موسیر که با نام سیر کوهی و یا کلاسیر نیز شناخته می شود، گیاهی شبیه سیر است که ریشه آن شبیه به یک پیاز درشت یک پارچه است. برگ های موسیر باریک و دراز و گل های آن بنفش مایل به قرمزند. شاید جالب باشد بدانید که حدود ۴۰ گونه از این گیاه در دنیا شناخته شده که همگی در نواحی معتدل و مناطق بحرالرومی رشد می کنند و برخی از گونه های موسیر را در باغ به عنوان گل زینتی نیز می کارند.
پیاز این گیاه همان قسمت خوراکی است که از آن در ترشی ها، ماست و غذاها استفاده می شود. بوی موسیر نسبت به سیر کمتر است و ایتالیایی ها از آن خوراکی های گوناگونی می پزند و حتی پیازچه آن را در روغن زیتون کنسرو می کنند.
موسیر از نظر تركیبات شیمیایی دارای حدود ۱-۰/۰۶ درصد اسانس میباشد كه شامل آلیل پروپیل – دی سولفید و دو تركیب گوگردی میباشد همچنین دارای آلیسین – آلیساتین ۱و۲ می باشد.از فرآورده های موسیر برای کم کردن قند خون در افراد دیابتی استفاده می شود و هم چنین از خواص گندزدایی آن برای دفع انگل ها همراه غذا استفاده میشده است و علاوه بر آن برای ضدعفونی کردن آب نیز مورد استفاده داشته است.از آنجا که موسیر گیاهی فصلی است و فقط تازه آن در فصل بهار یافت می شود، می توان آن را به صورت خشک درآورده و برای سایر فصول ذخیره کرد. در اینجا نحوه خشک کردن موسیر را به شما آموزش می دهیم تا در فصل وفور این گیاه مفید و پرخاصیت، از آن استفاده کرده و برای دیگر مواقع سال موسیر خشک سالم و بهداشتی خانگی داشته باشید.
چطور موسیر را خشک کنیم؟
- ابتدا پوست موسیر تازه را بگیرید و آن را خوب بشویید.
- سپس موسیرها را به صورت ورقه ورقه برش بزنید و سعی کنید ورقه های موسیر، شکلی یکدست و هماهنگ داشته باشند، نه خیلی نازک و نه خیلی ضخیم.
- موسیر تازه، طعم تند و تیزی دارد و باید در این مرحله از خشک کردن موسیر، تندی آن را بگیرید، به این صورت که ورقه های موسیر را به مدت 24 ساعت داخل آب سرد ریخته و هر 4 ساعت یک بار ، آب موسیر را عوض کنید.
نکته: تندی بعضی موسیرها بیشتر و بعضی کمتر است و در انواعی از موسیر، حتی با یک بار عوض کردن آب هم به شیرینی و طعم مطلوبی می رسید، بنابراین بهتر است در طول شیرین کردن موسیر و عوض کردن آب آن، کمی موسیرها را بچشید، دقت کنید که در عین شیرین کردن موسیرها، در این کار زیاده روی نکنید تا عطر و طعم موسیر حفظ شود.
- بعد از این کار، موسیرها را روی پارچه ی تمیزی پهن کنید و صبر کنید تا کاملا خشک شوند. اگر می خواهید کار زودتر پیش برود، می توانید از باد پنکه استفاده کنید و اگر می خواهید روش سنتی تری را در پیش بگیرید، می توانید موسیرها را در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهید و صبر کنید تا کاملا خشک شوند.
- موسیرهای سفید و تمیز خشک شده را داخل یک ظرف دردار بریزید و در جای خشک و خنکی نگهدارید.
- می توانید پس از خشک کردن موسیر، موقع مصرف، آن ها را داخل آب بریزید تا کمی خیس بخورند و شبیه موسیر تازه، آماده ی مصرف شوند.
چند نکته خواندنی درباره خشک کردن موسیر و طرز استفاده از آن
- اگر دوست دارید رنگ موسیرهای خشک شده کاملا سفید باشد، بعد از اینکه چند بار آب آن را عوض کردید، باید ورقه های موسیر را به مدت 24 ساعت داخل آب آهک زلال قرار دهید، آب آهک، بافت موسیر را سفت و سفید می کند. پس از درآوردن از آب آهک، موسیرها باید چند ساعت داخل آب سرد قرار گیرند و پس از آن چند بار به خوبی آبکشی شوند.
- از موسیر به سه شکل موسیر تازه، موسیر خشک و پودر موسیر می توان استفاده کرد. برای تهیه پودر موسیر کافی است، موسیر خشک را آسیاب کنید. اما از آنجا که ادویه جات پودری، عطر و طعم و خاصیت خود را زودتر از دست می دهند، توصیه می شود هر بار مقدار کمی پودر موسیر تهیه کنید تا به صورت تازه مورد استفاده قرار گیرد.
- می توان از موسیر خشک و تازه در تهیه انواع بورانی ها، ماست موسیر و ترشی موسیر استفاده کرد.
انواع موسیر
دو نوع موسیر وجود دارد، موسیر خاکستری و صورتی یا موسیر ژرسی (Jersey). اولی دارای یک پیاز بلند است که با پوست ضخیم خاکستری پوشیده شده است و گوشت سفید/بنفش دارد. نوع دوم به انواع مختلفی تقسیم می شود که همگی دارای رنگ مسی با پیازهای زرد یا بنفش و طعم تند هستند.
به طور کلی انواع مختلف موسیر به سه شکل موسیر تازه، پودر موسیر و موسیر خشک استفاده می شوند.
پودر موسیر در واقع همان موسیر خشک شده است که به صورت ادویه در انواع غذاها استفاده می شود. پودر موسیر و موسیر خشک نسبت به موسیر تازه بیشتر مورد استفاده است، زیرا می توان از آن تا ماه ها و حتی سال ها استفاده کرد.
خواص موسیر
به دلیل وجود آنتی اکسیدان های زیاد در موسیر، دارای مزایای بسیاری هستند. آن ها رشد سلول های سرطانی را کند می کنند و سلامت قلب و دیابت را بهبود می بخشند. موسیر همچنین سلامت مغز را تقویت می کند و خاصیت ضد ویروسی اش، مانع از ابتلا به عفونت ها می شود. اثرات آنتی اکسیدانی موسیر می تواند برای مو و پوست شما مفید باشد. از دیگر خواص موسیر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهد
- سلامت قلب را بهبود می بخشد
- به سم زدایی بدن کمک می کند
- به کنترل دیابت کمک می کند
- سلامت مغز را بهبود می بخشد
- با چاقی مبارزه می کند
- به درمان آلرژی کمک می کند
- سلامت استخوان را تقویت می کند
- ممکن است سلامت بینایی را حفظ کند
- سیستم ایمنی را تقویت می کند
- سلامت پوست را بهبود می بخشد
- موها را سالم نگه می دارد