چند شغله بودن چیزی نیست که هر کسی از آن خوشش بیاید. اما گاهی اوقات داشتن یک یا چند شغل اضافه ضروری است. از سوی دیگر، گاهی خود شغل ماهیتی چندگانه دارد و فرد مجبور است کارهای مختلفی انجام بدهد. مدیریت چنین شرایطی نیازمند برنامه ریزی، کسب مهارت های لازم و به یادداشتن نکاتی مهم است که در این مقاله درباره شان صحبت کرده ایم.
علت برخورداری از چند شغل
بسیاری از افراد طبق دلایل متفاوتی به شغل دوم و گاها سوم روی می آورند و در این شرایط به امری طبیعی تبدیل شده است. برخی با توجه به نیاز های مالی که دارند و برخی دیگر به دلیل یادگیری مهارت های جدید برای برخورداری از شغل دیگری آماده می شوند. حتی در این بین کسانی هستند که برای پر کردن تایم های خالی خود در طی روز به انجام کار های دیگر روی می آورند. این شرایط را می توان در افراد کارفرما و صاحبان شرکت نیز مشاهده کرد که تنها برای افراد دارای طبقه مالی متوسط و پایین تلقی نمی شود. شاید برخی از افراد در ابتدا این کار را چندان خوشایند ندانند اما با نگاهی عمیق تر می توان از تاثیرات مثبتی که برای زندگی دارد، توجه کرد. برخی از فواید چند شغله بودن شامل موارد زیر می باشد؛
- باد گرفتن مهارت های تازه
- بهبود شرایط مالی و درآمد بیشتر
- بزرگ شدن ارتباط های شغلی افراد حرفه ای
همچنین در این زمان چالش و دردسر هایی وجود دارد که در صورت عدم رعایت نکاتی در این رابطه به آن ها دچار خواهید شد.
- عدم مدیریت زمان
- بالا رفتن استرس های کاری
- عدم رسیدگی کافی به کار های زندگی شخصی و روانه
- عدم توانایی در حفظ ارتباطات دوستانه و خانوادگی
سازمان دهی و مدیریت زمان
بی شک مهم ترین جنبه داشتن چند شغل، مدیریت زمان است. بدون برنامه ریزی مناسب و اختصاص زمان کافی به هر شغل یا پروژه، اوضاع سریع به هم خواهد ریخت. وقتی چند شغل دارید، برای مدیریت مناسب زمان به این توصیه ها توجه کنید:
۱. استفاده از دفترچه برنامه ریزی
از دفترچه برنامه ریزی استفاده کنید.برای پیشگیری از فراموشی کارها، قرار ملاقات ها و سایر الزامات هر شغل، حتما برنامه روزانه هر شغل را در دفترچه برنامه ریزی روزانه ثبت کنید. خودتان می توانید یک دفترچه معمولی تهیه و آن را به بخش های مختلف تقسیم کنید. همچنین می توانید از دفترچه های مخصوص برنامه ریزی روزانه استفاده کنید که در بازار موجودند. علاوه بر این، می توانید از نرم افزارها و برنامه های مدیریت پروژه نیز بهره ببرید. این برنامه ها به شما امکان می دهند جنبه های مختلف هر شغل را به کارهای کوچک تر تجزیه و مدیریت کنید.
۲. سازمان دهی ایمیل ها
ایمیل های خود را سازمان دهی کنید. داشتن چند شغل به احتمال زیاد یعنی دریافت و ارسال تعداد بیشتری ایمیل. برای سازمان دهی ایمیل های خود، از فیلترهای مناسب استفاده کنید. با ساخت پوشه های مختلف و فرستادن هر ایمیل به پوشه مربوطه، راحت به هر ایمیل دسترسی پیدا می کنید.
۳. آگاه کردن مدیران از وضعیت خود
مدیران را از وضعیت خود آگاه کنید. اگر دو یا چند شغل دارید، حتما این مسئله را با رؤسای خود در میان بگذارید. شاید فکر کنید چنین اقدامی ظاهر خوبی ندارد، اما این طور نیست. چه بسا مدیران شما نیز در برنامه ریزی و هماهنگی مشاغل به شما کمک کنند.
۴. تهیه فهرست کارها
فهرستی از کارهایی تهیه کنید که باید انجام دهید. وقتی با چند شغل سروکله می زنید، به خاطرسپردن همه فعالیت ها و کارهایتان دشوار می شود. پس نوشتنشان در یک دفترچه و اولویت بندی آنها ضروری است. بعد از پایان هر کار، تیک انجام کار را کنارش بزنید. برای آنکه کارها را فراموش نکنید علاوه بر تهیه فهرست، از نرم افزارهای یادآور تلفن همراه یا رایانه استفاده کنید.
۵. یادداشت برداری
یادداشت برداری کنید. نکات مهم هر شغل را یادداشت کنید. این کار به شما کمک می کند گیج نشوید. مختصر، شفاف و دقیق بنویسید. شاید بعدا بخواهید به این یادداشت ها رجوع کنید.
۶. کمک خواستن
در صورت نیاز کمک بخواهید. داشتن دو یا چند شغل ممکن است شما را از سایر فعالیت های روزمره زندگی مانند نگهداری از فرزند، تمیزکردن خانه و آشپزی بازدارد. برای کنارآمدن با این شرایط، دست کم تا زمانی که سرتان خلوت شود، از دوستان و عزیزان خود کمک بگیرید.
۷. ساده سازی کارها
کارها را ساده کنید. برای رسیدگی به دو یا چند شغل، گاهی لازم است کارهای روزمره زندگی را ساده تر و بهینه تر انجام دهید، مثلا:
- پیاده روی یا دوچرخه سواری تا محل کار را جایگزین باشگاه کنید.
- غذاهای ساده تر بپزید که سریع تر آماده می شوند.
- غذاها را منجمد کنید و در طول هفته مصرف کنید.
۸. رعایت مرز بین کار و زندگی
مرز کار و زندگی را رعایت کنید وقتی چند شغل دارید، ممکن است در همه یا یکی از آنها غرق شوید. بازه زمانی مشخصی را برای انجام کار خود در نظر بگیرید و مراقب باشید که از آن تخطی نکنید. این اتفاق به خصوص زمانی می تواند پیش بیاید که دورکاری می کنید.
مدیریت استرس
چند شغله بودن شما را در معرض استرس بیشتر قرار می دهد. پس لازم است تکنیک های زیر را برای مدیریت استرس به کار بگیرید:
۱. عادت کردن به چند شغلی
خودتان را به داشتن چند شغل عادت بدهید. داشتن دو یا چند شغل به معنی سریع شدن جریان زندگی شماست. پس خودتان را به این سبک زندگی جدید عادت بدهید. اگر فردی بسیار آرام یا کند هستید، شاید بهتر باشد پیش از قبول کارهای جدید درباره اش فکر کنید.
۲. اختصاص روزی برای خودتان
یک روز در هفته را به خودتان اختصاص دهید. سروکله زدن با چند شغل همیشه با خطر غرق شدن در کار همراه است. پس حتما در صورت امکان یک روز در هفته را به خودتان اختصاص داده و دست از کارهایتان بکشید. برای آن روز برنامه ریزی کنید و آن را با عزیزان و دوستان یا به فعالیت های سرگرم کننده و مفرح بگذرانید.
۳. عدم قطع ارتباط با دوستان
ارتباط خود با دوستان و عزیزانتان را قطع نکنید. داشتن چند شغل می تواند ارتباط حضوری شما با دوستان یا عزیزانتان را محدود کند. باید دنبال راه هایی دیگر برای حفظ ارتباط خود باشید. به آنها زنگ بزنید یا با ارسال پیام از آنها احوال پرسی کنید. البته اینها نباید جایگزین دیدار حضوری شوند. در اولین فرصت ممکن حتما با آنها دیدار کنید.
۴. داشتن استراحت و خواب کافی
خواب کافی فراموش نشود. داشتن دو یا چند شغل یعنی صرف انرژی بیشتر. در این حالت، بدن شما حتما بیش از پیش به استراحت و خواب کافی نیاز پیدا می کند. حتما از زمان های مرده برای استراحت و خوابیدن بهره ببرید. اگر برنامه شلوغی پیش رو دارید، شب قبلش زود به تختخواب بروید.
۵. به خودتان برسید
هدف اکثر افراد از دو یا چند شغله بودن کسب درآمد بیشتر و پس اندازکردن است. اما اگر فقط کار کنید و خرج نکنید، زود افسرده می شوید. گاهی اوقات پول به دست آمده از کارها را خرج خودتان کنید؛ به جایی برنمی خورد.
۶. نزدیکی محل کار به خانه
کارهای دوم یا چندم خود را تا حد امکان در محدوده محل زندگی خود انتخاب کنید. طی کردن مسافت های طولانی برای رفتن به محل کار دوم چندان عاقلانه نیست، چون شما را خسته تر می کند و زمان زیادی هم هدر می رود. بهتر است کار دوم یا چندم نزدیک به محل زندگی شما باشد. دورکاری نیز بهترین گزینه برای مشاغل دوم یا سوم است.
نکات مهمی که چندشغله ها باید بدانند
اگر می خواهید یا مجبورید چندشغله شوید، رعایت برخی نکات باعث می شود بیشترین بهره را از شغل دوم یا چندم خود ببرید. در ادامه این نکات را توضیح داده ایم.
۱. انتخاب بهترین شغل دوم
حرفه های زیادی برای انتخاب به عنوان شغل دوم وجود دارند، اما شما باید مناسب ترین گزینه را برای خودتان پیدا کنید. این شغل باید:
- برای شما لذت بخش باشد یا مهارت هایی جدید به مجموعه مهارت های شما اضافه کند.
- باید با توجه به زمانی که صرفش می کنید درآمدی منصفانه داشته باشد.
- در صورتی که دورکاری نیست، فاصله مناسبی با محل زندگی شما داشته باشد.
مثلا اگر به ترجمه علاقه دارید و می خواهید دانش زبان خود را به روز نگه دارید، شغل دورکاری تولید محتوا به عنوان شغل دوم گزینه مناسبی است.
۲. استراحت کوتاه بین شغل ها
بین شغل های خود زمانی برای استراحت کوتاه در نظر بگیرید. رفتن از یک کار به سراغ کار دیگر، آن هم بدون وقفه، می تواند شما را درمانده کند. پس در صورت امکان بین انجام وظایف شغل های مختلف خود فاصله ای کوتاه بیندازید. استراحتی نیم ساعته هم کافی است.
۳. تمرکز روی یک کار
در هر زمان فقط روی یک کار تمرکز کنید. مغز انسان طوری طراحی نشده است که در آن واحد چندین کار را انجام بدهد. پس شما هم نباید کارهای مرتبط با مشاغل خود را در یک زمان انجام دهید. در هر بازه زمانی، فقط روی یک کار تمرکز کنید و بعد سراغ کار بعدی بروید.
۴. توجه به کیفیت کار
مراقب کیفیت کار باشید. وقتی سرگرم چند شغل هستید، خطر کاهش کیفیت وجود دارد. مدیریت چند شغل و مشغول بودن به هرکدام نشانه توانایی شماست، اما این نباید باعث افت کیفیت همه یا یکی از کارها شود. به قول معروف نباید کیفیت را فدای کمیت کنید. بهتر است اولویت های خودتان را روشن کنید. کدام شغل برای شما مهم تر است؟ پاسخ شما به این پرسش به معنای تعیین میزان حساسیت شما به کیفیت کار خواهد بود. حتما در حین انجام یا پس از اتمام کار، سنجش کیفیت انجام دهید تا خیالتان از این بابت راحت شود.
۵. اطمینان از کیفیت کار انجامی توسط فرد دیگر
اگر کار را به دیگران واگذار می کنید، از کیفیت کار اطمینان حاصل کنید. اگر کارفرما هستید، گاهی اوقات برای رسیدگی به شغل دوم و سوم خود لازم است کسی را به جای خود استخدام کنید. در این حالت، حتما برای انتخاب مناسب ترین فرد به قدر کافی دقت کنید، چراکه او نماینده شما خواهد بود و عملکردش به پای شما نوشته خواهد شد. پروژه و کار را دقیق و کامل به او توضیح دهید و همیشه آماده پاسخگویی به پرسش ها باشید. برای سنجش کیفیت کار جایگزینتان نهایت دقت را به خرج بدهید، چراکه اگر کار یا پروژه با کیفیت مناسب اجرا نشود، شما به عنوان کارفرمای اصلی مسئول خواهید بود.
چند شغله بودن گاهی انتخاب است و گاهی هم از سر ضرورت پیش می آید. مهم نیست در کدام دسته قرار دارید. مهم این است که با سازمان دهی مناسب و مدیریت زمان، بتوانید بیشترین بهره را از چند شغله بودن ببرید و ریسک های آن را تا حد امکان کاهش دهید.
استراتژی هایی برای مقابله با استرس مالی
