به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی ساعدنیوز، علی حیدری کارشناس مسائل ترکیه در گفتگویی اختصاصی با خبرنگار ما و در تبیین علل پیروزی رجب طیب اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری 2023 علیرغم کمپین سنگین رقبا گفت: درباره پیروزی آقای اردوغان باید عرض کنیم که هم عوامل ایجابی از سوی آقای اردوغان و هم عوامل سلبی از طرف رقیب شان یعنی ائتلاف ششگانه باعث این پیروزی شد. عوامل سلبی از طرف رقیب، اولاً این که در ائتلاف ششگانه، برنامه مشخص و مدوّنی برای حل بحران های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ترکیه در شرایط فعلی وجود نداشت و تنها بر انتقاد از عملکرد آقای اردوغان تکیه و تأکید شده بود. برنامه اقناعی برای ملت وجود نداشت. دوم این که بخش زیادی از جامعه ترکیه، محافظه کار و سنتی است که این بخش از روی کار آمدن جریانی که با اسلام و حجاب چندان میانه ای نداشت، نگران بود. بنابراین، این طیف دغدغه تکرار شرایط سخت محجبه ها در دهه 90 در ترکیه را داشت. هرچند آقای کلیچداراوغلو تأکید داشت که در صورت به قدرت رسیدن، قانونی برای استفاده از حجاب ایجاد خواهد کرد و بحث علوی بودن خودش را مطرح می کرد و با استفاده از حزب سعادت در ائتلافش تلاش کرد تا جامعه اسلامگرای سنتی را قانع کند که هیچ جای نگرانی در این خصوص وجود ندارد ولی موفق به این کار نشد و این نگرانی همچنان وجود داشت. بنابراین، این بخش از جامعه ترکیه تصمیم گرفت که شرایط فعلی حفظ شود و کسی بر سر کار نیاید که ممکن است آرامش روانی آنها را به خطر بیندازد.
حیدری افزود: موضوع دیگر، این بود که این ائتلاف از اجزای ناهمگون و ترکیب متفاوتی تشکیل شده بود که هیچ همگونی خاصی با همدیگر نداشتند و تنها هدف مشترکشان کنار زدن اردوغان بود و مشخص نبود که آیا با کنار رفتن اردوغان و به قدرت رسیدن آنها، دعواهای داخلی این ائتلاف باعث سخت تر شدن وضعیت خواهد شد یا نه. در صورت روی کار آمدن این ائتلاف ششگانه ممکن بود که شاهد دولت های ائتلافی کوتاه مدت یکی دو ساله به مانند دهه 90 می بودیم.
این کارشناس مسائل ترکیه درباره عوامل ایجابی پیروزی اردوغان در برابر کلیچداراوغلو گفت: باید به تلاش آقای اردوغان بر برجسته کردن موضوع امنیت و ثبات اشاره کنیم. اردوغان سعی کرد تا به مردم ترکیه یادآور شود که پیش از روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه، این کشور از بی ثباتی در رنج بود و درگیر اختلافات و درگیری های سیاسی و اجتماعی و بحران های اقتصادی متعددی بود که باعث شده بود این کشور وضعیت نامطلوبی داشته باشد و با حضور آقای اردوغان، ترکیه به ثبات، امنیت و توسعه اقتصادی رسید. اردوغان تلاش کرد تا این موضوع را به مردم یادآوری کند و مردم هم متوجه شدند که اگرچه وضعیت اقتصادی فعلی مطلوب نیست، اما کسی که بتواند این وضعیت را تغییر دهد و بهبود ببخشد، خود اردوغان است، چرا که وی تجربه و توانایی ایجاد و حفظ ثبات و امنیت در ترکیه را دارد، و می تواند وضعیت اقتصادی را به مانند 20 سال گذشته بهبود ببخشد. این چیزی بود که در طیف مقابل در دسترس نبود. این ها از جمله عواملی بود که باعث شد آقای اردوغان به پیروزی برسد.
حیدری در پاسخ به سؤالی درباره رویکردهای دولت اردوغان در دوره جدید در عرصه داخلی و خارجی گفت: درباره سیاست داخلی تصورم این است که وضعیت اقتصادی تغییراتی خواهد کرد. تورم فعلی اگرچه در یک سال آتی ادامه خواهد داشت و وضعیت اقتصادی نامطلوب خواهد بود، اما تصورم این است که وضعیت در میان مدت از لحاظ اقتصادی بهبود خواهد یافت. به لحاظ سیاسی، به نظرم وضعیت یک کمی بسته تر خواهد شد، چرا که اردوغان تلاش می کند تا برای 5 سال آتی و جانشینانش فضا و شرایط را مهیا کند تا حزب عدالت و توسعه همچنان بر سر کار باشد. اما در سیاست خارجی، توازن بیشتری بین شرق و غرب شکل خواهد گرفت. روابط با غرب بهبود خواهد یافت، چرا که اگر آقای اردوغان بخواهد وضعیت اقتصادی ترکیه را بهبود ببخشد، لازم است که روابط را با کشورهای غربی خصوصاً آمریکا بهتر کند. از طرف دیگر، آمریکایی ها و غربی ها هرچند تمام تلاش شان را کردند تا به حضور اردوغان در قدرت پایان دهند، با شکست برنامه هاشان رویکرد نرمتری به دولت اردوغان خواهند داشت تا این 5 سال تمام شود.
این کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: احتمال می دهم در این دوره، فروش جنگنده های اف 16 و بهسازی جنگنده های ترکیه را داشته باشیم. روابط اقتصادی و سیاسی دو کشور بهبود خواهد یافت. توازن بین غرب و شرق شکل خواهد گرفت. دولت اردوغان کمی از روسیه فاصله خواهد گرفت. علیرغم همه کارهایی که پوتین برای اردوغان انجام داده و می دهد، به نظرم دولت ترکیه از روسیه کمی فاصله خواهد گرفت تا اروپا و آمریکا نزدیکتر شود. در حوزه سوریه، وضعیت فعلی تداوم خواهد داشت و تصورم این است که این وضعیت با شدت بیشتری تداوم پیدا کند. با توجه به پیروزی ای که اردوغان کسب کرده است، اردوغان دیگر نیاز چندانی به عکس یادگاری با بشار اسد ندارد و تلاش خواهد کرد تا سیاست خودش در شمال سوریه را پیش ببرد و با کمک قطر شاهد آن هستیم که دست به ساخت خانه هایی زده برای انتقال پناهجویان به شمال سوریه. این موضوع دو حُسن برای ترکیه و اردوغان در پی خواهد داشت. اولاً به نوعی از مصائب و مشکلات پناهجویان در دو سه سال آتی خلاص خواهد شد و با انتقال این پناهجویان به شمال سوریه در این منطقه حضور و نفوذ خودش را برای آینده سیاسی سوریه تثبیت خواهد کرد.
حیدری در پایان با اشاره به سیاست های اردوغان در قفقاز تأکید کرد: در حوزه قفقاز، سیاست فعلی را با قدرت ادامه خواهد داد. برنامه های خودش را پیش خواهد برد. از پیروزی که در میدان در 2020 کسب کرده، حداکثر بهره را در حوزه سیاسی و اقتصادی برخواهد داشت. در قفقاز تا جای ممکن، به الهام علیف کمک خواهد کرد، که برنامه های بلندپروازانه خودش را دنبال کند. در این خصوص، ما با مشکلات و چالش هایی مواجه خواهیم بود. ما باید تکلیف خودمان را با قفقاز جدید مشخص کنیم تا با توجه به وضعیت جدیدی که وجود دارد و در حال شکل گیری است، برنامه و سیاست جدیدی تدوین و اجرایی کنیم. با حضور روسیه و ترکیه و آذربایجان این کار میسر خواهد شد. باید با این کشورها وارد گفتگو شویم و خودمان را با این طرح جامعی که در قفقاز در حال شکل گیری هست، جا دهیم. خودمان را دخیل کنیم تا امتیازات لازم را از آن اتفاقات کسب کنیم.
** این مصاحبه توسط دکتر بیت الله ندرلو دبیر سرویس اندیشه ساعدنیوز تهیه شده است.
