چطور می‌توان فهمید که کتابی قبلا ترجمه شده است یا نه؟ 

کتاب هایی که در سراسر دنیا نوشته میشوند ترجمه میشوند و در اختیار جوامع و کشور های مختلف قرار داده میشوند همین امر موجب پیشرفت علم و دانش شده است. مترجمین بسیاری در دنیا هستند که با ارتقای علمی و کمک توسعه علم و دانش کتاب ها را ترجمه میکنند اما برخی دیگر از مترجمین هستند که کتاب ها را برای تقویت رزومه ترجمه میکنند کتابهایی که با هدف تقویت رزومه ترجمه میشوند می بایست ناب و دسته اول باشند و توسط مترجم دیگری ترجمه نشده باشند. اما چگونه میتوان بررسی کرد که کتابی قبلا ترجمه شده است یا نه؟

مراحل بررسی ترجمه کتاب

اولین راه و مطمئن ترین راه مراجعه به سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی می باشد. www.nlai.ir

مشخصات تمام کتاب هایی که جهت چاپ در ایران مجوز گرفته اند چه تالیفی و چه ترجمه، در کتابخانه ملی ثبت می شود. با مراجعه به بخش جستجوی سایت کتابخانه ملی و سرچ کردن عنوان انگلیسی کتاب، می توانید نسخه هایی از کتاب که قبلا ترجمه شده را پیدا کنید. البته بهتر هست یک بار هم با نام نویسنده کتاب سرچ کنید تا تمامی نسخه هایی که حتی تغییر کوچکی در نام کتاب هم دارند بتوانید سرچ و مشاهده کنید.

راه حل دوم برای اینکه چگونه بفهمیم کتابی قبلا ترجمه نشده است:

که ممکن است نتیجه خیلی دقیقی به شما ندهد سرچ نام کتاب یا نویسنده در اینترنت و پایگاه های معتبر کتاب مانند فروشگاه اینترنتی شهر کتاب به آدرس www.shahreketabonline.com می باشد.

البته هر کتابی که در کتابخانه ملی ثبت شده باشد به معنای این نیست که به چاپ رسیده است زیرا ممکن است در مراحل بعد مثل اخذ مجوز از وزارت ارشاد و یا مراحل چاپ به دلایل مختلف متوقف شده باشد. به همین دلیل جستجو در سایت خانه کتاب به آدرس www.ketab.ir نیز به شما توصیه می گردد. زیرا هر کتابی قبل از چاپ باید از وزارت ارشاد اعلام وصول بگیرد که در این صورت در سایت خانه کتاب ثبت خواهد شد. البته مطمئن ترین راه و دقیق ترین راه همان بررسی و سرچ در کتابخانه ملی می باشد.

همانطور که مطالعه فرمودید نحوه جستجو و بررسی کتاب کار بسیار ساده ای است و شما به راحتی میتوانید از دست اول بودن ترجمه کتاب مطمعن شوید. اما توصیه میکنیم بعد از اینکه تصمیم به ترجمه کتاب گرفتید آنرا ثبت کنید که افراد دیگری که میخواهند بعد از شما ترجمه کنند بدانند که کتاب در حال ترجمه است اگر کتاب را ثبت نکنید و فردی دیگری آنرا قبل از شما ثبت کند امتیاز حاصل از ترجمه کتاب به وی تعلق خواهد گرفت.

ویژگی های یک کتاب مناسب برای ترجمه و چاپ چیست؟

موارد متعددی باعث می شوند که یک کتاب برای ترجمه و چاپ مناسب باشد. همان طور که در قسمت های قبلی هم گفته شد باید به دقت به این موضوع دقت کنید که هدف تان از ترجمه کتاب چیست. زمانی که بدانید با این ترجمه چه مسیری را دنبال می کنید در انتخاب کتاب و تعیین ویژگی هایی که باید داشته باشد هم هوشمندانه تر و دقیق تر عمل خواهید کرد.

به طور کلی، باید کتابی که انتخاب می کنید برای تان روان و راحت باشد و شما بتوانید از عهده ترجمه تخصصی آن برآیید. نمی توان از خود انتظارات غیرمعقول داشت. زمانی که شما هیچ سررشته ای از روانشناسی ندارید و دانش کافی برای ترجمه کتابی در این زمینه در شما وجود ندارد، رفتن به سراغ کتابی در حوزه روانشناسی می تواند نتیجه ای خنده دار و بسیار بد به همراه داشته باشد. البته روانشناسی فقط یک مثال است و منظورمان این است که در انتخاب کتاب باید به میزان چیره دستی و توانمندی های خود در حوزه مورد نظر هم دقت کنید و با انتخاب کتابی که از پس ترجمه آن برمی آیید، کاری مطلوب و نتیجه ای افتخارآمیز برای خود رقم بزنید.

علاوه بر میزان تسلط و اشراف تان به موضوع و ترجمه کتاب باید به این هم دقت کنید که مخاطبان تان چه کسانی خواهند بود. اگر کمی با علم بازاریابی آشنایی داشته باشید حتما می دانید که هدف گیری و انتخاب مخاطب هدف برای فروش هر محصولی بسیار مهم است. زمانی که به ترجمه یک کتاب مشغول می شوید هم در واقع در حال آماده کردن یک محصول هستید که قرار است آن را به فروش برسانید و برای آن مخاطبانی پیدا کنید.

پس در انتخاب کتاب برای ترجمه باید همواره مخاطب بالقوه آن را هم در ذهن داشته باشید. کتابی که ترجمه می کنید از سوی چه کسانی انتخاب می شود. باید ببینید که آیا محتوای موردنظرتان دارای جذابیت های کافی برای مخاطبان احتمالی آن است یا خیر.

نکته دیگری که باید در نظر بگیرید، توجه به حجم کتاب است. باید با توجه به موضوع، میزان کشش مطالب و سرفصل های هر کتاب و مخاطبان به انتخاب کتابی دست بزنید که بیشترین میزان جذابیت و ظرفیت را در حوزه خود ایجاد می کند.

یادتان باشد که به تاریخ چاپ و نشر یک کتاب هم دقت کنید. گاهی اوقات، موضوعی که برای ترجمه به سراغ آن می روید باید حتما به روز باشد تا برای خواننده مفید واقع شود. در بعضی از موارد هم نیازی به چنین چیزی نیست. یعنی با یک کتاب مرجع رو به رو هستید که تاریخ نشر آن چندان اهمیتی در ارزش محتوایی آن ندارد. پس بنا به هدف و حوزه ای که به سراغش می روید به موضوع تاریخ نشر و تولید هر کتاب هم دقت کنید.

مراحل ترجمه کتاب

انتخاب کتاب – گام اول برای ترجمه یک کتاب

پیش از هر چیز باید کتاب مناسبی انتخاب کنیم. در ابتدا سعی کنید حوزه ی مورد نظر خود را مشخص کنید. مثلا آیا می خواهید در حوزه ی کودک، روانشناسی، آموزشی وغیره کتابی را ترجمه کنید؟

پس از آنکه حوزه ی مورد نظر خود را انتخاب کردید نوبت به انتخاب کتاب می رسد. می توانید با جستجو در گوگل یا سایت هایی مانند آمازون، تازه ترین کتاب های منتشر شده ی خارجی را بیابید. فرض کنید شما می خواهید یک کتاب کودک ترجمه کنید. می توانید در گوگل این عبارت را جستجو کنید:

در این صورت گزینه های زیادی را در نتیجه ی جستجوی خود مشاهده می کنید. همچنین می توانید جستجوی خود را محدودتر کنید. مثلا موضوع بهداشت برای کودکان، سلامتی، عادات غذایی و … را جستجو کنید. شاید انتخاب کتاب مناسب در این مرحله کار خیلی راحتی نباشد زیرا گزینه های بسیار زیادی در مقابل شما قرار می گیرند که انتخاب را مشکل تر می سازند. اما با محدودتر کردن حوزه ی مورد نظر خودتان می توانید گزینه ها را کمتر کنید. با هر جستجو معمولا مشخصات کامل کتاب از جمله ناشر، خلاصه ی داستان، و… توضیح داده شده است. هنگامی که کتاب مورد نظر خود را برای ترجمه انتخاب کردید نوبت به مرحله ی دوم می رسد.

گام دوم – آیا این اثر را ناشر بزرگی ترجمه کرده یا نه؟

برای اینکه مطمئن شوید کتاب مورد نظر شما قبلا توسط مترجم دیگری ترجمه نشده، یک راه ساده استفاده از سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی است (www.nlai.ir). می توانید عنوان اصلی کتاب یا نام نویسنده را در آنجا جستجو کنید. البته می توانید عنوان ترجمه شده را هم جستجو کنید ولی ممکن است مترجم دیگری آن کتاب را با عنوان دیگری ترجمه کرده باشد.

قبل از ترجمه از ناشر خارجی اجازه بگیرید!

قبل از شروع ترجمه، حتما از ناشر خارجی اجازه بگیرید. این کار خیلی مشکلی نیست. هنگامی که نام کتاب را در اینترنت جستجو می کنیم، مشخصات کامل کتاب از جمله نام ناشر آن بیان می شود. می توانید به صفحه ی انتشارات مراجعه کنید. در آنجا آدرس ایمیل ناشر را پیدا کنید و برای آنها ایمیل بفرستید. اگر قصد دارید از همان تصویر های اورجینال کتاب برای نسخه ی خود استفاده کنید حتما این موضوع را نیز به ناشر اطلاع دهید. آنها شرایط خود را برای ترجمه آن اثر به شما توضیح می دهند.

پیدا کردن ناشری که مسئولیت چاپ را به عهده بگیرد!

پس از کسب اجازه از ناشر خارجی، می توانید ترجمه اثر مورد نظر را آغاز کنید. پس از ترجمه ی کتاب شاید مهم ترین والبته مشکل ترین بخش، یافتن ناشری است که حاضر شود چاپ کتاب را به عهده بگیرد. ممکن است در ابتدا و پس از مراجعه به چندین ناشر، همه ی آنها پاسخ منفی به درخواست شما بدهند. اما هیچ گاه مایوس نشوید. بهتر است حداقل یک سوم متن ترجمه شده ی کتاب را در اختیار ناشر قرار دهید. سعی کنید دلایل قانع کننده ای را برای ناشر شرح دهید که او را متقاعد کنید چاپ کتاب شما را به عهده بگیرد. مطمئن باشید در صورتی که مراحل قبلی را به خوبی انجام داده باشید، خصوصا در صورت انتخاب مناسب کتاب، این مرحله را نیز به راحتی پشت سر می گذارید.

ثبت کتاب ترجمه شده در کتابخانه ی ملی

البته این مرحله از کار بر عهده ی ناشر است. باید مشخصات کتاب شما در کتابخانه ی ملی ثبت شود تا نام شما به عنوان مترجم در کنار عنوان کتاب قرار بگیرد.

نکاتی در خصوص ترجمه یک کتاب

دقت کنید که لحن ترجمه را برای مخاطب در نظر بگیرید. خود را جای مخاطبی فرض کنید که قرار است کتاب شما را بخواند. علاوه بر این، باید فرهنگ جامعه ی مبدا را نیز در نظر داشته باشید. گاهی برخی کلمات یا عبارت ها در زبان مقصد وجود دارند که برای مخاطبان کتاب ملموس و قابل درک نیستند. سعی کنید بهترین معادل ها را بر اساس معیارهای فرهنگی جایگزین کنید.

اگر کتاب کودک ترجمه می کنید، لحن کودکانه را در تمام متن رعایت کنید. واضح است که عبارت های یک کتاب علمی، یک رمان یا یک داستانی خیالی باهم متفاوت هستند. حتما نام تصویرگر اصلی کتاب را (در صورتی که از تصاویر اصلی استفاده می کنید) در کنار نام نویسنده، روی جلد کتاب بنویسید.

گاهی اوقات قرار دادن معادل هایی برای واژه های زبان مقصد، باعث می شود که نتوانید موضوع اصلی را به خوبی بیان کنید. سعی کنید از متن اصلی فاصله نگیرید و اصل امانت داری را در ترجمه رعایت کنید. گاهی معادل سازی بیش از اندازه، باعث می شود به حدی از متن اصلی فاصله بگیرید که موضوع به کلی تغییر کند.

ویراستاری کتاب چگونه است؟

قانون مشخص و معینی در بازار نشر وجود ندارد. گاهی اوقات، شما خودتان در نقش ویراستار هم ظاهر می شوید و بعد از نوشتن یک کتاب با نگاهی موشکافانه و با تسلطی که بر اصول ویراستاری دارید به خواندن متن دست می زنید و آن را ویراستاری و پالایش می کنید. گاهی اوقات هم بعد از اینکه کتاب به ناشر داده شد، ویراستاران متخصص که در استخدام ناشر هستند، این امر را بر عهده می گیرند. در هر حال برای این بخش از کار باید به شرایط چاپ و ناشر دقت داشته باشید.

معمولا در سال های اخیر که فناوری های مختلف به بخشی جدانشدنی از زندگی مان بدل شده است، کمتر نویسنده ای وجود دارد که کار نوشتن و ترجمه را با قلم و کاغذ انجام بدهد.

بیشتر مترجمان از همان ابتدای به ساکن، نوشتن را در لپ تاپ، رایانه یا وسایلی از این دست شروع می کنند. به همین خاطر، در انتها، متنی تایپ شده و آماده را تحویل ناشر می دهند. در هر حال، امکان دارد که بعضی از اشخاص، نوشته را روی کاغذ بنویسند. در این صورت، دو گزینه محتمل است. یکی اینکه ناشر از شما بخواهد که نوشته را تایپ شده تحویل بدهید که در این صورت باید خودتان یا فردی دیگر این کار را انجام بدهد یا باید نوشته را به ناشر بسپارید تا نیروهای مرکز نشر، این کار را انجام بدهند. صفحه آرایی هم از سوی ناشر و در بیشتر موارد با هماهنگی و نظرخواهی از مترجم صورت می گیرد.

طراحی جلد کتاب چگونه است؟

طراحی جلد کتاب هم به عهده نیروهای طراح مرکز نشر است. این انتخاب در بعضی موارد همراه با نظرسنجی و نظرخواهی از مترجم و نویسنده صورت می گیرد اما اگر در هنگام طراحی جلد کتاب از شما چیزی نپرسیدند هم تعجب نکنید. در صورتی که پیشنهادی در این زمینه دارید حتما با ناشرتان در میان بگذارید. شاید مورد قبول واقع شد. تلاش تان را بکنید.

مراحل چاپ کتاب چیست؟

مراحل چاپ هر کتاب به صورت خلاصه در گام های زیر پیگیری می شود:

• تنظیم قرارداد بین نویسنده(مترجم) و ناشر؛
• تایپ و صفحه آرایی کتاب؛
• تعیین عنوان کتاب؛
• طرح جلد کتاب؛
• دریافت شابک؛
• دریافت فهرست نویسی کتابخانه ملی(فیپا)؛
• دریافت مجوز ارشاد؛
• چاپ متن و جلد کتاب؛
• صحافی کتاب؛
• اعلام وصول(بعد از چاپ کتاب، ناشر چهار نسخه را جهت دریافت اعلام وصول به ارشاد تحویل می دهد)؛
• تجدید چاپ.

هزینه ترجمه کتاب چقدر است؟

این مبحث از چند زاویه قابل بررسی است. یکی اینکه از نقطه نظر یک فرد که می خواهد کتابی را به مترجم و ناشر برای چاپ سفارش بدهد، این سوال را می پرسید یا اینکه به عنوان یک مترجم می خواهید از روند هزینه چاپ اثرتان باخبر شوید. برای مثال شما از طریق سایت شبکه مترجمین اشراق میتوانید بررسی های لازم را انجام دهید و هزینه دقیق ترجمه را برآورد کنید همچنین میتوانید طی تماسی با کارشناسان مجرب و متخصص از هزینه و زمان دقیق ترجمه کتاب مطلع شوید. ترجمه در شبکه مترجمین اشراق به صورت کاملا تضمینی و با حداقل هزینه انجام میشود و کیفیت لازم جهت دریافت مجوز های لازم را دارد. هم اکنون از این لینک میتوانید درخواست خود را ثبت و پیگیری نمایید.