واپسین دیدار رئیس و اعضای دولت دوازدهم با رهبر معظم انقلاب اسلامی یکی از دیدارهای مهم رهبری با کارگزاران جمهوری اسلامی ایران در سال های اخیر بوده است. اهمیت این دیدار ریشه در سخنان کوتاه و حکیمانه ای است که رهبر معظم انقلاب خطاب به دولتمردان و شخص رئیس دولت یازدهم و دوازدهم بیان کردند. رهبر انقلاب عملکرد دولت های یازدهم و دوازدهم را در بخش های مختلف متفاوت ارزیابی کردند و از حکمت موفقیت ها و شکست های دولت در 8 سال حضور در پاستور گفتند. "عملکرد دولت جناب آقای روحانی در بخشهای مختلف یکسان نبوده؛ آنچه ما در این برهه ی زمان دیدیم، بعضی جاها بر طبق انتظارات بود، بعضی جاها بر طبق انتظارات نبود؛ بالاخره بخشهای مختلف تلاشهایی کردند، کارهایی انجام دادند که حالا جناب آقای رئیس جمهور تفاصیلی را ذکر کردند." رهبر معظم انقلاب اسلامی با اشاره به تلاش های دولت برای حل مشکلات مردم از طریق مذاکره و گفتگو با غرب به حصول تجربه ای مهم در طی فعالیت هشت ساله متمرکز دولت با محوریت برجام و تعامل با غرب و آمریکا اشاره کردند: "دیگران باید از تجربه های شما استفاده کنند. خب حالا یک تجربه را من بخصوص یادداشت کرده ام، حرفی است که من مکرّر [در گفتگو] با شماها و با مردم تکرار کرده ام، حالا هم همان حرف را تکرار میکنم؛ این تجربه عبارت است از بی اعتمادی به غرب؛ آیندگان باید از این تجربه استفاده کنند. در این دولت معلوم شد که اعتماد به غرب جواب نمیدهد؛ به ما کمک نمیکنند و هر جا بتوانند ضربه میزنند؛ آنجایی که ضربه نمیزنند، آنجایی است که امکانش را ندارند؛ هر جا امکان داشته اند ضربه زده اند؛ این تجربه ی بسیار مهمّی است. مطلقاً نبایستی برنامه های داخلی را به همراهی غرب موکول کرد و منوط کرد، چون قطعاً شکست میخورَد، قطعاً ضربه میخورَد. شماها هم هر جایی که کارهایتان را منوط کردید به [همراهی] غرب، ناموّفق ماندید؛ هر جایی که بدون اعتماد به غرب، خودتان قد عَلَم کردید و حرکت کردید موفّق شدید. نگاه کنید کار را؛ کارکرد دولتهای یازدهم و دوازدهم این جوری است. هر جا شما موضوعات را به توافق با غرب و به مذاکره ی با غرب و با آمریکا و مانند اینها موکول کردید، آنجا ماندید و نتوانستید پیش بروید؛ چون آنها کمک نمیکنند، دشمنی [میکنند]، دشمنند دیگر؛ هر جا شما از آنها قطع نظر کردید، خودتان راه افتادید و از شیوه های مختلف [استفاده کردید] -هزار راه وجود دارد و این جور نیست که یک راه [باشد]؛ نه، راه های مختلف وجود دارد؛ [اگر] انسانها فکر کنند، راه های گوناگونی برای زندگی شخصی و اجتماعی و مدیریّتی پیدا خواهند کرد- هر جا این جوری حرکت کردید، پیشرفت کردید." بنابراین، به نظر می رسد که دولت سیزدهم با بهره گیری از این تجربه قادر خواهد بود تا کشور را در مسیر پیشرفت و تعالی با اعتماد به ظرفیت های داخلی قرار دهد. برای بررسی بیشتر ابعاد سخنان مهم رهبر معظم انقلاب اسلامی به سراغ دکتر سید حسین نقوی حسینی رفته ایم. ایشان نماینده ادوار هشتم، نهم و دهم مجلس از حوزه انتخابیه ورامین، پیشوا و قرچک هستند. عضویت در فراکسیون رهروان ولایت، ریاست فراکسیون فرهنگیان در کارنامه ایشان است. دکتر نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون ویژه برجام و همچنین سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم بود.
راهبرد غلط حل مشکلات کشور از طریق سیاسی و گفتگو با غرب باعث انحراف دولت آقای روحانی از مسیر اهداف انقلابی شد/ رهبر معظم انقلاب اعتقاد دارند که مشکلات کشور اقتصادی است و راه حل اش هم در داخل است نه در خارج.
ساعد نیوز: سخنان حضرت آقا در واپسین دیدار با رئیس و اعضای دولت دوازدهم بازتاب گسترده ای داشته است. در بخشی از این سخنان رهبر معظم انقلاب به اهداف انقلابی نظام اشاره کردند و از اهمیت توجه به این اهداف صحبت کردند و فرمودند: "من آن روز هم به جناب آقای روحانی گفتم که مبنای کارها بایستی پیشبرد اهداف انقلاب باشد. ما یک کشور انقلابی هستیم، ما انقلاب کرده ایم، این مردم انقلاب کرده اند، جان داده اند، تلاش کرده اند، سالهای سال زحمت کشیده اند، با این همه خطر مواجه شده اند و برخورد کرده اند و ایستادگی کرده اند برای خاطر اهداف انقلاب و مبانی انقلاب؛ باید برای این اهداف کار کرد؛ تلاش و هدف بایستی این باشد و با آن اهداف تطبیق بکند." به نظر حضرتعالی حکمت این سخنان معظم له چه بود؟
دکتر سید حسین نقوی حسینی: بسم الله الرحمن الرحیم. وقتی که دولت یازدهم مستقر شد و آقای روحانی به عنوان رئیس جمهور کار خودشان را شروع کردند؛ ایشان به دلیل مسئولیت هایی که داشتند، کاملاً به مشکلات کشور واقف بودند. مشکل وقتی پیدا شد که ایشان راهبرد غلطی را برای حل این مشکلات انتخاب کردند که طبیعتاً با اهداف انقلابی نظام هم سازگار نبود. همین راهبرد غلط بود که دولت را به انحراف کشید. ماهیت این راهبرد هم این بود که آقای روحانی اعتقاد داشت که مشکلات کشور اساساً سیاسی است و گره این مشکلات هم در خارج از کشور و از طریق گفتگو و مذاکره با غرب باز می شود. 8 سال انرژی دولت و امکانات کشور صرف پیگیری این راهبرد غلط شد و طبیعتاً هم هیچ دستاوردی هم برای کشور در پی نداشت. این در حالی است که حضرت آقا اعتقاد داشتند و همچنان هم بر این اعتقاد هستند که ماهیت مشکلات کشور اقتصادی است و کلید حل این مشکلات هم در داخل کشور است نه در خارج!
دولت آقای روحانی تصمیم گرفت که ریل گذاری و مسیری را که غرب مشخص کرده بود دنبال کند! و این یعنی عدول از اهداف و آرمان های انقلاب اسلامی.
بنابراین، تشخیص آقای روحانی درباره مشکلات کشور غلط بود و طبیعتاً راه حل غلطی هم برای حل این مشکلات انتخاب کردند. ایشان هنگامی که مذاکرات در جریان بود؛ دائماً این جمله را تکرار می کرد که "اگر برجام به سرانجام برسد؛ مشکل آب آشامیدنی هم حل می شود؛ مشکل محیط زیست هم حل می شود؛ مشکل اشتغال هم حل میشود"! بنابراین، تلاش دولت آقای روحانی این بود که تمام مشکلات کشور را از طریق مذاکره با آمریکا و غرب و تحقق برجام حل کند ولی در عمل این تلاش به نتیجه نرسید. دولت با این رویکرد و راهبرد غلط طبیعتاً از اهداف انقلابی و آرمانی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران عدول کرد و نتیجه اش آن چیزی شد که امروز شاهد آن هستیم. دولت آقای روحانی تصمیم گرفت که ریل گذاری غربی ها را دنبال کند و هر عقل سلیمی می داند که غرب با توجه به اهداف استعماری و استکباری ای که دارد و با توجه به دشمنی ای که با ملت ایران دارد هیچگاه این ریل گذاری را طوری انجام نمی دهد که این مسیر به پیشرفت ملت ایران ختم شود.
دولت آقای روحانی تمام تخم مرغ های خودش را در سبد آمریکا قرار داد و این دقیقاً راهبرد غلطی بود که به شکست انجامید/ دولت آقای روحانی تجربه تلخی را در تاریخ انقلاب اسلامی به یادگار گذاشت.
ساعد نیوز: یکی از نکات مهم سخنان رهبری در دیدار با اعضای دولت دوازدهم، تأکید بر تجربه مهمی است که در این دولت به دست آمده است. "در این دولت معلوم شد که اعتماد به غرب جواب نمیدهد؛ به ما کمک نمیکنند و هر جا بتوانند ضربه میزنند؛ آنجایی که ضربه نمیزنند، آنجایی است که امکانش را ندارند؛ هر جا امکان داشته اند ضربه زده اند؛ این تجربه ی بسیار مهمّی است." روی سخن ایشان مستقیم به مذاکرات دولت یازدهم و دوازدهم برای عملی کردن برجام بود. حکمت این سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی به نظر حضرتعالی چیست؟
دکتر سید حسین نقوی حسینی: همان طوری که در پاسخ سؤال قبل هم اشاره کردم. این تجربه ی تلخی بود که در تاریخ انقلاب اسلامی توسط دولت آقای روحانی ثبت شد. البته، تلخی این تجربه در آثار و عواقبی بود که ملت ایران به دلیل راهبرد غلط اعتماد به غرب متحمل شد. دولت یازدهم و دوازدهم تمام ظرفیت خودش را بر روی عملی کردن یک راهبرد غلط متمرکز کرد. دولت آقای روحانی تمام تخم مرغ های خودش را در سبد آمریکا قرار داد و تلاش کرد تا با مذاکره و تعامل با غرب و آمریکا مشکلات داخلی کشور اعم از تورم، بیکاری، مشکلات اقتصادی و غیره را حل کند و طبیعتاً هم این راه حل شکست خورد. آمریکا طبق تجربه های تاریخی و به استناد اسناد بین المللی، غیرقابل اعتمادترین دولت در عرصه بین المللی است. اعتماد به این کشور دقیقاً مساوی شکست است.
آقای دکتر ظریف در کمیسیون ویژه برجام حرف جان کری را ضمانت نامه اجرای برجام معرفی کرد!
وقتی در کمیسیون ویژه برجام، آقای دکتر ظریف برای توضیح درباره کم و کیف توافق حضور یافت؛ وقتی از ایشان سؤال می پرسیدیم که خب، این توافقی که ما با غرب نهایی کردیم، تضمین و ضمانت اجرایی اش چیست؟ در جواب گفتند که "تضمین مورد نظر، قولی است که جان کری و دولت آمریکا به ایشان داده است و هیچ دولت دیگری نمیتواند بعد از دولت اوباما این قول را زیر پا بگذارد!" این حرف آقای دکتر ظریف کاملاً نشان از اعتماد مطلق دولت آقای روحانی به آمریکا بود! و همان طور که حضرت آقا فرمودند، ماحصل این اعتماد بی اساس، تجربه ای شد برای دولت های بعد! ولیکن همان طور که گفتم تجربه ای تلخ! هشت سال کشور در جا زد و منابع و نیروی انسانی کشور در مسیری مدیریت شد که اساساً مسیر غلطی بود.
مذاکره دولت مقتدر می خواهد/ دولت آیت الله رئیسی به مذاکره اعتقاد دارد و با اقتدار و نیز دوری از اعتماد بی اساس به غرب به توافق خوب دست خواهد یافت.
ساعد نیوز: با توجه به سخنان حکیمانه رهبری، انتظار نخبگان و مردم از دولت سیزدهم چیست؟ به نظر حضرتعالی دولت سیزدهم برای حل مشکلات کشور باید در چه مسیری حرکت کند؟
دکتر سید حسین نقوی حسینی: ما قبل از دولت یازدهم و دوازدهم یک تجربه ی مهمی هم داشتیم. بالأخره چندین سال، تجربه مذاکره مستمر با غرب را داشتیم. البته ماهیت این مذاکرات متفاوت بود. و از مسیر این مذاکرات به نتایج بسیار خوبی هم دست یافته بودیم. آقای دکتر جلیلی و جناب آقای دکتر باقری، در گزارشاتی که به کمیسیون امنیت ملی در خصوص روند مذاکرات می دادند، از پیشرفت های مهمی در مسیر مذاکرات سخن می گفتند. البته این مذاکرات، بر اساس بی اعتمادی به غرب پیگیری می شد. یعنی طرف ایرانی به غرب و دولت آمریکا اعتمادی نداشت. طبیعتاً امتیازات بیشتری هم از طریق همین مذاکرات مقتدرانه و به دور از اعتماد کاذب به دست آمده بود. حتی دستاوردهایی بیشتر از آن چیزی که با برجام قول اش را داده بودند. حتی ضمانت اجرایی بیشتر و محکمتری در این توافقات مطرح بود. طبیعتاً اگر دولت از موضع اقتدار با غرب مذاکره کند، این مذاکره می تواند، منافع ملت ایران را تأمین کند.
حضرت آیت الله رئیسی همان طور که در مناظرات و نیز در کنفرانس خبری شان و نیز در سخنرانی ای که در مشهد داشتند و در جاهای دیگر بیان کرده اند، دولت سیزدهم به مذاکره اعتقاد دارد ولی مذاکره، دولت مقتدر می خواهد. و این دولت مقتدر است که می تواند این مذاکرات را به نتیجه برساند. الان غربی ها به شدت به دنبال توافق و گفتگو با ایران هستند و همین اشتیاق می تواند زمینه امتیازگیری بیشتر را فراهم کند. ما نباید امتیاز بدهیم و طبیعتاً با رویکردی که دولت آیت الله رئیسی دارد، همین طور هم خواهد شد. بنابراین همه نخبگان و مردم از دولت سیزدهم، انتظار دارند که مذاکره مقتدرانه و بدون اعتماد ساده باورانه را پیش ببرد و تضمین های لازم هم در مسیر مذاکره مورد تأکید قرار بگیرد. اجرای تعهدات باید گام به گام باشد و طبیعتاً به صورت دوسویه باید این تعهدات عملی شود. در عرصه داخلی هم انتظار به حق نخبگان و مردم، حل مشکلات معیشتی و اقتصادی کشور است.
امیدواریم با تشکیل دولت انقلابی با مدیران پاکدست، قوی، مردم مدار، و جهادی مشکلات کشور هم در عرصه داخلی و در عرصه خارجی حل شود. تمام این مشکلات قابل حل است و تنها چیزی که لازمه حل این مشکلات است اعتماد به داخل و ظرفیت های ملی و کشوری است. همین اعتماد به داخل است که می تواند اقتصاد کشور را دچار تحول و شکوفایی سازد. در خارج هم ما به دلیل اقتدار منطقه ای مان دارای قدرت چانه زنی بالایی هستیم. می توانیم با همین اقتدار و قدرت چانه زنی بالا آمریکا را به میز مذاکره بکشانیم و به یک توافق خوب و مطابق با اهداف انقلاب اسلامی و منافع ملت ایران برسیم.
دکتر شهرام فتاحی : کارنامه سیاست خارجی دولت دوازدهم و چشم اندازهای دیپلماسی فعال
