چگونه نوع پوست خود را تشخیص دهید و از آن مراقبت کنید
انوع پوست را بشناسید
نوع پوست بر اساس مقدار چربی یا سبومی که پوست تولید میکند، دستهبندی میشود. سبوم مادهای است که پوست تولید میکند تا رطوبت را داخل آن نگه دارد. پوست انسان در پنج دستهی اصلی دستهبندی میشود:
خشک
چرب
ترکیبی
حساس
نرمال
1. پوست خشک
اگر پوست یک فرد کمتر از مقدار نیاز سبوم تولید کند، پوست خشک در نظر گرفته میشود. این افراد ممکن است نشانههای زیر را در پوست خود مشاهده کنند:
احساس کشیدگی یا خشکی بهخصوص بعد از حمام کردن یا شنا
پوسته پوسته شدن، خارش یا ترک پوستی
تیره و کدر به نظر رسیدن پوست
2. پوست چرب
پوست چرب بیشتر از نیاز خودش سبوم تولید میکند. افرادی که پوست چرب دارند نشانههای زیر را در پوست خود مشاهده میکنند:
احساس چربی روی پوست
براق به نظر رسیدن بهخصوص در اطراف بینی و پیشانی
داشتن منافذ باز که خیلی زود با آلودگیها بسته میشوند
مستعد جوشهای سرسفید و سرسیاه
3. پوست ترکیبی
در افردی که پوست مختلط یا ترکیبی دارند، بعضی از قسمتهای پوست چرب و بعضی از قسمتهای پوست، خشک است. معمولا پیشانی، بینی و چانه در افرادی که پوست مختلط دارند چرب است. به این قسمت از پوست منطقهی تی (T) میگویند. سایر قسمتهای پوست مثل گونهها معمولا خشک یا نرمال است.
4. پوست حساس
پوستهای حساس خیلی زود ملتهب و تحریک میشوند. افرادی که پوست حساس دارند معمولا نشانههای زیر را تجربه میکنند:
موقع استفاده از محصولات مختلف، سوزش و خارش را تجربه میکنند.
در برابر برخی مواد، پوسته پوسته شدن، جوش و انواع راش را تجربه میکنند.
برخلاف سایر انواع پوست، پوست حساس بر اساس مقدار سبوم تولید شده در نظر گرفته نمیشود. افرادی که پوست چرب یا خشک دارند هم زمان میتوانند پوست حساس هم داشته باشند. اما معمولا حساس بودن پوست با خشکی آن در ارتباط است و افرادی که پوست چرب دارند، کمتر دچار مشکلات پوستهای حساس میشوند.
در بعضی از موارد، حساس شدن پوست به بیماریهای آن مرتبط است مثلا اگزما یا رزاسه.
5. پوست نرمال
پوست نرمال به پوستی گفته میشود که در دستهبندیهای بالا قرار نمیگیرد. این نوع پوست مقدار کافی سبوم مورد نیاز پوست را تولید میکند و بدون اینکه چرب شود، رطوبت پوست را حفظ میکند.
چطور نوع پوست را مشخص کنیم
برای تشخیص نوع پوست خود، این مراحل را طی کنید:
صورت را با یک شویندهی ملایم بشویید.
صورت با بدون مالش دادن پوست و با گذاشتن و برداشتن حولهی نرم، خشک کنید.
بررسی کنید که پوست شما بلافاصله بعد از شستوشو، چه احساس و چه ویژگیهایی دارد.
در چند ساعت آینده، تغییرات پوست را یادداشت کنید.
پوست خشک بلافاصله بعد از شستوشو احساس خشکی و کشیدگی دارد. ممکن است کدر، مات و پوسته پوسته به نظر برسد.
پوست چرب بعد از شستوشو مات به نظر میرسد ولی در چند ساعت، کمکم براق و چرب میشود. اگر فرد یک دستمال کاغذی روی بینی بکشد، چربی پوست کاملا روی دستمال قابل مشاهده خواهد بود.
افرادی که پوست مختلط دارند در ناحیهی T (پیشانی و روی بینی)، پوست چرب دارند و در قسمت گونهها، نشانههای پوست خشک را مشاهده میکنند. بعد از چند ساعت، منطقهی T در صورت این افراد کمکم چرب و براق میشود ولی گونهها چربی دارند.
پوست نرمال بعد از شستن کاملا تمیز و شفاف است و بافت و رنگ آن یکسان است. این پوست بعد از شستن احساس خشکی و کشیدگی ندارد و با گذر زمان، چرب و براق نمیشود.
پوست حساس بعد از شستوشو ممکن است سوزش را تجربه کند.
پوست خشک
افرادی که پوست خشک دارند به شویندههای ملایمتر و مرطوبکنندههای قویتر نیاز دارند. این افراد باید دنبال محصولاتی باشند که حاوی مواد زیر است:
هومکنتانتها یا مواد جاب رطوبت که رطوبت را در پوست نگه میدارند مثلا گلیسیرین یا هیالورونیک اسید
روغنهایی که رطوبت خود پوست را داخل پوست زندانی میکنند مثل روغن جوجوبا، لانولین و شی باتر
محصولاتی که حاوی الکل، رتینوئید، آلفا هیدروکسی اسید یا رایحههای شدید هستند، پوست را خشک میکنند و بهتر است که از آن اجتناب کنید.
افرادی که پوست خشک دارند ممکن است لازم باشد که چند بار در روز از مرطوبکننده استفاده کنند؛ بهخصوص بعد از حمام کردن و شستن دستها. برای شستوشو بهتر است از آب ولرم به جای آب داغ استفاده کنید. مدت جمام کردن و دوش گرفتن خود را کاهش دهید.
در فصلهایی که هوا خشک است، داخل خانه از دستگاههای رطوبتساز استفاده کنید.
پوست چرب
هر کسی ممکن است دچار آکنه شود ولی افرادی که پوست چرب دارند، بیشتر از همه مستعد جوش و آکنه هستند.
متخصصان پوست به این افراد توصیه میکنند که از محصولات غیر کومدوژنیک استفاده کنند. این محصولات در واقع از موادی تشکیل میشوند که منافذ پوست را نمیبندند. بسته نشدن منافذ پوست به این معنی است که کمتر دچار جوش میشوند.
افرادی که پوست چرب دارند باید از مرطوبکنندههای ملایمتر استفاده کنند تا به چربی پوست اضافه نکنند. برای این افراد، مرطوبکنندههای فاقد چربی انتخاب بهتری است.
بعضی از مرطوبکنندهها حاوی موادی هستند که چربی پوست را جذب میکنند. مثلا:
نشاستهها، مانند نشاسته ذرت یا برنج
خاک رس، مانند کائولن یا بنتونیت
سیلیکونها، مانند دایمتیکون
ضدآفتابهای بدون چربی حاوی زینکاکساید یا دیاکسیدتیتانیوم نیز میتوانند به کاهش چربی و جوش کمک کنند.
افرادی که پوست چرب دارند باید از پاککنندههای قوی و محصولات حاوی الکل اجتناب کنند. در حالی که این شویندهها میتوانند به طور موقت پوست چرب را مات کنند، اما در نهایت باعث خشکی آن میشوند و باعث میشوند پوست، چربی بیشتری تولید کند. همچنین استفاده از لوازم آرایش مبتنی بر آب به جای محصولات روغنی ایدهی خوبی است.
افرادی که پوست چرب دارند میتوانند از ورقههای نازک مخصوص جذب چربی در طول روز استفاده کنند تا چربی پوست را بگیرند و از شدت براق بودن آن بکاهند. اگر چربی صورت شما غیرقابلکنترل شده شاید لازم باشد که با متخصص پوست، مشورت کنید.
پوست مختلط
افرادی که پوست مختلط دارند بهتر است که توصیههای مرتبط با پوست چرب را دنبال کنند. یعنی از شویندههای ملایمتر استفاده کنند و محصولاتی بخرند که فاقد چربی و سبک باشد. فقط برای قسمتهایی از پوست که خشک است میتوانید از مرطوبکنندههای قویتر استفاده کنید.
پوست حساس
افرادی که پوست حساس دارند باید بیشتر از بقیه در خرید محصولات آرایشی و بهداشتی دقت کنند. نکات زیر برای این دسته از افراد، مفید است:
استفاده از محصولات ضدحساسیت و بدون عطر با مواد تشکیلدهندهی ساده.
استفاده از ضدآفتابهای معدنی حاوی اکسید روی یا دیاکسید تیتانیوم به جای ضدآفتابهای شیمیایی حاوی اکسیبنزون.
امتحان کردن محصولات جدید روی ناحیهی کوچکی از پوست برای اطمینان از اینکه مشکلی برای پوست صورت ایجاد نمیکنند.
نکته پایانی
نوع پوست هر فرد به مرور زمان در طول زندگی به دلیل تغییرات مختلفی که در بدن ایجاد میشود، ممکن است تغییر کند. از جمله دلایلی که باعث تغییر نوع پوست میشود می توان به بارداری، یائسگی، مصرف داروهای خاص، افزایش سن، نقل مکان به یک محیط با آبوهوای جدید و مواجهه با آلایندهها و عوامل محرک، اشاره کرد.