قانون نوسان ۲۰ درصد بورس چیست؟
طبق ماده ۱۷ مکرر دستور العمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران، در صورتی که قیمت پایانی نماد شرکتی طی ۵ روز معاملاتی متوالی، در دامنه عادی نوسان قیمت (۵- درصد تا ۵+ درصد) بیش از ۲۰ درصد افزایش یا کاهش داشته باشد، سازمان بورس موظف است، در اولین زمان ممکن از لحاظ فنی، نماد معاملاتی را به مدت ۶۰ دقیقه در وضعیت سفارش گیری نگه داشته و سپس انجام معاملات را آغاز نماید.
در رابطه با توقف نماد معاملاتی به دلیل قانون نوسان ۲۰ درصد بورس ذکر چند نکته حائز اهمیت می باشد:
- در این قانون، تغییران قیمت (نوسان ۲۰ درصدی) و همچنین تعداد روزهای معاملاتی (۵ روز معاملاتی متوالی) توسط هیئت مدیره سازمان بورس قابل بازنگری است و در صورت بازنگری، حداقل ۵ روز کاری قبل از اجرا توسط سازمان بورس به اطلاع فعالان بازار سرمایه رسانده می شود.
- در صورت ایجاد وقفه معاملاتی در ۶۰ دقیقه پایانی جلسه معاملاتی، آغاز معاملات نماد در شروع جلسه معاملاتی بعد صورت خواهد گرفت. پس از وقفه معاملاتی، قیمت پایانی به قیمت پایانی در روز وقفه معاملاتی تغییر خواهد یافت. در صورت توقف نماد معاملاتی به دلیل قانون نوسان ۲۰ درصد بورس، افشای اطلاعیه شفاف سازی در خصوص نوسان قیمت توسط ناشر (شرکت) به صورت اختیاری می باشد اما اگر در مدت زمان ۶۰ دقیقه ای وقفه معاملاتی، شرکت اطلاعات با اهمیت منتشر کند، مطابق با ماده ۱۶ مکرر با آن رفتار خواهد شد. طبق این ماده، نماد معاملاتی به صورت خودکار بلافاصله پس از ارسال اطلاعات با اهمیت به صورت زیر متوقف و بازگشایی می شود :
۱- اگر افشای اطلاعات با اهمیت شرکت در گروه الف قرار داشته باشد، نماد معاملاتی به طور خودکار متوقف شده و در اولین روز معاملاتی بعد بازگشایی خواهد شد.
۲- اگر افشای اطلاعات با اهمیت شرکت در گروه ب قرار داشته باشد، در صورتی که اطلاعات با اهمیت تا ۹۰ دقیقه قبل از پایان جلسه معاملاتی ارسال شود، نماد معاملاتی به طور خودکار، به مدت ۶۰ دقیقه متوقف و بعد از آن بازگشایی می شود اما اگر افشای اطلاعات با اهمیت در ۹۰ دقیقه پایانی جلسه معاملاتی ارسال شود، نماد معاملاتی به طور خودکار متوقف شده و در جلسه معاملاتی بعد بازگشایی خواهد شد.
در صورتی که اطلاعات با اهمیت افشا شده توسط شرکت، در گروه الف قرار داشته باشد، حراج ناپیوسته بدون دامنه نوسان قیمت و در صورتی که در گروه ب قرار داشته باشد، حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان انجام می گیرد. در صورتی که بازگشایی نماد بدون محدودیت دامنه نوسان صورت گیرد، حجم مبنا برابر ۱ در نظر گرفته می شود.
تفاوت حراج پیوسته و حراج ناپیوسته در بورس چیست؟قانون نوسان ۵۰ درصد بورس چیست ؟
طبق ماده ۱۷ مکرر ۱ دستور العمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران، در صورتی که قیمت پایانی سهم طی ۱۵ روز معاملاتی متوالی، در دامنه عادی نوسان قیمت (۵- درصد تا ۵+ درصد) بیش از ۵۰ درصد افزایش یا کاهش داشته باشد، سازمان بورس موظف است، در اولین زمان ممکن از لحاظ فنی، نماد معاماتی را متوقف کرده ( توقف ۵۰ درصد در بورس ) و از ناشر درخواست برگزاری کنفرانس اطلاع رسانی نماید. نماد معاملاتی حداکثر ۲ روز کاری پس از توقف نماد معاملاتی با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد.
در قانون نوسان ۵۰ درصد ، بازگشایی نماد معاملاتی از طریق حراج ناپیوسته ۳۰ دقیقه ای با اعمال یک مرحله پیش گشایش، شروع و پس از این مرحله، معاملات از طریق حراج پیوسته در زمان باقیمانده تا پایان جلسه معاملاتی و در دامنه نوسان مجاز روزانه قیمت انجام می شود. قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته، قیمت کشف شده از طریق حراج ناپیوسته است.
در صورتی که در دوره حراج ناپیوسته معامله ای صورت نپذیرد، یا معاملات انجام شده در دوره حراج ناپیوسته توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران تایید نگردد، به تشخیص بورس و پس از اطلاع رسانی، حراج ناپیوسته برای یک بار دیگر در همان جلسه معاملاتی یا در ۹۰ دقیقه ابتدایی جلسه معاملاتی بعد قابل تکرار است. به هر ترتیب در صورت عدم کشف قیمت، آخرین قیمت پایانی نماد معاملاتی، قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته خواهد بود.
در رابطه با قانون توقف ۵۰ درصد ، ذکر چند نکته حائز اهمیت می باشد:
۱- ناشر پذیرفته شده در بورس، موظف است اطلاعات حاصل از کنفرانس اطلاع رسانی را با رعایت ضوابط دستورالعمل اجرایی افشا اطلاعات شرکت های ثبت شده نزد سازمان و حداکثر ۲ روز کاری پس از توقف نماد معاملاتی افشا نماید.
۲- در صورتی که ناشر پذیرفته شده کنفرانس اطلاع رسانی برگزار ننماید یا اطلاعات کنفرانس اطلاع رسانی را منتشر نکند، سازمان بورس موظف است این موضوع را به عموم اطلاع رسانی کند. لازم به ذکر است که مسئولیت ارائه و افشای اطلاعات بر عهده مدیران شرکت (هیئت مدیره و مدیر عامل) بوده و واگذاری آن به سایر اشخاص موجب رفع مسئولیت آن ها نمی شود.
۳- همزمان با توقف نماد معاملاتی، معاملات کلیه اوراق بهادار مرتبط با آن نماد (حق تقدم سهام و اوراق مشتقه) متوقف می شود.
۴- در این قانون، تغییران قیمت (نوسان ۵۰ درصدی) و همچنین تعداد روزهای معاملاتی (۱۵ روز معاملاتی متوالی) توسط هیئت مدیره سازمان بورس قابل بازنگری است و در صورت بازنگری، حداقل ۵ روز کاری قبل از اجرا توسط بورس به اطلاع فعالان بازار سرمایه رسانده خوادهد شد.
۵- در صورتی که در زمان توقف، ناشر اطلاعات با اهمیت منتشر کند، دامنه نوسان در زمان بازگشایی متناسب با طبقه اطلاعات با اهمیت منتشر شده (گروه الف یا ب) خواهد بود.
۴ تغییر جدید در توقف نمادهای فرابورسی و مشمول نوسان ۲۰ و ۵۰ درصدی
وی ادامه داد: طی این مدت، سفارش گیری انجام می شود و در صورتی که ناشر اطلاعات با اهمیت گروه الف و یا ب را منتشر کند، نماد متوقف می شود. در غیر این صورت معاملات پس از 60 دقیقه آغاز می شود. این درحالی است که پیش از اصلاح این ماده در دستورالعمل اگر سهمی بیش از 20 درصد نوسان قیمت داشت، نماد متوقف و فردای آن روز باز می شد و ناشر نیز موظف به ارائه شفاف سازی در بازه توقف تا بازگشایی نماد بود.
این مقام مسئول درباره اصلاح دوم هم توضیح داد: درصورتی که قیمت پایانی سهمی طی 15 روز متوالی بیش از 50 درصد افزایش یا کاهش داشته باشد نماد متوقف می شود و حداکثر دو روز کاری با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد. پیش از این، محدودیت دامنه نوسان وجود نداشت. البته در صورتی که در زمان توقف نماد، ناشر اطلاعات با اهمیت منتشر کند دامنه نوسان در زمان بازگشایی متناسب با نوع اطلاعات ارائه شده (گروه الف یا ب) خواهد بود.
اروجی به اضافه شدن تعداد روزهای معاملاتی به متن تبصره 7 ماده 12 مکرر 2 نیز اشاره کرد و گفت: علاوه بر تغییرات قیمت که پیش از این در این تبصره وجود داشت تعداد روزهای معاملاتی نیز در این تبصره در نظر گرفته شده و بدین ترتیب هم تغییرات قیمت و هم تغییر تعداد روزهای معاملاتی از سوی هیات مدیره فرابورس قابل بازنگری است که باید حداقل 5 روز کاری قبل از اجرا به بازار اعلام شود.
به گفته وی ، مبنا و اصل روند اجرایی مفاد ماده 12 مکرر 4 تغییر نکرده اما روند اجرایی جهت ارائه اطلاعات یا ارائه درخواست مهلت توسط ناشر به زبان ساده توضیح داده شده است.
اروجی افزود: در بندهای 1،2، 3 و 4 ماده 12 بازگشایی نمادهای معاملاتی به "پس از افشای تصمیمات" تغییر یافته است. یعنی حداکثر دو روز کاری پس از اینکه اطلاعات روی کدال و در معرض دید همگان قرار می گیرد.
