ساختمان هایی که امروزه، در محدوده شهرها و شهرک ها ساخته می شود، غالبا در فرم آپارتمان و با تعداد بالای واحدها ساخته و به متقاضیان آن، واگذار شده و دریافت سند مستقل برای هر یک از این واحدها، تابع تشریفات مقرر در قوانین شهرداری و مقررات ثبت املاک ممی باشد. یکی از ضرورت های دریافت سند مستقل برای هر یک از واحدهای آپارتمانی یک ساختمان، صدور پلاک تفکیکی برای واحدها بوده که از طریق گرفتن صورت مجلس تفکیکی، امکان پذیر می باشد. نکته ای که باید به آن توجه داشت، این مساله بوده که پلاک تفکیکی، مفهومی متفاوت از پلاک ثبتی ساختمان داشته و دارای نحوه و مراحل دریافت مخصوص به خود می باشد.
پلاک تفکیکی ساختمان چیست؟
اشخاصی که در طول عمر خود، حداقل، یک مرتبه، برای خرید و فروش، زمین، خانه یا آپارتمان، اقدام کرده اند، به احتمال زیاد، با مشاهده سند ملکی آن زمین، خانه یا آپارتمان، با اصطلاحی، تحت عنوان پلاک تفکیکی، مواجه شده اند. در این صورت، احتماالا این سوال برایشان مطرح شده که پلاک تفکیکی ساختمان چیست؟ از آنجا که نحوه دریافت پلاک تفکیکی ساختمان، منوط بر تفکیک ساختمان و تنظیم صورت مجلس تفکیکی می باشد، لذا، پیش از آنکه بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که پلاک تفکیکی ساختمان چیست؟ ابتدا لازم است که به توضیح مفهوم تفکیک در املاک و همچنین، تعریف صورت مجلس تفکیکی پرداخته و سپس، با استفاده از این توضیحات مقدماتی، به این سوال پاسخ دهیم که پلاک تفکیکی ساختمان چیست؟ تفکیک ساختمان و ملک، یک مفهوم حقوقی بوده که در رابطه با تقسیم املاک، مطرح می گردد. مطابق قوانین ثبتی کشور ما، تقسیم یک ملک، به طور کلی، از طریق دو روش، امکان پذیر می باشد: افراز و تفکیک. منظور از افراز، آن است که یک ملک مشاع، میان مالکین آن ملک، تقسیم شود. به عنوان مثال، چنانچه شخصی فوت کرد و از خود، ساختمانی را بر جای بگذارد که دارای سه طبقه بوده و وراث این شخص نیز سه فرزند وی، باشند، در این صورت، وراث در جزء جزء این ساختمان، شریک بوده و به اصطلاح مالکیت مشاعی دارند. نتیجه این مساله، آن است که هیچ یک از ورثه نمی تواند بدون اجازه دیگران، در یک بخش ساختمان، ولو یک طبقه آن، تصرف کند. برای حل این مشکل، هر یک از ورثه می توانند برای افراز ساختمان اقدام نمایند. به این ترتیب، در صورتی که مطابق نظر کارشناس اداره ثبت، ساختمان، قابل افراز باشد، ساختمان بر اساس تعداد طبقه ها، به 3 ملک مفروز شده تقسیم شده و هر یک از طبقات، ملک اختصاصی هر یک از ورثه می گردد. به این ترتیب، هر وارث، حق تصرف در طبقه اختصاصی خود و فروش آن را خواهد داشت. نوع دیگر از تقسیم املاک، تفکیک می باشد. در تفکیک، بر خلاف افراز، ضرورتی ندارد که حتما ملک یا ساختمان، دارای چند مالک باشد. بلکه، تفکیک در املاک و ساختمان های دارای یک ملک نیز مطابق قوانین ثبتی، قابل انجام می باشد. در تفکیک، یک ملک یا ساختمان، اعم از اینکه یک مالک داشته یا چند مالک، به قطعات کوچک تر تقسیم شده که به هر یک از این قطعات، قطعه تفکیکی گفته می شود. به این ترتیب، مالک ملک اولیه، می تواند حهت اخذ سند، برای هر یک از این قطعات، اقدام کرده که به چنین سندی، سند تفکیکی گفته می شود. اما برای اینکه مالک یا مالکین یک ملک یا ساختمان بتوانند برای دریافت سند تفکیکی، اقدام نمایند، باید مقدماتی را فراهم آورند که از مهم ترین شرایط و مقدمات گرفتن و دریافت سند تفکیکی، گرفتن صورت مجلس تفکیکی ملک می باشد. صورت مجلس تفکیکی ساختمان یا ملک، یک گواهی یا سند بوده که از سوی اداره ثبت محل وقوع ملک، صادر شده و در آن، قطعات تفکیک شده ساختمان یا ملک و محل قرار گیری هر یک از این قطعات، مشخص گردیده و بر اساس آن، مالک یا مالکین می توانند برای دریافت سند تفکیکی از ثبت محل، اقدام نمایند. در جریان تنظیم صورت مجلس تفکیکی، توسط مامور اداره ثبت، علاوه بر اینکه مکان قرار گیری قطعات تفکیکی ملک یا ساختمان، مشخص گردیده، یک شماره نیز به هر قطعه اختصاص پیدا می کند که به این شماره، پلاک تفکیکی ساختمان یا آپارتمان گفته می شود. به عنوان مثال، چنانچه مالک یک ملک، اقدام به تخریب آن کرده و به جای ملک سابق، اقدام به ساخت یک آپارتمان شش واحدی در آن ملک کرده باشد، در هنگام تنظیم صورت مجلس تفکیکی، بپرای آن ساختمان و دریافت پلاک تفکیکی ساختمان، این ساختمان، به شش قطعه تفکیکی، تقسیم شده که پلاک تفکیکی آن واحدها، از 1 تا 6 خواهد بود. به این ترتیب، در پاسخ به این سوال که پلاک تفکیکی ساختمان چیست؟ باید گفت، پلاک تفکیکی ساختمان، شماره ای است که پس از تفکیک آن ساختمان به دو یا چند قطعه مجزا و در جریان صدور صورت مجلس تفکیکی، به هر قطعه، اختصاص داده می شود.
پلاک ثبتی چیست و تعیین آن چه مراحلی دارد؟
پلاک ثبتی، در محدوده قوانین ثبتی آپارتمان و در کل ملک قرار می گیرد. سازمان ثبت اسناد و املاک کشور برای آن که بتواند املاک و اراضی را شناسایی کند، ابتدا محل وقوع (قرارگیری) آن ها را ارزیابی می کند. به همین دلیل، اراضی را تقسیم و طبقه بندی می کند. این تقسیم بندی از استان ها شروع می شود و طبق آن اراضی به واحدهای کوچکتر و قابل شناسایی تفکیک و تقسیم می شوند. هر کدام از این واحدها یک بخش نامیده می شود. در مرحلۀ بعدی هر بخش ثبتی به قطعات کوچکتری تقسیم می شود که به هر کدام از این قطعات به اصطلاح قطعۀ اصلی می گویند. یک شماره یا کد شناسایی برای هر کدام از این قطعات اصلی در نظر گرفته می شود که به آن شمارۀ پلاک اصلی گفته می شود. این قطعات اصلی هم به قطعات فرعی و کوچکتر تقسیم می شوند. از آن جا که قطعات اخیر مانند فرزندی در دل قطعۀ اصلی ایجاد می شوند، قطعۀ اصلی را قطعۀ مادر هم می نامند. اما تقسیم بندی به همین جا ختم نمی شود. در سال های بعد طی عملیات شهرسازی و ساختمان سازی هر کدام از قطعات فرعی دوباره به قطعات کوچکتر تقسیم می شوند. حال برای شناسایی قطعات فرعی و کوچکتر از یکدیگر و همچنین تقسیمات بیشتری که در قطعۀ مادر ایجاد می شود، چه راه حلی وجود دارد؟ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و قوانین ثبت آپارتمان و ملک، برای این موضوع راه حل مناسبی در نظر گرفته اند: برای هر قطعه ای که درون قطعات اصلی و یا همان مادر متولد می شوند، یک شمارۀ اصلی در نظر می گیرد و یک شمارۀ فرعی. ترکیب این دو شماره تحت عنوان شمارۀ پلاک ثبتی هر قطعه شناخته می شود.
نحوه گرفتن پلاک تفکیکی ساختمان
صاحبان املاک، به دلایل مختلفی، برای تفکیک ملک و دریافت پلاک تفکیکی آن اقدام می کنند. گاهی یک ملک وسیع بوده و در نتیجه، به دلیلی وسعت و قیمت بالای آن، خریداری برای ملک پیدا نمی شود. بنابراین، مالک ملک با تفکیک آن و دریافت پلاک تفکیکی، می تواند برای فوش ملک به چند نفر و با قیمت پایین تر، اقدام نماید. گرفتن پلاک تفکیکی برای املاک، در بحث ساختمان های نوساز و پیش فروش ساختمان و آپارتمان نیز بسیار مطرح می باشد. در این ساختمان ها که امروزه، غالبا به شکل آپارتمان ساخته می شوند، مالک اولیه ملک یا سازنده آن، پس از اتمام ساختمان، باید برای تفکیک واحدها از یکدیگر و دریافت صورت مجلس تفکیکی و پلاک تفکیکی ساختمان برای هر واحد، اقدام نموده تا بتواند برای هر یک از واحدها، سند تفکیکی بگیرد. نحوه دریافت پلاک تفکیکی ساختمان، همچون گرفتن پروانه ساختمان و شناسنامه فنی ساختمان، دارای مراحل و ترتیب خاصی بوده که طبق مقررات شهرداری و ثبتی، قابل انجام می باشد. به همین دلیل، در این بخش، به توضیح نحوه دریافت پلاک تفکیکی ساختمان، پرداخته که شامل مراحل زیر می باشد:
- در مرحله اول از مراحل نحوه دریافت پلاک تفکیکی ساختمان، مالک یا شخصی که از طرف مالک، وکالت داشته، همچون سازنده، باید با مراجعه به شهرداری محل قرار گیری ساختمان، گواهی پایان کار ساختمان را اخذ نماید.
- سپس، لازم است تا درخواست صدور صورت مجلس تفکیکی ساختمان، به اداره ثبت ارائه شده که این امر، از طریق مراجعه به دفاتر اسناد رسمی، انجام می گیرد.
- در گام بعدی از مراحل نحوه دریافت پلاک تفکیکی ساختمان، لازم است تا دستور رسیدگی به توقیف نبودن ملک، از سوی رئیس اداره ثبت محل ساختمان، صادر گردد.
- سپس، نماینده اداره ثبت، که کارشناس رسمی تفکیک و نقشه برداری ساختمان بوده، به محل قرار گیری ساختمان، فرستاده شده تا با معاینه محل، مطابقت مندرجات گواهی پایان کار، با ساختمان را بررسی و تایید نماید.
- در مرحله بعد از مراحل نحوه دریافت پلاک تفکیکی ساختمان، کارشناس اعزام شده به محل، عدم مغایرت نقشه با سند مالکیت و عدم تجاوز ملک، به خیابان ها و املاک مجاور، را گواهی می کند.
- در گام بعدی، کروکی تمام قطعات مفروض و قسمت های مشاعی ساختمان، توسط نقشه بردار رسم می گردد.
- و در مرحله پایانی از مراحل نحوه دریافت پلاک تفکیکی ساختمان، صورت مجلس تفکیکی ساختمان، توسط اداره ثبت اسناد و املاک محل ساختمان، صادر شده که ضمن آن، پلاک تفکیکی ساختمان، برای هر یک از واحدها، تعیین و مشخص می گردد.
- متقاضیان درخواست صدور سند تک برگ، می توانند با مراجعه به سایت ثبت ملک یا از طریق مراجعه حضوری به دفاتر اسناد رسمی و طی کردن تشریفات لازم و تکمیل کردن نمونه فرم، اقدام به دریافت سند تک برگ نمایند.
تفاوت پلاک تفکیکی ساختمان با پلاک ثبتی
در کنار مفهوم پلاک تفکیکی ساختمان، همواره مفاهیم متعدد دیگری نیز در رابطه با ساختمان و اخذ مجوزهای مربوط به آن، مطرح شده که پروانه ساختمان، شناسنامه فنی ساختمان، پایان کار و صورت مجلس تفکیکی ساختمان، از مهم ترین نمونه های این مفاهیم و اصطلاحات می باشند. یکی از مفاهیمی که در رابطه با ساختمان مطرح شده و حتی از سوی برخی از اشخاص، با پلاک تفکیکی ساختمان، اشتباه گرفته می شود، پلاک ثبتی ساختمان می باشد، در حالی که پلاک تفکیکی ساختمان و پلاک ثبتی آن، دو مفهوم جداگانه و متفاوت از یکدیگر، با شرایط دریافت متفاوت و مراحل جداگانه برای اخذ می باشند. به همین دلیل، در این بخش، جهت ارائه پاسخ دقیق تر به این سوال که پلاک تفکیکی ساختمان چیست، به توضیح تفاوت پلاک تفکیکی ساختمان با پلاک ثبتی، از جنبه های مختلف موضوع می پردازیم. اما نخست، به این سوال، پاسخ داد که پلاک ثبتی ساختمان چیست؟ در پاسخ به این سوال که پلاک ثبتی چیست؟ باید گفت، به موجب قوانین ثبتی و شهرداری، اراضی واقع در محدوده یک شهر، در مرحله اول، به قطعات بسیار بزرگی تقسیم می شود که به این قطعات بسیار بزرگ، بخش گفته می شود. در مرحله دوم از مراحل نحوه تعیین پلاک ثبتی، هر یک از این بخش ها، به قطعات کوچک تر تقسیم شده که این قطعات، قطعه اصلی یا قطعه مادر، نامیده می شوند وبه هر کدام، یک شماره اختصاص داده می شود. سپس در مرحله بعد، این قطعات اصلی نیز به قطعات کوچک تر تقسیم شده که این قطعات کوچک تر، قطعه فرعی نام داشته و هر کدام، یک شماره اختصاصی را دارا می باشند. در نهایت، همانطور که ملاحظه می شود، هر یک از قطعات کوچک فرعی، دارای یک شماره اختصاصی، با عنوان شماره فرعی و یک شماره قطعه اصلی ای بوده که در داخل آن قرار دارند. مجموع این دو شماره، پلاک ثبتی یک قطعه فرعی را تشکیل می دهند. حال، با توجه به توضیحات فوق، تفاوت پلاک تفکیکی ساختمان با پلاک ثبتی، مشخص و واضح می گردد؛ چرا که همانطورکه گفته شد، این دو پلاک، اصولا دارای ماهیت و کاربرد متفاوت بوده و لذا، تفاوت آن ها، به شرح زیر می باشد:
- مهم ترین و پایه ای ترین تفاوت پلاک تفکیکی ساختمان با پلاک ثبتی، این مساله بود که پلاک ثبتی، محل قرار گیری یک ساختمان را در محدوده یک شهر، نشان می دهد؛ حال آنکه پلاک تفکیکی، مشخص کننده تعداد و محدوده واحدهای آپارتمانی داخل در یک ساختمان می باشد.
- پلاک ثبتی، از دو شماره قطعه اصلی و فرعی، تشکیل شده که در سند رسمی ملک، درج می شوند؛ در حالی که پلاک تفکیکی، یک شماره واحد بوده که با توجه به تعداد واحدهای تفکیک شده در یک ساختمان، از عدد 1 شروع شده تا تعداد واحد های آپارتمانی ساختمان، ادامه دارد.
- از دیگر تفاوت های پلاک تفکیکی ساختمان با پلاک ثبتی،این مساله بوده که گرفتن پلاک تفکیکی برای یک ساختمان، نشان دهنده آن است که ساختمان مزبور حتما به دو یا چند قطعه تقسیم شده است؛ در حالی که دریافت پلاک ثبتی، ممکن است برای یک ساختمان یک قطعه ای، بدون آنکه تقسیم شده باشد نیز انجام گیرد.
بنابراین پلاک تفکیکی ساختمان، شماره ای است که پس از تفکیک آن ساختمان به دو یا چند قطعه مجزا و در جریان صدور صورت مجلس تفکیکی، به هر قطعه، اختصاص داده می شود. نحوه دریافت این پلاک نیز، از طریق انجام مراحل مراجعه حضوری به شهرداری و اداره ثبت و دریافت گواهی پایان کار، تهیه نقشه و کروکی ساختمان و در مرحله پایانی، تنظیم صورت مجلس تفکیکی، می باشد. امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .