احتمالا برای شما هم پیش آمده که سوار اتومبیل خودتان شوید و استارت بزنید، اما ماشین روشن نشود. در چنین شرایطی، اولین چیزی که به ذهن می رسد، خالی شدن باتری ماشین است. باتری یک بخش مهم در هر اتومبیل به حساب می آید و علاوه بر روشن کردن موتور، برق مورد نیاز برای کار کردن سایر بخش های الکترونیکی خودرو را فراهم می کند. بنابراین خالی شدن یا اصطلاحا دشارژ شدن باتری ماشین مشکل بزرگی است که اگر رخ دهد، صاحب خودرو را به دردسر می اندازد.
دلایل خالی شدن باتری خودرو
ممکن است باتری خودرو به دلایل مختلفی دچار آسیب شود اما درباره دشارژ شدن باتری یا خالی شدن آن تنها با سه اشتباه ممکن است اتفاق بیافتد: برخی اشتباهات راننده، وجود مشکل در سیم کشی خودرو و اشکال در باتری. بسیاری از مشکلاتی که برای باتری خودرو به وجود می آید به سادگی قابل جبران و تعمیر است و نیاز به تعویض باتری نیست. اما دلایل خالی شدن باتری کدام است و راه های جلوگیری از آن چیست؟
برق دزدی خودرو
به هر نوع اتصال در سیستم برق خودرو، برق دزدی گفته می شود. زمانی که خودرو برق دزدی دارد، با خاموش بودن موتور خودرو برخی وسایل الکتریکی همچنان کار می کنند. پیدا کردن ایرادهای وابسته به برق در خودرو کار آسانی نیست و باید توسط افراد متخصص انجام شود. در صورت مواجه شدن با برق دزدی در خودرو ابتدا چراغ صندوق عقب و چراغ های داشبورد را بررسی کنید چراکه ممکن است این چراغ ها در زمانی که لازم نیست روشن بمانند و باعث خالی شدن باتری خودرو شوند.
روشن ماندن چراغ ها
اولین موردی که پس از مشکل در باتری خودرو باید بررسی شود، روشن ماندن چراغ های خودرو است. اگر چراغ سقفی و چراغ های اصلی خودرو مدت زمان زیادی هنگام خاموش بودن خودرو روشن بمانند، سبب خالی شدن باتری خودرو می شوند. باید توجه داشته باشید زمانی که خودرو را ترک می کنید چراغ ها را بررسی کنید تا روشن نباشند.
شرایط آب و هوایی
باتری های کهنه و قدیمی نسبت به دمای هوا حساسیت بالایی دارند و خیلی زود آسیب می بینند. هوای بسیار سرد یا گرم بر عملکرد باتری خودرو و مایع الکترولیت موجود در آن تاثیر می گذارد و باعث کم شدن کارایی باتری می شود. بهتر است باتری های کهنه را باتری ها نو جایگزین کنید.
فرسودگی اتصالات
اتصالات باتری به وسیله قلع انجام می شود و امکان پوسیده شدن آن وجود دارد. زمانی که اتصالات باتری اکسید شده باشد، برق رسانی خودرو با مشکل مواجه می شود و شارژ شدن باتری به درستی انجام نمی شود. در نتیجه سبب دشارژ شدن باتری خودرو می شود.
مشکل در دینام خودرو
خالی شدن باتری خودرو معمولا زمانی رخ می دهد که موتور خودرو خاموش باشد. زمانی که خودرو روشن و در حال حرکت باشد و باتری خالی شود به این معناست که مشکل از دینام خودروست. با حرکت خودرو باتری شارژ می شود و اگر این اتفاق پیش نیاید، یعنی مشکل از دینام است. برای اطمینان تسمه دینام را بررسی کنید چراکه احتمال پارگی یا فرسودگی آن وجود دارد.
کیفیت پایین باتری
باتری های باکیفیت پایین توانایی کمی برای نگه داشتن شارژ دارند. اگر مدت زمان زیادی از عمر باتری خودرو گذشته باشد، باتری ضعیف شده و خیلی زود خالی می شود. باتری های ضعیف خیلی سریع دشارژ شده و عملکرد باتری را با مشکل روبرو می کنند.
مهم ترین علائم خالی شدن باتری ماشین
برای اینکه بفهمیم باتری خودرو در حال خالی شدن است و به پایان عمر خودش نزدیک می شود نشانه های متعددی وجود دارند. مثلا اینکه می بینید اتومبیل شما هر روز یا یک روز در میان موقع استارت زدن، به سختی روشن می شود، یک نشانه بارز از خالی کردن باتری است. در ادامه چهار مورد از علائم خالی شدن باتری خودرو را نام می بریم.
روشن نشدن خودرو
یکی از نشانه های خالی کردن باتری، روشن نشدن خودرو است. البته سایر نواقص هم می توانند باعث روشن نشدن خودرو شوند. مثلا خراب شدن استارت هم دقیقا همین مشکل را به وجود می آورد. اما در بیشتر موارد، وقتی خودروی شما روشن نمی شود، به خاطر خالی شدن باتری است، مخصوصا اگر زمان زیادی از تعویض باتری گذشته باشد.
روشن نشدن چراغ های داشبورد و کیلومترشمار
برق تمام بخش های الکتریکی خودرو و همه چراغ های داخلی و خارجی به وسیله باتری تامین می شود. بنابراین اگر متوجه شدید که چراغ های داخلی و کیلومترشمار روشن نمی شوند، اول از همه باید به باتری شک کنید. زمانی که سوییچ را می چرخانید، چراغ های پشت کیلومترشمار باید قبل از همه روشن شوند. اگر این اتفاق نیفتاد، باتری شما خالی شده است.
عملکرد نامنظم باتری
یکی دیگر از علائم خالی شدن باطری ماشین، عملکرد نامنظم باتری است؛ بدین معنی که یک روز ماشین شما به راحتی روشن می شود و روز دیگر موقع استارت زدن با مشکل مواجه هستید. در چنین شرایطی هم احتمالا باتری شما در حال خالی شدن است.
استارت نخوردن خودرو در هوای سرد
وقتی باتری در حال ضعیف شدن باشد، در هوای خیلی سرد، ماشین استارت نمی خورد. بنابراین اگر در یک صبح زمستانی اتومبیل خود را استارت زدید و متوجه شدید که روشن نمی شود، بدانید که باید به فکر خرید یک باتری جدید باشید. همچنین وقتی باتری خراب شده یا خالی شده باشد، موقع استارت زدن یک صدای ضعیف از آن شنیده می شود.
راه های جلوگیری از خالی شدن باتری خودرو
تا به اینجا گفتیم که چرا باتری خودرو خالی می شود و همچنین به علائم آن اشاره کردیم، اما برای جلوگیری از خالی شدن باطری خودرو باید چه کار کنیم؟ راهکارهایی وجود دارند که با رعایت آنها می توانید جلوی خالی شدن باتری اتومبیل را بگیرید یا حداقل کاری کنید که طول عمر آن افزایش یابد. در ادامه به هفت روش برای جلوگیری از خالی شدن باطری ماشین اشاره می کنیم.
سوییچ را باز نگذارید
یکی از دلایلی که باعث خالی شدن باتری می شود، باز گذاشتن سوییچ اتومبیل است. زمانی که موتور خودرو روشن نیست، نباید سوییچ را باز بگذارید. وقتی سوییچ باز باشد، چراغ ها و سایر تجهیزات الکتریکی خودرو شروع به کار می کنند و این موضوع می تواند به سرعت باتری را خالی کند. مخصوصا زمانی که بخاری خودرو روشن باشد، مصرف باتری چند برابر خواهد شد. هرگز در خودروی خاموش، سیستم صوتی را روشن نگذارید و موزیک گوش نکنید. پیش از پیاده شدن از خودرو و قفل کردن درها اطمینان حاصل کنید که تمام چراغ های داخلی خاموش باشند.
رانندگی را طولانی تر کنید
باتری برای روشن کردن موتور انرژی زیادی مصرف می کند. وقتی موتور روشن می شود، از طریق دینام، مجددا باتری را شارژ می کند. اما نکته اینجاست که شارژ کامل باتری به زمان احتیاج دارد. اگر شما بلافاصله پس از روشن کردن خودرو، آن را خاموش کنید، زمان کافی به دینام نمی دهید که بتواند باتری را شارژ کند. همچنین وقتی در فواصل زمانی کوتاه خودرو را چند بار خاموش و روشن کنید همین اتفاق رخ می دهد. پس بهتر است پس از روشن کردن، مدت بیشتری را به رانندگی بپردازید تا باتری هم شارژ شود.
هنگام استارت زدن کلاچ بگیرید
وقتی کلاچ می گیرید، در واقع فشار از روی موتور خودرو برداشته می شود. حالا اگر موقع استارت زدن کلاچ بگیرید، در واقع نیاز به انرژی کمتری برای روشن کردن موتور خواهید داشت. یعنی باتری انرژی کمتری مصرف می کند تا استارت را بچرخاند و موتور را روشن کند. پس حتما سعی کنید قبل از استارت زدن، پدال کلاچ را فشار دهید.
باتری را مرتباً چک کنید
یکی از ساده ترین راه ها برای جلوگیری از خالی شدن باتری خودرو، چک کردن آن به صورت چشمی است. هر بار که کاپوت را بالا می دهید، دقت کنید که باتری از نظر ظاهری چه وضعیتی دارد. مخصوصا بررسی کنید که اتصالات آن دچار خوردگی یا اکسید نشده باشند. همچنین زمان هایی که به تعمیرگاه مراجعه می کنید، بد نیست از مکانیک بخواهید که نگاهی هم به باتری خودرو بیاندازد.
از تجهیزات الکتریکی کمتر استفاده کنید
در خودروهای امروزی، بسیاری از امکانات با برق کار می کنند و انرژی خود را از باتری می گیرند. اگرچه در هنگام روشن بودن موتور، دینام می تواند برق مورد نیاز قسمت های مختلف را تامین کند، اما باتری هم به طور کامل از دور خارج نمی شود. هر چه کمتر از تجهیزاتی مانند سیستم صوتی، بخاری، بالابرهای شیشه، نمایشگرهای چندرسانه ای، چراغ های داخلی و … استفاده کنید، باتری شما دیرتر خالی می شود.
باتری را تمیز و خنک نگه دارید
اگر خاک زیادی روی باتری خودروی شما نشسته باشد یا روی آن با روغن و گریس پوشیده شود، دمای باتری افزایش پیدا می کند و این موضوع در درازمدت منجر به خالی شدن باتری خواهد شد. بهتر است باتری را همیشه خنک نگه دارید. البته سرمای بیش از حد هم به باتری آسیب می زند. به همین دلیل توصیه می شود که در زمستان ها، خودرو را در پارکینگ های سرپوشیده پارک کنید.
خودرو را به طور منظم سرویس کنید
یکی از مواردی که باعث فشار زیاد روی باتری می شود، سرویس نبودن خودرو است. اگر موتور اتومبیل شما تنظیم نباشد یا حتی باد لاستیک های آن مناسب نباشند، به شکل های مختلف باعث فشار روی باتری شده و مصرف آن را افزایش می دهند. برای جلوگیری از این مسئله، همیشه خودروی خود را سرویس کنید و آن را در بهینه ترین حالت ممکن نگه دارید.
دوام باتری ها
باتری های جدید، حدود دو تا سه سال کارایی مفید دارند و به خوبی کار می کنند. بهتر است قبل از خراب شدن باتری خودرو و آسیب دیگر اجزای آن، باتری را خودتان تعویض کنید. برخی از سازندگان می گویند که باتری ها ۵ سال عمر می کنند اما عمر هر باطری، ۲ تا ۳ سال است. موارد بسیار زیادی، سلامت باتری را تأمین می کنند که می توان به استارت و سولونوئید اشاره کرد.
زمان تعویض باتری ها
در خوش بینانه ترین حالت باید هر دو سال یک بار، باتری را تعویض کنید اما ممکن است مورد های دیگری نیز باشند که نشان دهند زمان تعویض باتری رسیده است. این موارد، عبارت اند از:
- خراب شدن باتری به طور کامل و روشن نشدن خودرو.
- نیاز به یدک کش جهت حمل خودرو باشد.
- مکانیک توصیه کند.
- بین دو تا پنج سال، باتری را تعویض نکرده باشید.
- زمانی که خودرو به مدت بسیار زیادی خاموش مانده و از آن استفاده نشده باشد.
بررسی وضعیت سلامت باتری
بدون باتری خودروی شما حتی روشن هم نمی شود، پس همانند دیگر قطعات باید همواره مراقب سلامت خودرو باشید. در بررسی های خود برروی باتری خودرو در ابتدا چک کنید که اتصالات به درستی در جای خود نصب شده اند.
اگر باتری شما از انواع قدیمی است می توانید به بررسی سطح آب آن نیز بپردازید و در صورت نیاز کمی آب به آن اضافه کنید. اگر به دنبال ابزار های تخصصی برای بررسی سلامت باتری هستید می توانید به استفاده از هیدرومتر فکر کنید.
هیدرومتر دستگاهی است که سلامت باتری خودرو در حین شارژ کامل را نمایش می دهد و کاربری ساده هم دارد. در صورتیکه اعداد نمایش داده شده برروی دستگاه با توجه به راهنمای استفاده از آن کوچک باشد، نشان دهنده معیوب بودن باتری و نیاز به تعویض و تعمیر است.
راه دیگر استفاده از دستگاه تستر است که معمولا در تمام تعمیرگاه ها وجود دارد. دستگاه های تستر به صورت مجازی باری را روی باتری قرار می دهند و سلامت آن را بررسی می کنند.