سرانه مصرف ماهی در جهان ٢٠ کیلوگرم است و در ایران ١٠,٦ کیلوگرم. پیش از این هم رئیس سازمان شیلات ایران اعلام کرده بود که سرانه مصرف ماهی در ایران نصف استاندارد‌های جهانی است.
اواخر مهر ماه، اما همین مسئول در سازمان شیلات اعلام کرد که تهرانی‌ها کمتر از مردم سایر استان‌ها ماهی مصرف می‌کنند.
او حرف‌هایش را به آماری مستند کرد که نشان می‌داد سرانه مصرف ماهی در شهر تهران حدود نیم‌کیلو از میانگین کشوری ١کیلو و ٧٠٠ گرم کمتر است.
با این همه، اما رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی از چنین آماری اظهار بی‌اطلاعی می‌کند و می‌گوید: «موضوعی که درباره مصرف پایین ماهی در شهر تهران مطرح شده، جدید است و اصلا ما تا به حال با این آمار‌ها مواجه نبوده‌ایم.»
مهدی یوسف‌خانی با این حال می‌گوید که شاید این کاهش مصرف به دلیل افزایش قیمت ماهی است: «شاید یکی از دلایل این اتفاق بالارفتن قیمت است. به هر حال ماهی تا بخواهد از شمال کشور یا جنوب به تهران برسد، به دلیل وجود واسطه‌ها، منجر به افزایش قیمتش می‌شود.»
رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی پایین‌بودن سرانه مصرف ماهی در کشور را تأیید می‌کند و این توضیح را می‌دهد که «به طور کلی مصرف ماهی در کشور کم است؛ چرا که از گذشته نقش گوشت قرمز در سفره ایرانی‌ها پررنگ‌تر بود و سال‌های بعدش مرغ هم به آن اضافه شد؛ بنابراین از قبل هم ایرانی‌ها مصرف ماهی بالایی نداشتند و این موضوع به مزاج ما برمی‌گردد. ما از گذشته فرهنگ مصرف ماهی را زیاد نداشته‌ایم.»
یوسف‌خانی می‌گوید که مصرف ماهی در کشور به‌ویژه در ماه‌های گذشته کاهش داشته است، دلیل آن را هم افزایش قیمت می‌داند: «ماهی سفید سال گذشته همین موقع که فصل صید است، کیلویی ٥٠هزار تومان بود حالا ٨٠هزار تومان شده است. ماهی قزل‌آلا سال گذشته کیلویی ١٤هزار تومان بود و حالا قیمتش به ٢٤هزار تومان رسیده است. طبیعی است که افرادی که توان خرید پایینی دارند، مصرف خودشان را کاهش دهند.»
به گفته او، افراد زمانی که بخواهند گوشتی را از سبد غذایی‌شان حذف کنند، معمولا سراغ ماهی می‌روند.
امگا ٣ ماهی از بیماری‌های قلبی–عروقی پیشگیری می‌کند
ماهی با سفره ایرانیان در قهر همیشگی به سر می‌برد؛ با اینکه در همه جای دنیا مصرف آبزیان به‌ویژه ماهی آمار نسبتا بالایی دارد، اما ایرانیان مقاومت ویژه‌ای در برابر مصرف آن‌ها دارند. این در حالی است که متخصصان می‌گویند ارزش غذایی که ماهی دارد، گوشت‌های دیگر ندارند.
مرتضی صفوی، متخصص تغذیه و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است. او می‌گوید که «ماهی به‌ویژه ماهی‌های جنوب حاوی امگا ٣ بالایی هستند و از بیماری‌های قلب و عروق جلوگیری می‌کنند.» بر اساس اعلام این متخصص از هر ٨٠٠ مرگی که روزانه در کشور رخ می‌دهد، بالای ٣٠٠ مورد آن به دلیل بیماری‌های قلبی–عروقی است: «یکی از ویژگی‌های مهم ماهی به‌ویژه از نوع جنوبی آن همین دارابودن میزان بالای امگا ٣ است؛ امگا ٣ در اغلب غذا‌های ما پیدا نمی‌شود، تنها روغن مایع و گردو به میزان کمی امگا ٣ دارند، اما ماهی‌های جنوب میزان زیادی از آن را دارا هستند.»
به گفته صفوی، امگا ٣ یک اسید چرب با روغن ارزشمندی است که می‌تواند از ابتلا به بسیاری از التهابات و بیماری‌های متابولیک جلوگیری کند: «اگر میزان مصرف امگا ٣ بالا رود، میزان مرگ‌ومیر در اثر بیماری‌های قلبی–عروقی، پایین می‌رود.»
این متخصص درباره آماری که از سوی شیلات در مورد پایین‌بودن میزان مصرف ماهی در میان تهرانی‌ها در مقایسه با سایر شهر‌ها اعلام شده، می‌گوید: «شاید یکی از دلایل پایین‌بودن آمار مصرف ماهی در تهران مشکل‌بودن تهیه آن است که باید سازمان‌های دولتی مثل شیلات و بخش‌های خصوصی، بیشتر در این زمینه فعالیت کنند و برای بالابردن فرهنگ مصرف اقدامات بیشتری کنند.»
به گفته صفوی «ماهی یک ماده غذایی است که سریع فاسد می‌شود، نگهداری آن مشکل است، حمل‌ونقل آن آسان نیست و افراد زیادی هستند که انواع ماهی‌ها را مصرف نمی‌کنند و تمایل به مصرف ماهی مشخصی دارند، همین دلایل می‌تواند در پایین‌بودن مصرف ماهی در کشور تاثیرگذار باشد.»
این متخصص تغذیه با این حال مصرف ماهی در شهر‌هایی که در مجاورت دریا هستند را بالا می‌داند: «در شهر‌های شمالی و جنوبی، میزان مصرف ماهی بالا است؛ البته حالا هم اعلام می‌شود که مصرف ماهی در شمال به دلیل گران‌شدن ماهی سفید کم شده است. مردم به جای اینکه خودشان ماهی را مصرف کنند، ترجیح می‌دهند که آن را بفروشند.»
با این همه صفوی می‌گوید که «سازمان بهداشت جهانی تأکید کرده افراد در هفته دو بار غذا‌های دریایی مصرف کنند تا سالم بمانند.»
علاوه بر همه این‌ها به نظر می‌رسد اطلاع‌رسانی مناسب و تبلیغات رسانه‌ای می‌تواند سفره غذایی ایرانی‌ها را متنوع‌تر و از نظر سلامت مفیدتر کند. اتفاقی که هنوز نیفتاده و راه‌های نرفته بسیاری پیش رو داریم.
