وابستگی طبیعی و معقول به همسر باعث تحکیم خانواده می شود و زوجین برای بقای زندگی خود نیازمند وابستگی های متعادل و دو طرفه هستند. اما وابستگی ها ی شدید و یک طرفه باعث ایجاد چالش هایی در زندگی مشترک می شود و موجب سلب آسایش و استقلال همسر خواهند شد.
وابستگی به همسر
شخصیت وابسته یکی از انواع اختلالات شخصیت است که شما و همسرتان را در یک رابطه تنگاتنگ و کنترل شده قرار می دهد. کسانی که دچار چنین اختلالی هستند از بیماری خود آگاه نیستند.این افراد همیشه از اینکه همسرشان را از دست دهند می ترسند و از تنها ماندن، تصمیم گرفتن و حتی تنها فکر کردن می هراسند.
ریشه وابستگی عاطفی به همسر کجاست؟
مشکل اینجاست که زمانی که، ناخودآگاه، نیاز داریم همسرمان به ما کمک کند تا دلواپسی های گذشته را از بین ببریم، نمی توانیم به او اجازه بدهیم که خودش باشد و هر طور دوست دارد رفتار کند. این نا امنی های عاطفی بیشتر از اینکه به رابطهٔ فعلی ما مربوط باشد، به گذشته مان و زمانی مربوط می شود که والدین مان نتوانستند به ما بیاموزند چطور بدون اینکه به آنها وابسته شویم احساس امنیت کنیم.
باوجوداین، باید به این نکته اشاره کنیم که تقصیر والدین نیست که نتوانسته اند تأیید و قوت قلبی را فراهم کنند که فرزندانشان نیازمند آن بوده اند. حتی اگر پدر یا مادری به درستی نداند واقعا چه چیز به نفع فرزندش است و یا اگر احساسات آنها را به خوبی نشناسد یا اگر نتواند همهٔ چیزهایی را که خودش در کودکی از آنها محروم بوده به فرزندانش بدهد، بازهم مطمئنا نهایت سعی اش را در تربیت فرزندانش می کند و می خواهد آنها را از عشق و حمایت خود سیراب کند. پس متهم کردن پدر و مادر به اینکه چرا نتوانسته اند از نظر عاطفی فرزندانشان را سیراب کنند و آنها را با اعتماد به نفس بار بیاورند، اصلا منطقی نیست.
نشانه های وابستگی عاطفی به همسر
کسانی که به لحاظ عاطفی وابسته هستند، به توجه، تایید و حمایت دائمی از سوی همسر نیاز دارند زیرا این کار را خودشان برای خود انجام نمی دهند.برخی از علائم این وابستگی عبارتند از:
- آیا از همسرتان یک فرد ایده آل و بی نقص در ذهنتان ساخته اید؟
- او را آنطور که می خواهید، نه آنطور که هست، تصور می کنید؟
- دائما به توجه و تایید همسرتان نیاز دارید؟
- نگران آن هستید که همسرتان از شما دلخور شود و شما را قضاوت کند؟
- وقتی از همسرتان دور می شوید احساس اضطراب و نگرانی دارید؟
- انتظار دارید بارها و بارها در طول روز با یکدیگر تماس داشته باشید؟
- اگر پاسخ تماس های شما را ندهد، نگران می شوید؟
- تمام تفریحاتتان را در کنار همسرتان برنامه ریزی می کنید؟
- احساس می کنید بدون او نمی توانید زندگی کنید؟
- نگران آن هستید که روزی او را از دست بدهید؟
- وقتی از همسرتان توجه و علاقه دریافت نمی کنید، احساس می کنید دنیا تمام شده است؟
- نسبت به همسرتان احساس مالکیت دارید و اگر به کسی توجه کند به او حسادت می کنید؟
اگر به اکثر سوالات بالا جواب بله داده اید ، شما به همسر خود خیلی وابسته هستید.
عوارض وابستگی عاطفی به همسر
وقتی رابطه ی عاشقانه ای که به شدت به آن وابسته بوده اید، به اتمام می رسد، آزمون سختی برایتان شروع می شود. سندرم ترک که ممکن است ماه ها و حتی سال ها طول بکشد، شبیه به اختلال ذهنی است که معتادان آن را بعد از ترک الکل، کوکائین یا مواد مخدر مختلف تجربه می کنند.ضربه ی روانی ناشی از ترک شوهری که آنقدر به او وابسته بوده اید، آنقدر شدید است که احساس می کنید از درون متلاشی شده اید.
افکار وسواسی
اکثر افرادی که در دوران ترک وابستگی عاطفی قرار دارند، دچار وسواس فکری می شوند و دائماً به رابطه ی شکست خورده شان و هر آن چه که به آن مربوط می شود، فکر می کنند. فکر برنامه هایی که می توانستند در کنار همسرشان برای آینده بریزند، یادآوری خاطرات و افسوس و حسرت اشتباه هایی که مرتکب شده اند، یک لحظه آرام شان نمی گذارد.ما انسان ها عادت داریم، وقتی دورانی را پشت سر گذاشتیم، درباره ی خوبی های آن دوران اغراق کنیم و بدی هایش را نادیده بگیریم یا به حداقل برسانیم. حسرت گذشته این مرحله را دردناک تر می کند.
دلشوره، ناامیدی، اضطراب
خانمی که بعد از ترک همسرش سعی می کند تا بر وابستگی عاطفی شدید خود غلبه کند، علاوه بر ناراحتی شدید دچار دلشوره ی عذاب آوری می شود که توانایی تمرکز کردن را از او سلب می کند و اجازه نمی دهد که کارهای روزمره و روابط اجتماعی اش را به خوبی پیش ببرد. این شرایط هویت و اعتبار او را به خطر می اندازد. ناراحتی جسمی یا احساس های ناخوشایندی مانند معده درد، احساس ضعف یا سرگیجه، گریه کردن های مداوم و احساس خفگی هنگام نفس کشیدن نیز شایع است.در بعضی موارد ترک وابستگی عاطفی، حملات ترس و اضطراب و حتی احساس بی علاقگی شدید به زندگی نیز مشاهده می شود. دل بریدن از زندگی عارضه ی بسیار خطرناکی است، اگر احساس می کنید که این حس به شما غلبه کرده است، بدون معطلی به مشاور مراجعه کنید. مصرف خودسرانه ی داروهای آرام بخش و سوءمصرف مواد مخدر نیز در این مرحله از ترک وابستگی رواج دارد.
تلاش برای ازسرگیری رابطه ی تمام شده
زن تنهایی که از عوارض وابستگی عاطفی رنج می برد، با وجود این که می داند اصرار کردن برای شروع مجدد چقدر تحقیر کننده است و با این کار چقدر خودش را کوچک می کند، باز هم به شوهر سابقش التماس می کند و به او قول می دهد که حاضر است برای برگرداندن او هر کاری بکند. زن درمانده قول هزار و یک تغییر را به شوهرش می دهد به این امید که بتواند او را دوباره نزد خودش برگرداند. عزت نفس برای او هیچ معنایی ندارد، تنها چیزی که برایش مهم است، این است که بتواند خلائی را که بعد از ترک همسرش در زندگی اش به وجود آمده است، پر کند.
اختلال های خواب
اختلال های خواب و به سختی به خواب رفتن یکی از علائم شایع ترک وابستگی عاطفی است. قطع وابستگی نیز مانند قطع مصرف مواد، تحریک شدیدی را در مغز ایجاد می کند که مانع از به خواب رفتن فرد می شود.
راهکاری برای کاهش وابستگی به همسر
اگر شما جزو افرادی هستید که به همسرتان وابستگی شدید دارید، این وابستگی ممکن است زندگی شما را با چالش ها و مشکلاتی رو به رو سازد پس بهتر است سعی کنید این وابستگی را به مرورو با تلاش و سعی و تحمل از بین ببرید.
روی احساساتتان کار کنید
اگر به همسرتان وابسته هستید بنابراین تجربه احساساتی مانند ترس از دست دادن،ترس تنها ماندن، اعتماد به نفس پایین، ترس از تصمیم گیری های مهم و ضروری طبیعی است . اما اگرپرداختن بیش از حد به این احساسات برای شما مشکل ایجاد می کند پس بیش از اندازه به آنها توجه نکنید.
شخصیت مستقل داشته باشید
هر یک از افراد خواسته ها، علاقمندی ها و روحیات متفاوتی با یکدیگر دارند که لزوماً با شریک زندگی تان یکسان نیست. برای رابطه سالم هویت و استقلال زن ومرد به یک اندازه ضروری هستند.عشق به همسرتان را مانع داشتن استقلال ندانید و سعی کنید با حمایت و تشویق همسرتان به استقلال بیشتری دست پیدا کنید. به همسرتان بگویید که این مستقل شدن نیاز هردوی شماست و فرصتی برای تجربه و رسیدن به رشد و بلوغ بیشتر است.
به علاقمندی هایتان بپردازید
به علاقمندی هایتان بپردازید و جدا از همسرتان برای خود سرگرمی های متفاوتی داشته باشید.
تعریف تان را از رابطه مشترک تغییر دهید
برای اینکه شما به همسرتان وابسته نباشید باید تعریف تان را از رابطه مشترک تغییر دهید. اگر علت وابستگی باورها و برداشت غلط از رابطه زناشویی است آن را تغییر بدهید.اگر تعریفتان از ازدواج را یک اتحاد ناگسستنی و اشتراک در همه امور زندگی می دانید کمی در این تعریف تغییر بدهید.
از قالب یک زوج خارج شوید
اگر نمی توانید بدون همسرتان یک تصمیم ساده بگیرید یا یک کار ساده انجام بدهید از قالب یک زوج خارج شوید و به هر شکلی این وابستگی را عوض کنید.
حفظ حریم شخصی
حریم شخصی فضایی برای تجربه و رشد است بنابراین حفظ حریم شخصی به معنی فاصله گرفتن یا کنار زدن همسرتان از زندگی نیست بلکه با حفظ این حریم رابطه عاطفی شما همچنان پابرجا خواهد ماند.
شرایطی که در آن وابسته می شوید شناسایی کنید
مواقعی را که در آن احساس وابستگی می کنید، بشناسید و کمتر در آن شرایط قرار بگیرید و یا با احساس وابستگی خود مقابله نمایید مثلاً به تنهایی به خرید بروید.
فعالیت های اجتماعی خود را افزایش دهید
افزایش تعاملات فردی و اجتماعی و پرداختن به فعالیت های اجتماعی مفید باعث می شود برای زندگی خود هدف هایی را در نظر بگیریدو کمتر به همسرتان وابسته شوید.