به گزارش سرویس مجله خانواده ساعدنیوز، کودکان زیر 5 سال در سراسر دنیا، قبل از راه رفتن و صحبت کردن، ضربه زدن به صفحات لمسی را یاد می‌گیرند و با قواعد استفاده از آن آشنا می‌شوند. کودکان با دیدن موبایل و سایر وسایل الکترونیکی در دست دیگران، جذب دنیای مجازی می‌شوند. اما به عنوان والدین تا چه اندازه با مزایا و معایب استفاده از فضای مجازی توسط کودکان آشنا هستید؟ در دنیایی که تکنولوژی و وسایل الکترونیکی حرف اول را در زندگی والدین می‌زنند، نمی‌توان کودکان را به طور کل مستقل از این امکانات پرورش داد. آشنایی با دانش روز برای همه کودکان و نوجوانان ضرورت دارد اما حد و مرز رد و بدل کردن اطلاعات مجازی تا کجا است؟ آیا می‌توان حضور کودکان در فضای مجازی را به تعویق انداخت؟ راه‌های عملی‌تر و مناسب‌تری برای حفاظت کودکان در فضای مجازی وجود دارد که راجع به آنها صحبت کرده‌ایم.
اگرچه بسیاری از والدین امروزی "مهاجران به دنیای فناوری" هستند یعنی با روشهای جدید ارتباطی همراه می شوند ولی با آنها راحت نیستند، اما به عقیده متخصصان ارزشهای اصلی که والدین سعی دارند در خصوص تعاملات اجتماعی به فرزندان خود بیاموزند، همان است: توجه ، احترام و مهربانی.
همراهی با کودکان در ارتباطات آنها، گام اول است. مثلاً اگر دخترتان در حال رد و بدل کردن پیامک است، شما یکی از افرادی باشید که به او پیام می فرستد. با مشارکت خود، بهتر می توانید بفهمید که فرزندتان با چه کسانی در ارتباط است و پیرامون چه موضوعاتی ارتباط برقرار می کند. بنابراین می توانید از زورگیری سایبری یا پیامک های مزاحم مطلع شوید.
این همه چیز در مورد چیزهایی است که می توانید آموزش بدهید. همانطور که به فرزندتان آموخته اید که چگونه در اتوبوس مدرسه با زورگویی و قلدری مقابله کند، به او کمک کنید تا یاد بگیرد چگونه از پس ایمیل های مزاحم بربیابد.
عامل مهم دیگر این است که اگر مشکلی پیش آمد، از نشان دادن واکنش بیش از حد خودداری کنید، مثلاً اگر فرزند شما یک ایمیل شایعه یا یک عکس نامناسب ارسال می کند، باید بداند که می تواند در صورت بروز مشکل به شما مراجعه کند و اطمینان داشته باشد به او کمک خواهید کرد.
فکر کنید، سپس ارسال کنید. فراموش نکنید هرچه مطالبی که ارسال می کنید، اگر خجالت آور یا زیان آور باشد، احتمال پخش آن به طور گسترده بیشتر خواهد بود. والدین باید به کودکان بیاموزند که از انتشار یا تایپ هر مطلبی که در دنیای واقعی از ابراز آن خودداری می کنند، پرهیز نمایند.
با ترس خود مواجه شوید: نگرانی بیش از حد در مورد ارسال پیام کوتاه و سایر شبکه های پیام رسان می تواند برای کودکان خطرناک باشد. ترس در رابطه مثبتی که ما به عنوان پدر یا مادر برای حفاظت از فرزندانمان باید با آنها داشته باشیم، مداخله می کند. از طرفی واکنش شدید والدین موجب می شود کودکان از بازگو کردن مسائل و مشکلات خود امتناع ورزند.
مثلا وقتی پسری برای دخترتان پیام غیراخلاقی ارسال می کند، از او بخواهید پیام ها را در اختیارتان بگذارد تا بتوانید در حل مشکل به او کمک کنید. به یاد داشته باشید، هر گاه فرزندتان برای گفتگو درباره مشکلی به کمکتان نیاز دارد، کنار او باشید.
فضای مجازی و دنیای اینترنت، کودکان را در معرض انواع محتوا قرار می‌دهد که کنترل چندانی بر روی آنها نیست. بمباران اطلاعاتی که در این فضا کودک را مورد هوم قرار می‌دهد، بدون نظارت و ایجاد محدودیت توسط والدین آسیب‌های متعددی را به دنبال دارد:
برخورد با محتوای غیر اخلاقی
برخورد با محتوای جنسی و بلوغ زودرس
وابستگی زیاد به فضای مجازی و اینترنت
مورد تهدید مجازی قرار گرفتن
هک شدن وسایل الکترونیکی
اتلاف زمان
کم تحرکی، اضافه وزن و مشکلات ستون فقرات
ایجاد هیجان منفی و اضطراب
افت تحصیلی
مشکلات بینایی مانند خشکی چشم
عدم یادگیری ارتباط اجتماعی سالم با دیگران
دسترسی به اطلاعات خصوصی و شخصی
دور شدن از واقعیت و خیالبافی
الگوسازی غلط از افراد فعال در فضای مجازی
پرخاشگری و خشم
مورد سوءاستفاده جنسی، عاطفی یا مالی واقع شدن
عدم رضایت از خود و شرایط زندگی
مرکز عدالت برای کودکان: کودکان به سادگی می‌توانند در فضای مجازی مورد تهدید، تعرض و آسیب قرار گیرند. از این رو، صندوق بین‌المللی کودکان، یونیسف، رعایت 8 استاندارد برای حفاظت از کودکان در فضای مجازی را توصیه کرده:
والدین با محدود کردن خود در استفاده از فضای مجازی، الگوی خوبی برای فرزندان باشند. زمان و مکان‌هایی از خانه خود را تعیین کنید که بدون تکنولوژی باشند. این نه تنها به فرزندتان نشان می‌دهد که استفاده مسئولانه از شبکه‌های اجتماعی چگونه است، بلکه فرصت‌های بیشتری برای ارتباط با فرزندتان ایجاد میکند. به همین ترتیب، از دستگاههای خود در مکان‌های عمومی خانه استفاده کنید. اگرچه پیروی از آن دشوار است، مثلا قانون «ممنوعیت استفاده از ابزارهای ارتباطی در اتاق خواب». این یک قانون خوب برای همه است.
حتما بر روی تمام دستگاههای خود، اپلیکیشن مدیریت رمز عبور نصب کنید؛ از نرم‌افزار و سیستم‌عامل‌های به‌روز استفاده کنید؛ حتما روی تمام دستگاهها نرم‌افزار آنتی‌ویروس نصب کنید؛ دوربین‌ها و میکروفون‌ها را هنگامی که استفاده نمی‌شوند، قطع کنید تا از هکرها جلوگیری کنید.
در مورد مکان‌هایی که ممکن است فرزندانتان بروند، و یا افرادی که ممکن است ببینند و کارهایی که ممکن است انجام دهند صحبت کنید. رفتار مناسب (حضوری و آنلاین) را با کودکان مرور کنید. درباره اینکه چه چیزی برای گفتن یا به اشتراک گذاشتن مناسب است، صحبت کنید. به عنوان مثال:
به کودکان بیاموزید که آنلاین و حضوری مهربان باشند: دیگران را دست نیندازند یا کوچک نکنند.
هرگز روی فایل‌های اتچ شده ناشناخته یا پیشنهادات بیش از حد خوب، که میتواند غیر واقعی باشد کلیک نکنید.
اطلاعات شخصی را به صورت آنلاین به اشتراک نگذارید مثل آدرس، شماره تلفن، نام مدرسه.
هرگز عکس‌های نامناسب برای کسی ارسال نکنید.
کودکان باید همیشه قبل از توافق برای ملاقات حضوری با کسی که آنلاین آشنا شده‌اند، از والدین اجازه بگیرند.
دقت داشته باشید که کودکان باید اطلاعات مهم از جمله نام کامل خود، شماره تلفن و آدرس خانه و نحوه استفاده از تلفن را بدانند. اطلاعات تماس خود را جایی که فرزندانتان می‌بینند قرار دهید: شماره تلفن دفتر، تلفن همراه و غیره. والدین نیز باید بدانند که کودک آنها کجا می‌روند. اپلیکیشنی مربوط به لوکیشن را حتما نصب کنید تا از رفت و آمد آنها اطلاع داشته باشید.
پست‌ها، پروفایل و شبکه‌های اجتماعی که کودکان در آن فعال هستند آگاه باشید و بدانید چه بازی‌هایی را دوست دارند. یک راه این است که با آنها در اینستاگرام و دیگر پلتفرم‌ها دوست شوید تا ببینید چه چیزی پست می‌کنند. کارشناسان توصیه می‌کنند تا زمانی که دلیلی برای نگرانی وجود ندارد، پیام‌های متنی آنها را مرور نکنید.
تنظیمات شبکه‌های اجتماعی، وب‌سایت‌ها، بازی‌ها و اپلیکیشن‌هایی که کودکان استفاده می کنند را برای تضمین رعایت حداکثری حریم خصوصی بررسی و آنها را فعال کنید. هر پلتفرم یک صفحه تنظیمات خواهد داشت. برای نام بازی، اپ یا سایتی که می‌خواهید، «کنترل والدین و تنظیمات حریم خصوصی» را جستجو کنید. تنظیمات موقعیت مکانی را خاموش کنید و یک حساب جداگانه برای فرزندتان راه‌اندازی کنید که محتوای مناسب برای سن را تنظیم کند. یوتیوب این امکان را دارد. دیگران مانند شرکت مادر گوگل، متا، سیاست‌هایی را برای تنظیمات حریم خصوصی بالا برای کاربران زیر 16 سال ایجاد کرده‌اند و برای افرادی که فرزندانتان نمی‌شناسند، چت کردن با آنها را دشوارتر کرده‌اند. این شامل تنظیمات SafeSearch برای پنهان کردن یا تار کردن محتوای نامناسب است. آنها همچنین یک لینک برای گزارش آزار و اذیت راه‌اندازی کرده‌اند.
صحبت کنید، گوش کنید و مطمئن شوید که کودکان می‌دانند، که می‌توانند بدون قضاوت شدن به شما مراجعه کنند. داشتن مکالمات منظم و غیررسمی از سنین پایین باعث می‌شود که برای آنها راحت‌تر باشد وقتی مشکلی وجود دارد با شما صحبت کنند. به آنها بگویید که همچنین می‌توانند به یک مشاور مدرسه یا معلم معتمد مراجعه کنند یا حتی به صورت ناشناس با مراکز رسمی حمایت از کودکان تماس بگیرند و صحبت و مشاوره دریافت کنند.
اگر اطلاعات کمی از تنظیمات شبکه‌های اجتماعی، اپلیکیشنها و بازی‌ها دارید از دیگران کمک بگیرید. والدین می توانند به سایت Google Families برای نکات بیشتر در مورد حریم خصوصی مراجعه کنند. می‌توانید اپلیکیشن Family Link آنها را دانلود کنید تا حساب گوگل فرزندتان را نظارت کنید. در فیسبوک/اینستاگرام لینکی برای حفاظت از حریم خصوصی نوجوانان وجود دارد. بررسی کنید که آیا سایر ارائه‌دهندگان نیز این موارد را دارند. اگر تنظیم کنترل‌های والدین روی شبکه‌های اجتماعی و اپلیکیشنها برای‌تان بسیار دشوار است، یک فرد فنی مطمئن پیدا کنید که بتواند در فعال کردن تنظیمات به شما کمک کند و همچنین به شما در بررسی شبکه‌های اجتماعی، اپلیکیشنها و بازی‌های فرزندانتان کمک کند.
