به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، خودروهایی که با سوخت های فسیلی کار می کنند برای تکمیل فرایند عملیات احتراق در داخل موتور احتیاج به قطعه ای دارند که با ایجاد جرقه این کار را انجام دهد؛ این وظیفه به شمع (به انگلیسی Sparking Plug) محول شده است. پس از مکش سوخت به داخل سیلندر و ترکیب آن با هوا شمع وظیفه دارد که با جرقه زدن عمل احتراق را آغاز و انرژی تولید کند. این انرژی سپس توسط قطعات دیگر مکانیکی باعث به حرکت درآمدن خودرو می شود.
شمع خودرو یکی از اجزایی که است که روی موتور و در واقع بر روی سر سیلندر قرار می گیرد و یکی از مهمترین اجزا در فرایند احتراق خودرو است. شمع ماشین از عایق چینی، الکترود، واشر و قسمت های دیگر تشکیل می شود و با دریافت ولتاژ بالا، عمل جرقه زنی در محفظه سیلندر را انجام می دهد.
اتین لونوار (Étienne Lenoir) کسی بود که در سال ۱۸۶۰ از یک شمع برقی در اولین موتور احتراق داخلی گازی خود استفاده کرد. اما حق اختراع شمع خودرو توسط نیکولا تسلا، فردریک ریچارد سیمز و رابرت بوش به ثبت رسیده است. با این وجود تنها اختراعی که برای اولین بار به صورت تجاری و به صورت یک شمع با ولتاژ بالا در یک سیستم احتراق داخلی مورد استفاده قرار گرفت شمعی بود که توسط مهندس شرکت رابرت بوش ساخته شد و تحولی در موتورهای احتراق داخلی ایجاد کرد.
شمع خودرو چگونه کار می کند؟
همانطور که گفته شد شمع از اجزای مختلفی تشکیل شده است. پس از اینکه کوئل خودرو جریان با ولتاژ پایین را از باتری خودرو دریافت کرد ولتاژ آن را افزایش می دهد و سپس این جریان ولتاژ بالا به شمع منتقل می شود. پس از این اتفاق جریان بین دو الکترود مرکزی و جانبی موجود در شمع که یکی مثبت و دیگری منفی است افزایش یافته و ساختار گازهای موجود در محفظه را تغییر می دهد. با افزایش ولتاژ گازهای موجود یونیزه می شوند و رسانای جریان الکتریکی شده و در محفظه ایجاد احتراق می کنند.
شمع های به طور عادی به ولتاژی حدود ۱۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰ ولت یا بیشتر احتیاج دارند تا بتوانند عمل احتراق را به خوبی انجام دهند.
انواع شمع خودرو
شمع های خودرو همه به یک گونه طراحی نشده اند و چندین مدل شمع در بازار وجود دارند که در ادامه به آن می پردازیم :
شمع گرم: که برای عملکرد در موتورهایی با دمای پایین طراحی شده و دارای پایه های بلندتری هستند تا گرمای خود را دیرتر از دست داده و در نتیجه بتوانند رسوبات باقی مانده حاصل از احتراق را در روی خود شمع بسوزانند.
شمع سرد: برای عملکرد در موتورهایی با دمای بالا طراحی شده و دارای پایه های کوتاه می باشند تا سریعا بتوانند گرمای ایجاد شده در اثر جرقه زنی را کاهش دهند.
شمع نیکلی: در این نوع شمع ها جنس الکترودهای آن از آلیاژ نیکل است و از طول عمر کوتاهی برخوردار هستند.
شمع ایریدیومی: در این نوع، الکترود مثبت آن از جنس ایریدیوم است و دارای طول عمر بالاتری نسبت به شمع های پلاتینیومی می باشند.
شمع پلاتینیومی: جنس الکترود های این نوع شمع ها، از آلیاژ پلاتینیوم بوده و دارای طول عمر بسیار بالایی هستند و توانایی تحمل دمایی تا ۲۵۰۰ درجه سانتیگراد را داشته و قادرند تا ۱۰۰ هزار کیلومتر کارکرد مفید داشته باشند.
شمع های چند الکترودی: در این نوع، شمع ها از چند الکترود منفی برخوردار هستند که باعث طول عمر بسیار بالاتر می گردد.
علائم خرابی شمع خودرو
از علائم خرابی شمع خودرو می توان به استارت نخوردن و شتابگیری کند ماشین اشاره کرد. شمع خودرو دارای یک طول عمر خاص است که در صورت سیاه شدن شمع و یا شکستن عایق چینی آن باید تعویض شود . گاهی به دلیل ازدیاد رسوبات حاصل از احتراق در سر الکترودها و و یا جرقه زنی در زمان نادرست و از بین رفتن الکترودها، باید سریع تر اقدام به تعویض شمع ها نمایید.
تعویض شمع خودرو
به توصیه کارشناسان، شمع موتور در هر 15000 کیلومتر باید تعویض شود و در صورت مشاهده مواردی همچون شکستگی عایق, تغییر رنگ در شمع, فاصله بین الکترودها باید سریع تر تعویض گردد. تعویض به موقع شمع، باعث افزایش آلایندگی و در نتیجه صدمه به قطعات موتور گردد.