گیربکس دو کلاچه یا نیمه اتوماتیک چه مزایا و معایبی دارد؟

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، گیربکس دوکلاچه (Dual-clutch transmission) از بروزترین سیستم های تغییر گشتاور مورد استفاده در خودرو ها می باشد. در گذشته از جعبه دنده تنها به منظور تغییر گشتاور خروجی از موتور به صورت ساده استفاده می کردند. اما با رشد تکنولوژی و به مرور زمان انواع پیشرفته تر این سیستم ها معرفی و مورد استفاده قرار گرفتند. و در خودرو ها بر حسب کاربرد از گیربکس مناسب خود استفاده شد.

به طور مثال گیربکس ها در ظهور خودروها به صورت دستی بوده و راننده ها با استفاده از کلاچ و به صورت دستی دنده را عوض می کردند. رفته رفته سیستم های اتوماتیک که به صورت اتوماتیک دنده را عوض می کنند جای جعبه دنده دستی را گرفتند.

گیربکس دو کلاچه چیست؟

به این نوع گیربکس، گیربکس نیمه اتوماتیک، دستی بدون کلاچ یا دستی خودکار می گویند. صرف نظر از اسامی که به این نوع از گیربکس می دهند، عملکرد آن کاملا اتوماتیک است و نیازی به دخالت راننده برای تعویض دنده ندارد. در این نوع از گیربکس، دو شفت جداگانه وجود دارد.
بر روی یک شفت، دنده های زوج و بر روی شفت دیگر دنده های فرد قرار گرفته است. هر کلاچ یک سری از دنده ها را کنترل کرده و به این ترتیب مشکلی در انتقال جریان نیرو به چرخ ها ایجاد نمی شود و دور موتور کاهش نمی یابد.

عملکرد گیربکس دو کلاچه به چه صورت است؟

در ابتدا به بررسی عملکرد گیربکس معمولی می پردازیم. در زمانی که دنده تعویض می شود، سیستم کلاچ وارد عمل شده و ارتباط بین موتور وسیله نقلیه با جعبه دنده را قطع می کند و در نتیجه تعویض دنده بدون آسیب زدن به قطعات درونی گیربکس انجام می شود.
در هنگام گرفتن کلاچ، برای مدت زمان کوتاهی انتقال قدرت به چرخ ها قطع می شود و بعد از رها شدن کلاچ وصل می شود. این نوع از عملکرد دو عیب بزرگ دارد.

وقتی چنین اتفاقی می افتد، تقه و ضربه های جزیی وارد می شود که در نوع دستی گیربکس کاملا مشهود است.
از دیگر معایب گیربکس معمولی می توان به این مورد اشاره کرد که در مدت زمانی که رابطه موتور با جعبه دنده قطع می شود، نیرو به چرخ ها نمی رسد و در نتیجه بر عملکرد نهایی خودرو تاثیر منفی می گذارد.
حال که با عملکرد گیربکس معمولی آشنا شدید، برتری گیربکس دو کلاچه را بهتر متوجه می شوید. دراین نوع از گیربکس، ارتباط بین موتور با چرخ ها همواره حفظ می شود. زیرا در این گیربکس، هر کلاچ به صورت جداگانه کار می کند و این ویژگی باعث می شود که تعویض دنده به سرعت انجام شود.

به چه علت به گیربکس دو کلاچه گیربکس نیمه اتوماتیک می گویند؟

تمامی مراحل تعویض دنده در این نوع از گیربکس کاملا اتوماتیک است. اما چرا به آن نیمه اتوماتیک می گویند؟

جواب این سوال را باید در تفاوت مکانیسم کلاچ گیری پیدا کرد. در گیربکس هایی که به صورت اتوماتیک کار می کنند، برای تعویض دنده و گرفتن کلاچ، از مبدل گشتاور استفاده می شود و این مبدل است که متوجه می شود چه زمانی باید تعویض دنده را انجام داد.
در DCT گیربکس چنین مبدلی وجود ندارد و این وظیفه بر عهده کلاچ های چند صفحه ای خیس یا کلاچ های چند صفحه خشک است. به همین دلیل نام آن را گیربکس نیمه اتوماتیک گذاشته اند.

انواع گیربکس دو کلاچه

این نوع از گیربکس را می توان به دو نوع خیس و خشک طبقه بندی کرد.
در نوع خیس آن، سیال بودن، مانع زیاد شدن دما و اصطکاک می شود. این مدل از DCT گیربکس، می تواند گشتاور های بالای ۳۵۰ نیوتن متر را مدیریت کند. این نوع از گیربکس برای خودروهای قدرتمند استفاده می شود.
در نوع خشک آن، اوج میزان گشتاور ۲۵۰ نیوتن متر است. اما مصرف سوخت بهینه تر است. این نوع از گیربکس برای ماشین هایی مناسب است که در شهر رفت و آمد دارند.

نقاط قوت گیربکس دو کلاچه

• در گیربکس خشک، هنگامی که ماشین در وضعیت خلاص قرار می گیرد، ارتباط بین موتور و گیربکس کاما قطع می شود. این امر باعث می شود که بار زیادی از روی موتور برداشته شود و مصرف سوخت خودرو به مراتب کاهش پیدا کند.
• تعویض دنده در جعبه دنده دو کلاچه در کم ترین زمان ممکن انجام می شود. این مدت زمان خیلی کم تر از زمانی است که گیربکس اتوماتیک یا دستی برای تعویض دنده صرف می کنند. کم شدن مدت زمان تعویض دنده باعث می شود که عمل شتاب گیری بهتر انجام شود. زیرا افت دور موتور در DCT گیربکس به حداقل میزان ممکن می رسد.
• یکی دیگر از نقاط قوت این گیربکس ، دنده معکوس آن است. در جعبه دنده دو کلاچه عمل تعویض دنده به دنده سنگین تر با سرعت بالایی رخ می دهد. در این نوع از گیربکس، عمل تعویض دنده به دنده های سنگین تر بدون ترتیب اتفاق می افتد به طور مثال در صورت لزوم ممکن است از دنده ۶ به دنده ۳ برود و از دنده های ۴ و ۵ صرف نظر کند. این ویژگی در گیربکس های اتوماتیک وجود ندارد.

نکته جالب توجه این است که سازندگان این نوع از گیربکس، ماشین های مجهز شده به این گیربکس را در اختیار رانندگان حرفه ای قرار دادند تا نظر آن ها را در این مورد بپرسند. همه رانندگان از عملکرد این گیربکس راضی بودند و تنها نقطه ضعف آن را عدم امکان تعویض دنده به شکل دستی دانستند.

معایب گیربکس دو کلاچه

• از معایب گیربکس دو کلاچه می توان به قیمت بالای آن اشاره کرد؛ چرا که تکنولوژی ساخت این نوع از گیربکس نسبت به مدل های پیشین بالاتر است و در نتیجه قیمت آن بیشتر شده است.
• از دیگر معایب گیربکس دو کلاچه پیچیدگی آن است و این موضوع تعمیر آن را سخت تر و پر هزینه تر می کند.
• وجود قطعات بیشتر در این نوع از گیربکس وزن آن را سنگین تر کرده است.
• تقویت و تیونیگ خودروهای دارای این نوع گیربکس مشکل تر است.

در حال حاضر شرکت های خودروسازی به سمت استفاده بیشتر از این نوع از گیربکس پیش می روند. اما هنوز میزان استفاده از آن نسبت به دیگر گیربکس ها کم تر است