هم در مدرسه و هم در زندگی، شما به طور طبیعی با تعداد زیادی تصمیم رو به رو خواهید شد. بعضی از آنها مهم تر از بقیه به نظر خواهند رسید. محدوده تصمیماتی که شما در طول روز می گیرید، از راه های گوناگونی بر زندگی تان تاثیر گذارند که بسیاری از آنها هنگام تصمیم گیری برای شما ناشناخته هستند. بعضی از مردم درباره ی تصمیم گیری اشتباه بسیار نگران هستند که آن ها از فوبیای تصمیم گیری یا ترس از تصمیم گیری رنج می برند.تفاوت بین صرف کردن زمان برای سنجیدن تصمیم و گرفتاری به اضطراب به حدی است که شما به طور کلی از روند کار اجتناب می کنید. ما قصد داریم در این قسمت با تعریف فوبیای تصمیم گیری، آن را شکست دهیم و با ارائه ی نکاتی، در غلبه بر این ترس به شما کمک کنیم.
فوبیای تصمیم گیری یا decidophobia چیست؟
همواره در محیط کار یا در زندگی شما به طور طبیعی با تصمیمات زیادی روبه رو خواهید شد. برخی از این تصمیماتی که می گیرید شاید در نظر شما ساده و ناچیز باشند، اما به مرور زمان روی زندگی شما تاثیر می گذارند. گاهی اوقات ممکن است که فردی هنگام تصمیم گیری با مشکلاتی رو به رو شود. در واقع هنگام تصمیم گیری مهم، بزرگترین دشمن ما ترس است. برای اینکه زندگی خود را آسان کنیم باید بر فوبیای تصمیم گیری (ترس از تصمیم گیری) اشتباه غلبه کنیم. خیلی از ما هنگام تصمیم گیری بسیار مضطرب می شویم و از انجام کار صحیح می ترسیم، چون فکر می کنیم این تصمیمی که قرار است بگیریم یک تصمیم اشتباه است! با وجود همه این ترس ها باید بدانید که اگر نمی توانید تصمیم درستی بگیرید ، قطعا نمی توانید چیزی در زندگی خود تغییر دهید و نمی توانید پیشرفت کنید، نمی توانید دنیای اطراف خود را بهبود ببخشید، شما باید یاد بگیرید که برای پیشرفت در زندگی و شغل خود، تصمیم درست بگیرید.
ترس از تصمیم گیری اشتباه یا decidophobia چیست؟
ترس از تصمیم اشتباه یا ترس از تصمیم گیری اشتباه معمولا زمانی اتفاق می افتد که نیاز به تصمیم گیری مهمی باشد و شخصی که باید این تصمیم را بگیرد دچار سردرگمی بالایی می شود و احتمالا در طول این فرآیند تصمیم گیری، بیش از حد به نظرات دیگران اهمیت می دهد و در نتیجه کنترل زندگی خود را از دست می دهد. در شدید ترین حالت ممکن، کسانی که این ترس را دارند حتی وقتی به تصمیم گیری چیزی فکر می کنند، حملات وحشت زده را تجربه می کنند، حملاتی همچون تپش قلب، تنگی نفس، بالا رفتن فشار خون، یا تعریق را حس می کنند.
برای جلوگیری از این احساسات، معمولا افرادی که ترس از تصمیم گیری دارند ، از قرار گرفتن در موقعیت هایی که مجبور به تصمیم گیری هستند خودداری می کنند. با این حال همین رفتار و ری اکشن می تواند واقعا دردسر ساز باشد.قبل از اینکه در مورد چگونگی غلبه بر ترس از تصمیم گیری بپردازیم ، می خواهیم لیستی از علائمی که نشان می دهد فرد فوبیای تصمیم گیری دارند را بازگو کنیم. اگر هنگام تصمیم گیری های مهم یا غیره، دچار این علائم شوید مطمئنا شما مبتلا به فوبیای تصمیم گیری هستید.
رابطه کمال گرایی و فوبیای تصمیم گیری
به طور کلی کمالگرایی به معنای خواستن کمال هرچیزی است. این شامل انتخاب اهداف کمال گرایانه تا طی کردن مسیر رسیدن به این اهداف بدون هیچ نقصی است.متاسفانه افراد زیادی فکر می کنند که کمال گرایی از موجبات موفقیت است. اما واقعیت این است که همیشه این طور نیست و کمال گرایی می تواند باعث شود اهدافی کامل و فراتر از توان داشته باشید. هم چنین به جای کسب تجربه و بهره برداری از تک تک لحظات در مسیر رسیدن به اهدافتان، همواره درگیر بی نقص کار کردن خواهید بود.
گاه افراد به دلیل کمال طلبی دچار فوبیای تصمیم گیری می شوند. در کمال گرایی فرد همواره خواهان دستیابی به بهترین گزینه یا بهترین نتیجه است و زمانی که این موضوع به تصمیم گیری ارتباط یابد می تواند باعث اختلال یا ترس شود زیرا فرد می خواهد بهترین تصمیم را اتخاذ کند اما کمال گرایی در وی مانع از این تصمیم گیری و یا به تعویق افتادن مستمر آن می شود. در این حالت فرد از تصمیم گیری عاجز است زیرا هر تصمیمی با توجه به کمال گرایی وی، ناقص یا دارای ضعف است که این امر باعث می گردد به تدریج فوبیای تصمیم گیری در شخص ایجاد شود.
علائم ترس و فوبیای تصمیم گیری
قبل از اینکه در مورد چگونگی غلبه بر این ترس صحبت کنیم، علائم رایج مرتبط با آن را بررسی خواهیم کرد. برخی از علائم فوبیای تصمیم گیری عبارتند از:
- اضطراب
- حمله عصبی
- تنش عضلانی و تعریق بیش از حد
- افزایش وابستگی به دیگران برای تصمیم گیری
- تصور روانی بودن
- ناتوانی در کنار آمدن با اضطراب ناشی از تصمیم گیری
چه عواملی موجب ترس از تصمیم گیری می شوند؟
اگر احساس می کنید که از تصمیم گیری ترس دارید، احتمالا از خود می پرسید که چرا به این فوبیا مبتلا شده اید. هیچ دلیل دقیقی وجود ندارد اما کارشناسان احتمال می دهند که علت آن وقوع یک حادثه آسیب زا در گذشته باشد. علاوه بر این، اگر کسی که سابقه ابتلا به بیماری روانی داشته باشد، حادثه آسیب زننده روانی اتفاق بیفتد، شرایط بدتر هم خواهد شد.تصمیم ها جهت کنار آمدن با یک حادثه دردناک در کودکی می توانند گیج کننده یا ترسناک باشند. اگر احساس می کنید که در اتخاذ تصمیم های پیش رویتان ناتوان هستید یا نمی توانید آن را کنترل کنید، این کار برای شما بیشتر صادق است و حتی این تصمیم ها ممکن است بسیار بزرگتر هم به نظر برسند:
- افراد تحت تأثیر انتخاب دیگران قرار می گیرند.
- پول نقش دارد.
- ترس از دست دادن وجود دارد(FOMO).
- عدم اعتماد به وضعیت
- طولانی شدن فرایند تصمیم گیری
- فشار همسالان
عوارض جانبی ترس از تصمیم گیری
ترس از تصمیم گیری بر زندگی و روابط شما تاثیر گذار است. برخی از نتایج منفی مرتبط با این ترس عبارتند از:
- از دست دادن روابط
- از دست دادن فرصت ارتقا و ترقی در محل کار
- عدم تجربه سفر
- مواجهه با مشکلات مالی زیرا شما نمی توانید تصمیم بگیرید در چه چیزی سرمایه گذاری کنید یا چه مقدار پس انداز کنید.
این تصمیمات تاثیر مشخصی بر زندگی افراد دارند بنابراین اقدام برای غلبه بر این ترس مهم است.
چه کسانی در معرض ابتلا به Decidophobia هستند؟
به طور کلی این قشر از افراد بیشتر از بقیه در معرض ابتلا به فوبیای تصمیم گیری هستند:
- افراد وسواسی یا افراد کمال گرا که همیشه تصور می کنند همه چیز باید در حد کمال و عالی خودش باشد،
- افرادی که به دیگران، خانواده، همسر و... خود وابسته هستند اغلب دچار این فوبیا می شوند،
- افرادی که اعتماد به نفس پایینی دارند،
- افراد افسرده به دلیل بی حوصلگی و بدبینی اغلب دچار این فوبیا می شوند،
- و در نهایت افراد بی تجربه یا کسانی که مهارت تصمیم گیری خودشان را افزایش نداده باشند.
راه حل و چاره ترس از تصمیم گیری
مثل همیشه ف هستند نکاتی که برای کنار آمدن با فوبیای تصمیم گیری به شما کمک می کند. اگر خود و یا اطرافیانتان از این فوبیا رنج می برید، در ادامه این بخش به بررسی چند روش برای غلبه بر فوبیای تصمیم گیری یا ترس از اشتباه انجام دادن کار می پردازیم:
1. تصمیمات عملی بگیرید
خوب است که از تصمیم گیری عجولانه بترسید اما برای شکستن این ترس کافیست آن را دنبال کنید و با انتخاب خود با ترس روبه رو شوید.قسمت بندی تصمیم را امتحان کنید:برای دسته بندی تصمیمات خود از یک نمودار بدین شکل استفاده کنید:
2. تعداد تصمیمات را کاهش دهید
یکی از بهترین راه ها برای غلبه بر ترس این است که آمادگی گرفتن تصمیمات کمتر را پیدا کنید. مثلا شما می توانید این کار را با تهیه یک برنامه غذایی و پایبندی به آن و یا پوشیدن لباس های روزانه عملی کنید. (این کار را استیو جابز انجام داد تا بتواند از قدرت مغز خود برای تصمیمات بزرگتر استفاده کند)
3. کنجکاو باشید
در مسیر انتخاب قدم های کوچک بردارید. می توانید این کار را با پرسیدن سوالاتی از خود عملی کنید. مانند:”بدترین نتیجه ممکن چیست؟” “ چه اتفاقی می افتد ؟” اگر شرایط به سود من پیش برود چه خواهد شد؟”
4. دیدگاه خود را تغییر دهید
سعی کنید با فرض این که با یک انتخاب برای فرد دیگری غیر از خودتان مواجه هستید، این سوال را از خودتان بپرسید :«X چه کاری انجام می دهد؟» سپس اقدام کنید تا وضعیت موجود را ببینید و قدم بعدی را ارزیابی کنید.
5. خود را توان مند کنید
پس از پرسیدن بهترین و بدترین نتایج از خود، در نظر بگیرید که ممکن است بدترین حالت برای شما رخ دهد اما به خود یادآوری کنید که می توانید بر آن غلبه کنید. حقیقتا، احتمال نتیجه منفی نیز می تواند فرصتی برای رشد ایجاد کند. با تغیر ذهنیت خود در جهت مثبت گرایی، می توانید خود را برای مدیریت چالش های گوناگون آموزش دهید.
6. دلیل خود را بدانید
با تعیین سه هدف اصلی یا اولویت های خود، قادر هستید با تصمیماتی که به آن ها ختم می شوند شروع کنید بنابراین میتوانید در مرحله اول به سمت تصمیمات مهم تر بروید. اگر از خود پرسیدید که «این تصمیم به من کمک می کند تا به هدفم دست پیدا کنم؟» و پاسخ “خیر” یا “بعدا” بود ، اجازه دهید آن تصمیم برای بعد بماند و اولویتی را به آن اختصاص دهید.
7. هر دو طرف ماجرا را در نظر بگیرید
در اکثر موارد به این دلیل انتخابی خطرناک یا ترسناک به نظر می رسد که پیامد منفی آن در راس ذهن شما است. اما حتما طرف مقابل سکه را نیز در نظر بگیرید. اگر اقدام نکنید چه اتفاقی می افتد؟ این می تواند به همان اندازه بدتر از انتخابی باشد که ابتدا ترسناک و خطرناک به نظر می رسید.
8. تنفس و تنفس درمانی
وقتی دچار حملات عصبی یا اضطراب می شوید، راه حل اول این است که بتوانید تنفس خود را کنترل کنید. شما باید تمرین کنید و با تمرکز بر نحوه بالا و پایین رفتن قفسه ی سینه و شکم هنگام دم و بازدم، به تنفس عادی خود برگردید. می توانید نفس های خود را بشمارید و دم را با بازدم مطابقت دهید تا کنترل را به دست گیرید.
9. از اشتباهات خود بیاموزید
شما یک، دو یا چند بار اشتباه کرده اید و در نهایت متوجه شدید که آن کار “اشتباه” بوده است. این را متوجه شدید زیرا اقدام کردید و مجبور شدید به نتیجه ای کمتر از حد مطلوب راضی شوید.نکته ی مهم اینجاست که باید این را به عنوان یک درس در نظر بگیرید چرا که برای مرتبه بعد که تصمیمات مشابه می گیرید، آگاهی بیشتری خواهید داشت و این آگاهی فقط با تمرین، اشتباه کردن و یادگیری از آن اتفاق خواهد افتاد.
10. درمان از طریق رفتار شناسی
برای برخی افراد پیدا کردن فردی که به صورت حرفه ای به آن ها کمک کند ، روش خوبی در غلبه بر این ترس است. یک درمانگر ممکن است از طریق درمان شناخت رفتار (CBT) با شما کار کند تا دلایل اصلی ابتلای شما به فوبیای تصمیم گیری را کشف کند. پس از آن روش هایی برای غلبه بر این احساسات ارائه می دهد.
11. کمک بخواهید
همیشه به خاطر داشته باشید که هنگام تصمیم گیری پشتیبانی می شوید. افرادی در اطراف شما مثل یک دوست، یکی از اعضای خانواده، یک مشاور تحصیلی، یک مربی، رئیس یا هر شخص دیگری دوستدار موفقیت شما هستند بنابراین در زمان نیاز پشتیبانی تان خواهند کرد.
12. به احساس تان گوش دهید
در اکثر موارد قبل از اینکه فرصت کافی برای فکر کردن به انتخاب ها داشته باشید، احساس شما پاسخ درستی دارد. شما باید به آن گوش دهید و اعتماد کنید زیرا این احساسات دل از غریزه ناشی می شوند.
13. کمتر نگران باشید
سعی کنید به خود یادآوری کنید تنها مسئله مهم نتیجه نیست. در صورت عدم موفقیت می توانید دوباره امتحان کنید . بیشتر موارد دائمی نیستند و در صورت بروز اشتباه، روش هایی برای جبران وجود دارد.
14. تمرین یوگا و ذهن آگاهی
راه دیگر برای غلبه بر اضطراب عمومی و استرس ، ورزش و یا یوگا و تمرین ذهن آگاهی است. یوگا تمرینی ذهنی و جسمی است و می تواند به شما کمک کند تا مانند حضور ذهن ، روی زمان حال متمرکز شوید بنابراین می توانید وضعیت فعلی خود را به وضوح ببینید و روی آنچه الآن هستید تمرکز کنید. این کار به شما در کاهش اضطراب و غلبه بر ترس از آینده و شکست کمک می کند.
خوب است به یاد داشته باشید که ترس؛ یک احساس است و از تهدید نشأت می گیرد. ذهن خود را آموزش دهید تا احساس خود را قبول کند و بپذیرد به طور کلی روش”صحیح” یا “غلطی” وجود ندارد و حتی ممکن است غریزه شما به ترس از رشد اعتماد کند. در این صورت شما می توانید با فرایند تصمیم گیری راحت تر باشید.
یک ترفند و فرآیند برای تصمیم گیری
آیا برای در نظر گرفتن انتخاب کوچک یا بزرگ بعدی خود، مطمئن نیستید که از کجا شروع کنید؟برای پی بردن به آن این مراحل را دنبال کنید:
- مسئله یا انتخاب خود را به طور واضح مشخص کنید.
- گزینه های بالقوه خود را لیست کنید.
- نتایج احتمالی هر انتخاب و احتمال وقوع آن را بنویسید ( حتما تاثیر کوتاه و بلند مدت را در نظر بگیرید.)
- مزایا و معایب هر نتیجه را ذکر کنید.
- از خود بپرسید کدام انتخاب با مسیر اهداف شما بیشترین تطابق را دارد؟
- مشخص کنید آیا می توانید به نتیجه برسید یا آن را پیگیری کنید؟ این میزان تعهد شما را تعیین می کند.
- ایده های خود را امتحان کنید.
- از شخصی مطمئن بپرسید آیا او معتقد است که شما می توانید کاری را که برای رسیدن به هدف مشخص کرده اید انجام دهید یا خیر؟ بعلاوه آن ها ممکن است توصیه هایی ارائه دهند که در مسیر رسیدن به هدف به شما کمک کند.
آشنایی با دیدگاه گورخری در روانشناسی
