علت بی اختیاری مدفوع در کودکان و روش های درمان

دوشنبه، 06 اردیبهشت 1400 زمان مطالعه 6 دقیقه

بی اختیاری مدفوع در کودکان ممکن است به علل ساده ای مثل درد هنگام دفع یا نوشیدن مایعات ناکافی بروز می کند و می توان آن را با تشویق و ورزش و غذای مناسب کنترل کرد. در ادامه مطلب با علائم و روش های درمان بی اختیاری مدفوع در بچه ها آشنا می شویم.

یکی از شایع ترین مسائلی که در مورد کودکان می شنویم بی اختیاری در مدفوع است. اکثر کودکان تا ۴ سالگی اختیار مدفوع و ادرار خود را به دست می آورند. پس اگر کودکی بعد از چهار سالگی به صورت عمدی یا غیر عمدی در لباس خود و یا مکان هایی به غیر از دستشویی، دفع مدفوع کند، نشانه ای از یک مشکل است.

برای بسیاری از کودکان این اتفاق می افتد که در زمان کودکی گاهی اختیار ادرار و مدفوع خود را از دست بدهند، ولی اگر برای مدت طولانی درگیر این مسئله شوند، آن زمان است که می توانیم بگوییم کودک دچار مشکل شده است.

بی اختیاری مدفوع در کودکان

زمانی که کودکی بالای ۴ سال در مکان ها و زمان های نامناسب چه به صورت عمدی و چه به صورت غیر عمدی مدفوع خود را دفع کند به آن بی اختیاری مدفوع می گویند.

این موضوع در پسران بیشتر از دختران رایج است. عموما این اتفاق زمانی رخ می دهد که کودک دچار یبوست شده باشد و به خاطر درناک بودن و سختی در عمل دفع، تمامی مدفوع خود را خارج نمی کند و قسمتی از آن را نگه می دارد. در این شرایط قسمتی از مدفوع به صورت شل و آبکی نشت پیدا می کند و کودک دچار بی اختیاری در مدفوع می شود. ولی در بعضی مواقع کودک به علت لجبازی و مقابله با والدین خودش به صورت عمدی مدفوع خود را در جایی به غیر دستشویی دفع می کند.

بی اختیاری مدفوع

نشانه های وجود مشکل در دفع کودک

این مشکل یکسری نشانه هایی دارد که عبارت است از:

درد در ناحیه شکم

کاهش اشتها

مالیدن مقعد به خاطر احساس های ناراحتی که کودکان دارند

کاهش فعالیت های فیزیکی و گوشه گیری

علت عدم کنترل مدفوع در کودکان

در جواب باید بگویم که این امر دلایل بسیار زیاد و متعددی دارد، احتباس مدفوع، مشکلات مربوط به مقعد، خشم کودکان از پدر و مادر ،آموزش غلط برای دستشویی رفتن، ترس از دستشویی رفتن، از عواملی هستند که می توانیم به آن اشاره کنیم.

نگهداشتن مدفوع

اولین و مهمترین نکته ای که می توان به آن اشاره کرد احتباس مدفوع است. به این معنی که کودک مدفوع را نگه می دارد و در آن زمان روده قدرت انقباض خودش را از دست می دهد و آب بیشتری از مواد دفعی جذب می شود، همین امر سبب می شود مدفوع سفت شود و کودک برای دفع آن دچار مشکل شود.

مشکلات مقعدی

برخی از کودکان دچار مشکلات مقعدی هستند به این صورت که

به علت سخت بودن و دردناک بودن عمل دفع، کودک مدفوع خودش را به طور کامل تخلیه نمی کند. این نگه داشته شدن مدفوع آن را سفت می کند و دفع بعدی را سخت تر می کند.

خشم کودک از پدر و مادر

عصبانی بودن و خشم کودک از والدین، خودش یکی دیگر از دلایل بی اختیاری محسوب می شود. در برخی از مواقع بین کودک و والدین کشمش هایی پیش می آید که کودک را وادار می کنند تا به دستشویی برود. در این حین کودک که از این اجبار ناراضی است شروع به لجبازی می کند که این نوع عمدی بی اختیاری نگهداشتن مدفوع است.

ترس از رفتن به توالت

ترس از دستشویی رفتن برخی از بچه ها به دلایل خیلی زیاد و متفاوتی می تواند باشد. این که کودکی از دستشویی می ترسد باعث می شود مدفوع خود را نگه دارد تا کمتر به آن محیط برود.

در این زمان بهتر است با صحبت کردن و برطرف کردن دلایل ترس کودکان این مشکل را برطرف کنیم و در صورتی که خودمون نتوانستیم این ترس را در کودک درمان کنیم از مشاور و متخصص کودک کمک بگیریم.

آموزش غلط در زمان یادگیری برای رفتن به دستشویی

دلیل دیگری که می توان به آن اشاره کرد آموزش نادرست برای دستشویی رفتن است. هنگامی که کودک برای اولین بار آموزش دستشویی رفتن را می بیند اگر به اشتباه یاد بگیرد خودش دلیلی می شود برای عدم کنترل مدفوع. برای مثال اگر از روش های سختگیرانه و خشک برای آموزش توالت رفتن استفاده کنید کودک از رفتن به دستشویی متنفر می شود . شما می توانید برای مدتی از استیکر های مورد علاقه ی فرزنتان برای تشویق او و ارتباط گرفتن با محیط، در دستشوییتان استفاده کنید.

پیامدهای عدم کنترل در دفع کودک

این اختلال باعث خجالت و احساس شرم در کودک می شود به خاطر اینکه عموماً مورد تمسخر اطرافیان خودش قرار می گیرد و به مرور باعث می شود از اجتماع و برخورد با دیگران اجتناب کند و گوشه گیر شود . این کودکان اعتماد به نفس خودشان را از دست می دهند.

نکته ی مهمی که باید به آن اشاره کنم این است که رفتار والدین و نحوه ی برخورد آن ها با این موضوع بسیار موثر است و کودکانی که با رفتار صحیح پدر و مادرشان مواجهه شدند بدون هیچ مشکلی این دوره را با موفقیت گذراندند.

علائم بی اختیاری مدفوع:

بی اختیاری مدفوع در کودک می تونه شامل لکه بینی یا دفع مقدار بزرگی مدفوع در لباسش باشه. کودک معمولا علائم یبوست رو هم داره یعنی دل پیچه و درد در هنگام دفع مدفوع. برای همین از دستشویی رفتن خودداری می کنه.

کودکان با مشکلات بی اختیاری مدفوع، شب ادراری و یا دفع ادرار در طول روز رو هم دارن. 30 تا 50 درصد کودکان با مشکلات بی اختیاری مدفوع مشکلات رفتاری هم دارن که لازمه حتما پیگیری و کنترل بشه.

چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟

اگر کودک 4 سال به بالا بود و بی اختیاری مدفوع داشت بهتره به دکتر مراجعه کنید.

درمان بی اختیاری مدفوع در کودکان:

درمان به علت مشکل بستگی دارد اگر دلیل بی اختیاری مدفوع کودک یبوست بود دکتر با ملین ها می تواند آن را درمان کند. بهتر است شما کودک را هر روز 20-30 دقیقه بعد از غذا خوردن به دستشویی ببرید تا به مدت 5 دقیقه بشیند و سعی کند تا مدفوعش را دفع کند.