یکی از روشهای معمول برای تکثیر گل رز، قلمه زدن و قرار دادن قلمه در بستر مناسب به منظور ریشه زایی است. استفاده از قلمه ساقه یکی از راه های متداول تکثیر رزها است. در ادامه این مطلب با نحوه قلمه زدن گل رز و فصل مناسب برای انجام این کار آشنا شوید. به هنگام تهیه قلمه رز باید توجه داشته باشید که از گیاهان مادری سالم و قوی استفاده کنید و ابزار لازم برای این کار مانند قیچی و چاقو دارای تیغه های تیز و عاری از عوامل بیماری زا باشند.
نحوه قلمه زدن گل رز
- قلمه رز از ساقه های یکساله که گل داده اند گرفته میشود. طول قلمه بهتر است بین 15 تا 20 سانتیمتر و ضخامت آن به اندازه یک مداد حدود یک سانتیمتر و اگر کمی بیشتر باشد بهتر است. دقت کنید، از قسمت انتهایی ساقه و قسمتی که رشد کافی نکرده، نباید استفاده کرد.
- پس از انتخاب شاخه مورد نظر، آن قسمت از شاخه که دارای برگ های هفت برگچه ای هستند (قسمت زیرین شاخه) را حذف و قسمت وسط شاخه که دارای برگهای پنج برگچه ای هستند را جهت قلمه زنی انتخاب کنید.
- توجه داشته باشید، برش بر روی ساقه را به صورت اوریب بزنید و یا اینکه حتما زخمی بر روی گیاه ایجاد کنید تا زمینه لازم برای ریشه زایی فراهم شود.
- یک برگ پنج برگچه ای با جوانه سالم و متورم را به عنوان قسمت اصلی قلمه انتخاب و در صورت نیاز یک یا حداکثر سه برگچه آنرا به منظور کاهش عمل تعریق با قیچی ببرید.
- قلمه را درون یک کیسه قرار داده و کمی آب داخل آن بریزید و تکان دهید تا گیاه در مدتی که از خاک دور است، آسیب ندیده و خشک نشود.
- برای ریشه زایی بهتر و سریعتر مراحل قلمه زدن گل رز میتوانید، قسمت برش خورده قلمه ها را بصورت خیلی ملایم در داخل هورمون ریشه زایی قرار دهید.
- قلمه ها را حدود 5 سانتیمتر داخل بستر کشت مناسب (بهترین بستر کاشت برای قلمه ها ماسه است) که قبلا انتخاب و آماده کشت شده است بکارید و آنها را در محيطي مرطوب با حرارت حدود 22 درجه قرار دهيد.
- قلمه ها را به نحوی در خاک بگذارید که برگها از خاک دور باشند.
- قلمه ها نیاز دارند در محیطی مرطوب قرار بگیرند. برای مرطوب نگه داشتن گیاه به مه پاشی روزانه نیاز است. راه دیگر برای این امر کشیدن پلاستیک شفاف بر روی قلمه است تا از خارج شدن رطوبت جلوگیری شود . به این منظور روي گلدانهای حاوی قلمه ها را با نايلون بي رنگي بپوشانید، طوري كه رطوبت اطراف گیاه بیشتر شود.
- قلمه ها به ۷ تا ۸ هفته زمان نیاز دارند تا ریشه زایی زا تکمیل کنند. بعد از آن (در حدود 3 تا 4 ماه بعد) میتوان گل را به گلدان اصلی انتقال داد. در زمان انتقال مراقب باشید تا ریشه های گیاه آسیب نبیند.
زمان قلمه زدن گل رز
قلمه زنی گل رز می تواند در دو مقطع زمانی اواخر فصل بهار تا اوایل فصل تابستان به عنوان قلمه سبز یا نرم و در اواخر فصل گلدهی با سرد شدن هوا و ریزش برگها به صورت قلمه سخت (چوبی یا خشبی)انجام گیرد. برای قلمه زدن گل رز در بهار بهتر است در انتهای گلدهی که شاخه ها دیگر گل ندارند؛ اقدام کنید و قلمه را از ساقه های جوان و سبز که در طی دوره دارای گل بوده است تهیه نمایید. طول شاخه باید حداقل ۱۰ سانتی متر باشد. زمان مناسب دیگر برای قلمه زدن گل رز همانطور که ذکر شد، زمانی است که پاییز فرا رسیده و برگها می ریزند. در این زمان برای قلمه باید از ساقه های چوبی استفاده نمود. طول این ساقه باید بین ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر باشد.
انتخاب بهترین شاخه و شناسایی محل قطع
به هنگام تهیه قلمه رز باید توجه داشته باشید که از گیاهان مادری سالم و قوی استفاده کنید و ابزار لازم برای این کار مانند قیچی و چاقو دارای تیغه های تیز و عاری از عوامل بیماری زا باشند. برای اینکار شما ابتدا با استفاده از الکل قیچی یا تیغ را ضد عفونی کنید. قلمه رز از ساقه های یکساله که گل داده اند گرفته میشود. ضخامت آن به اندازه یک مداد حدود یک سانتیمتر و اگر کمی بیشتر باشد بهتر است. دقت کنید، از قسمت انتهایی ساقه و قسمتی که رشد کافی نکرده، نباید استفاده کرد. ایجاد قلمه مناسب بستگی به مکان قطع شدن قلمه دارد بهترین مکان درست زیر گره هاست و اما گره به کجا میگویند؟ گره ها محل اتصال برگ ها به ساقه هستند پس از انتخاب شاخه مورد نظر، آن قسمت از شاخه که دارای برگ های هفت برگچه ای هستند (قسمت زیرین شاخه) را حذف و قسمت وسط شاخه که دارای برگهای پنج برگچه ای هستند را جهت قلمه زنی انتخاب کنید. توجه داشته باشید، برش بر روی ساقه را به صورت اوریب بزنید و یا اینکه حتما زخمی بر روی گیاه ایجاد کنید تا زمینه لازم برای ریشه زایی فراهم شود. یک برگ پنج برگچه ای با جوانه سالم و متورم را به عنوان قسمت اصلی قلمه انتخاب و در صورت نیاز یک یا حداکثر سه برگچه آنرا به منظور کاهش عمل تعریق با قیچی ببرید.
از هورمون ریشه زایی استفاده کنیم یا خیر؟
شما میتوانید برای گرفتن نتیجه بهتر و اصولی از هورمون ریشه زایی هم استفاده کنید، یکی از نکاتی که باعث میشود قلمه شما حتما ریشه بزند استفاده از این هورمون هست که برای افراد مبتدی حتما پیشنهاد میکنم استفاده شود. پس در نظر داشته باشید هورمون ریشه زدایی یکی از راهکارهای معقول و مفید میباشد.
چه خاکی برای قلمه زدن گل رز مناسب است؟
خاکی برای قلمه زنی مناسب است که علاوه بر جذب خوب رطوبت از زهکشی و تهویه خوبی نیز برخوردار باشد. باید این منظور از چند نوع خاک میتوانید استفاده کنید. هریک از این مخلوط ها که مورد استفاده قرار بگیرند برای قلمه بستری مناسب را فراهم می کنند. بهتر است دو ساعت قبل از کاشتن قلمه در خاک، خاک را آبیاری کنید. در این زمان خاک فرصت دارد تا آب اضافی را از دست بدهد. بهترین ترکیب میتونه ترکیب مقدار کمی خاک باغچه، پرلیت و خاک برگ باشه که سعی کنید تا زمانی که ریشه زایی انجام میشود میزان پرلیت رو بیشتر کنید. البته از خاک های آماده که در بازار وجود دارند هم میشود استفاده کرد ولی حتما از فروشگاه های معتبر خرید کنید و قبل از استفاده ضدعفونی کنید. باید بیش از نیمی از قلمه را در خاک فرو برد ( به طور تقریبی دو سوم قلمه) خاک را اطراف قلمه بدهید تا قلمه سفت شود. کمی آب برای محکم شدن قلمه در جای خود لازم است.
میزان آبیاری قلمه گل رز چقدر باشه؟
روز های اول ریشه زایی قلمه باید هر روز آبیاری شود و محیط مرطوب باشد اما در روز های بعد از ریشه زایی باید میزان آبیاری را کم کرد تا ریشه ها خودشان به دنبال آب بروند و رشد کنند. این که شما چقدر به قلمه ها آب میدهید بسیار در روند ریشه زایی و درصد موفقیت شما تاثیر خواهد گذاشت.
بستر مناسب تکثیر گل رز
شما باید قلمه ها را در محلی با نور غیر مستقیم و فیلتر شده نگهداری کنید، و حدودا دمای محیط بین ۱۸ الی ۲۰ درجه سانتی گراد باشد. توجه داشته باشید که بهترین دما برای نگهداری قلمه و گلدان قلمه ۲۰ درجه سانتی گراد می باشد که برای گرفتن نتیجه ایده آل است. قلمه ها باید در محیطی که خاک آن مرطوب است قرار داشته باشند تا رطوبت مورد نیاز برای ریشه زایی فراهم شود، اگر دستگاه رطوبت ساز یا کاور برای قلمه ها فراهم نکرده اید میتوانید از غبارپاشی هم استفاده کنید. این کار را هر روز صبح یا عصر انجام دهید. قلمه ها به ۷تا ۸ هفته زمان نیاز دارند تا ریشه زایی زا تکمیل کنند. بعد از آن میتوان گل را به بستر دیگری انتقال داد.
نکات مهم قله زدن گل رز که باید بدانید
- حتما انتهای قلمه ها را به شکل اریب (۴۵ درجه) برش بزنید
- باید ۲/۳ از قلمه در خاک قرار داده شود
- سعی کنید خاک همیشه مرطوب باشد برای همین ما از نایلون پلاستیکی برای کاور استفاده کردیم تا رطوبت خاک حفظ بشود
- حتما خاکی انتخاب کنید که بتونه رطوبت خوبی در خودش ذخیره کند
- حتما قلمه ها را به دور از نور مستقیم خورشید قرار بدهید تا هم خاک سریع خشک نشود و هم قلمه دچار مشکل نشود.
- به صورت معمول حدود ۲ ماه زمان نیاز است تا قلمه های شما ریشه زدن و بتوانید به گلدان جدید منتقل کنید.
از سیب زمینی و عسل هم میتوانید برای ریشه دار کردن قلمه ها استفاده کنید، این مورد رو باید امتحان کنید ولی طبق تجربه و نظرات بیشتر کاربران در فضای مجازی ابتدا سیب زمینی را سوراخ کنید و سپس انتهای قلمه ها را داخل عسل زدن و در سیب زمینی قرار بدید. حالا میتوانید در خاک سیب زمینی را قرار بدهید و یا قرار ندهید.
آیا امکان تکثیر گل رز در آب وجود دارد؟
بله این هم یکی از روش های ریشه دار کردن قلمه گل رز است که شما ابتدا باید قلمه ها را در محلی با نور کم قرار بدهید تا انتهای محل برش پینه ببندد و سپس آنها را در داخل ظرف شفاف قرار دهید و سپس مقدار ۱/۳ از ظرف را با آب بدون املاح پر کند (آب را به مدت ۲۴ ساعت در محلی قرار بدهید تا کلر آن خارج شود) هر هفته آب را بررسی کنید که شفاف باشد هر زمانی کمی آب کدر شد عمل تعویض آب را انجام دهید تا زمانی که ریشه های ۲ الی ۳ سانتی متری در قلمه ها مشاهده میکنید. حالا میتوانید قلمه های ریشه دار شده را به خاک منتقل کنید، توجه داشته باشید که در روش قلمه گل رز در آب ریشه ها بسیار حساس هستند و حتما بعد در زمان انتقال و بعد از کاشت باید خیلی مراقبت باشد.
تکثیر گل رز به روش خوابانیدن در هوا
از دیگر روش های تکثیر این گیاه استفاده از خوابانیدن هوایی است که در این روش قسمتی از لایه پوستی ساقه را جدا میکنید و داخل نایلون پر از خاک قرار میدهید، بهترین زمان برای این نوع تکثیر گل رز در فصل بهار است. بوته ای را انتخاب کنید که در این فصل به خوبی گلدهی کرده باشد و نشانه های بلوغ را دارا باشد. شاخه ی سبز و جوان مناسب این نوع قلمه زدن گل رز است. شاخه ای را به قطر مداد انتخاب کنید و از نداشتن آفات آن مطمئن شوید. برای این کار شما در اولین قدم تمامی خارها و برگ های قسمتی که قرار هست عمل ریشه زایی انجام شود را جدا کنید این کار باعث بالا رفتن سرعت کار خواهد شد. سپس یک سانتی متر از گره را با استفاده از چاقو یا کاتر تیز و استریل شده برش بزنید و قسمتی از پوست ساقه را جدا کنید و مطابق تصویر بالا دور تا دور ساقه را خالی کنید. بهتر است ارتفاع برش را ۲ سانتی متر در نظر بگیرید. دقت کنید که فقط پوست بالایی ساقه گل رز را بردارید و به قسمت های چاقو نزنید. ابتدا تمامی خار ها و برگ های این ناحیه از ساقه را جدا کنید تا ریشه زایی بهتر و سریع تر صورت گیرد. برش ها در قسمتی حدودا یک سانتی متر پایین تر از گره ایجاد کنید و قسمتی از پوست ساقه را جدا کنید و مطابق تصویر بالا دور تا دور ساقه را خالی کنید. بهتر است ارتفاع برش را ۲ سانتی متر در نظر بگیرید. دقت کنید که فقط پوست بالایی ساقه گل رز را بردارید و به قسمت های چاقو نزنید.
کاور کردن ساقه گل رز
دستمال کاغذی را به هورمون ریشه زایی آغشته کنید و دور تا دور ساقه ی پوست گرفته شده گل رز را با این هورمون بپوشانید. حال نایلونی را که از مقاومت آن مطمئن هستید به صورت لوله ای در آورده دور ساقه قرار دهید. انتهای لوله ی پلاستیکی را با روبان و یا نخی ببندید. دقت داشته باشید که این گره زیادی سفت نکنید زیرا باعث خفگی گیاه و متوقف شدن رشد ریشه می شود. در مرحله ی آخر قلمه زدن گل رز, مخلوطی از کود، خاک برگ و خزه را کمی خیس کنید و داخل نایلون پلاستیکی بریزید و سر دیگر را نیز مانند قسمت پایین گره بزنید. حال گیاه را به مدت سه هفته برای ریشه زایی رها کنید. معمولا در مدت سه هفته ریشه زایی تکمیل می شود ولی در برخی دیر تر این اتفاق می افتد. حال میتوانید گیاه را جدا کرده و به گلدانی مناسب منتقل کنید.
بنابراین در بین روش های بیان شده راحت ترین و بهترین روش تکثیر گل رز، قلمه زدن گل رز و ریشه دار کردن آن در خاک است که شما میتوانید در خانه انجام دهید، به صورت خلاصه باید گفت که شما یک ساقه سالم را انتخاب میکنید و به شکل آورید آن را برش میزنید و سپس در داخل هورمون ریشه زایی قرار میدهید و سپس به گلدانی با خاک سبک و مناسب انتقال میدید و با استفاده از یک نایلون شفاف پلاستیکی گلدان را کاور میکنید تا رطوبت مورد نیاز گیاه تامین شود.
راهنمای خرید گل لاله برای منزل+ شیوه نگهداری طولانی مدت آن
