علت سرگیجه در بارداری چیست؟

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، هنگامی که خانم ها باردار می شوند، تغییرات زیادی در آنها رخ می دهد. سرگیجه در بارداری، یکی از مواردی است که در اغلب مواقع در آنها مشاهده می شود. شاید برای شما جای سوال باشد که چه چیزی باعث سرگیجه شده و می تواند تغییرات زیادی را در خانم باردار ایجاد کند. در ادامه مقاله به طور کامل در این خصوص توضیح خواهیم داد.

تغییرات هورمونی، مهم ترین علتی است که می تواند در ایجاد سرگیجه در خانم های باردار بسیار تاثیرگذار باشد. به طور کلی هورمون ها در عملکرد کلی بدن نقش مهمی دارند. در واقع علاوه بر ایجاد سرگیجه باعث نوسانات خلقی و تغییر در متابولیسم بدن می شود.

در طول بارداری جریان خون به جنین افزایش می یابد و جهت بازگشت به رگ کندتر می شود، به همین جهت هنگام ایستادن طولانی مدت، دراز کشیدن و انجام حرکات سریع، خانم باردار احساس سرگیجه دارد.

سابقه میگرن از دیگر مواردی است که می تواند باعث ایجاد سرگیجه در خانم های باردار شود. اگر شما سابقه میگرن دارید، ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی که در این دوران ایجاد می شود، سرگیجه در شما احساس شود.

در واقع می توان اینگونه بیان کرد که تغییرات به وجود آمده در هورمون ها، می تواند به عنوان یک عامل محرک، مشکلات بسیاری ایجاد کند.

علل سرگیجه در بارداری

سرگیجه در بارداری اغلب اوقات به این دلیل ایجاد می شود که تغییر هورمونی یا سایر تغییرات در بدن پیش می آید که همگی آنها بر روی دیواره رگ های خونی تاثیر گذاشته و نوسانات فشار خون ایجاد می کنند. علاوه بر این اگر شما از جمله افرادی هستید که در دوران بارداری تهوع صبحگاهی یا ویار را بیش از بقیه تجربه می کنید احتمال اینکه دچار سرگیجه شوید به مراتب بیشتر می شود. اگر حالت تهوع و استفراغ در دوران بارداری بسیار شدید باشد احتمال بروز سرگیجه بارداری افزایش می یابد.

1- به سرعت از جا بلند شدن

گاهی اوقات ممکن است وقتی می خواهید از حالت نشسته خارج شده و بلند شوید این کار را به سرعت انجام دهید. در چنین شرایطی زمان کافی برای رسیدن خون به مغز وجود ندارد و احتمال دارد سرگیجه ایجاد شود.
2- کم خونی

کم خونی یکی دیگر از علل ایجاد سرگیجه است. در دوران بارداری، بدن نیاز به خون بیشتری برای تامین نیاز های مادر و جنین دارد. اگر در رژیم غذایی خود به اندازه کافی آهن یا فولات (اسید فولیک) دریافت نکنید، بدن قادر به تولید گلبول های قرمز و تامین خون مورد نیاز نخواهد بود. اندکی کم خونی در هنگام بارداری حتی زمانی که مواد مغذی کافی مصرف می کنید، طبیعی است. اما کم خونی شدید می تواند منجر به سرگیجه شود، بدین ترتیب که خون کافی (اکسیژن) به مغز منتقل نمی شود، به ویژه در هنگام ایستادن.

3- خوابیدن به مدت طولانی

دراز کشیدن به مدت طولانی یکی از دلایل ایجاد سرگیجه در دروان بارداری است. از هر 10 خانم باردار یکی از آنها بواسطه این شرایط دچار سرگیجه می شود؛ چرا که این موضوع می تواند کاهش فشار خون را به همراه داشته باشد.
4- فشار خون پایین

در اوایل دوران بارداری، رگ های خونی مادر برای خون رسانی به جنین گسترش می یابند. اما حجم خون در گردش هنوز همان مقدار سابق را دارد و افزایش پیدا نکرده است. در نتیجه فشار خون پایین تر از حد طبیعی است. این شرایط می تواند موجب کاهش جریان خون در مغز شود، که منجر به احساس سرگیجه به طور موقتی می شود. به ویژه زمانی که به سرعت از جا بر می خیزید.
5- غذا نخوردن

اگر برای مدتی غذا نخورید و قند خون تان بویژه در اواخر بعدازظهر پایین بیاید ممکن است سرگیجه به سراغ تان بیاید.
6- هوای گرم و تشنگی شدید

در هوای گرم که بدن دچار کم آبی می شود احتمال بروز سرگیجه در بارداری افزایش پیدا می کند.

7- محدودیت جریان خون

همان گونه که شکم شما رشد می کند، رحم بر عروق خونی فشار وارد می کند و موجب محدود شدن جریان خون می شود. این عامل، دلیل دیگری برای سرگیجه در بارداری است.
8-موقعیت نامناسب خواب

خوابیدن به پشت در اواخر بارداری، فشار زیادی بر روی رگ های اصلی بزرگ که خون را از اندام های پایین تنه به قلب باز می گردانند ایجاد می کند، که می تواند موجب سرگیجه شدید شود. برای بهبود این شرایط باید وضعیت خود را تغییر دهید تا جریان خون به حالت طبیعی باز گردد.

برای جلوگیری از سرگیجه در بارداری چه اقداماتی انجام بدهیم؟

می توانید کارهایی را برای به حداقل رساندن احساس سرگیجه در بارداری انجام بدهید. درادامه، بعضی از دلایل معمول سرگیجه در بارداری و همچنین اقدامات احتیاطی لازمی را که می توانید انجام بدهید، بیان می کنیم:

۱. سریع از جایتان بلند نشوید

وقتی نشسته اید، خون در پاهایتان جمع می شود. اگر وقتی که بلند می شوید، بدن تان نتواند خود را سازگار کند، خون کافی از پاها به قلب تان باز نمی گردد. درنتیجه، دچار افت ناگهانی فشار خون می شوید و این مسئله باعث ایجاد احساس سرگیجه و ضعف در شما می شود.
برای جلوگیری از این حالت، به سرعت از روی صندلی یا تخت خواب خود بلند نشوید. وقتی دراز کشیده اید، ابتدا به آرامی بنشینید و برای چند دقیقه در حالتی نشسته با پاهای آویزان در کنار تخت، باقی بمانید و سپس به آرامی از جای خود بلند شوید.

وقتی برای مدتی طولانی در یک جا می ایستید، خون در پاهایتان جمع می شود. اگر در وضعیتی قرار دارید که نمی توانید حرکت کنید و راه بروید، سعی کنید پاهایتان را تکان بدهید تا گردش خون را افزایش دهید. پوشیدن جوراب های واریس (support stockings) نیز می تواند به گردش خون در نیمه ی پایینی بدن کمک کند.

۲. به پشت نخوابید

در سه ماهه ی دوم و سوم بارداری، رحمِ درحال رشد می تواند موجب فشرده شدن ورید بزرگ (بزرگ سیاه رگ زیرین) شود. ورید بزرگ، خون را از نیمه ی پایینی بدن به قلب و وریدهای لگنی بازمی گرداند و درنتیجه ی فشرده شدن آن موجب کندشدن گردش خون در پاها می شود. صاف خوابیدن روی پشت یا به اصطلاح، تاق باز خوابیدن می تواند موجب بدتر شدن این مشکل شود.

حدود ۸٪ زنان باردار در سه ماهه ی دوم یا سوم دوران بارداری به سندروم افت فشار در حالت طاق باز (supine hypotensive syndrome) دچار می شوند. اگر شما نیز با این مشکل روبه رو هستید، به این معنی است که وقتی به پشت یا در حالت طاق باز می خوابید، قلب تان خون کمتری را پمپ و فشارخون شما افت می کند و به همین دلیل تا زمانی که وضعیت خود را تغییر ندهید، احساس اضطراب، سبکی سر و حالت تهوع دارید.

برای جلوگیری از این مشکل، به جای اینکه صاف روی پشت خود بخوابید، به پهلو بخوابید. قرار دادن بالشی در پشت بدن یا زیر باسن کمک می کند که در حالت خوابیده به پهلو باقی بمانید (یا دست کم به اندازه ای کج باشید که مانع از فشرده شدن بزرگ سیاه رگ زیرین توسط رحم شود).

۳. به طور منظم بخورید و بنوشید

وقتی به اندازه ی کافی غذا نمی خورید، قند خون تان پایین می آید و دچار افت قندخون (هیپوگلیسمی، hypoglycemia) می شوید و افت قندخون نیز موجب احساس سرگیجه یا ضعف می شود. این حالت در زمان بارداری بیشتر ایجاد می شود. با خوردن وعده های غذایی کوچک و متعدد درطول روز (به جای خوردن ۳ وعده ی غذایی بزرگ)، می توانید از پایین آمدن بیش ازحد قندخون خود جلوگیری کنید. وقتی از خانه بیرون می روید نیز، تغذیه سالم و مختصری را همراه خود داشته باشید.

ازدست دادن آب بدن نیز اثرات مشابهی دارد. بنابراین باید با نوشیدن آب فراوان بدن خود را هیدراته نگه دارید. انجمن پزشکی (Institute of Medicine) به زنان باردار توصیه کرده است که در روز حدود ۱۰ لیوان ۸ اونسی (تقریبا ۲۵۰ سی سی) آب یا نوشیدنی های دیگر بنوشند. در زمان ورزش کردن یا گرمی هوا به مقدار آب بیشتری نیاز دارید. (اگر ادرارتان به رنگ زرد تیره یا کدر است به این معنی است که به اندازه ی کافی مایعات نمی نوشید.)

۴. از گرمای زیاد دوری کنید

قرار گرفتن در اتاقی گرم یا حمام و دوش داغ باعث گشاد شدن رگ های خونی می شود و فشارخون را پایین می آورد و باعث احساس سرگیجه شود. اگر در گرمای زیاد احساس سرگیجه می کنید، از حضور در مکان های فاقد تهویه و شلوغ پرهیز کنید و به جای پوشیدن لباسی ضخیم، چند لباس را روی هم بپوشید تا درصورت احساس گرما، لباس های رویی را دربیاورید. به جای حمام و دوش داغ، حمام و دوش گرم بگیرید و حمام را خنک نگه دارید.

۵. در ورزش کردن، زیاده روی نکنید

گاهی ورزش کردن باعث می شود که نفس نفس بزنید و احساس ضعف کنید. درست است که ورزش کردن به گردش خون کمک می کند، ولی نباید بیش ازحد به خودتان فشار بیاورید. زیاد به خودتان سخت نگیرید و هر زمان که احساس خستگی یا ناتوانی کردید، استراحت کنید.