بارداری جنبه مهمی از زندگی یک زن است و بر شرایط جسمی و روحی وی از جمله بهداشت دهان و دندان او تاثیر می گذارد. مراقبت از دهان و دندان در دوران بارداری مهم است. معمولا حالت هایی نظیر خشکی دهان، تهوع صبحگاهی و خونریزی لثه در دوران بارداری رخ می دهند.شانس بالایی وجود دارد که در دوران بارداری علائم بی شماری را تجربه کنید که قبلا هرگز نداشته اید. خونریزی لثه در دوران بارداری یکی از این علائم رایج است. ممکن است در طول بارداری در حین نخ دندان کشیدن یا مسواک زدن متوجه مقداری خونریزی لثه شوید. اما این امر به گواهی اغلب تحقیقات طبیعی است و نباید محل نگرانی باشد. باید گفت که مراقبت دهان و دندان در دوران بارداری برای سلامت شما و جنین تان حیاتی است. خونریزی لثه در دوران بارداری چیزی نیست که نگرانی بیش از حدی در مورد آن وجود داشته باشد و در اغلب موارد حاصل ابتلا به ژنژیویت بارداری است که پس از زایمان به طور خود به خود برطرف می شود. اما برای کنترل آن و آرامش خاطر خودتان می توانید برخی گام ها را اتخاذ کنید.
زمانی که تست بارداری مثبت می شود، باید با مسائل زیادی در این دوره مقابله کنید. سلامت دندان و لثه ها از این دست موارد است. اما متاسفانه در فهرست اولویت های اغلب زنان باردار جای ندارد. ژنژیویت بارداری یکی از مسائل دهان و دندان است که بیشتر زنان در اثر تغییرات هورمونی به آن دچار می شوند.
ژنژیویت بارداری چیست؟
اگر دندان های خود را مسواک می زنید و نخ دندان می کشید و متوجه مقدار زیادی درد و تورم و خونریزی لثه در دوران بارداری می شوید، به احتمال زیاد دچار ژنژیویت بارداری شده اید.در طول بارداری هورمون پروژسترون در بدن بالا است. این امر، زنان را در معرض تجمع پلاک و حمله باکتری ها به لثه قرار می دهد.
علائم ژنژیویت بارداری عبارتند از:
- لثه های متورم
- لثه حساس
- خونریزی
- تحلیل لثه
- قرمزی لثه
ژنژیویت و خونریزی لثه در دوران بارداری اغلب بین ماه های ۲ تا ۸ بارداری رخ می دهد و در سه ماهه آخر به اوج خود می رسد. در این دوره ریسک پوسیدگی دندان و لق شدن دندان نیز بیشتر است. از دست رفتن بافت حامی دندان، یعنی لثه، باعث می شود که دندان لق شود و ریشه آن در معرض محیط دهان قرار گیرد. ریشه عریان دندان موجب تسریع پوسیدگی دندان می شود.برای بررسی سلامت دندان و لثه ها، توصیه می شود در سه ماهه دوم یا سوم به دندانپزشک مراجعه کنید.
چه عواملی زمینه ساز درد و خونریزی لثه در بارداری است؟
عوامل مختلفی در این بین نقش دارند، دلایل خونریزی لثه در بارداری شامل:
هورمون ها
محتمل ترین عامل تورم، حساسیت و خونریزی از لثه در بارداری، هورمون های بارداری است. این هورمون ها دهان را در برابر باکتری ها و پلاک های دهانی آسیب پذیرتر می کنند و باعث تورم لثه در دوران بارداری می شوند. در صورتی که این موضوع را درمان نکنید می توانند به التهاب لثه و پوسیدگی دندان نیز بیانجامد.
تغییرات تغذیه ای
در دوران بارداری خانم ها بزاق کمتری تولید می کنند و شیرینی و کربوهیدرات بیشتری می خورند در نتیجه محیط دهان فضای مناسب تری برای تجمع پلاک ها و التهاب لثه است.
تاخیر در بهبود تهوع صبحگاهی
زنانی که در طول دوران بارداری با ویار حاملگی دست و پنجه نرم می کنند بهتر است بعد از استفراغی، دهان خود را آب بکشند تا اسید معده از سطح دندان ها پاک شود. اگر می خواهید مسواک بزنید، حدود 1 ساعت صبر کنید، زیرا ممکن است اسید مینای دندان شما را نرم کند.
کاهش بزاق
بارداری به معنای افزایش هورمون است و در برخی از افراد ممکن است منجر به کاهش بزاق شود. بزاق کمتر به این معنی است که کربوهیدرات هایی که می خورید به مدت طولانی تری روی سطح دندان های شما باقی می مانند و به طور بالقوه منجر به تجمع پلاک می شوند. پلاک ماده نرم و چسبنده ای است که روی دندان شما جمع می شود و مملو از باکتری است که باعث پوسیدگی دندان و بیماری لثه می شود.
تغییرات بزاق
نه تنها کاهش بزاق، بلکه بزاق بدن در دوران بارداری اسیدیته بیشتری نسبت به زنان غیر باردار دارد. این اسیدها همچنین می توانند خطر فرسایش و پوسیدگی دندان را افزایش دهند.
بیزاری از خمیر دندان
برخی از زنان ممکن است در طول دوران بارداری خود نتوانند بوی خمیردندان را تحمل کنند و بر همین اساس عادت مسواک زدن دو بار در روز را دوست نداشته باشند. سعی کنید مارک خمیردندان خود را تغییر دهید یا از طعم ملایم تری استفاده کنید.
معمولا چه زمانی لثه های شما در دوران بارداری شروع به خونریزی می کنند؟
انتظار داشته باشید در سه ماهه دوم بارداری مقدار زیادی رنگ صورتی روی مسواک خود مشاهده کنید. همان هورمون های بارداری که باعث تورم غشاهای مخاطی و گرفتگی سینوس ها می شوند و از حدود هفته پانزدهم بارداری به بعد، لثه های شما را ملتهب می کنند و احتمال خونریزی راحت تر آن ها را افزایش می دهند.
درمان خونریزی لثه در بارداری
موثرترین راه ها برای مراقبت از خونریزی لثه در بارداری، عبارتند از:
بهداشت مناسب دهان و دندان
از مسواک با موی نرم استفاده کنید و به آرامی مسواک بزنید (دو بار در روز) تا لثه های حساس شما تحریک نشوند. در حالی که این کار را انجام می دهید، حداقل یک بار در روز نخ دندان بکشید. نخ دندان کمک می کند تا ذرات غذایی و باکتری های محبوس شده به دام بیفتد.
دهان شویه
اگر نمی توانید از مسواک و نخ دندان کشیدن به راحتی استفاده کنید، یا به دنبال مراقبت بیشتر از دندان های خودتان هستید، بهتر است دهان خود را با دهانشویه بدون الکل بشویید.
محدود کردن مصرف شکر
قند اضافی و دندان های خوب با هم سازگار نیستند. بر همین اساس بهتر است مصرف قند خود را محدود کرده و میوه ها و سبزیجات را که به هر حال برای لثه های شما نیز مفید هستند، را مصرف کنید.
مصرف ویتامین قبل از زایمان
ویتامین C برای سلامت لثه عالی است. کلسیم دندان ها را تامین کرده و استخوان های شما را قوی نگه می دارد. این ماده معمولاً در ویتامین های قبل از زایمان و همچنین در غذاهایی که برای بارداری مفید هستند مانند لبنیات و میوه ها یافت می شود.
رژیم غذایی سالم
ممکن است در دوره بارداری به خصوص در سه ماهه اول احساس خوبی نداشته باشید. اما برای پیشگیری از خونریزی لثه در دوران بارداری بهتر است یک رژیم غذایی متعادل و سالم برای خود انتخاب کنید که شامل تنوع غذایی زیر شود:
- میوه ها
- سبزیجات
- غلات کامل
- محصولات لبنی
به جای نوشابه از شیر یا آب استفاده کنید. از غذاهایی که حاوی مقدار زیادی شکر یا نشاسته هستند پرهیز کنید. شکر و نشاسته میزان حمله به بافت دهان را افزایش می دهند.این نکات نه تنها برای سلامت دندان ها، بلکه سلامت کلی شما و جنین نیز ضروری است.
از نمک استفاده کنید
اگر دچار خونریزی لثه در دوران بارداری شده اید، قرقره آب نمک را به برنامه روزانه خود اضافه کنید. نمک دریا می تواند التهاب حاصل از ژنژیویت بارداری را کاهش دهد. یک قاشق نمک در یک لیوان آب ولرم برای این کار کافی است.
مراجعه به دندانپزشک
یکی از بهترین راه های پیشگیری از این عارضه، مراجعه به دندانپزشک است. حتی در دوره بارداری نیز باید برای معاینه دندان ها به دندانپزشک مراجعه کنید. در صورتی که دندانپزشک متوجه وجود مشکلی شود، پیش از پیچیده تر شدن شرایط، می تواند آن را درمان کند.