می توانید یک قوری چای تازه دم نیز سفارش داده و از خوردن آن لذت ببرید.رستوران اصلان می تواند انتخابی خوب برای صرف ناهار باشد. این رستوران همه روزه از ساعت ۱۱ صبح شروع به کار کرده و فعالیت آن تا ۹ شب ادامه دارد.
- رستوران بورچ: رستوران بورچ، رستورانی برای عاشقان کباب های ترکی است. در این رستوران می توانید طعم ناب کباب غازی عنتاب و علی نازیک را تجربه کنید. بورچ نیز مثل گل ابرو کانتین فضای زیادی برای نشستن نداشته و اگر قصد خوردن غذا در محیط رستوران را داشته باشید، احتمالا باید کمی منتظر بمانید تا میز غذاخوری خالی شود.
ساعات کار بازار بزرگ استانبول
بازار بزرگ استانبول همه روزه به جز یک شنبه ها و اعیاد ملی و همگانی ترکیه، صبح ها ساعت ۹ فعالیت خود را آغاز کرده و ساعت ۷ شب به آن پایان می دهد. از آنجا که بازار به صورت یکسره باز است می توانید بین ساعات یاد شده به آنجا رفته و از آن بازدید کنید. به این منظور پیشنهاد می کنیم طوری برنامه ریزی کنید که حداقل ۳ الی ۴ ساعت برای گشت وگذار در بازار فرصت داشته باشید.
بهترین زمان بازدید از بازار بزرگ استانبول
اگر شلوغی و قیمت برایتان مهم نیست یا صرفا جهت بازدید از بازار کاپالی چارشی به عنوان یک بنای تاریخی قصد رفتن به آنجا را دارید، پنج شنبه و جمعه به خصوص نزدیک شب بهترین زمان رفتن به بازار است چراکه در این زمان بازار شلوغ شده و هیاهوی جمعیت حس وحال خوبی به شما خواهد داد.
درغیراین صورت روزهای عادی هفته، البته به جز یکشنبه ها که بازار تعطیل است، بهترین زمان رفتن به بازار بزرگ استانبول است و به این منظور باید دور پنج شنبه و جمعه را خط بکشید چراکه در دو روز یاد شده همان طور که گفتیم بازار شلوغ شده و از همه مهم تر قیمت ها نیز ممکن است بالاتر بروند.