غار پَراو یا غار پَرو (به کُردی: په ڕاو Peřaw)، (به معنی پرآب) نام غاری است در ارتفاع ۳٬۰۵۰ متری کوه پراو، در دوازده کیلومتری شمال شرق شهر کرمانشاه که در میان کوه طاق بستان و کوه بیستون و در جنوب منطقه ای به نام میدان پراو قرار دارد. این غار در ۳۰۰ متری پایین قله شیخ علیخان یا قله پراو قرار دارد. در زمان کشف این غار در بیش از ۴۰ سال پیش (۱۹۷۱ میلادی)، بزرگ ترین غار عمودی دنیا بوده است و به همین دلیل لقب اورست غارهای جهان را به آن اطلاق کرده اند. این غار به عنوان دومین اثر طبیعی ملی کرمانشاه در سال ۱۳۸۸ توسط سازمان حفاظت محیط زیست ایران به ثبت رسید. امروزه غارهای عمیق بسیاری در جهان یافت شده اند که بسیار عمیق تر از غار پرو هستند و غار پرو را در لیست عمیق ترین غارهای جهان تا رتبه ۲۲۱ پایین آورده اند. یکی از ویژگی های منحصربه فرد غار پراو وجود دهانه آن در ارتفاع سه هزار متری از سطح دریا است که این بالاترین سطح در بین تمام غارهای "عمودی" دنیا می باشد.
چرا بازدید از غار پرآو پیشنهاد می شود؟
- عمیق ترین غار ایران است.
- جزو صعب العبور ترین غارهای ایران است.
- به عنوان رازآلود ترین و خطرناک ترین غار ایران مشهور است.
غار پرآو کجاست؟
كوهستان پرو یا پراو در مجاورت شهر كرمانشاه واقع شده است و وسعتی حدود ۱۰۲۰ كیلومتر مربع دارد. كوهستان پرو یا پراو از قرارگیری مجاورتی کوه های متعددی چون قرال، دوقرال، راق چرمی، دار بید عالیور، بلوچ، میرادال، واسه، شاه نشین، كمر سیاه و ... تشكیل شده است. بلندترین قله کوهستان پراو با ارتفاع ۳۳۵۷ متر با نام شیخ علی خان مشهور است. مهم ترین و ژرف ترین غار خاورمیانه به عمق ۵۷۲ متر به نام غار پررو یا پروا در دامنه جنوبی قله قته چرمی واقع شده است. كوه هوجیر در شرق كوهستان پر رو واقع شده است و به وسیله دره رودخانه دینور از این كوهستان جدا می شود و كوهستان كوچكی را به وجود می آورد. بهترین مسیر صعود به قله كوه پررو از تنگ گنشت به ده مانگ هلات و سپس به سوی قله است.
غار پرو یا پراو از مخوف ترین محل های ایران به شمار می رود؛ برای رسیدن به این غار در ابتدا باید بیش از ۳۰۰۰ متر از کوهستان پراو به سمت بالا صعود کرد و سپس به دهانه طولانی ترین غار عمودی ایران دست خواهیم یافت. با این که اولین کسانی که در دل این غار به اکتشاف پرداختند ایرانی نبودند اما سرانجام در سال ۱۳۷۲، دو کوهنورد کرمانشاهی توانستند ۱۲ روز را در این غار سپری کنند و تا پایان آن را بپیمایند. این غار به اورست غار های جهان مشهور است. پیمایش این غار بسیار مشکل محسوب می شود اما پس از آن که این دو کوهنورد توانستند آن را پیمایش کنند افراد بسیاری نیز پس از آن دست به تلاش ردند اما متاسفانه در طول این سال ها حدود ۵ نفر مورد ثبت شده در این غار جان سپردند.
وجه تسمیه غار پراو
غار پراو (Paraw cave) با نام های غار پَرآیا و غار پَرو نیز شناخته می شود. در زبان کردی «آو» به معنی آب و پراو به معنی «پر آب» است. با توجه به وجود آب فراوان و حوضچه های آبی در این غار، نامگذاری آن، به نظر منطقی می رسد؛ آبی که حاصل ذوب شدن یخچال های زیرزمینی درون غار است. جالب است بدانید که در انتهای غار پراو حوضچه آبی با عمق سه متر وجود دارد.
عمق غار پراو چقدر است؟
غار پراو در زمان کشف لقب اورست غارهای جهان را به خود اختصاص داد غار پراو با طول ۱,۴۵۰ متر و عمق ۷۵۲٫۵ متر، ۲۶ حلقه چاه دارد که عمیق ترین آن ها چاه شماره ۱۶ با عمق ۴۲ متر است. در زمان اکتشاف این غار، عمیق ترین غار عمودی دنیا ۱,۱۷۴ متر عمق داشت که این موضوع، غار پراو را به کاندید خوبی برای رقابت و معرفی به عنوان به عنوان بزرگ ترین غار عمودی دنیا تبدیل می کرد؛ از این رو پیش از پیمایش کامل، لقب اورست غارهای جهان را به آن اختصاص دادند؛ هرچند طی کاوش های بعدی و رسیدن به انتهای غار، خط بطلانی بر این تصور کشیده شد. البته باید بدانید که با وجود قرار گرفتن دهانه غار پراو در ارتفاع ۳,۰۰۰ متری از سطح دریا، این غار کماکان عمیق ترین غار جهان در این ارتفاع به شمار می آید.
غار پراو چگونه کشف شد؟
غار اسرارآمیز و منحصربه فرد پراو در سال ۱۹۷۱ میلادی (۱۳۵۰ شمسی) کشف شد. در آن سال، گروهی از مهندسان و زمين شناسان انگليسی در حین عملیات نقشه برداری و تحقیقات در ارتفاعات زاگرس، دهانه یک غار را کشف کردند؛ آن ها با توجه به تجربیات خود درباره بافت زمین شناسی منطقه، احتمال دادند که غاری عمیق و بزرگ در آنجا وجود دارد. محققان انگلیسی اطلاعات و پژوهش های خود را در کتاب جويبارهای زاگرس به چاپ رساندند و احتمال وجود غاری عظیم در رشته کوه زاگرس را در آن کتاب مطرح کردند. چاپ این کتاب سبب شد که ۱۱ نفر از ماهرترین غارنوردان انجمن غارشناسی انگلستان در دوم شهریورماه سال ۱۳۵۰ به سرپرستی جان ميدلتون به قصد کشف این غار به کرمانشاه سفر کنند.
تاریخچه پیمایش غار پراو
پس از پیمایش اولیه غار عمودی پراو در سال ۱۳۵۰ توسط انگلیسی ها، یک گروه جدید از غارنوردان انگلیسی در تاریخ ۳۰ مردادماه ۱۳۵۱ به سرپرستی ديويد جادسون و با حمایت انجمن سلطنتی جغرافی و گروه غارشناسان انگلستان وارد کرمانشاه شدند. آن ها قصد داشتند با نفوذ به عمق بیشتر، رکورد گروه قبلی را بشکنند. البته این گروه تنها موفق شد که تحقیقات قبلی را تکمیل کند و نتوانستند به عمق بیشتری از غار پراو دست یابند. عملیات گروه در حوضچه انتهايی چاه ۲۶ به پایان رسید. گروه غارنوردان انگلیسی در طی دو سفر اکتشافی خود از ۲۲ میخ کوبی برای فرود به عمق ۷۵۱ متر و تا حوضچه گلی آب استفاده کردند.
جالب است بدانید که تجربه غارنوردی در غار پراو منجر به خلق یک اصطلاح در زبان انگلیسی در بین غارنوردان شد و از آن تاریخ به بعد، اگر یک غار بزرگ، که تصور عمق بیشتری از آن دارند، طی عملیات اکتشاف به آخر خود برسد، آن ها به اصطلاح می گویند:
غار، پرآوی شد. ( Ghar Paraued)
نتایج سفرهای اکتشافی به غار رازآلود پراو منجر به تشکیل بنیاد غار پرآو در سال ۱۳۵۲ شد؛ بنیادی که امروزه نیز کماکان به فعالیت خود ادامه می دهد و با گردهم آوردن داوطلبان سفرهای اکتشافی، به پیمایش غارهای مختلف و جدید در سراسر دنیا می پردازد.
پس از چندسال و با معرفی غار پرآو و شناخته شدن آن در دیگر کشورهای دنیا، این بار لهستانی ها تصمیم گرفتند تا این غار را بپیمایند. گروه غارنوردان لهستانی در سال ۱۳۵۴ وارد کرمانشاه شدند و با وجود اینکه موفقیت چندانی به نسبت دو گروه قبل به دست نیاورند، موفق شدند تا یک متر به رکورد قبلی پیمایش غار بیفزایند. این عملیات پیمایش تنها جنبه تبلیغاتی داشت و رسیدن به حوضچه آخر آن و دیدن پرچم باقی مانده از انگلیسی ها در سال ۱۳۵۱، دوباره تایید کرد که غار پراو در همین حوضچه به نقطه آخر خود می رسد.
پیمایش بعدی خارجی ها در غار پراو در سال ۱۳۸۴ انجام شد؛ زمانی که یوری اودوکیموف با گروه کوچکی از غارنوردان روسی به کرمانشاه رفتند و تا عمق ۴۰۰ متری غار پراو را پیمودند. آن ها سال بعد نیز به همین منطقه بازگشتند؛ اما به دلیل شرایط بد آب و هوایی موفق به پیمایش غار پراو نشدند.
عمق غار پراو چقدر است؟
برای شما گفتیم که ورودی پراو در ارتفاع ۳،۰۰۰متری از سطح دریا آغاز می شود. هیچ غاری در تمامی قسمت های دنیا وجود ندارد که ورودی آن در چنین ارتفاعی قرار گرفته باشد. از این لحاظ، پراو عمیق ترین غار دنیا در ارتفاع بسیار زیاد است. این غار ۱،۴۵۰ متر طول دارد. به لحاظ عمق نیز با یکی از عمیق ترین غارهای دنیا روبه رو هستیم که عمق آن به ۷۵۳،۵ متر می رسد. غاری که از آن صحبت می کنیم ۲۶ حلقه چاه دارد. عمقِ عمیق ترین چاه در این غار چیزی حدود ۴۲ متر است. حدود ۳ متر از این عمق با آب پر شده است.
جالب است بدانید زمانی که پراو کشف شد، عمیق ترین غار دنیا ۱،۱۷۴ متر عمق داشت؛ در نتیجه پراو توانست رکورد عمیق ترین غار دنیا را از آن خود کند. به همین منظور به پراو، لقب اِورست غارهای جهان را دادند. با این حال در اکتشاف های بعدی، غارهای عمیق تری نیز در دنیا پیدا شد. این شرایط چیزی از اهمیت پراو در بین غارهای عمیق دنیا کم نمی کند. پراو، غاری است که به راحتی نمی توان به قسمت های عمیق آن رسید.
دستاورد چشمگیر غارنوردان ایرانی در غار پراو کرمانشاه
غارنوردان ایرانی اولین بار در ۱۳۶۸ روانه پراو شدند؛ اما بخت با آن ها یار نبود و شرایط بد آب و هوا جلوی غارپیمایی آن ها را گرفت. این تلاش در سال های بعد نیز چندین بار تکرار شد. با این حال بخت با غارنوردان ایرانی مساعد نشد و نقشه های آن ها برای رسیدن به انتهای پراو همیشه نقش بر آب می شد. در ۱۳۷۰ سایه همای سعادت روی سر غارنوردان ایرانی افتاد تا فرصتی برای پنجه درپنجه انداختن با پراو پیدا کنند. حشمت حیدریان، بهمن مشتکوب و منوچهر دهشت، غارنوردان شجاع دلی از هیئت کوه نوردان کرمانشاه بودند که خطر غارنوردی در یکی از ترسناک ترین جاهای ایران را به جان خریدند. آن ها توانستند تا قسمت های انتهایی غار پراو کرمانشاه بروند و به حوضچه آبیِ آخرِ آن برسند. تلاش این غارنوردان جسور، زمینه را برای غارنوردی های بعدی ایرانی ها در پراو فراهم کرد. به دنبال غارپیمایی های بعدی، نقشه غار کامل شد و ورودی جدیدی به این نقشه راه پیدا کرد.
در ۱۳۷۲، گروهی دونفره متشکل از محمد نوری و قدیر یزدانی، با حدود ۴۰۰ کیلو بار مدت ۱۳ روز به اعماق پراو رفتند و از آن بیرون آمدند. این موفقیت در ۱۳۷۳ نیز توسط گروه چهارنفره ای تکرار شد. یک سال بعد، کوه نوردان جسور خراسانی در مدت ۵۶ ساعت به اعماق پراو رفتند و تصاویر ویدئویی از عمیق ترین چاه این غار در اختیار غارشناسان قرار دادند. این دستاوردها اطلاعات کاملی درباره این غار و شگفتی های آن برملا کرد. دستاورد غارنوردان ایرانی در ۱۳۸۳ با غواصی در حوضچه انتهای غار کامل شد. در آن زمان، غواصی به داخل این حوضچه رفت و عمق آن را حدود ۳ متر برآورد کرد. بر اساس یافته های این غواص، مشخص شد که حوضچه بیست و ششم پراو، آخرین حوضچه این غار است و بعد از آن دیگر راه به جایی ندارد. غارنوردان جسوری مانند یوسف سورنی نیا را سراغ داریم که تاکنون ۳ بار به انتهای پراو رسیده است.
برای پیمایش غار پراو باید چه نکاتی را رعایت کنیم؟
- اگر یادتان باشد، گفتیم که غار پراو کرمانشاه غاری پر از آب است. با این حال هرگز آب این غار یا غارهای دیگر را ننوشید.
- آب و غذای لازم برای غارنوردی همراه داشته باشید.
- گام برداشتن در غار با قدم زدنِ معمولی تفاوت دارد. همیشه جای پای خود را محکم کنید، سپس قدم بعدی را بردارید.
- حواستان باشد که صخره های غار عموماً لیز هستند. برای اینکه روی این صخره ها لیز نخورید، حتماً کفش آج دار به پا کنید.
- قبل از اینکه راهی غار شوید، حتماً آب وهوای استان کرمانشاه و به خصوص منطقه غار پراو را جویا شوید.
- دست کم ۳ منبع نور همراه داشته باشید؛ یعنی در کنار چراغ قوه، شمع و فانوس در کوله پشتی خود بگذارید. خدا را چه دیده اید، شاید کار به کشید که به منابع نوری بیشتری نیاز پیدا کردید.
- کیف کمک های اولیه، فلاسک با آب گرم، تنقلات انرژی زا و تجهیزات غارنوردی درجه یک از تجهیزاتی است که برای پیمایش پراو لازم می شود.
غار پراو کرمانشاه بدون شک در آینده نیز آوازه ای پرابهت بر سر زبان ها خواهد داشت. اگر چه گردشگری در این غار برای مسافرین عادی پیشنهاد نمی شود؛ اما غارنوردان حرفه ای را به چالش می کشد. انصافاً باید گفت ضرب المثل قدر زر، زرگر شناسد، قدر گوهر، گوهری درباره غار پراو صدق می کند. این غار، به اندازه ای تماشایی است که جای خود را در دل انجمن های غارنوردی بین المللی باز کرده و غارپیمایان جهانی راهی آن شده اند. در پایان از آنجایی که مطمئن هستیم شما هم تجربه های سودمند و خاطره های خوشی از گشت و گذار در جاهای دیدنی کرمانشاه دارید، خواهشمندیم این تجربه های مفید و خاطره های شیرین را در قسمت نظرات با همراهان خود در ساعد نیوز به اشتراک بگذارید.