در حالی که در هفته های ابتدایی بعد از تولد بسیاری از مادران از کم بودن و نیامدن شیرشان شکایت کرده و مدام برای زیاد شدن شیر مادر تلاش می کنند، زیاد بودن شیر مادر نیز عارضه ای است که سبب پریدن شیر به درون گلوی نوزاد می شود، طوری که نوزاد نمی تواند شیر بخورد و نیز سفت و دردناک شدن سینه های مادر و... می شود. اگر شما هم با مشکل زیاد بودن شیر مادر مواجه هستید متن زیر را بخوانید تا راهکارهای مناسبی را برای شما ارائه دهیم.
زیاد بودن شیر مادر در شیردهی چه علائمی دارد؟
احتمالا شما نیز وقتی شیر وارد سینه هایتان می شود، به خوبی آنرا احساس می کنید. البته ممکن است در هفته های اول شیردهی به نوزاد تولید بیش از حد شیر را تجربه کنید، اما این وضعیت به زودی به پایان می رسد. تا آن زمان سینه های شما بیشتر اوقات سفت و دردناک هستند، حتی بلافاصله پس از شیردهی نیز ممکن است نشت شیر داشته باشید. در چنین شرایطی ممکن است فرزندتان از فشار زیاد شیر شما دچار سرفه شود و به محض جابجایی او پس از شیرخوردن استفراغ کند و احساس ناراحتی یا پر شدگی و مدفوع سبز و کف آلود داشته باشد. همه این ها نشان می دهد که احتمالا شما بیش از حد شیر داشته باشید. اما به محض این که سینه های شما با شیردهی تطابق پیدا کند، مشکل زیاد بودن شیر مادر در شیردهی برطرف می شود.
علت پرشیری مادر
پرشیری یا زیاد بودن شیر مادر وضعیتی است که در آن بدن فرد بیش از نیاز کودک شیر تولید می کند. در این وضعیت، شیر ممکن است با سرعت و فشار زیادی از سینه خارج گردد و در نتیجه شیر خوردن نوزاد دشوار شده و با مشکل همراه گردد. پرشیری همچنین می تواند سبب نشت زیاد شیر از سینه مادر شود.در اکثر موارد تنها کار ممکن این است که حجم شیر تولیدی با نیاز مادر هماهنگ گردد. اگر چه برخی مواقع حتی بعد از مشخص شدن میزان شیر مورد نیاز، بدن مادر همچنان به ساختن شیر بیش از اندازه ادامه می دهد. این مشکل عموما برای مادرانی روی می دهد که دارای تعداد زیادی آلوئول می باشند.
آلوئول غده تولید کننده شیر است. به طور میانگین در هر سینه بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ هزار غدد شیری وجود دارد و مادری که با پرشیری مواجه می شود معمولا بیشتر از این میزان آلوئول دارد.علت دیگر پر شیری مادری این است که وی بدون اطلاع و دانستن این موضوع، با کارهایی مانند دوشیدن شیر بیشتر از میزان احتیاج نوزاد، پیام هایی به بدن می فرستد که سبب تولید شیر بیشتر از میزان لازم می شود. در ضمن در مواردی عدم تعادل هورمونی خاص، برخی داروها و تومورهای هیپوفیز هم می توانند سبب پر شیری مادر گردند. از این رو بهتر است پیش از هر اقدامی با پزشک مشورت نمایید.
تأثیر شیر زیاد مادر در نوزاد
نوزاد شما ممکن است هیچ واکنشی نشان ندهد. اما اگر رفلکس خروج شیر خیلی سریع یا خیلی قوی باشد، او ممکن است خود را از سینه عقب بکشد یا پس از جریان اولیۀ شیر دچار تهوع شود. نوزاد ممکن است تنها برای پنج تا ۱۰ دقیقه شیر بخورد و سعی کند با فشار دادن نوک سینه، خروج شیر را سرکوب کند که احتمالاً به زخم شدن نوک سینه منجر می شود. همچنین نوزاد شما ممکن است بخواهد به دفعات زیاد شیر بخورد یا ممکن است سینه را رد کند یا در طول شیردهی بهانه گیر شود، پشت خود را قوس دهد یا خود را شق و رق نگه دارد. همچنین ممکن است اغلب پس از تغذیه بالا بیاورد که در این مورد گاهی تأثیر تولید بیش از حد شیر ممکن است با ریفلاکس در نوزادان اشتباه گرفته شود.
همچنین گاهی نوزادان شیر ابتدایی بیشتر و شیر انتهایی کمتری دریافت می کنند. به این ترتیب که ممکن است نوزاد قبل از رسیدن به شیر انتهایی که خامه ای تر است و چربی بالاتری دارد و در قسمت عمیق تری از سینه است، سیر شود و شیر خوردن را متوقف کند. این می تواند منجر به تجمع بیش از حد لاکتوز در شکم او شود که ممکن است علائمی شبیه قولنج نوزادی را ایجاد کند. این علائم شامل موارد زیر است:
- گاز رودۀ بسیار زیاد
- مقدار زیادی پوشک خیس و سنگین
- مدفوع پرحجم و گاهی سبز و کف آلود
برخی از نوزادان نیز به اندازۀ کافی شیر دریافت نمی کنند، زیرا نمی توانند جریان بالای شیر را کنترل کنند و در نتیجۀ این شرایط، کودک شما ممکن است افزایش وزن بسیار کم یا بسیار بالایی داشته باشد. اگر این وضعیت مدتی ادامه یابد، می تواند در تغذیۀ مناسب اختلال ایجاد کند و به یک مشکل تبدیل شود. پس لازم است مراقب رشد کودک خود باشید و برای این کار از یک پزشک اطفال کمک بخواهید.
راهکارهای مدیریت تولید شیر زیاد مادر
ادامه دادن به شیردهی بخشی از راه حل این مشکل است، هرچند ممکن است لازم باشد تکنیک های مختلفی را برای هماهنگ کردن میزان شیر خود با نیازهای کودک به کار ببندید. برای رفع مشکل پرشیر بودن سینه ها بهتر است به یک پزشک مراجعه کنید و پزشک ممکن است برخی از زیر راهکارهای زیر را برای کنترل تولید شیر شما توصیه کند:
شیردوشی به میزان متناسب
قبل از هر وعده شیردهی، سینۀ خود را با دست یا شیردوش و فقط به اندازه ای که سرعت جریان شیر را کم کنید بدوشید. به طورکلی زمانی که در تلاش برای تنظیم شیر تولیدی خود هستید، سینه هایتان را بیش از حد ندوشید، فقط به اندازه ای که اولین رفلکس خروج شیر انجام گیرد و اگر از شیردوش استفاده می کنید، آن را روی پایین ترین درجه تنظیم کنید. هرچه بیشتر سینۀ خود را تحریک کنید و شیر بیشتری از سینه خارج کنید، بدن شما شیر بیشتری تولید خواهد کرد تا به این پیام دریافت شده پاسخ دهد. پس بهتر است در این مورد دقت کنید.
شیردهی از یک سینه
یک راه دیگر این است که برای کاهش تولید شیر خود، ابتدا هر دو سینۀ خود را پمپ کنید یا بدوشید تا کاملاً تخلیه شوند. سپس برای دو تا چهار وعدۀ متوالی فقط از یک سینه شیردهی کنید. به کودک هر چند بار که می خواهد شیر بدهید، اما فقط از همان یک سینه استفاده کنید. برای کاهش فشار نیز می توانید سینۀ دیگر خود را پمپ کنید، اما به مقدار کم. این تکنیک باید ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت جواب بدهد. همچنین اگر شما قبلاً شیر خود را می دوشیده اید، این کار را تا زمانی که تولید شیر شما با نیاز فعلی کودکتان تطبیق پیدا کند، متوقف کنید.
شیردهی در زمانی مشخص
سعی کنید کودک خود را قبل از این که خیلی گرسنه شود یا زمانی که تازه از خواب بیدار شده است، تغذیه کنید یعنی هنگامی که احتمالاً آرام تر مشغول مکیدن سینه خواهد شد. مکیدن آرام تر، سینه های شما را کمتر تحریک می کند و ممکن است جریان شیر را سبک تر کند.همچنین اگر به نظر می رسد که کودک شیر را با سرعت زیادی قورت می دهد یا در تقلا برای مقابله با جریان شیر است، او را از سینه جدا کنید، آروغ دهید و سپس دوباره به سینه برگردانید.
تعیین یک وضعیت شیردهی مناسب
برخی وضعیت های شیردهی ممکن است به کودک کمک کند که بهتر با جریان شیر مقابله کند. به عنوان مثال، برای شیردهی کودک را رو به خود بنشانید؛ ممکن است لازم باشد سر او را کمی عقب بدهید. برای اینکه نیروی جاذبه بتواند جریان شیر را کاهش دهد، به عقب تکیه بدهید، طوری که کودک مستقیماً رو به شما و شکم او روبه روی شکم شما باشد یا می توانید به حالت درازکشیده به پهلو شیردهی کنید و اجازه دهید که قطرات شیر اضافی بیرون یا روی یک حوله بریزد.
دلایل احتقان پستان در دوران شیردهی و روش های درمان
