خوب غذا می خورید. ورزش می کنید. منظم به پزشک خود مراجعه می کنید. ولی اطرافیان به شما می گویند شکم تان نسبت به زمان بارداری کوچک است یا می پرسند آیا واقعا خوب غذا می خورید؟ بنابراین به رغم اطمینان خاطری که پزشکتان در مورد سلامت و رشد مناسب جنین به شما می دهد، باز هم نگران شکم کوچک خود هستید!
مانند خود جنین، شکم هم در بارداری های مختلف اندازه های مختلفی پیدا می کند. فراموش نکنید که پزشک یا مامای شما اندازه جنین را نسبت به زمان زایمان و اندازه شکم شما مدام تحت نظر دارند و در هر مراجعه شکم شما را بررسی می کند. این اندازه گیری ها به آن ها می گوید که شکم شما چقدر رشد کرده است. (نرخ طبیعی رشد رحم مادر باردار حدود یک سانتیمتر در هفته است.)
توجه داشته باشید که اگر عضلات شکم شما خیلی قوی و سفت باشد اجازه نمی دهند رحم در حال رشد شما آن قدر که بقیه انتظار دارند بیرون بزند. اگر قدبلند هستید احتمالا شکم شما کوچک تر از یک مادر کوتاه قد که شکمش دقیقا اندازه شماست خودش را نشان می دهد.تنها مشکل احتمالی مرتبط با شکم کوچک عارضه ای است به نام الیگوهیدرآمنیوس که در آن مایع آمنیوتیک بسیار کم می شود. اما این از مواردی است که پزشک در مراجعات منظم بارداری متوجه می شود، بنابراین اگر به موقع مراجعات خود را انجام داده اید، شما و جنینی که در شکم کوچکتان شما رشد می کند کاملا سالم هستید.
علت کوچک شدن ناگهانی شکم در بارداری
در ماه های آخر بارداری شکم شما باید هر هفته بزرگ تر شود. کوچک شدن ناگهانی شکم از مواردی است که نیاز به اقدامات سریع دارد. اگر به یکباره مشاهده کردید که شکم شما کوچک شده و به دنبال آن مقداری مایع آبکی از واژن شما خارج شد، پارگی کیسه آب مطرح می شود که نیاز به اقدامات سریع و دقیق پزشکی دارد. بنابراین در صورت وقوع این حادثه هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید.
شکم بزرگ در بارداری
وجود بیش از حد مایع آمنیوتیک می تواند باعث شود که شکم بزرگ به نظر برسد. دیابت بارداری، حمل دوقلوهای همسان و گاهی ناهنجاری های مادرزادی نیز می تواند باعث بزرگی شکم در بارداری شوند. بزرگی شکم می تواند نحوه قرارگیری جنین در کانال زایمان را نیز تحت تأثیر قرار دهد.دیابت بارداری زمانی ایجاد می شود که پانکراس، انسولین کافی برای مقابله با قند موجود در بدن تولید نمی کند. اگر سطح قند خون بسیار بالا برود این میزان قند از جفت عبور کرده و در بدن جنین تبدیل به چربی و عضله و گاهی رشد بیش از حد اندام ها می شود. دیابت بارداری از طریق آزمایش ادرار و خون قابل تشخیص است و از طریق رژیم غذایی می تواند کنترل شود. البته در مواردی برخی از مادران به تزریق انسولین نیاز پیدا می کنند. دیابت بارداری اکثرا موجب تولد نوزادان با وزن بالا می شود. این امر بر نوع و محل زایمان و نوع مراقبت های لازم برای نوزاد در روزهای اول تولد تأثیرگذار است.
اندازه شکم در بارداری
سخت است که در دوران بارداری سایز شکم خود را با دیگر دوستان باردارمان مقایسه نکنیم. اما اگر شکم شما چندان بزرگ نشده ناراحت نشوید؛ زیرا هیچ اندازه ی استاندارد و معینی خاصی در این مورد وجود ندارد. همانطور که وزن نوزادان با هم تفاوت دارد سایز شکم مادران در بارداری نیز با هم یکسان نیست.ممکن است شکم یک مادر باردار، متناسب و صیقلی و هندوانه ای شکل باشد و یا خیلی بزرگ به نظر برسد.
مادران باردار همیشه سایز شکم های خود را با هم مقایسه می کنند اما شکم هر شخص با توجه به خصوصیات فردی خود او بزرگ می شود و اگر شکم کسی خیلی بزرگ شد صرفا به این معنا نیست که وزن نوزاد او نیز خیلی بالا خواهد بود.شکل و اندازه ی شکم به عوامل مختلفی بستگی دارد. در بارداری اول، فرم شکل صیقلی و عضلانی است اما در بارداری های بعدی عضلات کم کم شل و کشیده می شوند و بزرگی شکم می تواند به این دلیل باشد که عضلات شل شده نمی توانند جنین را محکم در بر بگیرند.
عوامل دیگری همچون تعداد قل ها، میزان مایع جنینی، و نوع قرارگیری جنین نیز در اندازه ی شکم تأثیر دارند و قد و قامت مادر باردار نیز در این امر دخیل است. برای مثال اگر اندامی باریک داشته و راست قامت هستید، ممکن است در بارداری شکم چندان بزرگی نداشته باشید اما در عوض نوزاد شما با وزن بیشتری به دنیا بیاید، زیرا فضای بیشتری برای رشد در اختیار دارد.مامای شما مهمترین شخصی است که باید اندازه ی شکم تان را ارزیابی کند زیرا بر طبق تجربه می تواند تشخیص دهد که آیا وزن نوزاد مناسب است یا خیر.
در هر کدام از چکاپ های پیش از زایمان، ماما ابتدا به طور چشمی در حالت ایستاده و سپس در حالت خوابیده و با استفاده از دست، شکم شما را ارزیابی می کند. لورتا توضیح می دهد: من ارزیابی شکم را از بالا و درست از زیر سینه شروع می کنم و حرکت دستم را به سمت پایین و تا بالای رحم، ناحیه ای به نام فوندوس ادامه می دهم. سپس فاصله ی بین فوندوس و استخوان شرمگاهی را اندازه گیری می کنم، تعداد هفته های بارداری تقریبا به اندازه ی این فاصله مطابقت دارد برای مثال اگر در هفته 28 هستید این فاصله باید حدود 28سانتی متر باشد.
از حدود هفته 28 ماما سعی می کند موقعیت قرارگیری جنین را متوجه شود، ممکن است سر جنین به سمت پایین باشد یا پای او در پایین قرار گرفته باشد با این حال تا هفته 36 و یا حتی در طی زایمان ممکن است جنین تغییر موقعیت دهد همچنین ممکن است جنین به پهلو قرار بگیرد که این باعث می شود شکم خیلی پهن به نظر برسد.
عوامل متعددی وجود دارد که اهمیت اندازه ی شکم در بارداری را افزایش می دهد اما خوشبختانه احتمال وقوع آن ها بسیار اندک است. برای مثال اگر سایز شکم خیلی کوچک باشد ممکن است نشانه ای از عدم رشد جنین باشد؛ یا بزرگی بیش از اندازه ی آن ممکن است از نشانه های دیابت بارداری باشد دلیل دیگر بزرگی شکم ممکن است وجود بیش از حد مایع جنینی باشد که می تواند نشانه ای از وجود یک مشکل باشد.اگر نگرانی خاصی وجود داشته باشد ماما از شما می خواهد که به متخصص مراجعه نموده یا برای بررسی رشد جنین سونوگرافی انجام دهید.