ضمیر چیست؟
ضمیر در لغت به معنی درون انسان و باطن نهفته است و در دستور زبان، به کلمه یا حرفی گفته می شود که که به جای اسم قرار گرفته و بر شخص یا شیئی دلالت کند. همچنین، به اسمی که ضمیر به جای آن آمده است، «مرجع» ضمیر می گوییم. ضمیر یا Pronoun کلمه ای است که برای جلوگیری از تکرار اسامی به جای اسم در جمله از آن استفاده می شود. به مثال زیر توجه کنید:
- بابک برای خرید کتاب بیرون رفت. بابک از خیابان رد شد. بابک وارد کتابفروشی شد.
با جایگزینی ضمایر در جمله داریم:
- بابک برای خرید کتاب بیرون رفت. او از خیابان رد شد. او وارد کتابفروشی شد.
جدول ضمایر شخصی در زبان فارسی
| شخص | مفرد | جمع |
| اول شخص | من | ما |
| دوم شخص | تو | شما |
| سوم شخص | او | آنها |
ضمایر شخصی در زبان انگلیسی
ضمایر شخصی در زبان انگلیسی تفاوت زیادی با فارسی ندارند. تنها تفاوت قابل بررسی در سوم شخص مفرد است. در این حالت ما سه جنسیت داریم (مذکر، مونث و خنثی). بعد از آشنا شدن با ضمایر در انگلیسی در این رابطه بیشتر صحبت می کنیم.
جدول ضمایر شخصی در زبان انگلیسی
| شخص | مفرد | جمع |
| اول شخص |
I |
We |
| دوم شخص |
You |
You |
| سوم شخص |
He She It |
They |
با دقت به این جدول متوجه دو تفاوت بزرگ با زبان فارسی می شویم
- اول اینکه ضمیر دوم شخص مفرد و جمع کاملا مشابه هستند. شاید برای شما این سوال پیش آید که “پس چطور بین دوم شخص مفرد و جمع فرق قائل می شوند؟” واقعیت این است که در زبان انگلیسی این دو تفاوتی ندارند. در طول زمان خواهید دید که موضوع مشکلی ایجاد نمی کند.
- دوم اینکه ضمایر سوم شخص مفرد سه تا هستند. ضمایری که به فرد مذکری اشاره می کنند (مثلا یک مرد یا پسر) مذکر، ضمایری که فرد مونثی اشاره می کنند (مثلا یک زن یا دختر) مونث، و ضمایری که هرچیز دیگری اشاره می کنند (مثلا یک شی، یک تفکر و …) خنثی هستند.
جدول تلفظ ضمایر شخصی
| شخص |
تلفظ |
مفرد |
تلفظ |
جمع |
| اول شخص |
aɪ |
I |
wiː |
We |
| دوم شخص |
juː |
You |
juː |
You |
| سوم شخص |
hiː ʃiː ɪt |
He
She It |
ðeɪ |
They |
ضمایر فاعلی (subject pronouns)
وقتی که می خواهیم از یک ضمیر شخصی به جای فاعل (کننده کار) استفاده می کنیم باید از ضمایر فاعلی استفاده کنیم:
He took the chair here.
او صندلی را اینجا آورد.
در این مثال He (او) به عنوان ضمیر فاعلی در جمله بکار رفته است.
They are pilots.
آنها خلبان هستند.
در این جمله They (آنها) به عنوان ضمیر فاعلی استفاده شده است
ضمایر مفعولی (object pronoun)
هنگامی که یک ضمیر شخصی مفعول مستقیم یا مفعول غیر مستقیم یک فعل باشد از ضمایر مفعولی استفاده می کنیم. به مثال های زیر توجه کنید:
Alex gave me a pen.
الکس به من یک خودکار داد.
در جمله بالا me (به من) به عنوان مفعول غیر مستقیم بکار رفته است.
I can fix it.
من می توانم آن را تعمیر کنم.
در این جمله it (آن را) به عنوان مفعول مستقیم بکار رفته است.
چند نکته در مورد ضمایر شخصی
- خیلی اوقات برای حیوانات اهلی یا خانگی از ضمایر he/him یا she/her استفاده می شود.
This is our dog Max. He is great.
این سگ ما مکس است. او فوق العاده است.
- معمولا در انگلیسی مدرن برای نام کشورها، کشتی ها، ماشین ها و برخی موارد دیگر از ضمایر شخصی مونث (she/her) استفاده می شود.
.The Titanic was a unique ship but she sank on her first voyage
تایتانیک کشتی بی نظیری بود ولی او در اولین سفر دریایی اش غرق شد.
- وقتی که می خواهیم در مورد یک شخص نامشخص (که جنسیت او هم نامشخص است) صحبت کنیم چند گزینه پیش رو داریم:
یا از عبارت “he or she” استفاده می کنیم.
If a student needs help, he or she should ask the teacher.
یا از he استفاده می کنیم
If a student needs help, he should ask the teacher
و یا از they استفاده می کنیم (این مورد در موقعیت های رسمی استفاده نمی شود)
If a student needs help, they should ask the teacher.
اطلاعات بیشتر در مورد ضمایر شخصی
با توجه به آشنا نبودن فارسی زبانان با مفهوم جنسیت معمولا در ابتدا سوالاتی مثل سوالات زیر برای آنها ایجاد می شود: اگر ندانیم جنسیت سوم شخص چیست چکار کنیم؟ این شرایط اتفاقا بسیار رایج است. مثلا در یک فیلم کارآگاهی زمانی که نمی دانند مجرم مرد است یا زن و می خواهند به آن اشاره کنند معمولا از ضمیر به صورت “he or she” (آن مرد یا آن زن) استفاده می کنند. در برخی موارد هم کلا از ضمیر مذکر یعنی “He” استفاده می شود. در مواردی محدود تر هم از ضمیر جمع یعنی “they” استفاده می کنند. البته در طول زمان با این موضوع دقیقا اشنا خواهید شد. فعلا نگران این موضوع نباشید.
در مورد حیوانات مونث و مذکر چکار کنیم؟
این سوال کمی پیچیده است. اگر بخواهند به یک حیوان به صورت “تنها یک حیوان” اشاره کنند از ضمیر “it” استفاده می شود. اما در صورتی که بخواهند خصوصیات انسانی را به آن حیوان نسبت دهند از ضمیر مناسب با جنسیت آن استفاده می شود. مثلا برای حیوانات در کارتون ها معمولا از ضمیر با جنسیت (he یا she) استفاده می شود. از ضمیر it برای افراد هم استفاده می شود اما این کار بی ادبانه است. این کار تا حدی مثل استفاده از ضمیر “این” برای اشاره به یک فرد است و نشان دهنده کم دانستن ارزش های انسانی آن فرد است.
آموزش زمان حال ساده انگلیسی (simple present)
