دیس‌پارونیا یا مقاربت دردناک چگونه درمان میشود؟

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، به مقاربت دردناک در اصطلاح پزشکی، دیسپارونیا می گویند که به عنوان درد مداوم یا مکرر دستگاه تناسلی تعریف می شود که درست قبل و یا در زمان سکس رخ می دهد و درد آن پس از رابطه جنسی هم حس می شود. در صورت داشتن مقاربت دردناک یا دیسپارونیا باید با پزشک مشورت کنید. درمان ها روی دلیل متمرکز شده و می توانند باعث رفع و یا کاهش این مشکل شایع کمک نمایند.

درمان هایی وجود دارند که می توانند به برطرف شدن یا کاهش این مشکل شایع کمک کنند. پژوهشگران تخمین می زنند از هر ۵ زن، 1 نفر درد تناسلی درست پیش از آمیزش، حین آن یا پس از آن را تجربه می کند اما محل درد و میزان تکرار آن میان زنان بسیار متفاوت است.

درد در رابطه جنسی یا دیسپارونیا می تواند باعث ایجاد شدن مشکلات در رابطه جنسی بین زن و مرد شود. علاوه بر رابطه جنسی دردناک، احتمالا اثرات عاطفی منفی هم به وجود خواهد آمد. پس باید به محض ایجاد مشکل برای درمان آن اقدامات لازم را انجام داد. مقاربت دردناک یا دیسپارونی می تواند به دلیل مشکلات ساختاری ناشی از دغدغه های روانشناختی اتفاق بیفتد. خیلی از خانمها در مقطعی از زندگیشان مقاربت دردناک یا دیسپارونی را تجربه می کنند. در این بخش از سلامت جنسی سایت تک پزشک اطلاعاتی در مورد این مشکل می خوانید.

شدت آمیزش دردناک

آمیزش دردناک ممکن است شدت یا مکان های متفاوتی داشته باشد، ازجمله:

احساس درد با هر دخولی حتی هنگام گذاشتن تامپون
احساس درد تنها هنگام آمیزش در شرایطی خاص
درد جدید پس از دوره قبلی آمیزش جنسی بدون درد
درد سطحی (در دهانه ورودی دستگاه تناسلی)
درد عمیق در دستگاه تناسلی هنگام آمیزش
احساس سوزش یا درد مبهم

اما اغلب زنان مبتلا به دیس پارونیا از درد سطحی هنگام دخول شکایت می کنند.

علت های آمیزش دردناک

علل آمیزش دردناک برحسب محل احساس درد، درد سطحی یا عمیق، متفاوت است. علل درد سطحی (هنگام دخول): هنگام دخول به علل متفاوتی ممکن است رخ دهد، ازجمله:

۱) لغزندگی ناکافی: این عارضه اغلب به علت نوازش ناکافی پیش از آمیزش است. همچنین به طور شایعی پس از یائسگی، پس از زایمان یا هنگام شیردهی از پستان به علت افت هورمون استروژن ممکن است لغزندگی واژن به میزان کافی ایجاد نشود. برخی داروها که میل یا برانگیختگی جنسی را مهار می کنند، می توانند لغزندگی واژن را نیز کم کنند و به آمیزش جنسی دردناک منتهی شوند، ازجمله برخی داروهای ضدافسردگی، داروهای ضد فشارخون، داروهای آنتی هیستامین و برخی قرص های پیشگیری از بارداری.

۲) آسیب، تحریک، ضربه: آسیب ها و جراحت های ناشی از حوادث، جراحی لگن، اپیزیوتومی یا ناهنجاری های مادرزادی

۳) التهاب، عفونت یا اختلال پوستی: عفونت در ناحیه تناسلی یا مجاری ادراری می تواند آمیزش را دردناک کند. اگزما یا سایر مشکلات پوستی ناحیه تناسلی نیز می تواند این عارضه را ایجاد کند.

۴) واکنش به فراورده های پیشگیری از بارداری: واکنش آلرژی(حساسیت) به فوم ها، ژل ها یا لاتکس ممکن است در زنان رخ دهد. همچنین اگر وسایل پیشگیری از بارداری مانند دیافراگم یا کلاهک گردن رحم درست اندازه نشده باشد، می توانند درد ایجاد کنند.

۵) واژینیسموس: انقباض و گرفتگی غیرارادی عضلات دیواره واژن ممکن است تلاش برای دخول را بسیار دردناک کند.

احساس درد هنگام دخول همچنین ممکن است ناشی از عارضه ای به نام «وستیبولیت» باشد. این عارضه که علت آن دقیقا معلوم نیست به صورت احساس سوزش یا مورمور شدن در مدخل واژن بروز می کند.

علل درد عمیق

درد عمیق معمولا هنگام دخول عمیق رخ می دهد و ممکن است در برخی از وضعیت های بدنی هنگام آمیزش شدیدتر شود. علت های درد عمیق شامل این موارد می شود:

۱) برخی بیماری ها: فهرست بلندی از بیماری ها شامل آندومتریوز، بیماری التهابی لگن، افتادگی رحم، رحم به عقب برگشته، فیبروم های رحم، التهاب مثانه، نشانگان روده تحریک‍ ‍ پذیر، هموروئید و کیست های تخمدانی ممکن است درد عمیق هنگام آمیزش ایجاد کنند.

۲) عفونت ها: هر عفونتی در گردن رحم، رحم یا لوله های رحم ممکن است باعث درد عمیق هنگام آمیزش شود.

۳) درمان های جراحی و دارویی: جوشگاه های به جامانده از جراحی هایی که در ناحیه لگن انجام شده اند، ازجمله رحم برداری ممکن است باعث مقاربت دردناک شوند. به علاوه درمان های سرطان شامل پرتوتابی و شیمی درمانی باعث تغییراتی در بافت ها می شوند که آمیزش جنسی را دردناک می کنند.

دیس پارونیا؛ دردی که رابطه زناشویی را مختل می کند

عوامل عاطفی زمینه ساز آمیزش دردناک

عواطف عمیقا با فعالیت جنسی درآمیخته هستند و ممکن است در هر نوع درد جنسی نقشی داشته باشند. موارد زیر از جمله عوامل عاطفی موثر در آمیزش دردناک هستند:

مشکلات روانی: اضطراب، افسردگی، نگرانی در مورد ظاهر جسمی، ترس از صمیمیت و نزدیکی یا مشکلات در روابط زن و شوهر ممکن است با کاهش میزان برانگیختگی جنسی در زن باعث ناراحتی یا درد هنگام آمیزش شوند.

استرس: عضلات کف لگن بسیار به استرس حساس هستند. بنابراین استرس می تواند به آمیزش دردناک بینجامد.

سابقه آزار جنسی: اغلب زنان مبتلا به مقاربت دردناک سابقه آزار جنسی ندارند، اما اگر زنی مورد آزار جنسی قرار گرفته، این واقعه ممکن است در ایجاد این عارضه نقش داشته باشد.

گاهی اوقات مشکل است با اطمینان گفت عوامل روانی باعث آمیزش دردناک شده اند. درد اولیه به هر علت ازجمله علل جسمی، ممکن است به ترس از بروز مجدد آن بینجامد، درنتیجه زن نمی تواند حین آمیزش آرامش عضلانی داشته باشد و خود این امر به درد بیشتر منتهی می شود. مانند بسیاری از دردهای دیگر در بدن، ممکن است زن به محافظت از ناحیه دردناک و اجتناب از فعالیت هایی که با درد همراه اند، گرایش پیدا کند.

اقدامات تشخیصی

شرح حال پزشکی: شروع درد، مکان درد، شدت درد، ارتباط درد با وضعیت های متفاوت قرارگیری بدن هنگام آمیزش، سوابق جنسی سوابق جراحی و زایمان ها.

معاینه لگنی: در معاینه لگنی نشانه های تحریک پوستی، عفونت و مشکلات آناتومیک بررسی می شود. همچنین ممکن است معاینه واژن با اسپکولوم انجام شود.

سونوگرافی یا لاپاراسکوپی: ممکن است لازم باشد برای دیدن اندام های لگنی سونوگرافی یا لاپاراسکوپی انجام شود.

چطور درد جنسی را برطرف کنیم؟

آمیزش دردناک یا دیس پارونیا را در گذشته ها عمدتا یک مشکل روانی می دانستند که نیاز به روان درمانی دارد اما امروزه این دیدگاه را کنار گذاشته اند. پژوهشگران، بسیاری از علل آمیزش دردناک را شناخته اند و توصیه آنها به یک درمان چندجانبه و فراگیر است. درمان به علت زمینه ساز درد بستگی دارد.

علاوه این، ممکن است بتوان با ایجاد تغییراتی در شیوه آمیزش درد را به حداقل رساند:

تغییر وضعیت هنگام آمیزش: اگر درد در وضعیت بدنی خاصی هنگام آمیزش احساس می شود، ممکن است با تغییر دادن آن و امتحان وضعیت های دیگر کاهش پیدا کند.

برقراری ارتباط با همسر: صحبت کردن زن وشوهر با یکدیگر درباره حس های خوب یا بدشان هنگام آمیزش سودمند است. کندتر کردن آمیزش هم ممکن است به کاهش درد کمک کند.

نوازش پیش از آمیزش: نوازش طولانی تر پیش از آمیزش به ایجاد لغزندگی طبیعی واژن کمک می کند. به تاخیر انداختن دخول تا هنگامی که حداکثر برانگیختگی ایجاد شده نیز ممکن است به کاهش درد کمک کند.

استفاده از لغزنده کننده ها: مواد لغزنده کننده موجود در بازار شامل نرم کننده های با پایه آب یا با پایه سیلیکون ممکن است آمیزش جنسی را راحت تر کند. البته باید توجه داشت لغزنده کننده های حاوی گلیسیرین ممکن است در برخی زنان زمینه ساز عفونت قارچی شوند.

درمان های دارویی و غیردارویی

رفع عامل زمینه ای: اگر عفونت، یک عارضه پزشکی خاص باعث درد شده، درمان آن ممکن است درد را برطرف کند. اگر مصرف دارویی باعث مشکل در لغزنده سازی واژن شده، کنار گذاشتن آن ممکن است مشکل را حل کند.

درمان با استروژن: در اغلب زنان پس از سن یائسگی، دیس پارونیا ناشی از مقدار ناکافی لغزنده سازی واژن به علت افت میزان هورمون جنسی استروژن است. در این موارد استفاده از کرم ها یا شیاف های واژنی این هورمون با تجویز پزشک ممکن است مشکل را برطرف کند.

حساسیت زدایی: در این شیوه درمانی به زن آموزش داده می شود با انجام تمریناتی برای شل کردن واژن دردش را کاهش دهد. درمانگر ممکن است انجام ورزش های کف لگن (تمرینات کگل) یا سایر تمرینات را برای کاهش درد توصیه کند.

مشاوره یا درمان جنسی (سکس تراپی): اگر زن برای مدتی طولانی حین آمیزش جنسی احساس درد کرده باشد، ممکن است حتی پس از درمان و رفع علت درد، نسبت به تحریکات جنسی پاسخ عاطفی منفی نشان دهد. اگر به علت آمیزش دردناک، زن وشوهر از صمیمیت جنسی پرهیز کرده باشند، ممکن است نیاز به بهبود ارتباط و بازگرداندن صمیمیت جنسی وجود داشته باشد. صحبت کردن با مشاور یا متخصص درمان جنسی می تواند به حل این مشکلات کمک کند.

بالاخره اینکه برخی تغییرات در عادات بهداشتی می تواند درد و ناراحتی هنگام آمیزش جنسی را به حداقل برساند. استفاده از شوینده های معطر مانند شامپوهای بدن و ژل های دوش در ناحیه تناسلی ممکن است علت زمینه ساز درد باشد. این فراورده ها ممکن است باعث تحریک ناحیه تناسلی و مختل کردن لغزندگی طبیعی آن شوند، به خصوص اگر بیش ازحد مصرف شوند. از دوش واژن هم باید پرهیز کرد.