همانطور که می دانید دوران بارداری با بایدها و نبایدهای زیادی همراه خواهد بود، برخی از انواع تصویر برداری پزشکی که در شرایط غیربارداری بدون هیچ محدودیتی انجام می شود در بارداری ممنوعیت دارد اما یا انجام سی تی اسکن در بارداری نیز ممنوع است؟ آیا سی تی اسکن در بارداری برای جنین مضر است. در ادامه این مطلب همه چیز را درمورد سی تی اسکن در بارداری برای شما شرح خواهیم داد.
سی تی اسکن
سی تی اسکن یک روش تصویربرداری است که به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. در سی تی اسکن از اشعه ایکس استفاده می شود و به دلیل عوارض احتمالی که ممکن است برای جنین داشته باشد، لازم است طی بارداری با احتیاط و فقط در مواقع ضروری انجام گردد.در صورت نیاز ضروری برای تامین اطلاعات بالینی مورد نیاز پزشک، می توان از سایر معاینات رادیولوژی مانند سونوگرافی یا تصویربرداری با تشدید مغناطیسی (MRI)، که دارای اشعه ایکس نیستند، استفاده کرد. اما در صورتی که روش های سونوگرافی یا MRI نتوانند اطلاعات لازم را ارائه دهند و یا برای دسترسی به اطلاعات مذکور، محدودیت زمانی وجود داشته باشد، سی تی اسکن ممکن است بهترین گزینه تصویربرداری باشد.
چرا سی تی اسکن در بارداری انجام می شود؟
اسکن های CAT برای ارزیابی ساختارهای داخلی بدن استفاده می شوند.مشکلات رایجی که برای تشخیص آن ها از سی تی اسکن استفاده می شود، ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- سی تی اسکن سر در بارداری - لخته های خون، شکستگی جمجمه، تومورها و عفونت ها
- ستون فقرات - شکستگی های ستون فقرات - مهره ها و دیسک های بین مهره ای
- قفسه سینه (سی تی اسکن ریه در بارداری) - ناهنجاری های قلبی، ناهنجاری های ریه و عفونت ها
- شکم - تومورها، عفونت ها، آناتومی غیرطبیعی، آپاندیسیت و کیست ها
آیا دریافت اشعه ایکس در دوران بارداری بی خطر است؟
طبق گفته آکادمی پزشکان خانواده آمریکا، قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس در دوران بارداری به طور کلی بی خطر است، اما در مورد این مسئله هنوز هم بحث و جدال و اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. مطالعات متناقض بوده و بنابراین، عکس برداری با اشعه ایکس باید تنها زمانی انجام شود که منافعش از خطرات احتمالی آن بیشتر باشد. عکس برداری با اشعه ایکس می تواند در مورد بیماری های متعدد پزشکی اطلاعات مهم و حتی نجات دهنده ای را به پزشک شما ارائه دهد. مانند بسیاری از پروسه های پزشکی، عکس برداری با اشعه ایکس می تواند دارای مزایا و همچنین خطراتی باشد.
آیا باید در مورد انجام سی تی اسکن در دوران بارداری نگران باشم؟
روش های تصویربرداری که مستقیماً جنین را در معرض تشعشع قرار می دهند (مانند سی تی شکم یا لگن) ممکن است نیاز به تأیید قبلی توسط رادیولوژیست داشته باشند. محاسبه دوز تابش جنین توسط یک فیزیکدان پزشکی واجد شرایط ممکن است پس از اسکن ارائه شود. رادیولوژیست ها و تکنسین ها با یکدیگر همکاری می کنند تا دوز تشعشع جنین را به حداقل برسانند. این شامل استفاده از روش های تصویربرداری جایگزین (مانند MRI و سونوگرافی) و سایر سیستم های تصویربرداری است که ممکن است جنین را در معرض دوز کمتری قرار دهد. بسیاری از سی تی اسکن ها مستقیماً جنین در حال رشد را در معرض تشعشعات قرار نمی دهند، مانند:
- سی تی سر
- سی تی گردن (سی تی ستون فقرات گردن یا قفسه سینه)
- سی تی اندام (زانو، ساق پا، شانه)
مضرات سی تی اسکن در بارداری
سی تی اسکن شامل قرارگیری در معرض تشعشع در سطوح کمی بالاتر از اشعه های ایکس نرمال است. مقدار دوز موثر تشعشع در این روش حدود ۱۰ mSv است که به همان اندازه ای می باشد که فرد به طور متوسط از تابش محیط به عنوان مثال از خورشید در طی سه سال دریافت می کند.با این وجود، مزیت انجام تشخیص دقیق ممکن است مهم تر از خطرات مرتبط با قرار گرفتن در معرض تابش اشعه باشد. طبق گفته کالج رادیولوژی آمریکا، در هیچ کدام از اشعه های ایکس تشخیصی دوز تابشی به اندازه کافی قابل توجه و قوی نیست تا بتواند عوارض جانبی در یک نطفه در حال رشد و یا جنین ایجاد کند.
آیا انجام سی تی اسکن در بارداری می تواند منجر به ابتلای کودک به سرطان شود؟
برای انجام سی تی اسکن از تابش تشعشعاتی با دوز کم استفاده می شود. این دوز برای مادر و جنین آسیبی جدی به همراه ندارد. بیشتر اسکن ها در دامنه ۱۰ تا ۲۵ mgy عمل می کنند و قرار گرفتن در معرض این مقدار آن ها سرطان زا نیست. اثرات تراتوژنیک این تشعشعات یا ایجادکننده ناهنجاری های مادرزادی در جنین نیز وقتی رخ می دهد که آستانه تابش تشعشعات بیشتر از ۵۰ تا ۱۰۰ mgy باشد.یک بار انجام سی تی اسکن عاملی برای نگرانی نیست اما سی تی اسکن های متعدد خطر آسیب به جنین را افزایش می دهد. قرار گرفتن در معرض تشعشعات ۱۰۰ تا ۱۵۰ mgy احتمال سقط جنین را به همراه دارد.درهرحال انجام سی تی اسکن خطرات و آسیب هایی دارد. درصورتی که ضرورت خاصی برای انجام سی تی اسکن در بارداری دارید، بهتر است با پزشک معالج یا فردی متخصص درباره آسیب ها و فواید آن مشورت کنید.
چگونه می توانم دوزی را که جنین من از سی تی اسکن دریافت می کند بفهمم؟
یک محاسبه دوز تشعشع جنین خاص بیمار ممکن است برای جنین هایی که در معرض مستقیم سی تی قرار می گیرند ارائه شود. سی تی اسکن هایی که شامل شکم یا لگن نمی شوند تابش بسیار کمی دارند. برای در نظر گرفتن این موضوع هر فرد در معرض تشعشعات پس زمینه طبیعی است و نمی توان به راحتی از آن اجتناب کرد. هنگامی که جنین خود را تا پایان ترم می برید، در معرض تشعشعات پس زمینه (BKG) نیز قرار می گیرد که حدود 3.2 mSv در طول 9 ماه است. این ها دوز های تخمینی جنین برای سی تی اسکن هستند که مستقیماً جنین را در معرض دید قرار نمی دهند.
سی تی اسکن در دوران شیردهی
مادران شیرده باید 24 ساعت پس از تزریق ماده حاجب قبل از شروع مجدد شیردهی صبر کنند. در پزشکی هسته ای گاهی اوقات ردیاب رادیواکتیو (به نام رادیودارو) که برای مطالعه استفاده می شود ممکن است وارد شیر مادر شود و متعاقباً کودک آن ها را مصرف کند. برای جلوگیری از این احتمال مهم است که مادر شیرده قبل از شروع معاینه پزشک خود و تکنسین پزشکی هسته ای را در این مورد مطلع کند. معمولاً از شما خواسته می شود که شیردهی را برای مدت کوتاهی قطع کنید، سینه های خود را پمپاژ کرده و شیر را دور بریزید. شیردهی اغلب می تواند مدت کوتاهی پس از آن از سر گرفته شود.
علائم پایین بودن پلاکت خون در بارداری و روش های درمان
