دلایل و درمان کم خونی در زمان بارداری

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، وقتی باردارید بیش از هر موقع دیگری احساس خستگی می کنید. دوست دارید بخوابید یا دراز بکشید و فارغ از هر کاری با خیال راحت مجله ای ورق بزنید. این حال کرخی و سستی تا حدی طبیعی است، اما وقتی با علایم دیگری مثل تپش قلب، رنگ پریدگی و ... همراه شود می تواند علامت نوعی کمبود باشد. کمبودی که نه تنها به شما بلکه به جنینتان نیز آسیب می زند.

آمارها نشان می دهد 10 درصد بانوان به کم خونی مبتلا هستند. البته در بانوان باردار این رقم بالاتر است، زیرا جنین برای رشد خود از مخازن آهن بدن مادر استفاده می کند و همین مساله باعث کم خونی می شود. هرچند بروز کم خونی در اوایل بارداری مساله ای نادر است، اما از هفته هشتم به بعد یعنی زمانی كه میزان حجم خون در جریان بدنتان افزایش می یابد و میزان نیاز بدن به آهن (برای تولید گلبول های قرمز و اکسیژن رسانی بیشتر)، افزایش می یابد.

نشانه های کم خونی در بارداری چیست؟

معمولا نشانه های کم خونی در این دوران در ابتدا خفیف می باشد، اما به تدریج با گذشت زمان می توان این تغییرات را در بدن احساس کرد و شدت این علائم بیشتر می شود. البته علائمی که در ادامه به آن اشاره می شود ممکن است صرفا به دلیل کم خونی نباشد به همین دلیل لازم است با پزشک خود مشورت کنید تا متوجه شوید که آیا دچار کم خونی هستید یا خیر.

علائمی که در کم خونی در زمان بارداری رایج هستند شامل: مشکل در تمرکز، سردی دست و پا، رنگ پریدگی پوست و لب، درد سینه، ضربان قلب سریع یا نامنظم، ناخن های ضعیف و شکننده، عدم توانایی در ورزش کردن، نفس نفس زدن، سرگیجه، ضعف بدنی در برابر بیماری ها، خستگی و افسردگی می باشد. اگر این علائم را در خود یا اطرافیانتان مشاهده کردید، توصیه می شود خودسرانه واکنشی نداشته باشید و با پزشک خود صحبت کنید.

علل کم خونی در این دوران چیست؟

دلایل مختلفی برای ابتلا به کم خونی وجود دارد مثلا کمبود آهن در رژیم غذایی به دلیل مصرف نکردن مواد غذایی سرشار از آهن یا عدم توانایی بدن در جذب آهن موجود در مواد غذایی، عدم دریافت اسید فولیک یا ویتامین B12، تهوع و استفراغ در زمان بارداری، بارداری های پشت سر هم، خونریزی با شدت بالا به دلیل زخم، جراحت و اهدا خون موجب می شود گلبول های قرمز سریعتر از اینکه تولید شوند از بین بروند.

همچنین به دلیل شرایط بارداری، آهن مادر برای رشد جنین مصرف می شود و عدم استفاده از مکمل های آهن در زمان بارداری ممکن است باعث بروز کم خونی در مادر شود. عوامل دیگری مثل دوقلو یا چند قلو بودن جنین، تغذیه نادرست در زمان بارداری و قبل از آن، داشتن اختلالات ارثی و ژنتیکی، کم خونی ناشی از بیماری های آرتریت روماتوئید و کلیوی از دلایل دیگر بروز کم خونی می باشند.

عوارض و پیامدهای کم خونی در بارداری چیست؟

زمانی که میزان هموگلوبین موجود در خون مادر به کمتر از ۹ گرم در دسی لیتر برسد، به تدریج احتمال سقط افزایش پیدا می کند، وزن جنین کم می شود، احتمال عقب افتادگی در رشد جنین و زایمان زودرس افزایش پیدا می کند. کم خونی باعث می شود تا میزان فعالیت فیزیکی مادر کاهش پیدا کند و دچار ضعف شود، همچنین در موارد شدیدتر نیز ممکن است باعث نارسایی و فوت مادر شود.

به همین خاطر توصیه می شود مادران قبل از بارداری تحت نظر پزشک باشند و در زمان بارداری نیز معاینه متداول را توسط پزشک فراموش نکنند. در صورتی که مادران قبل از بارداری به کم خونی مبتلا باشند می توانند در ابتدا درمان شوند سپس برای بارداری اقدام کنند، در اینصورت می توانند بارداری موفقیت آمیزی داشته باشند.

برای درمان کم خونی در بارداری چه باید کرد؟

به صورت کلی خانم های باردار در طول روز لازم است ۳۰ میلی گرم آهن مصرف کنند. مواد غذایی که سرشار از آهن می باشد شامل لوبیا و عدس، آجیل ها و دانه ها، سبزیجات برگ دار و سبز تیره مثل بروکلی و اسفناج، تخم مرغ، گوشت قرمز، مرغ و خروس مواد غذایی هستند که سرشار از آهن هستند و برای پیشگیری و درمان کم خونی مفید هستند.

همچنین مواد مغذی دیگری مانند خرما، موز، سه شیره (شیره انگور، توت و خرما)، مویز، کنجد، چغندر قرمز و ریواس برای درمان کم خونی موثر هستند و پیشنهاد می شود حتی اگر مبتلا به کم خونی نیستید نیز آن ها را مصرف کنید زیرا مفید و مقوی هستند و آسیبی به جنین و مادر نمی رسانند و باعث جلوگیری از مبتلا شدن به کم خونی می شوند.

معمولا پزشک پس از تشخیص کم خونی یا برای جلوگیری از مبتلا شدن به کم خونی مکمل هایی تجویز می کند که لازم است آن ها را مصرف کنید، برای اینکه آهن موجود در این مکمل ها بیشتر جذب شود، بهتر است قبل از خواب آن را مصرف کنید و می توانید همراه با مواد غذایی حاوی ویتامین ث استفاده کنید که شامل پرتقال، مرکبات، توت فرنگی، فلفل دلمه ای، گوجه فرنگی و کیوی می باشد. به این نکته توجه داشته باشید که هرگز مکمل های آهن را همراه با شیر و فرآورده های لبنی مصرف نکنید زیرا موجب عدم جذب آهن موجود در مکمل می شود.

سخن آخر

معمولا پس از زایمان میزان آهن موجود در بدن به حالت طبیعی باز می گردد، اما توصیه می شود در زمان بارداری کم خونی را جدی بگیرید تا دچار عوارض آن نشوید و به جنین آسیبی نرسد. اما به صورت کلی کم خونی در بارداری قابل درمان است و با پیگیری و رعایت نکاتی که گفته شد می توانید این مسئله را حل کنید. همچنین حتی اگر به کم خونی مبتلا نیستید لازم است نکات بالا را رعایت کنید تا مبتلا به آن نشوید و توصیه می شود هر چند هفته به پزشک مراجعه کنید و معاینه شوید تا بتوانید از سلامتی خود و جنین اطمینان حاصل کنید.

همچنین نباید در مصرف قرص آهن زیاده روی کنید زیرا این کار موجب بروز اختلالات گوارشی مثل یبوست، اسهال و تهوع می شود. به همین خاطر می توانید در ابتدا از دوز کم شروع کنید و به تدریج دوز مصرفی را بالا ببرید. در صورتی که پس از مصرف قرص آهن مدفوع سیاه رنگ شد، جای نگرانی نیست و این اتفاق طبیعی است.