ضرب المثل جالب و خواندنی این گوی و این میدان
آیا تا به حال ضرب المثل این گوی و این میدان را شنیده اید؟ ضرب المثل این گوی و این میدان را زمانی که که بخواهند برای انجام کاری، فرصتی در اختیار کسی قرار دهند می گویند.البته این ضرب المثل کاربردهای دیگری نیز دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. با ساعدنیوز همراه باشید.
ریشه و داستان ضرب المثل جالب این گوی و این میدان
در کارنامه اردشیر بابکان آمده است که در دربار اشکانیان، اردشیر که نوجوانی بیش نبود، به همراه پسر و جانشین شاهنشاه اشکانی به شکار می رود که اردشیر با زبردستی گورخری را شکار می کند و هنگامیکه شاهنشاه اشکانی اردوان (چهارم یا پنجم) جویای چگونگی آن شکار می شود، شاهزاده اشکانی شکار چیره دستانه ی اردشیر را به نام خود می کند و می گوید که گور را وی شکار کرده است.
اردشیر نوجوان از این دروغ به خشم آمده و می گوید:
این دشت نیک و گور ایدر بسیار، من و تو ایدر، دیگر آزمایش کنیم.
ایدر = اینجا
این گنج واژه پارسی میانه (پهلوی ساسانی) یادآور زبانزد پارسیِ نو "این گوی و این میدان " است که، بی گمان پیشینه ای بَس کهن دارد، چرا که این زبانزد پارسی نیز به بازی چوگان نمارش (=اشاره) دارد.
در شاهنامه فردوسی بزرگ، این بخش از داستان این چنین آمده است.
چنین داد پاسخ بدو اردشیر
که دشتی فراخ است و هم گور و تیر
یکی دیگر افکن برین هم نشان
دروغ از گناهست از بر سر کشان
به پارسی روان این زبانزد این چنین می شود
دشت فراخ است و گور و تیر، نیز بسیار!
نگاهی به شخصیت تاریخی اردشیر بابکان
اردشیر بابکان، موسس سلسله ساسانی است که طبق روایت کتاب کارنامه اردشیر بابکان با کمک فره ایزدی به حکومت رسید. اردشیر بابکان با پیروزی بر اردوان پنجم اشکانی، طومار حکومت ۴۸۰ ساله اشکانیان را در هم پیچید و حکومت جدیدی به نام جدش ساسان، در ایران بنیان نهاد. اردشیر پایه های حکومت ساسانی را گذاشت و بعد از او با روی کار آمدن پسرش شاپور اول ساسانی، این سلسله تثبیت شد و قدرت و وسعت بیشتری گرفت. اردشیر در منابع تاریخی، چهره ای جسور دارد و دارای شخصیتی خشن توصیف شده است. رفتارهای جوانمردانه و دلاوری او در جنگ ها از دیگر جنبه های شخصیتی مثبت اوست که اهمیت زیادی دارد. مدت پادشاهی او بر ایران در حدود ۱۵ سال به طول انجامید و در سن ۷۰ سالگی حکومت را به پسرش شاپور واگذار کرد و در تاریخ ۲۴۱ میلادی درگذشت. در کتاب شاهنامه و کارنامه اردشیر بابکان، زندگی اساطیری اردشیر بیان شده است. کارنامه اردشیر بابکان یکی از منابع فردوسی برای نگارش بخش ساسانیان در شاهنامه فردوسی بوده است؛ از این رو؛ مطالب آن با کتاب کارنامه اردشیر اشتراک های زیادی دارند.
کاربرد ضرب المثل جالب این گوی و این میدان
- این ضرب المثل را زمانی به کار می برند که کسی را برای انجام کاری تشویق کنند یا فرصتی را در اختیار او قرار دهند که خود را محک بزند.
- یکی از معانی میدان در لغت نامه یعنی زمین مسابقه، معرکه جنگ.
- معمولا وقتی کسی ادعای انجام کاری را دارد یا می گوید می توانم فلان کار را به بهترین نحو انجام دهم، دیگران این اصطلاح را برایش به کار می برند. یعنی اگر واقعا راست می گویی، باید دست به کار شوی وگرنه با حرف زدن نمی توان استعداد و توانایی کسی را به خوبی شناخت.
مثلا کسی می گوید من استعداد زیادی در بازیگری دارم. کسی که مربی بازیگری باشد، وقتی بخواهد او را محک بزند، از او تست بازیگری می گیرد و به او می گوید: این هم گوی و میدان! بیا تست بده ببینیم چند مرده حلاجی! که البته اگر قبول نشود یا دست و پایش را گم کند مشخص است که فقط ادعا می کرده است وگرنه در واقع چیزی بارش نبوده است!
همراهان عزیز ساعدنیوز ، زبان فارسی یکی از غنی ترین زبان های جهان است که در آن ضرب المثل های بیشماری وجود دارد. برای آگاهی بیشتر درباره این ضرب المثل ها با بخش ضرب المثل ساعدنیوز همراه باشید.
بی صبرانه منتظر نظرات مفید و ارزشمندتان درباره ضرب المثل جالب این گوی و این میدان هستیم.
همه چیز درباره ضرب المثل گدازاده، گدازاده است تا چشمش کور
