حسادت یکی از مواردی است که همه ما با آن آشنا هستیم. بالطبع در وجود خودمان یا اطرافیانمان این مشکل را به وفور دیده ایم.این احساس در درون همه افراد وجود دارد؛ اما برخی از افراد قادر به مهار کردن حسادت خود هستند و برخی دیگر نمی توانند این احساس را کنترل و مدیریت کنند.
حسادت به معنی آرزو کردن زوال نعمت از کسی است که آن را به دست آورده است.شخص حسود کسی است که از وجود نعمت ، شادکامی ، موفقیت و پیشرفت دیگران در حیطه های مالی، تحصیلی و شغلی ، مورد توجه واقع شدن دیگران توسط فرد یا افراد دیگر ، مطرح شدن سایرین در حیطه های مختلف اجتماع ناراضی است و دوست ندارد که دیگری از نعمت یا آسایش برخوردار باشد.
حسادت در نهایت تبدیل به ناتوانی و احساس کمبود در شخص حسود شده و او را دچار حقارت می کند. در الگوى حسادت، غالبا نوعى ترس نیز وجود دارد; زیرا حسود گاهی احساس مىکند که دیگرى عاطفه شخص مورد علاقه او را نسبتبه وى به خطر انداخته است و یا موقعیت ، مقام و یا چیزی را که او انتظار رسیدن به آن را داشته، دیگرى احراز کرده است.
در فارسی به حسد، رشک می گویند حسود با رفتارهایی که در جامعه نسبت به دیگری نشان می دهد، بدخواهی و آرزوی زوال نعمت محسود را می خواهد. اگر چه شاید خودش هم آن نعمت را داشته باشد. حسود معمولا سعی دارد تا با بی اعتنایی و انتقاد از رقیب، او را از صحنه بیرون کند تا موقعیت خودش را مستحکم کند.بیشتر افراد منفی باف از این دسته هستند. درواقع بزرگترین مشکل افراد حسود این است که مفروضات مبالغه آمیزی در باره زندگی و شرایط دیگران می سازند، خوبی ها و شادکامی های آنان را بزرگ نمایی می کنند و مشکلات و سختی های زندگی آنها را نادیده می گیرند.
سراسر زندگی فرد را در نظر نمی گیرند و فقط به بخشی که در حال حاضر قرین شادکامی است می چسبند، در حالی که در این بخش هم اطلاعات آنها صرفا ظاهری است . در مجموع افراد حسود تصویری صحیح و واقعی از زندگی خود و دیگران ندارند و اطلاعات دریافتی از موقعیت را تحریف می کنند.
امام صادق علیه السلام:إِنَّ المُؤمِنَ یَغبِطُ وَ لایَحسُدُ وَ المُنافِقُ یَحسُدُ وَ لایَغبِطُ؛
مومن غبطه مى‌خورد و حسادت نمى‌ورزد، منافق حسادت مى‌ورزد و غبطه نمى‌خورد.
برای آنکه بدانیم حسادت چیست و چه تفاوتی با غبطه دارد لازم است با تعریف غبطه آشنا شویم؛ غبطه آن است که آرزو کنى آنچه دیگرى دارد، داشته باشى بدون اینکه آرزوى نابودى نعمت دیگرى را داشته باشى. حسد آن است که بخواهى نعمتى را که دیگرى دارد، نداشته باشد. در واقع حسادت جهتش به سمت شخص دیگر است اما غبطه جهتش به سمت خود فرد است. مثلا ما وقتی به یک فرد زیبا حسادت می‌کنیم در دل می‌گوییم کاش زیبایی‌اش زایل شود اما وقتی غبطه می‌خوریم تصمیم می‌گیریم تلاش کنیم تا ظاهر بهتری داشته باشیم. در واقع غبطه هیجان منفی تولید نمی‌کند.
همان طور که قبلا نیز به آن اشاره شد، حسادت در ذات همه افراد وجود دارد؛ اما برخی از افراد می توانند این حس را تبدیل به رقابت کرده و به پیش بروند. این در حالی است که برخی از افراد قادر به کنترل حسادت خود نیستند.در صورتی که قادر به کنترل حسادت خود نیستید، برای درمان این مشکل اقدامات زیر را انجام دهید:
هنگامی که احساس حسادت به سراغ شما آمد، سعی کنید که هیچ واکنش منفی و مخربی نشان ندهید؛ زیرا ممکن است روابط دوستانه خود را به تباهی بکشید. سعی کنید آرام باشید و زمانی در این مورد صحبت کنید که کاملا خونسرد هستید.
معمولا شخص حسود به رفتار شخص مقابل واکنش نشان نمی دهد؛ بلکه به باورهای غلط خود واکنش نشان می دهد. یعنی اینکه ممکن است شما به یک سناریو ذهنی که شاید هرگز اتفاق نیفتد، واکنش نشان دهید. بنابراین بهتر است که باورهای ذهنی خود را اصلاح کنید.
حسادت معمولا از عدم امنیت و کمبود اعتماد به نفس ناشی می شود، مثلا ممکن است از اینکه کسی شما را ترک کند، واهمه داشته باشید و احساس کنید به اندازه کافی لایق عشق و دوستی نیستید. این مساله از عدم اعتماد به نفس شما ناشی می شود؛ بنابراین باید اعتماد به نفس خود را افزایش دهید.
هیچ گاه خود را با دیگران مقایسه نکنید. شما تنها ظاهر زندگی دیگران را می بینید و ممکن است که آنها نیز در زندگی مشکلات بزرگی داشته باشند که شما از آن بی خبر هستید. بنابراین بهتر است دست از مقایسه بردارید.
خودخواه بودن باعث می شود که سطح توقعات افراد بالا رفته و همه چیز و همه کس را برای خود بخواهند. بنابراین بهتر است که خودخواه بودن را کنار بگذارید و انتظارات خود را کم کنید.دیگران را درک کنید و سعی کنید به چیزهایی که در اختیارتان قرار داده می شود، قانع باشید. البته برای به دست آوردن چیزهای بیشتر هم تلاش کنید؛ اما انتظار بیهوده نداشته باشید.
در صورتی که بیش از اندازه به خانواده، روابط، علایق و… وابسته باشید، جنبه های دیگر زندگی شما مختل خواهند شد. بنابراین بهتر است که وابستگی خود را کم کنید و این مساله را درک کنید که خانواده و دوستان نیز نیازها و آرزوهایی دارند و قرار نیست که وابستگی شما به آنها مانع رسیدن آنها به اهدافشان شود.
افکار مثبت در درمان تمامی مشکلات روحی و روانی موثر هستند. تا می توانید مثبت فکر کنید و از افکار منفی بپرهیزید. و مرتبا به یاد بیاورید که هرگز نسبت به هیچ کس حسادت نخواهید کرد. به نعمت ها، امتیازها و نقاط مثبت خود توجه کنید و روی ارزش های خود متمرکز شوید.
در صورتی که شعله های حسادت در شما قوی تر از این است که بتوانید خودتان درمانش کنید، بهتر است که به یک مشاور مراجعه کنید. مشاور به شما کمک خواهد کرد که با ریشه یابی این مشکل، آن را بهتر شناسایی کرده و درمانش کنید.
حسادت یک حس آزاردهنده است که آثار روانی، رفتاری و اجتماعی تخریب کننده‌ای برای خود فرد و دیگران دارد. بعد از اینکه دانستیم حسادت چیست مهم است که روش کنترل و درمان حسادت را بیاموزیم. باید یک مقدار ذهنمان را از آموزه‌هایی که اجتماع به ما تحمیل می‌کند منفک کنیم و یک بار دیگر واژه‌هایمان را خودمان تعریف کنیم. چیره شدن بر حسادت به صبر و بردباری و کوشش فراوان نیاز دارد. اگر حس می‌کنید در این راه به کمک احتیاج دارید و یا حسادت شما در مشکلات دوران کودکی‌تان ریشه دارد، می‌توانید از مشاوره کمک بگیرید.
