چند نکته و ملاحظه به مناسبت رسمی شدن عضویت ایران در شانگهای
ایران از سال 2005، به عضویت ناظر سازمان همکاری شانگهای درآمد، اما در مقابل درخواست عضویت کامل ایران، سازمان در اجلاس وزرای خارجه این سازمان در سال 2010 اعلام کرد کشورهایی که مشمول تحریمهای بین المللی هستند، به عضویت نمیپذیرد. دلیل این بود که رویکرد سازمان درآن دهه از رویکرد امنیتی به اقتصادی تغییر کرده بود..این رویکرد مورد توافق روسیه و چین بود و تا همین دوسال پیش برقرار بود،تااینکه نه تنها با افزایش تنش روسیه با غرب،بلکه باافزایش خصومت آمریکا با چین، فرصتهای امنیتی سازمان مورد توجه پکن قرار گرفت.
نکته جالب اینکه پیشتر ایران برای عضویت کامل در شانگهای بارها بر مزیت ژیوپلتیکی خود به عنوان افزوده به سازمان تاکید میکرد، اما همواره به دلیل تحت تحریم بودن، با انواع سیاسی بازی مکرر چین و روسیه موفق به عضویت در سازمان نمیشد! اما پس از تغییر ملاحظات پکن، ورق کاملا برگشت. بله این روسیه بود که اینبار چین را متوجه مزیتهای ژیوپلتیکی که ایران در اختیار شانگهای قرار میداد، کرد! در واقع عضویت ایران در شانگهای حاصل اراده سیاسی مسکو و پکن بود. با این حال به نظر من عضویت در شانگهای برای ایران حاوی فرصتهایی برای آینده و در شرایط متحول بینالمللی است.
ایران باید بیشتر به شانگهای نگاه اقتصاد محور داشته باشد و تلاش کند از همه مکانیزمهای داخلی شانگهای در بحبوحه رقابتهای قدرتهای بینالمللی و با توجه به ملاحظات امنیتی و ژیوپلتیکی آنها بهره ببرد. اکنون که رقابت ژئوپلیتیکی افزایش یافته و قدرتهای شرقی به بسط راههای مواصلاتی به عنوان راهبردی برای توسعه نفوذ مینگرند ایران فرصت بهره بردن بیشتر از موقعیت ژئوپولتیکی و افزایش جایگاه ژئواکونومیکی خود را دارد.