علل و علائم بیماری واریس در دوران بارداری

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، بارداری اثرات جانبی ناخواسته بسیاری دارد که متاسفانه ظهور رگ های واریسی از جمله آنها هستند. به نظر ناعادلانه می رسد که اکثر اتفاقاتی که در دوران بارداری رخ می دهد به خانم ها حس جذاب نبودن می دهد بخصوص زمانی که مشکلات آنها با تغییراتی که در بدنشان رخ می دهد شروع شود.

اگر با دقت نگاه کنید می توانید رگ های هر فردی را به راحتی پیدا کنید. ممکن است کم رنگ، تیره یا زیر پوست به رنگ قرمز دیده شوند. و در سمت دیگر رگ ها واریسی را داریم

در کل نیازی نیست با دقت بگردید تا یک رگ واریسی پیدا کنید. در حقیقت آنها رگ هایی هستند که بزرگ شدند و لبالب از خون پر شده اند.

رگ های واریسی ظاهری متورم، بزرگ و بالاتر از سطح بقیه پوست شما دارند و اغلب به رنگ آبی، بنفش یا قرمز می باشند. علت اینکه این رگ ها می توانند ظاهر آبی رنگی داشته باشند وجود خون فاقد اکسیژن در رگ است چرا که این خون به قلب باز نگشته تا برای اکسیژن گیری به ریه پمپ شود

این رگ ها می تواند روی پا، زانو و حتی در مناطق دیگری از بدن شما باشد. مشکلات واریس کافی نبود که دردناک بودن هم به آن اضافه می شود

بیماری واریس چیست؟

یکی از عوارض زندگی ماشینی امروز و عدم تحرک کافی در کنار ساعات متمادی سر پا ایستادن یا نشستن طولانی مدت، ایجاد تغییرات ناشی از فشار جاذبه بر وریدهای عمقی اندام تحتانی و به صورت جبرانی افزایش قطر این عروق اشت. این موارد اصطلاحاً با عنوان بیماری واریس شناخته می شوند. وریدهای واریس، وریدهای متورم و بزرگ شده ای است که معمولاً روی پا و ساق پا دیده می شوند.

معمولاً عروق بسیار ظریف با رنگ قرمز، بنفش یا ارغوانی تیره زیرپوستی نمایان می شوند. این عروق اغلب ورم کرده، پیچ خورده و در ظاهر ناصاف هستند. بروز درد، سنگینی و احساس ناراحتی در پاها، تورم پا و مچ پا، گرفتگی عضلانی در پاها و تغییر در رنگ پوست در ناحیه ساق پا از نشانه های ابتلا به بیماری واریس است. همچنین، بیماری واریس در جاهای دیگر بدن نیز رخ می دهد.

چرا بیماری واریس اتفاق می افتد

وریدهای سالم به صورت لوله یک طرفه خون را به قلب ارسال می کنند. وریدها دارای دریچه های یک طرفه هستند که مانع از برگشت خون به سمت عقب می شود. هنگامی که این دریچه ها شکست می خورند، خون به جای رفتن به سمت قلب، شروع به جمع شدن در رگ ها می کند. سپس وریدها بزرگ می شوند.

رگ های مبتلا به بیماری واریس اغلب ران و پاها را تحت تأثیر می گذارد. بعضی از علل احتمالی برای وریدهای واریسی عبارت اند از:

* بارداری
* یائسگی
* سن بالای 50 سال
* ایستادن برای مدت زمان طولانی
* چاقی
* سابقه خانوادگی بیماری واریس

علائم بیماری واریس

وریدهای واریسی ممکن است هیچ گونه درد ایجاد نکنند. برخی نشانه های آنها عبارت اند از:

* وریدهای ارغوانی تیره یا آبی رنگ
* ورید پیچیده و ورم کرده؛ اغلب مانند طناب روی پاهای شما است

علائم و نشانه های دردناک، شامل موارد زیر هستند:
* احساس درد یا سنگینی در پاها
* گزش، سوزش، گرفتگی عضلات و تورم در قسمت پایین پا
* درد بعد از نشستن یا ایستادن برای مدت طولانی
* خارش در اطراف عروق
* خونریزی از وریدهای واریسی
* تغییرات رنگ، سخت شدن ورید، التهاب همراه با زخم

رگ های عنکبوتی مشابه رگ های واریسی اما کوچک تر هستند. رگ های عنکبوتی نزدیک به سطح پوست و اغلب قرمز یا آبی هستند. بیماری واریس عموما روی پاها اتفاق می افتد. اما این بیماری در دوران بارداری، می توانند روی صورت، شکم، ناحیه تناسلی نیز پیدا شود.

بیماری واریس در دوران بارداری

بسیاری از زنان، مستعد ابتلا به بیماری واریس هستند، این حالت در دوران بارداری بدتر می شود. ممکن است ناراحتی ناشی از وریدهای واریسی نداشته باشید اما پاهای شما احساس سنگینی و ضعف داشته باشند. پوست اطراف ورید واریسی ممکن است خارش یا احساس سوزش داشته باشد. علائم بیماری در پایان روز بدتر می شود، به ویژه اگر شما به اندازه کافی سر پا بوده باشید.

به دلیل تغییرات رخ داده در هنگام بارداری، از قبیل افزایش حجم خون، تغییرات هورمونی و افزایش وزن، بیماری واریس در دوران بارداری، در بین زنان شایع است. همان زمان با رشد نوزاد در رحم، فشار داخل رگ بزرگ در سمت راست بدن، افزایش می یابد که باعث افزایش فشار داخل رگ های پا می شود. رگ ها کبوتری شکل، رگ هایی هستند که خون را از اندام های پایینی به قلب می برند، بنابراین خون در رگ های پا جمع می شود.

هنگامی که حامله هستید، مقدار خون در بدن شما افزایش می یابد و بار اضافی روی رگ ها افزوده می شود. سطح پروژسترون شما نیز افزایش می یابد و دیوار عروق خونی را نرم می کند. اگر سابقه بیماری واریس در خانواده دارید، احتمال بیشتری وجود دارد که به این بیماری در دوران بارداری مبتلا شوید. داشتن اضافه وزن، حمل دوقلوها یا چندتایی دیگر و ایستادن برای دوره های طولانی نیز می تواند به افزایش شدت بیماری واریس کمک کند. خبر خوب این است که بیماری واریس در دوران بارداری، پس از زایمان بهبود پیدا می کند.

اگر سایر اعضای خانوادۀ شما واریس داشته اند، احتمال ابتلای شما به آن بیشتر است. این بیماری در زنان از مردان شایع تر است. اگر مبتلا به این بیماری هستید، با افزایش تعداد بارداری های پی درپی و بالا رفتن سن، بیماری شما شدیدتر می شود. چاق بودن، دو یا چندقلو داشتن و ایستادن برای مدت طولانی هم می تواند احتمال ایجاد واریس را در شما بیشتر کند. خبر خوب این است که اگر پیش از بارداری واریس نداشته اید، پس از پایان بارداری شانس بهبودی شما بسیار زیاد است. حتی اگر این بهبودی خودبه خود صورت نگیرد، باز هم راه های زیادی برای درمان و کنترل آن وجود دارد و جای نگرانی نیست. همچنین شما ممکن است متوجه رگ های خونی باریکی در سطح پوستتان شوید؛ به ویژه در ناحیۀ مچ پا، پاها یا صورت که این رگ ها را رگ های عنکبوتی می نامند، زیرا در اغلب موارد، ظاهری شبیه تار عنکبوت یا تابش اشعه های خورشید دارند. این عارضه که مشکلی ایجاد نمی کند و عموماً پس از زایمان برطرف خواهد شد را نباید با واریس عروقی اشتباه گرفت.

راهکارهای کاهش واریس در زمان بارداری

شما می توانید از بیماری واریس در دوران بارداری، جلوگیری کنید یا آن را به حداقل برسانید. برخی از راهکارها برای این منظور عبارتند از:

* اجتناب از ایستادن برای مدت زمان طولانی، حرکت، پیاده روی، تغییر موقعیت
* جلوگیری از یبوست جلوگیری (یبوست، فشار را روی رگ های شما را افزایش می دهد).
* اطمینان حاصل کنید که حرکات روده به راحتی صورت می گیرد
* استرس نداشته باشید.
* تحرک کافی داشته باشید.
* از نشستن طولانی مدت بپرهیزید.
* اجتناب از فعالیت های دیگر که سبب فشار می شوند. مانند بلند کردن، هل دادن، کشیدن، عطسه کردن یا سرفه کردن.
* استفاده از لباس های مخصوص بارداری نقش زیادی در جلوگیری از بیماری واریس در دوران بارداری دارد.
*ورزش روزانه انجام دهید، ورزش و پیاده روی مناسب و سالم، می تواند گردش خون شما را بهبود بخشد و از ابتلا به بیماری واریس در دوران بارداری جلوگیری کند.
* وزن خود را در محدوده توصیه شده حفظ کنید
* در زمان دراز کشیدن پاها و ران های خود را در سطح بالاتر از زمین قرار دهید.
* هنگام نشستن پاهای خود را دراز کنید.
* برای مدت زمان طولانی، سرپا نباشید یا از نشستن طولانی مدت بپرهیزید.
* از جوراب های ساق بلند استفاده کنید. با استفاده از جوراب مخصوص بیماری واریس یا جوراب ساق بلند که در مچ پا تنگ می شود، جریان خون به سمت قلب شما آسان تر می شود. در نتیجه، آنها به جلوگیری از تورم کمک می کنند.
* در هنگام خواب، جوراب بپوشید.

آیا بیماری واریس در دوران بارداری جدی است؟

رگ های بیماری واریس در دوران بارداری ناخوشایند است؛ اما در کوتاه مدت به طور کلی بی ضرر هستند. درمان، در صورت نیاز، می تواند به طور معمول تا بعد از تولد نوزاد، به تعویق افتد. با این حال، درصد کوچکی از افراد مبتلا به بیماری واریس وریدهای کوچک، لخته شدن خون در اطراف سطح پوست (ترومبوز وریدی سطحی) را تجربه می کنند.

سیاه رگ ها مسئول بازگرداندن خون به قلب هستند. جداره های آنها بافت ماهیچه ای کمتری نسبت به سرخ رگ ها دارند و نازک ترند. سیاه رگ دریچه های ظریفی دارد که به رغم قدرت جاذبه زمین، خون را در یک مسیر در جریان نگه می دارد. اگر این دریچه ها به خوبی کار نکنند، فشار داخل سیاه رگ ها افزایش می یابد و باعث تجمع خون یا پُر شدن بیش از حد و کشیده شدن رگ می شود در نتیجه متورم می گردد.

طی اواخر بارداری گرفتگی های ناحیه لگنی، فشار بر سیاه رگ های این ناحیه را افزایش می دهد (مقعد و فرج) و ممکن است به بواسیر یا رگ های واریسی واژنی ناراحت کننده و دردناک منجر گردد. در واقع بواسیر رگ های واریسی پیرامون مقعد است که حتی بسیاری از بارداران تا پس از زایمان متوجه ابتلاء به آن نمی شوند. این مشکلی معمولاً دردناک و همراه با خارش است و می تواند خونریزی کند. بواسیر براساس بزرگی اش، می تواند مثل نخودهای کوچک یا دانه های انگور احساس شود.

چگونه باید بعد از حاملگی، رگ های واریسی خود را درمان کنم؟

پس از تولد، لباس های جوراب شلواری یا جوراب مخصوص بیماری واریس بپوشید، به طور مرتب ورزش کنید، مدت زمان طولانی را در حالت ایستاده یا نشسته قرار نگیرید و هر زمان که ممکن است پاهای خود را بالا ببرید. رگ های بیماری واریسی اغلب طی سه تا چهار ماه پس از زایمان بهبود می یابند، گرچه گاهی اوقات ممکن است روند درمان و بهبود، طول بکشد.

موارد جدی و مشکل ساز واریس

واریس ممکن است باعث ایجاد خارش یا درد شود و همچنین منظرۀ ناخوشایندی ایجاد کند که عموماً در کوتاه مدت بی ضرر است. بنابراین درصورتی که نیاز به درمان باشد، می توان تا پایان بارداری صبر کرد. درصد پایینی از افرادی که مبتلا به واریس هستند، در نزدیکی سطح پوستشان لخته های خون کوچکی ایجاد می شود که آن را ترومبوز وریدی سطحی می نامند. زمانی که این نوع لخته ها ایجاد می شود، ممکن است رگ خونی سخت و طناب مانند به نظر برسد و ناحیۀ اطرافش قرمز، داغ، حساس یا دردناک باشد. بیشتر مواقع این لخته ها جدی نیست، اما اگر نگران هستید با پزشک خود تماس بگیرید. گاهی ناحیۀ اطراف لخته عفونت می کند و ممکن است دچار تب یا لرز شوید. در این حالت لازم است که به سرعت و با استفاده از آنتی بیوتیک ها درمان شوید. همچنین اگر یکی از پاها به میزان قابل توجهی متورم شده یا درد داشته باشد یا رنگ ناحیۀ اطراف سیاهرگ ها تغییر کرده است با پزشکتان تماس بگیرید.



ترومبوز وریدی سطحی را با یک وضعیت خطرناک که ترومبوز وریدی عمقی (dvt) نامیده می شود، اشتباه نگیرید. در عارضۀ ترومبوز وریدی عمقی، لخته های خونی در عروق عمقی ایجاد می شود و عموماً در پاها به وجود می آید. صرف نظر از اینکه دارای واریس هستید یا خیر، بارداری، شما را مستعد ترومبوز وریدی عمقی می کند. اگرچه احتمال ابتلا به ترومبوز وریدی عمقی کم است، ولی این احتمال وجود دارد که مادر باردار در صورت داشتن اختلالات انعقادی، در طول بارداری یا هفته های بعد از زایمان دچار این عارضه شود. عوامل متعددی می تواند احتمال ترومبوآمبولی را افزایش دهد. چاقی، استراحت بیش از حد، سابقۀ فامیلی، کم آبی و مشکلات قلبی از جمله دلایل ایجاد این عارضه است که معمولاً پزشک باید عوامل مستعدکننده را در شما ارزیابی و در صورت لزوم برای پیشگیری دارو تجویز کند. اگر مبتلا به ترومبوز وریدی عمقی شوید، ممکن است دارای هیچ علائمی نباشید یا اینکه به صورت ناگهانی مچ پا، پا و ران شما متورم و دردناک شوند. ممکن است زمانی که پایتان را تکان می دهید یا ایستاده اید بیشتر درد داشته باشید یا حتی دچار تب خفیفی شوید. اگر به وجود هر کدام از این علائم پی بردید، فوراً با پزشکتان تماس بگیرید. اگر پزشک شما مشکوک به وجود لختۀ خونی باشد، ناحیۀ مورد نظر با استفاده از سونوگرافی بررسی خواهد شد. در صورت نیاز، شما در بیمارستان بستری و با استفاده از داروهای رقیق کنندۀ خون درمان خواهید شد.

آیا تغذیه نقشی در پیشگیری دارد؟

هدف اصلی پیشگیری از بروز تورم، احتباس آب و تقویت دیواره عروق است. برای این منظور باید از مصرف مواد غذایی چرب و شور بویژه گوشت های پُرچرب و صنعتی خودداری کرد. مواد غذایی شیرین و تصفیه شده نیز برای افراد مبتلا به واریس مضر است. برای تقویت دیواره عروق نیز مصرف ویتامین C که در میوه و سبزیجات تازه بویژه پرتقال، گریپ فروت، انبه، کیوی و میوه های سرخ، فلفل قرمز، گوجه و بروکلی موجود است و مصرف ویتامین E که در اسفناج، کلم سبز، مارچوبه، آواکادو، موز و میوه های خشک موجود است، توصیه می شود. ماهی نیز چون غنی از امگا 3 است 2 یا 3 مرتبه در هفته باید مصرف شود.

آیا به کمک تمرینات ورزشی می توان از واریس پیشگیری کرد؟

بله، البته فعالیت هایی با شدت متوسط مثل پیاده روی آرام حداقل 30 دقیقه در روز، شنا، یوگا و دوچرخه سواری می تواند موثر باشد.

چه موقع باید به متخصص مراجعه کنیم؟

وقتی واریس دردناک می شود و جلوی کارهای معمول روزانه مثل پیاده روی را می گیرد باید با متخصص مراجعه و درمان را آغاز کرد.

واریس چه خطراتی در پی دارد؟

"زخم واریسی" و "فلبیت" از عوارض این مشکل است. فلبیت در واقع به تشکیل لخته خونی گفته می شود که می تواند سبب گرفتگی عروق شود. زخم واریسی نیز به تغییرات پوستی در ناحیه مچ پا اطلاق می شود. فردی که سال ها مبتلا به واریس باشد، پوستش در ناحیه مچ پا کم کم قهوه ای می شود که علامت ضعیف شدن بافت این ناحیه است. وقتی بافت ضعیف شد زخمی بروز می کند که بهبود آن ماه ها طول می کشد. بنابراین قبل از بروز این زخم باید به متخصص مراجعه کرد.

ی کاهش استرس مانند یوگا و مراقبه را امتحان کنید.