داشتن قاطعیت و رفتار جرات مندانه یکی از مهم ترین مواردی است که باید افراد در شرایط مختلف از خود نشان بدهند. در این بین اما بسیاری از افراد نمی دانند که رفتار جرات مندانه چیست و چگونه می توان چنین رفتاری داشت.در همین راستا در این مطلب قصد داریم تا شما را با این رفتار آشنا کرده و بیان کنیم که انجام این رفتار چه مزایایی برای شما به همراه خواهد داشت و در صورتی که رفتار جرات مندانه نداشته باشید، با چه مشکلاتی مواجه خواهید شد. پس با ما همراه باشید تا در رابطه با این نوع رفتار توضیحات کاملی را به شما ارائه دهیم.
رفتار جرات مندانه چیست؟
در راستای بررسی و معرفی رفتار جرات مندانه باید به این نکته اشاره کرد که این رفتار یعنی شما بتوانید از حقوق خود دفاع کرده و افکار و احساسات خود را به شیوه مستقیم، صادقانه و مناسب بیان کنید.افرادی که رفتار جرات مندانه دارند برای خود و دیگران احترام قائل بوده و به هیچ عنوان منفعل نیستند. همچنین این دسته از افراد به خواسته ها و نیازهای دیگران نیز احترام گذاشته و به هیچ عنوان اجازه نمی دهند تا سایر افراد از آن ها سوء استفاده کنند.
در این بین اما مسئله مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که جرات ورزی با پرخاشگری به هیچ عنوان یکسان نبوده و این دو رفتار تفاوت های بسیار زیادی با یکدیگر دارند و نباید به هیچ عنوان این دو رفتار را با یکدیگر یکسان در نظر گرفت.در راستای بررسی این موضوع باید گفت که پرخاشگر بودن یعنی از حقوق خود به شیوه ای خصمانه دفاع کرده و سعی کنید تا خواسته های خود را با روش های مثل غالب شدن، تحقیر و یا توهین به دیگران ارجحیت دهید. این مسئله می تواند مشکلات مختلفی برای شما به همراه داشته باشد. در همین راستا لازم است تا حتماً تفاوت های اساسی رفتار جرات مندانه و رفتار پرخاشگرانه را درک کرده و درک درستی از این دو رفتار داشته باشید تا در نهایت بتوانید با رفتار مبتنی بر جرات داشتن، سبک زندگی خاصی داشته باشید.
مزایای رفتار جرات مندانه
یکی از دلایل رفتارهای غیرجرات مندانه عدم آشنایی با حقوق فردی است . در حقوق فردی هر کسی حق دارد به درخواست های دیگران نه بگویید . و در مورد کارهای خود به دیگران توضیح ندهد . رفتار جراتمندانه یک رفتار بین فردی است که شامل ابراز صادقانه و نسبتاً صریح افکار و احساسات است به نحوی که از نظر اجتماعی مناسب است و احساسات و آسایش دیگران نیز در آن در نظر گرفته می شود . اگر بخواهیم نگاهی به مزایای رفتار جرات مندانه انداخته و در رابطه با آن توضیحاتی را ارائه دهیم، می توان به موارد گوناگون اشاره کرد. از مهم ترین مزایای این مدل رفتار می توان به موارد زیر اشاره داشت:
ایجاد احساس مثبت در فرد
در صورتی که شما رفتار جرات مندانه داشته باشید این مسئله می تواند در طولانی مدت باعث به وجود آمدن احساسات مثبتی در شما شود. این احساس مثبت می تواند به افزایش عزت نفس شما کمک کرده و باعث می شود تا شما مسیر زندگی خود را با احساس بهتری طی کنید.نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که افراد جرات مند در مقابل افراد سازش کار و یا پرخاشگر حس بهتری نسبت به خود داشته و این مسئله به آن ها کمک می کند تا در شرایط مختلف زندگی با عزت نفس بالایی در مسیر موفقیت قدم بردارند.
ایجاد حس مثبت برای دیگران
از دیگر مزایای بسیار مهمی که رفتار جرات مندانه دارد، می توان به ایجاد حس مثبت در سایر افراد اشاره کرد. در واقع مردم افراد جرات مند را اشخاصی صریح و صادق می دانند و همین مسئله باعث می شود تا شما در دید مردم، در دسته بندی افراد چاپلوس، متملق و یا دورو قرار نگیرید.این موضوع بسیار مهم باعث می شود تا مردم با اعتماد بیشتری با شما تعامل داشته باشند. این مسئله نیز از مهم ترین مزایای رفتار جرات مندانه است که باید به آن توجه کنید.
ایجاد معنا در زندگی
روانشناسان همواره به این مسئله اشاره کرده اند که زندگی افراد جرات مند معنادار بوده و همین مسئله به آن ها اجازه می دهد تا مستقل بیاندیشند و عمل کنند. همچنین خواسته هایشان را به دلیل زورگویی های سایر افراد رها نکرده و در مسیر اهداف خود قدم بر دارند. این مسئله باعث شده تا امروزه اهمیت داشتن رفتار جرات مندانه افزایش چشمگیری پیدا کند.
چرا باید رفتار جرات مندانه داشته باشیم؟
یکی از مهم ترین نکاتی که باید به آن توجه کنید این است که افرادی که رفتار جرات مندانه ندارند، در طول زندگی خود با مشکلات مختلفی مواجه هستند. در همین راستا باید به این نکته توجه داشته باشید که افرادی که این رفتار ندارند، در طول زندگی با مشکلاتی چون افسردگی، احساس درماندگی، نا امیدی و… مواجه هستند.همچنین آن ها همواره از سایر افراد عصبانی بوده و ناکامی های زندگی خود را به گردن سایر افراد می اندازند. همچنین بارها مشاهده شده که افرادی که از این رفتار برخوردار نیستند با مشکلاتی مثل انفجار خشم مواجه هستند و اضطراب های پی در پی باعث می شود تا آن ها در موقعیت های مختلف زندگی فرصت های گوناگونی را از دست بدهند.
در کنار معایب مختلفی که عدم داشتن رفتار جرات مندانه برای شما می تواند به همراه داشته باشد باید به مشکلات جسمانی نیز اشاره کرد که ممکن است به دلیل نداشتن این نوع رفتار با این مشکلات مواجه شوید.در همین راستا باید گفت که مشکلاتی مثل سر درد، زخم معده، فشار خون بالا، استرس و اضطراب و… از مهم ترین عوارض جسمانی هستند که ممکن است افرادی که چنین رفتاری ندارند با آن مواجه شوند.به همین دلایل است که روانشناسان پیشنهادی می دهند تا اگر در زندگی خود رفتار جرات مندانه ندارید، حتماً در راستای چنین رفتاری در خود قدم برداشته و تمام تلاش خود را کنید تا رفتارتان را جرات مندانه کرده و در شرایط مختلف آن را به نمایش بگذارید.البته مهم این است که حتماً مرز باریک بین پرخاشگری و جرات مند بودن را در نظر گرفته و با توجه به این مسئله در نهایت رفتار مناسبی را در شرایط و موقعیت های مختلف زندگی تان داشته باشید.
چگونه رفتار جرات مندانه داشته باشیم؟
داشتن قاطعیت و رفتار جرات مندانه آسان نیست، اما شدنی است. افراد بر اساس تجربیات زندگی، سبک های ارتباطی مختلفی دارند. تغییر الگوهای رفتاری کار ساده ای نیست، زیرا در طول سال ها شکل گرفته اند و ناخودآگاه هستند. اگر رفتار شما بیشتر منفعلانه یا تهاجمی است، پیشنهاد می کنیم از ۱۲ تکنیک جرات ورزی زیر استفاده کنید تا بتوانید زندگی متعادل و رفتارهای قاطعانه داشته باشید.
رفتارهایتان را ارزیابی کنید
قبل از تغییر، باید سبک رفتاری خودتان را پیدا کنید. چنین سؤالاتی ممکن است کمکتان کنند:
- در جمع دوستان و افرادی که تازه به جمع شما اضافه می شوند، نظرات خود را بیان می کنید یا ترجیح می دهید سکوت کنید؟
- زمانی که برای پذیرفتن کاری تحت فشار باشید، توانایی نه گفتن را دارید؟
- قضاوت کننده یا سرزنش کننده هستید؟
- مردم از صحبت کردن با شما می ترسند یا به شما اعتماد دارند؟
برای خودتان ارزش قائل باشید
برای قاطعیت بیشتر، باید ارزش خودتان را درک کنید و به ارزش های ذاتی سازمان و تیم اهمیت دهید. خودباوری اساس اعتمادبه نفس و رفتار جرات مندانه است و به شما نشان می دهد شایسته رفتار محترمانه هستید و اعتمادبه نفس کافی دارید که از حقوق و مرزهای خودتان محافظت کنید و به خواسته های خودتان وفادار بمانید.
مطمئن صحبت کنید
مطمئن شوید نیازها و خواسته های شما محقق می شوند. منتظر نباشید دیگران متوجه نیازهای شما شوند، چون ممکن است انتظار شما تا ابد به درازا بکشد. ابتکار عمل داشته باشید. احساسات و نیازهایتان را بشناسید و با اطمینان بیانشان کنید.مستقیم و شفاف از مدیران درخواست کنید ابزاری را در اختیارتان قرار دهند که برای رسیدن به اهداف سازمان نیاز دارید. حتی اگر رفع نیاز شما در حال حاضر امکان پذیر نیست، مؤدبانه بپرسید در شش ماه آینده امکان درخواست مجدد دارید یا خیر. از روش هایی استفاده کنید که علاوه بر نیازهای شما، نیاز سایر افراد را هم در برمی گیرند. روش های تهاجمی کاری از پیش نمی برند و بیشتر آسیب وارد می کنند. برای مطمئن صحبت کردن می توانید از این روش استفاده کنید:
- دقیق به طرف مقابل بگویید که چگونه به موقعیت یا مشکل نگاه می کنید.
- احساس خود به موقعیت را ساده و روشن بیان کنید.
- به طرف مقابل بگویید چه چیزی نیاز دارید تا مجبور به حدس زدن نباشد.
- تأثیر مثبت درخواست خود بر طرف مقابل یا شرکت را شرح دهید.
نه گفتن را بیاموزید
نه گفتن سخت است، به خصوص اگر به آن عادت نداشته باشید. با این حال، توانایی نه گفتن برای جرات ورزی ضروری است. توجه به محدودیت ها و میزان کاری که قادر به انجامش هستید، باعث می شود بهتر برای انجام وظایفتان برنامه ریزی کنید. شما نمی توانید چندین کار را هم زمان انجام دهید یا همه را راضی نگه دارید.شاید دیگران به اعتراض و نه گفتن شما اهمیتی ندهند، اما شما تسلیم نشوید و پای حرفتان بمانید. می توانید قاطعیت بیشتری نشان بدهید، فقط دقت کنید که رفتار شما به پرخاشگری بدل نشود و همچنان مؤدبانه و منصفانه رفتار کنید.
احساسات خود را مهار کنید
در شرایطی که نمی دانید چه کار کنید و درگیر احساسات هستید، بهترین کار سکوت است. ناامیدی، عصبانیت و بغض کردن واکنش های احساسی طبیعی هستند، اما مانع رفتار قاطعانه شما می شوند. در این شرایط کمی صبر کنید، صادقانه به افراد نشان دهید به زمان نیاز دارید، نفس عمیق بکشید و مجددا با صدای محکم و یکنواخت صحبت کنید.
از افعال تعاملی استفاده کنید
برای برقراری ارتباط قاطعانه از افعالی استفاده کنید که واضح هستند و تأکید بیشتری دارند. با بیان صریح و روشن، دیگران برای درک افکار و صحبت های شما گیج نمی شوند. علاوه بر این، از افعالی استفاده کنید که درخواست کننده باشند، چون با افعال تحکمی و بایدها کار شما سخت تر می شود. از فعل های «می خواهم»، «نیاز دارم» یا «احساس می کنم» برای انتقال درخواست ها و بیان جرات مندانه استفاده کنید. افراد باید از نظرات شما مطلع شوند، نه اینکه احساس متهم بودن کنند.
تمرین کنید
اگر رفتار جرات مندانه برای شما دشوار است، سناریوهایی را تمرین کنید که با آنها مواجه می شوید و با صدای بلند با خودتان صحبت کنید. کمک گرفتن از دوست یا همکار برای شرکت در این تمرین تأثیر بیشتری دارد. از آنها بخواهید واکنش مناسب نشان بدهند و واقعی تر تمرین کنید.
از زبان بدن استفاده کنید
ارتباط مؤثر فقط کلامی نیست و علاوه بر بیان، زبان بدن و حالات چهره هم بسیار مهم اند. اگر اعتمادبه نفس زیادی ندارید، با زبان بدن خلافش را نشان بدهید؛ صاف بنشینید و ارتباط چشمی برقرار کنید. چهره مثبت یا خنثی خود را حفظ کنید. از روی هم انداختن دست و پاها پرهیز کنید. برای یادگیری بهتر زبان بدن از آینه، دوست یا همکارتان کمک بگیرید.
خصوصیات افراد دورو چیست؟ با افراد دورو چگونه رفتار کنیم؟
