وجود بازار بدلیجات و طرح های مختلف و زیبایی که انسان را ترغیب به خرید و استفاده می کنند و ست کردن آنها با انواع لباس یکی از مدهای روزی است که اخیرا رواج بیشتری پیدا کرده است.البته این نکته را نباید نادیده گرفت که تمایل به زیبایی از صفات سرشتی انسان هاست و آدمی در طول تکامل خود سعی کرده از راه های مختلف به این قضیه ذاتی گرایش یابد.
مثال بارز این موضوع توجه روزافزون بسیاری از افراد به جراحی های زیبایی یا استفاده از وسایل آرایش و متعلقات تزیینی است. با این وجود، کاربرد این زینت آلات با عوارض ناخواسته متعددی همراه است که در برخی موارد ناشی از شکل خاص آن محصول زینتی یا جنس ماده سازنده یا کاربرد نادرست آن است.آسان ترین گونه واکنش بدن به وسائل تزئینی و جواهرآلات، کبود شدن یا سیاه شدن پوست قسمتی استکه در تماس با این وسایل استاز جمله زیورآلاتی که امروزه به وفور مورد استفاده قرار می گیرد دستبندها هستند که در این مطلب به برخی مشکل های ناشی از استفاده از آنها و سایر نکته های مرتبط آن اشاره می کنیم.
1- حساسیت پوستی به دستبند فلزی: تماس طولانی پوست با مواد به کار رفته در جنس دستبندها از جمله فلز نیکل، کبالت، طلا، فرمالدییدها و... می تواند به خصوص در افراد آلرژیک و حساس باعث طیف وسیعی از ضایعات پوستی شود.
2- حساسیت به نیکل: نیکل فلز نقره ای رنگی است که به طور گسترده در ساخت اجزای فلزی دستبندها، دکمه ها و سگک ها به کار می رود و براساس مطالعات، شایع ترین آلرژن در سراسر دنیاست و در بسیاری از موارد همراه فلز کبالت استفاده می شود. افزایش تعریق در زیر مناطق محصور شده با دستبند باعث افزایش تعداد آلرژن نیکل آزادشده می شود که ضایعات اگزمایی خارش دار را همراه خواهدداشت.
3- حساسیت به طلا: طلا هم می تواند حساسیت زا باشد. اگر چه میزان شیوع آن در نقاط مختلف جهان از 1 تا 10 درصد متفاوت است اما به هر حال می تواند باعث ضایعات درماتیتی در صورت، دست و پلک ها شود.
4- حساسیت به عطری که به دستبند می زنند:برخی افراد به صورت عادتی به دستبندهای خود عطرهای خوشبوکننده می زنند تا با بو کردن آن متوجه بوی بد محیط نشوند اما برخی مواد سازنده عطرها نیز می تواند باعث آسیب های آلرژیک پوستی شود.
5- حساسیت به بدلیجات: فرمالدیید گازی است که در ساخت رنگ ها در برخی بدلیجات استفاده می شود. در بدلیجاتی که در ساخت اجزای آن از فرمالدیید استفاده شده باشد نیز طیف وسیعی از عوارض ناخواسته مثل درماتیت های تماسی آلرژیک را شاهد هستیم.
6- حساسیت به منسوجات: حساسیت به منسوجات به کار رفته در دستبند هم معمولا ناشی از رنگ های به کار رفته در بافت منسوجات است و نه به دلیل فیبرهای طبیعی یا مصنوعی موجود در آنها. هرچه دستبندی تنگ تر بسته شده باشد، به دلیل تماس بیشتر احتمال بروز مشکل بیشتر است.
7- حساسیت به دستبند پلاستیکی: استعمال دستبندهای پلاستیکی هم ممکن است طیف وسیعی از مشکل های پوستی را همراه داشته باشد. در این موارد مونومرهای غیرپلیمریزه موجود در محصول پلاستیکی نهایی یا سایر موادی که با هدف ایجاد استحکام و ثبات محصول یا به عنوان رنگ افزودنی به ترکیب پلاستیک اضافه می شود عامل بروز مشکل است.
8- حساسیت به مواد آرایشی جمع شده زیر دستبند: تجمیع مواد مختلف آرایشی، بهداشتی مثل کرم های مرطوب کننده، شوینده ها و ضدعفونی کننده ها و... زیر دستبند، ساعت و انگشتر غیر از حساسیت زا بودن اجزای سازنده خود دستبند، می تواند به تدریج به سطح دفاعی پوست آسیب برساند و عامل بروز مشکل و آسیب های متفاوت شود.
9- حساسیت به دستبند تنگ: دستبندهای تنگ روی عروق و اعصاب عبور کننده از مچ دست فشاری وارد می کنند که می تواند عامل طیفی از اختلال ها باشد. به عنوان مثال فشار روی اعصابی که از مچ دست می گذرد، عوارض عصبی مثل نشانگاه تونل کارپال یا گزگز پوستی و گزگز نوک انگشتان و اختلال های حرکتی در انگشتان دست و ضعف و آتروفی عضلات دست ها و از بین رفتن توانایی انجام حرکت های ظریف را دنبال خواهد داشت.
چرا پوست تان سبز می شود؟
ساده ترین نوع واكنش بدن به لوازم تزئینی و جواهرآلات، سبز تیره یا سیاه شدن پوست ناحیه در تماس با این لوازم است اما خیال تان راحت باشد، این تغییر رنگ ناشی از حساسیت و حساس شدن پوست شما نیست.دكتر « دیوید هرشتال »، متخصص پوست و مو در مركز دانشگاهی « لودردال » می گوید: « زیورآلات، به جز زیورآلات ساخته شده از طلا، با اكسید شدن این حالت سبز شدن را در پوست ایجاد می كند.جواهرآلات طبیعی، مثل طلای 18 عیار، بسیار كمتر دچار اكسیدشدن می شوند و برای همین شما معمولا این روند را با آن ها نمی بینید. » این پزشك متخصص می گوید: « در تابستان ها این وضعیت شدید تر است، زیرا در تابستان پوست بیشتر عرق می كند و نمك موجود در عرق بدن این روند را تشدید می كند. » دكتر هرشتال برای شما یك توصیه مهم دارد: « اگر گردنبند مسی تان را دوست دارید یا از گردنبند هایی با تركیب فلزی، غیر از طلا استفاده می كنید، در زمان رفتن به باشگاه ورزشی یا بودن ساعت ها زیر آفتاب، از آن ها استفاده نكنید.»
مواظب باشید جانتان به خطر نیفتد
یك نكته بسیار مهم در مورد واكنش ها نسبت به زیورآلات واكنش بدن به لاتكس است. لاتكس ماده ای است كه به طور معمول در بخش های غیرفلزی جواهرآلات به كار گرفته می شود. البته موادی كه برای ساخت لاتكس به كار گرفته می شوند، حساسیت های ساده پوستی را رقم می زنند اما واكنش به لاتكس كه بسیار شیوع كمتری دارد بسیار خطرناك است و حتی می تواند جان فرد را در خطر قرار دهد.
واكنش به لاتكس می تواند باعث افزایش میزان ضربان قلب، كاهش شدید فشار خون یا سخت تنفس كردن و درصورت درمان نشدن حتی به مرگ بینجامد. اگر احساس كردید كه با استفاده از یك وسیله تزئینی دچار مشكل جسمی در قلب و تنفس شده اید فورا آن وسیله را از بدن خود دور كنید و به پزشك مراجعه كنید.
لاك ناخن شما معجزه مي كند
حتي اگر به زيورآلات خودتان حساسيت داريد هم نگران نباشيد؛ راه هايي وجود دارد كه مشكل را حل كنيد:از بدليجات دور شويد: بهترين كار اين است كه از محصولاتي مثل طلا كه حداقل عيار 14 داشته باشد يا نقره استفاده كنيد.از استيل ها استفاده كنيد: اگر لوازم تزئيني غيرطلا و جواهر را دوست داريد مي توانيد از زيورآلات ساخته شده از استيل يا پلاستيك استفاده كنيد. يادتان باشد كه گيره گوشواره و سنجاق گردنبند هم بسيار حساسيت زا هستند و بايد مواظب آن ها هم باشيد. دكتر «رابرت نورمن»، متخصص پوست و مو در دانشگاه «تامپابي» مي گويد: «اگر حتي نسبت به گوشواره ها، گردنبند و دستبند استيل، نقره يا پلاستيكي خود واكنش نشان داديد به قفل يا بند اين وسايل دقت كنيد، اگر از نيكل بود مي توانيد آن را با استيل يا بندها و قفل هاي طلا يا نقره جايگزين كنيد.»هابيوآلرژيك استفاده كنيد: برخي كارخانه هاي معتبر زيورآلاتي تهيه كرده اند كه روي جعبه آن نوشته شده است Hypo-allergenic به معناي كم حساسيت زا كه اين محصولات عموما حساسيتي در پوست ايجاد نمي كنند.
از لاك ناخن استفاده كنيد: دكتر «سايا دا باكس»، متخصص ايمونولوژي يك توصيه جالب براي شما دارد: روي قسمت هايي مثل قفل يا گيره گردنبندها و گوشواره ها را كاملا با لاك ناخن بپوشانيد، اگر حتي با اين شيوه هم حساسيت شما برطرف نشد بهتر است كه بي خيال آن لوازم تزئيني شويد.