در عصر حاضر، داشتن خودرو برای افراد از جمله الزامات مهم زندگی محسوب می‌شود و افراد با توجه به سرمایه خود، اقدام به خرید خودرو از بازار آزاد یا طرح های فروش خودرو و نیز شرکت های خودروساز می‌نمایند. به منظور خرید خودرو از شرکت های خودروساز، در ابتدا، قراردادی میان خریدار و فروشنده (شرکت خودروساز) منعقد شده که به موجب آن، شرکت خودروساز، موظف است خودرو را در قبال دریافت مبلغ تعیین شده در قرارداد، در موعد مقرر، به متقاضی تحویل دهد.
دراین میان، در برخی موارد، ممکن است که شرکت خودروساز مرتکب کارشکنی شده و خودرو را به دلایل مختلف،درموعدمقرر به متقاضی تحویل ندهد. از آن جایی که عدم دریافت خودرو در موعد مقرر، می‌تواندخریداران را با خسارات زیادی مواجه سازد، لازم است که اشخاص از میزان و نحوه دریافت خسارت تاخیر در تحویل خودرو اطلاع داشته باشند.
دریافت خسارت تاخیر در تحویل خودرو در مواردی که خودرو در بورس معامله می‌شود، از طریق ارسال اعتراض کتبی به کارگزاری خریدار صورت می‌گیرد، اما برای خودروهای غیر بورسی، متقاضی باید دادخواست مطالبه خسارت تاخیر را برای دریافت درصد جریمه و سود به طرفیت ایران خودرو و سایپا تکمیل نماید.
طرح فروش یکپارچه خودرو، از جمله طرح های پر متقاضی در کشور می باشد و در هر نوبت، افراد زیادی برای خرید خودرو از این طرح، اقدام به ثبت نام در آن می نمایند. بر مبنای این طرح، شرکت های خوروساز مکلف گردیده اند که خودروی موردنظر خریدار را در موعد مقرر شده در قرارداد به وی تحویل دهند.
با این حال، ممکن است که شرکت های خودروساز، بنابر دلایل مختلف، من جمله کمبود یا نبود قطعات، در تحویل خودرو به متقاضی تاخیر داشته و در نتیجه موجب وارد آمدن ضرر به خریدار گردند. در این میان، ممکن است که این پرسش در ذهن برخی افراد مطرح شود که آیا امکان دریافت خسارت ناشی از تاخیر در انجام تعهد در مقابل شرکت های خودروسازی، برای متقاضیان وجود دارد یا خیر؟
در پاسخ به این پرسش می توان بیان نمود که بله، امکان دریافت خسارت تاخیر در تحویل خودرو از شرکت های خودروساز، وجود دارد. خسارت تاخیر یا همان خسارت تاخیر تادیه، خسارتی است که به دلیل تاخیر در پرداخت یک بدهی یا انجام یک التزام یا تعهد به وجود می آید. افراد می توانند بر مبنای قرارداد منعقده با شرکت خودروساز برای تحویل خودرو، نسبت به طرح شکایت و دریافت خسارت تاخیر خود اقدام نمایند.
در قسمت گذشته، در خصوص نحوه محاسبه خسارت، جریمه و سود تاخیر در تحویل خودرو صحبت نموده و در این خصوص بیان نمودیم که، افراد می توانند در صورت تخلف شرکت خودروساز در تحویل خودرو و بر مبنای قرارداد منعقده، خسارت تاخیر تادیه خود را از شرکت خودروساز دریافت نمایند.
در این میان، ممکن است که این سوال برای برخی افراد مطرح شود که نحوه محاسبه خسارت، جریمه و سود تاخیر در تحویل خودرو به چه صورتی می باشد و در صورت تاخیر در تحویل خودرو، شرکت خودروساز می بایست چه مقدار هزینه، به عنوان خسارت تاخیر به افراد پرداخت نماید؟
در پاسخ به این پرسش، به صورت کلی می توان بیان نمود که نحوه محاسبه خسارت، جریمه و سود تاخیر در تحویل خودرو کاملا بستگی به قرارداد منعقده با شرکت خودروساز داشته و بسته به نوع قرارداد منعقده، شرکت خودروساز و تعداد روزهای تاخیر متفاوت می باشد.
به طور مثال، در قرارداد پیش فروش خودرو در شرکت ایران خودرو، اینطور مقرر شده است که در صورت عدم تحویل به موقع خودرو از سوی فروشنده و درخواست مشتری، مبلغی معادل (یک در صد ماهیانه) به عنوان خسارت تاخیر مطابق شرایط مندرج در این قرارداد به مشتری تعلق خواهد گرفت.
چنین، در مواردی که خودرو در بورس مورد معامله قرار می گیرد، متقاضی می تواند خسارت تاخیر تادیه را بر مبنای دستورالعمل های تسویه بورس کالا، محاسبه نموده و هزینه مربوطه را اخذ نماید. جریمه تاخیر هر نوع کالا در بورس (من جمله خودرو) 0.25 درصد در روز است که در سال 50 تا 60 درصد یا حتی بیشتر می گردد.
بنابراین، افراد می بایست در هنگام خرید خودرو از شرکت خودروساز به مفاد قرارداد توجه نمایند، زیرا خسارت تاخیر بر اساس مندرجات متن آن محاسبه خواهد شد و شخص نمی تواند شرکت را به مقدار بیش تر از آن، ملزم نماید.
در بخش های پیشین مقاله به بیان چیستی و ماهیت خسارت تاخیر در تحویل خودرو و نحوه محاسبه سود و جریمه آن پرداخته و در این خصوص بیان نمودیم که نحوه محاسبه جریمه و خسارت تاخیر در تحویل خودرو با توجه به مندرجات قرارداد تعیین می‌شود.
با توجه به وضعیت اقتصادی کشور و وجود تورم، عدم تحویل خودرو در موعد مقرر به خریدار می تواند وی را با خسارات بسیاری از جمله رشد قیمت خودرو مواجه سازد. یکی از مسائل مورد بحثی که در زمان تاخیر تحویل خودرو از جانب شرکت ایران خودرو، برای زیان دیدگان مطرح می‌شود، درصد جریمه و سود تاخیر در تحویل ایران خودرو می‌باشد.
در خصوص این که درصد جریمه و سود تاخیر در تحویل ایران خودرو چه مقدار است، باید بیان نمود که این میزان به توجه به نوع قرارداد و تعداد روزهای تاخیر متغیر می‌باشد و شخص می‌بایست برای اطلاع از درصد جریمه و سود تاخیر در تحویل ایران خودرو به قرارداد خود با شرکت مراجعه نماید.بطورمثال، در قراردادهای فروش فوری شرکت ایرانخودرو، این شرکت تعهد نموده است که خودروی موضوع این قرارداد را مطابق مشخصات اعلام شده به مشتری، مطابق با تاریخ اعلامی در جدول صدر قرارداد تحویل نماید.
در صورت عدم تحویل به موقع خودرو از سوی فروشنده و درخواست مشتری، مبلغی معادل 2.5 درصد ماهیانه به عنوان خسارت تاخیر، مطابق بر اساس شرایط مندرج در این قرارداد، به مشتری تحویل داده می شود. هم چنین همانطور که پیش تر بیان شد، این درصد، در قراردادهای پیش فروش، به میزان یک درصد ماهیانه تعیین شده است.
در بخش پیشین مقاله به بیان درصد جریمه و سود تاخیر در تحویل ایران خودرو پرداخته و جزئیات لازم در خصوص شرایط دریافت خسارت تاخیر تادیه را بیان نمودیم. در این قسمت از مقاله قصد داریم تا به بیان درصد جریمه و سود تاخیر در تحویل خودرو سایپا بپردازیم.
همانند فروش خودرو در شرکت ایران خودرو، خرید خودرو از شرکت سایپا نیز، به روش های گوناگون و در قالب قراردادهای مختلف صورت می گیرد که از جمله آن می توان به فروش فوری، پیش فروش و یا روش های اعتباری، لیزینگ و ... اشاره نمود. بدیهی است که درصد جریمه و سود تاخیر در تحویل خودرو سایپا با توجه به نوع قرارداد و مدت تاخیر تعیین می شود.
توجه به این نکته ضروری است که ملاک و تاریخ محاسبه درصد جریمه و سود تاخیر در تحویل خودرو سایپا، تاریخ صدور فاکتور می باشد و فاصله زمانی بعد از صدور فاکتور تا تخصیص و نصب پلاک راهنمایی و رانندگی در محاسبات درصد جریمه و سود تاخیر لحاظ نمی گردد.
ممکن است که بسیاری از افراد، نسبت به واریز وجه به حساب شرکت خودروساز اقدام نموده، اما خودروی خود را در موعد مقرر از شرکت تحویل نگرفته باشند. به جهت آشنایی این افراد با نحوه دریافت خسارت تاخیر در تحویل خودرو، این قسمت از مقاله به بیان فرآیند اخذ خسارت تاخیر تادیه تحویل خودرو از شرکت های خودروساز اختصاص داده شده است.
در خصوص نحوه دریافت خسارت تاخیر در تحویل خودرو می بایست میان دو حالت تفاوت قائل شد. اگر شخص قرار است که خودروی مدنظر خود را از طریق بورس دریافت نماید، لازم است که برای اخذ خسارت تاخیر تادیه، لازم است که ظرف 30 روز از تاریخ سررسید، اعتراض و شکایت خود را به شکل مکتوب به کارگزار خریدار اعلام نمایند. خودروسازانی که جریمه دیرکرد را پرداخت نکنند، از جانب سازمان حمایت به تعزیزات معرفی می گردند.
در صورتی که افراد به رغم ثبت اعتراض، نتوانند جریمه دیرکرد را دریافت نمایند، می توانند به سازمان صمت استان تهران و یا سایر استان ها مراجعه کرده و از طریق این سازمان شکایت خود را ثبت نمایند. به منظور دریافت خسارت تاخیر تادیه در تحویل خودرو خارج از بورس، شخص می بایست در ابتدا، از طریق ارسال اظهارنامه قضایی، پرداخت خسارت را از شرکت خودروساز مطالبه نماید.
در صورتی که شرکت، به درخواست فرد ترتیب اثر ندهد، زیان دیده می تواند با پر نمودن نمونه دادخواست مطالبه خسارت تاخیر تادیه به طرفیت شرکت خودروساز و ثبت آن از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی؛ در سامانه ثنا، دریافت خسارت خود را از دادگاه صالح خواستار شود. پس از ثبت دادخواست، متقاضی می تواند از طریق سامانه عدلیران یا همان ثنا، روند پیگیری دادخواست خود را دنبال نماید.
همانطور که پیش تر بیان شد، شرکت های خودروساز ممکن است که به دلایل مختلف در تحویل محصول به خریدار تاخیر داشته و در نتیجه، موجب وارد آمدن ضرر به وی شوند.
علت تاخیر در تحویل محصولات ایران خودرو و سایپا به طور کلی شامل، موارد قید شده در قسمت زیر می‌شود:
یکی از مهم ترین دلایل تاخیر در تحویل محصولات ایران خودرو و سایپا به مصرف کنندگان، مشکل قیمت گذاری عنوان شده است، زیرا قیمت گذاری خودروها نیازمند طی کردن مراحلی می‌باشد که از جمله آن می‌توان به ارسال درخواست از جانب شرکت خودروساز به سازمان حمایت و سپس به شورای رقابت اشاره نمود. در این مسیر، ممکن است که در هماهنگی میان دستگاه های ذی ربط مشکل ایجاد شده و قیمت به سرعت مورد تصویب قرار نگیرد.
دلیل دیگر، در تاخیر تحویل خودروهای شرکت های ایران خودرو و سایپا، نبود تعامل مناسب بین دستگاه های درون سازمانی عنوان شده است. هم چنین، مشکلات در تولید قطعات و نیز واردات تجهیزات لازمه، از دیگر علت های تاخیر در تحویل محصولات ایران خودرو و سایپا عنوان شده است.
منظور از فراخوان واریز وجه، پیامکی است که از جانب شرکت های خودروساز، نظیر ایران خودرو و ساپیا مبنی بر تکمیل و واریز کامل وجه خودرو، به متقاضیان ارسال می‌شود. معمولا روال کار در ارسال فراخوان واریز وجه به این صورت است که خودروساز سه ماه قبل از تحویل خودرو برای متقاضی دعوت نامه ارسال می‌کند تا متقاضی برای شروع فرآیند دریافت خودرو و تکمیل وجه اقدام کند.
در این میان، ممکن است که برخی افراد مبلغ اولیه را در حساب وکالتی خود بلوکه نموده و با تقاضای آن ها برای خرید خودرو در طرح فروش خودرو موافقت صورت گرفته باشد، اما پیامک فراخوان واریز وجه را دریافت نکرده باشند.
تاخیر در ارسال فراخوان واریز وجه می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که از جمله آن می توان به ایجاد تغییرات در سیستم خودرو و ارتقای آن اشاره نمود. این امر سبب شده است که خریداران گلایه مندی و شکایت هایی را مبنی بر تاخیر در ارسال فراخوان تکمیل وجه داشته باشند.
